ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο χώρο της Ολυμπίας στην Ηλεία της Πελοποννήσου πραγματοποιήθηκαν πολλές χιλιάδες χρόνια πριν. Λαθεμένα ορίζουν οι νεώτεροι ιστορικοί το 776 π.Χ σαν έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων.
Eπικρατεί δηλαδή η εντύπωση ότι κάποιοι ξαφνικά το 776 π. Χ έστησαν το σκηνικό των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ολυμπία, όπως λ. χ στήνει κάποιος πλανόδιος θίασος μιά θεατρική παράσταση. Και δυστυχώς χωρίς καν να σκεφτούμε ότι επί χρόνια τώρα μας εξαπατούν τούτο έγινε πιστευτό. Ώσπου όταν μεγαλώσαμε και μελετήσαμε την Ελληνική Αρχαιολογία, αποκαλύψαμε το μέγα ψεύδος. Η τραγικότητα της εποχής μας έγκειται εις το ότι η απάτη αυτή δεν περιορίζεται μόνον στην ημερομηνία ενάρξεως των Ολυμπιακών Αγώνων ,αλλά το ίδιο ψεύδος επεκτείνεται και στις Επιστήμες και στις Τέχνες και στο Λόγο και σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας .
Η πρώτη γενεσιουργός Απάτη ξεκινά απο την Βίβλο και την ημερομηνία γενέσεως του κόσμου, πριν 4.000 περίπου χρόνια. Με τον τρόπο αυτό η διεθνής εξουσία κατορθώνει να κυβερνά τον κόσμο εδώ και 16 αιώνες, από τότε δηλαδή που με βίαια μέσα έσβυσαν το Ελληνικό Πνεύμα . Αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα. Η απόκρυψη όμως του παρελθόντος οδηγεί τον κόσμο σε επισφαλή και επικίνδυνη πορεία , γιατί το παρελθόν αποτελεί τον καθρέπτη του παρόντος και το παρόν σηματοδοτεί την πορεία του μέλλοντος.
Ο Ηρακλής Ιδρυτής των Αγώνων
Κατά την Μυθολογία ο Ηρακλής και τα αδέλφια του ήλθαν απο την Κρήτη στην Αρχαία Ολυμπία. Καθώς έπαιζαν κάποια μέρα στην αλάνα, ο Ηρακλής, που ήτο ο μεγαλύτερος αδελφός , πρότεινε στα αδέλφια του (τους Ιδαίους Δακτύλους) να αγωνισθούν στο τρέξιμο για το ποιός θα βγεί πρώτος. Και τον κότινο της νίκης κέρδισε ο Ηρακλής. Ετσι απλά άρχισαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες σε αμνημονεύτους χρόνους προ 45.000 ετών περίπου Πρό της Εποχής μας (Π. Ε) Στους Ολυμπιακούς Αγώνες αγωνίσθηκαν και ανεδείχθησαν Ολυμπιονίκες ο Ζευς , ο Απόλλων και άλλοι θεοί και ημίθεοι του Ελληνικού πανθέου .
Μετά την Μινωική και Μυκηναική εποχή η Ελλάδα γύρω στο 800 π. Χ μπήκε στην Άδηλη Εποχή, ένα είδος μεσαίωνα και παρακμής. Κατά την εποχή εκείνη είχαν σταματήσει οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Δοκίμασαν τα πάντα για να βγει ο τόπος από αυτή την παρακμή: Νόμοι, Σχολεία, Δικαστές , Φύλακες, Ναοί κ. α, αλλά τίποτα δεν έγινε. Επιστρατεύθηκαν άνθρωποι της Γνώσης και της Τέχνης, αλλά εις μάτην και πάλι.
Η Αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων
Απογοητευμένοι τότε ρωτούσαν το Μαντείο των Δελφών πως θα σταματήσει η παρακμή: Όμως αυτό έδινε στερεότυπα τον ίδιο πάντα χρησμό, που όμως δεν άλλαζε την κατάσταση. Τότε οι τρεις βασιλείς, Ιφιτος της Ηλιδος , Κλεοσθένης της Πίσσης και Λυκούργος της Σπάρτης συνελθόντες ζήτησαν και πάλι το χρησμό της Πυθίας. Και αυτή τους έστειλε τον αλλόκοτο χρησμό:
«ΑΡΧΙΣΤΕ ΠΑΛΙ ΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ»
Μα το πρόβλημα για αυτούς ήτο πως θα σταματήσουν τους πολέμους, τις αρρώστειες, την πανουργία, το μίσος , την μήνιν, την αυτοδικία, το άδικο και την παρακμή . Οι αγώνες θα ξανάφερναν την Αρετή ; Και σαν να μην πίστεψαν την Πυθία επανήλθαν στον θεό Απόλλωνα και πήραν τα ίδια στερεότυπα λόγια:
«Κάντε αθλητικούς αγώνες τώρα αμέσως»
Ετσι ξανάρχισαν πάνω σε νέα βάση τους Ολυμπιακούς αγώνες το 776 π. Χ. Από την ημερομηνία αυτή αρχίζει η μέτρηση των Ολυμπιακών αγώνων, αφού από την χρονολογία αυτή αρχίζει και ο κατάλογος των ολυμπιονικών . Η μαρμάρινη πλάκα που βρέθηκε στην Ολυμπία με γράμματα της κλασσικής εποχής αναφέρει πως ο Κόρυβος νίκησε στον αγώνα του απλού σταδίου και πήρε στεφάνι. Από τότε οι αρχαίοι Ελληνες μετρούσαν τα χρόνια με βάση αυτή την Ολυμπιάδα, η οποία ονομάσθηκε και ‘Κορυβιάς’ προς τιμήν του Κορύβου
Οι Σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες
Η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 στην Αθήνα έγινε πάνω σε σαθρές βάσεις. Οι νεώτεροι Ολυμπιακοί αγώνες έχουν εκφυλισθεί και κατά την ομολογία όλων βρίσκονται σε μεγίστη παρακμή . Ο κλάδος ελαίας αντικατεστάθη με τον κλάδον χρυσού. Ο πρωταθλητισμός πάει να καταστρέψει τον αθλητισμό με την επιστράτευση της βιοχημείας στην προετοιμασία των αθλητών. Οι αθλητές σήμερα καταπίνουν τεράστιες ποσότητες χαπιών και χημικών παρασκευασμάτων , που επιφέρουν την αύξηση της σωματικής τους επίδοσης και μυικής δύναμης. , με δυσάρεστες επιπτώσεις στους ίδιους και στην αθλητική ιδέα. Από το 1960 μέχρι το 1976 καταχωρίσθηκαν 30 θανατηφόρα κρούσματα αθλητών( Χρίστος Μότσιας «Σιτιους, Αλτιους , Φορτιους» Αθήνα, 1984) Όμως δεν είναι μόνον οι αγώνες που είναι σε παρακμή, αλλά και ο κόσμος ολόκληρος , παραπαίει μέσα στην ηθική σήψη, την υλιστική ευδαιμονία και τη βία. Θέλησα λοιπόν να αποσπάσω ένα νέο χρησμό από την Πυθία για το πώς θα βγάλουμε τους σύγχρονους αγώνες από το τέλμα του ντόπινγκ, του χρηματισμού και της επμπορευματοποιήσεως . Επειδή αποφεύγει εδώ και 17 αιώνες να δέχεται τα στίφη των βέβηλων ανθρώπων στους Δελφούς, την συνήντησα νοερά μέσα στους βυθούς της σκέψεως και μου εκμυστηριεύθηκε τον εξής χρησμό για να σωθούν οι αγώνες και για να βγει ο κόσμος ολόκληρος από το τέλμα και την παρακμή :
«ΑΝΑΒΙΩΣΤΕ ΤΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ ΜΕ ΝΕΟ ΤΡΟΠΟ ΣΚΕΨΗΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΣ»
Με το χρησμό της αυτό η Πυθία με έβαλε σε βαθιές σκέψεις.
Tί θέλει άραγε να πει με τα λόγια αυτά;
Ετσι άρχισα να ερευνώ το θέμα Ολυμπιακοί Αγώνες από την Προιστορία ως σήμερα.
Τρεις λοιπόν είναι οι κύριοι λόγοι που με έκαναν να γράψω το βιβλίο:
“ΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ ΩΣ ΣΗΜΕΡΟΝ”:
Πρώτον, για να αποκαλυφθεί το μέγα ψεύδος της διεθνούς εξουσίας, σε βάρος της ιστορικής Αλήθειας για την ημερομηνία ενάρξεως των Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτή δεν είναι το 776 π. Χ , αλλά ανάγεται στην αρχέγονη προιστορία των Ελλήνων προ 45.000 ετών Π. Ε
Δεύτερον, για να συμβάλλουμε με ιδέες και προτάσεις στην αρτιότερη και λαμπρότερη διοργάνωση και εκτέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην χώρα μας το 2004. Και δεν εννοώ μόνον την υλικοτεχνική υποδομή , που φυσικά είναι απαραίτητη για ένα τόσο κολοσσιαίο εγχείρημα, αλλά περισσότερο τα νέα μηνύματα και τις αξίες που πρέπει να εκπηγάσουν μέσα από τους Αγώνες αυτούς. Για να δώσουμε τα διαχρονικά μηνύματα του Ελληνικού Πνεύματος, που θα βγάλουν τον κόσμο από την σημερινή παρακμή και θα τον βάλουν στην «Κοινωνία της Γνώσεως».
Τρίτον, για να αντιστραφεί το κλίμα της σήψεως, διαφθοράς και των αδιεξόδων της εποχής μας, και να ξαναβρεί η χώρα μας και ο κόσμος ολόκληρος τον σωστό δρόμο που χάραξαν οι αρχαίοι πρόγονοι μας.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας 2004 πρέπει να γίνουν σταθμός για την στροφή του κόσμου προς την Ελληνική Κοσμοθέαση, την Ελληνική Εκεχειρία, την Ειρήνη, την Δημοκρατία και την επιστροφή στην «Εποχή του Πολιτισμού»
ΟΛΥΜΠΙΑ : ΕΝΑ ΠΑΝΕΜΟΡΦΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΕΧΝΗΣ
Σίγουρα προκαλεί έκπληξη η ύπαρξη ανθρώπων που επιδικνείουν τέτοια ασέβεια στον θεό της Ολυμπίας, που δωροδοκούν ή δωροδοκούνται για τους αγώνες. Αλλά ακόμη πιό εξοργηστικό είναι όταν κάτι τέτοιο το επιχειρήσει κάποιος απο τους ίδιους τους Ηλείους. Και όπως λένε το απετόλμησε ο Ηλείος Δαμόνικος στην εκατοστή ενενηκοστή δεύτερη Ολυμπιάδα[ Η 192 η Ολυμπιάδα διεξήχθη το 12 π.χ] στην οποία ο γιός του Δαμόνικος Πολύστωρ αγωνιζόταν με τον Σώσανδρο, τον γιό του Σωσάνδρου απο την Σμύρνη, στο αγώνισμα της πάλης. Ο γιός του έδωσε χρήματα στον πατέρα του Σωσάνδρου.
Οταν η συναλλαγή μαθεύθηκε, οι ελλανοδίκες επέβαλαν πρόστιμο. Η οργή τους έπεσε όχι στους γιούς αλλά στους πατέρες, γιατί αυτοί είχαν διαπράξει το παράπτωμα. [Στην εποχή μας δυστυχώς τιμωρούν τους ανηλίκους ακόμη και με θάνατο, όπως συμβαίνει στις ΗΠΑ. Αντί να τιμωρούν τους γονείς που δεν διαπαιδαγωγούν σωστά τα παιδιά τους και τα εγκαταλείπουν στο έλεος των κινδύνων. Αλλά απεναντίας ενθαρρύνουν την διάλυση των οικογενειών με την ανεργία, την έλλειψη μονιμότητος στην εργασία, την έλλειψη κινήτρων και φροντίδος για την οικογένεια και το παιδί, την υπερβολική απασχόληση και την έλλειψη χρόνου για την παρακολούθηση και διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Αφησα τελευταίο τον διαβρωκό ρόλο των Μέσων Επημέρωσης - Ψυχαγωγίας, τα οποία δεν ελέγχει ουσιαστικά η Πολιτεία, αλλά οι Πολυεθνικές Εταιρείες, οι οποίες κάνουν το παν για να διαφθείρουν περισσότερο την νεολαία, διότι αυτό τους προσκομίζει περισσότερα κέρδη στα ταμεία] Απο τα αγάλματα που κατασκευάσθησαν απο το πρόστιμο, το ένα αφιερώθηκε στο γυμνάσιο των Ηλείων και το άλλο στην Αλτιν, το οποίον στήθηκε μπροστά απο την λεγόμενη Ποικίλη στοά. Την ονομάζουν έτσι επειδή στην αρχαιότητα είχε ζωγραφιές στους τοίχους. Μερικοί την λένε της Ηχούς, επειδή αν κάποιος φωνάξει μέσα σ’ αυτήν, ακούει την ηχώ της φωνής του επτά φορές και συχνά ακόμη περισσότερες.
Λένε ότι στην διακοσιοστή πρώτη Ολυμπιάδα[Η 201 η Ολυμπιάδα έγινε το 25 μ.χ] κάποιος παγκρατιστής απο την Αλεξάνδρεια με το όνομα Σαραπίων είχε τρομοκρατηθεί τόσο πολύ απο τους ανταγωνιστές του, ώστε μιάν μερα πριν απ’ αυτήν που είχε ορισθεί να αρχίσειτο παγκράτιο, έφυγε κρυφά. Εχει καταγραφεί ως ο μοναδικός αθλητής, όχι μονον Αιγύπτιος αλλά απο όλους τους άλλους που τιμωρήθηκε για δειλία.[Η αποχώρηση του Σαραπίωνος είναι κι’ αυτό μιά ένδειξη ότι οι μεταγενέστερες Ολυμπιαδες είχαν χάσει το πνεύμα της ευγενούς αμίλλης και ιερότητος και είχαν προσλάβει το σημερινό πνεύμα του πρωταθλητισμού και της νίκης πάσει θυσία, ακόμη και με δωροδοκίες ]
22. Ανεκάλυψα λοιπόν ότι αυτοί ήσαν οι λόγοι που κατεσκευάσθησαν τα αγάλμα που ανέφερα. Υπάρχουν και μερικά αγάλματα του Διός που είναι δημόσια αφιερώματα ή απο ιδιώτες. Μέσα στην Αλτιν, κοντά στην είσοδο του σταδίου, υπαρχει ένας βωμός στον οποίον οι Ηλείοι δεν προσφέρουν θυσίες σε κανένα θεό, αλλά συνηθίζουν να στέκονται επάνω σ’ αυτόν όταν αγωνίζονται οι σαλπιγκτές και οι κήρυκες. Κοντά σ’ αυτόν τον βωμό, έχει στηθεί ένα χάλκινο βάθρο και επάνω του ένα άγαλματου Διός, που έχει ύψος έξη πήχες, με καραυνό σε κάθε χέρι αφιέρωμα των Κυναιθαέων. [Εκαστος πήχυς έχει 46 εκατοστά του μέτρου] Το άγαλμα , που τον παριστάνει σαν παιδί με περιδέραιο, είναι αφιέρωμα του Φλιασίου Κλεόλα.
Κοντά στο ονομαζόμενο Ιπποδάμειο, υπάρχει ένα ημικυκλικό λίθινο βάθρο και επάνω σ’ αυτό αγάλματα του Διός, της Θέτιδος και της Ημέρας, οι οποίες ικετεύουν τον Δία για τα παιδιά τους.[Η αναπαράσταση αυτή δείχνει την βαθειά πίστη των Ελληνίδων στα θεία, πίστη που συνεχίζεται ως τις μέρες μας, παρά το γεγονός οτι οι σύγχρονοι θεοί μας είναι ξενόφερτοι και μας επεβλήθησαν πριν 1700 χρόνια βιαίως] Αυτά τα αγάλματα βρίσκονται στο κέντρο του βάθρου. Ο Αχιλλεύς και ο Μέμνων, που παριστάνονται αντιμέτωποι, είναι στημένοι στα δύο άκρα του βάθρου. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, παριστάνεται σε αντιμέτωπη στάση βάρβαρος εναντίον Ελληνος. Ο Οδυσσεύς εναντίον του Ελένου, γιατί είχαν την φήμη ότι ήσαν οι πιό έξυπνοι των δύο στρατών, ο Αλέξανδρος (Πάρης) εναντίον του μενελάου, εξ αιτίας του αρχικού τους μίσους, ο Αινείας εναντίον του Διομήδη και ο Διήφοβος εναντίον του Αίαντα, γιου του Τελαμώνα.
Πρόκεται για έργα του Λυκίου, γιού του Μύρωνα, και είναι αφιερώματα των Απολλωνιατών του Ιονίου. Κάτω απο τα πόδια του Διός, υπάρχει και ένα ελεγείο με αρχαία γράμματα που λέγει:
“Αφιερωθήκαμε ως μνημεία της Απολλωνίας που στο
πέλαγος
το Ιόνιο την ίδρυσε ο Φοίβος με τα μακρυά μαλλιά”
Οι Απολλωνιάτες κυρίευσαν την Αβαντίδα και τα περίχωρα και με την βοήθεια των θεών έστησαν αυτά τα αγάλματα. Η περιοχή που ονομάζεται Αβαντίς και η πόλη της Θρόνιο ήτο τμήμα της Θεσπρωτικής Ηπείρου κοντά στα Κεραύνια όρη.
Οταν τα πλοία των Ελλήνων διεσκορπίσθησαν στην επιστροφή απο το Ιλιον, οι Λοκροί απο το Θρόνιο πάνω στον Βοάγριο ποταμό και οι Αβαντες απο την Εύβοια με οκτώ πλοία ο καθένας οδηγήθηκαν στα Κραύνια όρη. Εγκατεστάθησαν εκεί όπου ίδρυσαν την πόλη Θρόνιο και συμφώνησαν να ονομάσουν Αβαντίδα όλη τη γη που κατείχαν. Αργότερα όμως οι Απολλωνιάτες που συνόρευαν μ’ αυτήν, τους νίκησαν και τους έδιωξαν. Λένε ότι η Απολλωνία είναι μιά αποικία της Κέρκυρας. Και λένε ότι οι Κορίνθιοι συμμετείχαν στο μοίρασμα των λαφύρων.
Προχωρώντας λίγο βρίσκει κανείς αγάλματα του Διός που κυτάζει προς την ανατολή και κρατά αετό στο ένα χέρι και κεραυνό στο άλλο. Στο κεφάλι έχει στεφάνι απο ανοιξιάτικα λουλούδια. Είναι αφιέρωμα των Μεταποντίνων και έργο του Αιγινίτη Αριστόνου. Δεν γνωρίζουμε ποιόν είχε δάσκαλο ο Αριστόνους ούτε πότε έζησε.
Αγαλματου Διός αφιέρωσαν και οι Φλιάσιοι, μαζί και τον ίδιο τον Ασωπό και τις κόρες του. Η διάταξη των αγαλμάτων έχει ως εξής: Η Νεμέα είναι η πρώτη απο τις αδελφές και μετά έρχεται ο Ζευς κρατώντας την Αίγινα. Δίπλα στην Αίγινα στέκεται η Αρπινα- η οποία, σύμφωνα με τους Ηλείουςκαι τους Φλιασίους, κοιμίθηκε με τον Αρη και έγινε η μητέρα του Οινομάου που βασίλψε στην Πισαία. Στην συνέχεια είναι η Κέρκυρα, και μετά απ’ αυτήν η Θήβη και τελευταίος είναι ο Ασωπός. Για την Κέρκυρα λέγεται ότι ενώθηκε με τον Ποσειδώνα. Ο Πίνδαρος σε ωδή του γράφει το ίδιο για την Θήβη και τον Δία.
Κάποιοι Λεοντίνοι ιδιώτες επίσης έστησαν άγαλμα του Διός με δική τους πρωτοβουλία και όχι του δήμου. Το άγαλμα έχει ύψος επτά πήχεις, και στα χέρια του κρατά αετό και το βέλος του Διός, όπως το περιγράφουν οι ποιητές. Ητο αφιέρωμα του Ιππαγόρα, του Φρύνωνα και του Αινεσιδήμου, ο οποίος νομίζω, δεν ήτο ο τύραννος των Λεωντίνων, αλλά κάποιος άλλος Αινεσίδημος.
Περνώντας κανείς την είσοδο του βουλευτηρίου, αντικρύζει το άγαλμα του Διός χωρίς επιγραφή και στρίβωντας προς τα βόρεια συναντά ένα άλλο άγαλμα του Διός. Αυτό στραμμένο ανατολικά και είναι αφιέρωμα των Ελλήνων που πολέμησαν στις Πλαταιές εναντίον του Μαρδονίου και των Μήδων.[Η μάχη των Πλαταιών έγινε το 479 π.χ μεταξύ των Ελλήνων της νοτίου Ελλάδος και των Περσών. Στη μάχη αυτή έλαβον μέρος και 600 Πλαταιείς] Οι πόλεις που συμμετείχαν στην μάχη αναφέρονται σε επιγραφή δεξιά του βάθρου. Πρώτα αναφέρονται οι Λακεδαιμόνιοι, μετά οι Αθηναίοι, τρίτοι και τέταρτοι οι Κορίνθιοι και οι Σικυώνιοι, πέμπτοι οι Αιγινήτες.
Μετά τους Αιγηνίτες οι Μεγαρείς και οι Επιδαύριοι, απο τους Αρκάδες οι Τεγεάτες και οι Ορχομένιοι. Μετά απ’ αυτούς οι κάτοικοι του Φλιούντα, της Τριζήνας και της Ερμιόνας, απο την Αργολίδα οι Τυρίνθιοι, απο τους Βοιωτους μόνον οι Πλαταιείς, απο τους Αργείους οι Μυκηναίοι, απο τους νησιώτες οι Κείοι και οι Μήλιοι, απο την ηπειρωτική Θεσπρωτία οι Αμβρακιώτες. Κατόπιν οι Τήνιοι και οι Λεπρεάτες, οι οποίοι είναι οι μόνοι απο την Τριφυλία, αλλά απο το Αιγαίο και τις Κυκλάδες δεν είναι μόνον οι Τήνιοι, αλλά και οι Νάξιοι και οι Κύθνιοι. Οι Στυρείς απο την Εύβοια, οι Ηλείοι, οι Ποτιδαιάτες και οι Ανακτόριοι και τελευταίοι οι Χαλκιδείς του Ευρίπου.
Απ’ αυτές τις πόλεις στις μέρες μας έχουν εγκαταληφθεί οι εξής: Οι Μυκήνες και η Τύρινθα κατεστράφησαν μετά τους μηδικούς πολέμους απο τους Αργείους. Ο αυτοκράτωρ των Ρωμαίων έφερε τους κατοίκους της Αμβρακιας και του Ανακτορίου που ήσαν άποικοι των Κορινθίων, για να αποικίσουν απο κοινού την Νικόπολη του Ακτίου. Τους Ποτιδαιάτες ήτο μοιραίο να τους διώξουν δύο φορές απο την πατρίδα τους, μιά φορά ο γιός του Αμύντα Φίλιππος και πριν απ’ αυτόν οι Αθηναίοι . Αργότερα όμως, ο Κάσσανδρος ξανάφερε τους Ποτιδαιάτες στην πόλη τους. Δεν πήρε όμως το αρχαίο της όνομα, αλλά ονομάσθηκε Κασσάνδρεια απο το όνομα τους ιδρυτού της.[Η Κασσάνδρεια ιδρύθηκε το 316 π.χ στην θέση της Ποτίδαιας]
Το άγαλμα που αφιέρωσαν οι Ελληνες στην Ολυμπία είναι έργο του Αιγινήτη Αναξαγόρα, του οποίου το όνομα παραβλέπουν όσοι έγραψαν για τα σχετικά με τις Πλαταιές.
Μπροστά σ’ αυτόν τον Δία υπάρχει χάλκινη στήλη με τους όρους της τριαντάχρονης συνθήκης μεταξύ των Λακεδαιμονίων και των Αθηναίων. Την συνθήκη την έκαναν οι Αθηναίοι μετά απο την δεύτερη άλωση της Ευβοίας, στον τρίτο χρόνο της ογδοηκοστής τρίτης Ολυμπιάδος[Η 83 η Ολυμπιάδα έγινε το 448 π.χ] στην οποία νικητής στο στάδιο αναδείχθηκε ο Ιμεραίος Κρίσων. Ενας απο τους όρους της συνθήκης απηγόρευε στο Αργος να συμμετέχει στην ειρήνη μεταξύ των Λακεδαιμονίων και των Αθηναίων. Αλλά οι Αθηναίοι και οι Αργείοι, αν το επιθυμούσαν μπορούσαν να συνάψουν φιλικές σχέσεις.
Αυτά έλεγε η συνθήκη. Υπάρχει κι ένα ακόμη άγαλμα του Διός δίπλα στο άρμα του Κλεοσθένους, στο οποίον θα αναφερθώ αργότερα. Πρόκειται για εφιέρωμα των Μεγαρέων και είναι έργον των αδελφών Ψυλλάκου και Οναίθου και των γιών των. Δεν μπορώ να πω ούτε πότε ουτε που έζησαν ούτε ποιός ήτο ο δάσκαλος τους.
Κοντά στο άρμα του Γέλωνος είναι στημένος ένας αρχαίος Ζευς που κρατά σκήπτρο . Λένε ότι ήτο αφιέρωμα των Υβλαίων. Στη Σικελία υπήρχον δύο πόλεις με το όνομα Υβλα. Η μία απο τις οποίες ονομαζόταν Γερεάτις και η άλλη Μείζον, όπως και πραγματικά ήτο μεγαλύτερη. Διατηρούν τα ονο΄ματα τους ακόμη και στην εποχή μου, αλλά στην περιοχή της Κατάνης η Μείζον έχει εγκαταληφθεί εντελώς, ενώ η Γερεάτις είναι μιά κωμόπολη με ιερό της θεάς Υβλαίας, που οι Σικελοί τιμούν. Υποθέτω ότι οι κάτοικοι έφεραν το άγαλμα στην Ολυμπία. , γιατί ο γιός του Αρχομενίδη Φίλιστος τους παρουσιάζει ως εξηγητές ανεξήγητων φαινομένων και ονείρων και λέγει ότι πιό πολύ αυτοί απ’ όλους τους βαρβάρους της Σικελίας είναι ιδιαίτερα ευσεβείς. Κοντά στο αφιέρωμα των Υβλαίων υπάρχει χάλκινο βάθρο και πάνω σ’ αυτό άγαλμα του Διός. Το υπολογίζω ότι έχει ύψος δεκα οκτώ πόδες. Εάν λεγείο αναφέρει ποιοί το έδωσαν στο θεό και ποιοί το κατεσκεύασαν:
“Οι Κλειτόριοι εφιέρωσαν αυτό το άγαλμα στο θεό,
απο το δέκατο των λαφύρων πολλών πόλεων που κυριίευσαν με την δύναμιν των. Είναι έργον των Λακώνων Αρίστωνος και Τελέστα, γνησίων αδελφών”
Δεν πιστεύω ότι ήσαν ξακουστοί σ’ όλην την Ελλάδα, γιατί σ’ αυτήν την περίπτωση οι Ηλείοι θα είχαν κάτι ν’ αναφέρουν για αυτούς και πολλά περισσότερα οι Λακεδαιμόνιοι, που ήσαν συμπολίτες τους.
Κοντά στον βωμό του Λαοίτα Δία και του Λαοίτα Ποσειδώνα , υπάρχει ένας Ζευς πάνω σε χάλκινο βάθρο. Είναι δώρο του δήμου της Κορίνθου και έργον του Μούσου, ο οποίος κι’ αν ήτο αυτός ο Μούσος. Στον δρόμο που οδηγεί απο το βουλευτήριο στο μεγάλο ναό, υπάρχει στ’ αριστερά άγαλμα του Διός που φορα στεφάνι σαν να ήτο απο λουλούδια, με κεραυν΄οστο δεξί του χέρι. Πρόκειται για έργο του Θηβαίου Ασκάρου που μαθήτευσε δίπλα στον Σικυώνιο…(στο σημείο αυτό υπάρχει κενό του κειμένου)και λένε ότι ήτο (αφιέρωμα) των Θεσσαλών.[Διερωτήθηκε κανείς τί έγιναν τόσοι θησαυροί που εκόσμουν την Ολυμπία και οι οποίοι υπήρχαν την εποχή του Παυσανίου; Θα σας το πω εγώ εν συντομία, μολονότι αυτό θα αποτελέσει ιδιαίτερο κεφάλαιο. Οι σεισμοί μπορεί να καταστρέφουν ορισμένα κτίρια αλλα δεν λεηλατούν. Αν δε κρίνουμε απο την Ακρόπολη, οι αρχαίοι Ελληνες έφτιαχναν τόσο στέρεες κατασκευές ώστε είναι μάλλον δύσκολο να δεχθούμε ότι κατεστράφησαν απο τους σεισμούς. Οι Ρωμαίοι μετά την κατάκτηση της Ελλάδος ι ελεηλάτησαν πρώτοι απο την Ολυμπία τα ωραιώτερα αγάλματα και άλλα αφιερώματα και τα μετέφερον στην Ρώμη. Με αυτά διεκόσμισαν τις πολυτελείς κατοικίες των ευγενών της Ρωμαικής αυτοκρατορίας.Υστερα εισέβαλε ο Χριστιανισμός, ο οποίος διάκειτο εχθρικά προς την Ελληνική Θρησκεία και προς κάθε τι Ελληνικόν και θέλησε να το εξαλείψει δια παντός. Ετσι κατέστρεψε εκ θεμελίων τους αρχαίους ναούς και κατακρεούργησε τα αγάλματα, τις επιτύμβιες πλάκες και τους κίονες, στην θέση τους δε έκτισε με τα υλικά της κατεδαφίσεως τους Χριστιανικούς ναούς. Και σαν να μην έφθανε αυτό για να εξαπατήσει τους πιστούς και να περάσει ευκολότερα την νέα λατρεία, αφιέρωσε τους ναούς στους νέους θεούς-προστάτες των Χριστιανών, που ελάτρευαν και οι Ελληνες(π.χ τον Δία στον Παντοκράτορα, τον Ποσειδώνα στον Αγιο Νικόλαο, την Αρτεμη στην Παναγία κ.ο.κ. Την χαριστικη βολή της Ελληνικής τέχνης και του πνεύματος έδωσε ο αυτοκράτωρ Θεοδόσιος και ο υιός , οι οποίο έκαυσαν και έπαυσαν τις Ελληνικές φιλοσοφικές σχολές και βιβλιοθήκες(Αθήνα, Πέργαμος, Αντιόχεια, Αλεξάνδρεια, Κωνσταντινούπολη κλπ) Η εισβολή του Αλαρίχου με τα στίφη των καλογήρων ως την Πελοπόννησο εξηφάνισε στο πέρασμα του το κάθε τι και τους θησαυρούς της αρχαίας Ολυμπίας. Ο,τι απέμεινε κατεστραμμένο και καταπλακωμένο το αποτελείωσαν οι δυτικοί αρχαιοκάπηλοι-περιηγητές, οι οποίοι προσποιούμενοι τους λάτρεις του αρχαίου πνεύματος και θέλοντες δήθεν να συμβάλλουν στην διάσωση των αρχαίων τα φόρτων στα πλοία τους και τα οδηγούσαν αντί αδράς αμοιβής στα μουσεία της Ευρώπης. Το Βατικανό ιδιοποιήθηκε απο τις οδρές του τα πολυτιμότερα μνημεία και συγγράμματα- όσα δεν κατεστράφησαν- τα οποία κρατεί είτε στο ομώνυμο μουσείο ή -όπως λέγεται- στα υπόγεια του Βατικανού, όπου φυλάσσονται υπό άκραν μυστικότητα αρχαία συγγράμματα της καταστραφείσης απο διεθνείς σκοταδιστές Βιβλιοθήκης Αλεξανδρείας .Πιό όμορφος χώρος δεν θα υπήρχε στον κόσμο, αν είχε διατηρηθεί έστω και ένα μικρό ποσοστό των θησαυρών της Ολυμπίας.] (ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ-Ηλιακά, Κεφάλαιον 8)
ΑΦΙΕΩΡΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑ
Θυμάμαι και κάτι άλλο αξιοθαύμαστο που είδα ο ίδιος στην Λυδία. Δεν είναι σαν το άλογο του Φόρμη, αλλά εκπέμπει κι’ αυτό μαγική δύναμη. Οι Λυδοί που ονομάζονται Περσικοί έχουν ένα ιερο στην πόλη που λέγεται Ιεροκαισάρεια και ένα στα Υπαιπα. Στο καθένα απ’ αυτά υπάρχει ένα κτίσμα και σε κάθε κτίσμα ένας βωμός με τέφρα. Αυτή η τέφρα δεν έχει το ίδιο χρώμα με οποιαδήποτε άλλη.
Ενας μάγος μπαίνει μέσα στο κτίσμα και στοιβάζει μερικά ξερά ξύλα μέσα στο βωμό. Στην συνέχεια φορά στο κεφάλι τιάρα και ψάλλει επίκληση σε κάποιο θεό σε βαρβαρική γλώσσα, τελείως ακτανόητη στους Ελληνες. Διαβάζει την επίκληση απο ένα βιβλίο. Τα ξύλα πρέπει να ανάψουν χωρίς φωτιά και να ξεπηδήσει δυνατή και διαυγής φλόγα.
Αρκετά με αυτήν την περιγραφή. Ανάμεσα στα αφιερώματα παριστάνεται και ο ίδιος ο Φόρμις που αντιμετωπίζει σε μαχη έναν εχθρό και στην συνέχεια άλλον και κατόπιν τρίτο. Η επιγραφή αναφέρει ότι ο πολεμιστής είναι ο Μαινάλιος Φόρμις. Ο Συρακούσιος Λυκόρτας έκανε τα αφιερώματα προφανώς απο φιλία προς τον Φόρμη. Οι Ελληνες όμως πιστεύουν ότι τα αφιερώματα του Λυκόρτα είναι κι’ αυτά του Φόρμη.
Σ’ ένα άλλο αφιέρωμα που δεν είναι του Φόρμη ο Ερμής με κράνος στο κεφάλι και ντυμένος με χιτώνα και χλαμύδα κρατά ένα κριάρι κάτω απο την μασχάλη. Είχε προσφερθεί στον θεό απο τους Αρκάδες του Φενεού και το επίγραμμα λέει ότι είναι έργο του Αιγινίτη Ονάτα και του Καλλιτέλη, ο οποίος υποθέτω ήτο γιός ή μαθητής του Ονάτα. Κοντά στο αφιέρωμα των Φενεατών υπάρχει ένα άλλο άγαλμα του Ερμή με την ράβδο του αγγελειοφόρου και η επιγραφή λέγει ότι είναι έργο του Ηλείου Κάλλωνα, αφιέρωμα του Γλαυκία απο το Ρήγιο.
Απο τα δύο χάλκινα βόδια το ένα είναι των Κερκυραίων και το άλλο των Ερετριέων, έργο του Ερετριέα Φιλησίου. Οταν θα φθάσω στ Φωκικά , θαεξηγήσω γιατί οι Κερκυραίοι αφιέρωσαν ένα βόδι στην Ολυμπία και ένα άλλο στους Δελφούς. Σχετικά όμως με το βόδι που αφιέρωσαν οι Κερκυραίοι στην Ολυμπία, έμαθα ότι συνέβη ως εξής:
Ενα μικρό παιδί έπαιζε σκύβοντας κάτω απο το βόδι. Ξαφνικά όμως σήκωσε το κεφάλι του και το έσπασε χτυπώντας το στο χαλκό και σε λίγες μέρες πέθανε απο το τραύμα του. Οι Ηλείοι ήθελαν να απομακρύνουν το βόδι απο την Αλτη επειδή είχε γίνει αιτία να χυθεί αίμα. Αλλά ο θεός των Δελφών τους είπε να κάνουν γιαυτό μερικούς καθαρμούς , όπως συνηθίζουν να κάνουν οι Ελληνες σε περίπτωση ακούσιου φόνου.
Κάτω απο τα πλατάνια της Αλτυος, στη μέση περίπου του περιβόλου, υπάρχει χάλκινο τρόπαιο και επιγραφή πάνω στην ασπίδα του τροπαίου,που λέγει ότι το έστησαν οι Ηλείοι για την νίκη τους κατά των Λακεδαιμονίων. Πρόκειται για την μάχη στην οποία σκοτώθηκε εκείνος ο άνδρας που βρέθηκε με τα όπλα γύρω του., στην στέγη του Ηραίου, όταν στις μέρες μου επισκευαζόταν.
Το αφιέρωμα των Θρακών Μενδαίων παρολίγο να με εξαπατήσει ότι ήτο ανδριάς ενός αθλητού του Πεντάθλου. Βρίσκεται κοντά στον Ηλείο Αναυχίδα και κρατά παλιούς αλτήρες. Υπάρχει όμως ένα ελεγείο για το ανάθημα γραμμένο πάνω στον μηρό που λέγει:
“Είμαι ξεχωριστό αφιέρωμα στον Δία,των βασιλιά των θεών,
απο τους Μενδαίους που υπέταξαν την Σίπτη”
Φαίνεται ότι η Σίπτη ήτο τείχος και πόλις της Θράκης. Οι Μενδαίοι είναι Ελληνες που κατάγονται απο την Ιωνία και κατοικούν στα μεσόγεια σε κάποια αποόσταση απο την παραλιακή πόλη του Αίνου.
ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΕΣ ΣΤΟΥΣ ΙΠΠΙΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ
1. Μετά την περιγραφή των αφιερωμάτων θα αναφερθώ στα αφιερώματα για ιππικούς αγώνες, και αγώνες αθλητών, καθώς επίσης και στα αφιερώματα ιδιωτών. Στην Ολυμπία δεν έχουν στηθεί ανδριάντες όλων των ολυμπιονικών. Αν και μερικοί είχαν λαμπρές επιτυχίες στους αγώνες και μερικοί και σε άλλους τομείς, εν τούτοις δεν είχαν ποτέ ανδριάντες.
Ο τρόπος της διηγήσεως μου με υποχρεώνει να τους παραλείψω, γιατί δεν γράφω κατάλογο όλων αυτών που νίκησαν στους ολυμπιακούς αγώνες, αλλά μόνον περιγράφω ανδρτιάντες και άλλα αφιερώματα. Και ούτε θα αναφερθώ σε όλους για τους οποίους έχουν στηθεί ανδριάντες, γιατί γνωρίζω πολύ καλά ποιοί κέρδισαν τον κότινο με κλήρωση και όχι με την δύναμη τους. Θα αναφέρω σ’ αυτούς που κέρδισαν γνήσια διάκριση ή σ’ αυτούς των οποίων οι ανδριάντες είναι φτιαγμένοι με μεγαλύτερη δεξιοτεχνία.
Στα δεξιά του ναού της Ηρας υπάρχει ανδριάς ενός Ηλείου παλαιστή, που ονομάζεται Σύμμαχος και είναι γιός του Αισχύλου. Κοντά του είναι στημένος ο Νολαίδας γιός του Προξένου, απο τον Φενεό της Αρκαδίας, ο οποίος αναδείχθηκε νικητής στην πυγμαχία παίδων. Μετά είναι ο Αρχέδαμος γιός του Ξενία, που νίκησε επίσης στην πάλη παίδων. Κατάγεται κι’ αυτός απο την Ηλιδα. Ολες οι εικόνες των αθλητών που ανέφερα είναι έργα του Συκιωνίου Αλυπου, μαθητή του Αργείου Ναυκίδη.
Το επίγραμμα για τον Κλεογένη γιό του Σηληνού, αναφέρει ότι ήτο ντόπιος και κέρδισε νίκη με δικό του νεαρό άλογο.[Στις ιπποδρομίες νικητής εκηρύσσετο ο κάτοχος των αλόγων που πολύ σπάνια ήτο και οδηγός τους. Επειδή οι ιδιοκτήτες ήσαν πολύ πλούσιοι μίσθωναν ηνιόχους για τον αγώνα. Το άθλημα της ιππασίας και σήμερον είναι άθλημα των πλουσίων και σ’ αυτό βρίσκουν την ευκαιρία για την επίδειξη του πλούτου των, όπως συμβαίνει στους ιππικούς αγώνες στην Βρεταννία και αλλαχού] Κοντά στον Κλεογένη βρίσκεται ο Δεινόλοχος, γιός του Πύρρου, και ο Τρωίλος, γιός του Αλκίνου. Ησαν κι’ αυτοί απο την Ηλιδα αλλά δεν είχαν νικήσει στα ίδια αγωνίσματα. Ο Τρωίλος ήτο Ελλανοδίκης και συγχρόνως νίκησε στην συνωρίδα με ανεπτυγμένα άλογα και στην αρματοδρομία με πουλάρια. Αναδείχθηκε νικητής στην εκατοστή δεύτερη Ολυμπιάδα[Η 102 η Ολυμπιάδα έγινε το 372 π.χ] Μετά απ’ αυτή οι Ηλείοι θέσπισαν νόμο που απέκλειε τους Ελλανοδίκες απο τους ιππικούς αγώνες. Ο ανδριάς του Τρωίλου ήτο έργον του Λυσσίπου. Η μητέρα του Δεινολόχου είδε όνειρο ότι το παιδί που κρατούσε στην αγκαλιά της ήτο στεφανωμένο. Γιαυτό ο Δεινόλοψος προπονήθηκε για τους αγώνες και νίκησε στο τρέξιμο παίδων. Η εικόνα του φιλοτεχνήθηκε απο τον Σικυώνιο Κλέωνα.
Εχω ήδη αναφερθεί στην κόρη του Αρχιδάμου Κυνίσκα, στην οικογένεια της και στις ολυμπιακές νίκες της, όταν έκανα λόγο για τους Λακεδαιμονίους βασιλείς, Στην Ολυμπία κοντά στο άγαλμα του Τρωίλου υπάρχει πέτρινο κρηπίδωμα που απεικονίζει άρμα με άλογα και ηνίοχο. Υπάρχει και εικόνα της ίδιας της Κυνίσκας. Και τα δύο είναι έργα του Απελλή. Υπάρχουν επίσης και επιγραφές για την Κυνίσκα.
Μετά την κυνίσκα υπάρχουν επιγραφές κάποιων Λακεδαιμονίων νικητών σε αρματοδρομίες. Πρώτος στην αρματοδρομία ήλθε ο Αλέξανδρος, αν και το επίγραμμα σχετικά μ’ αυτόν λέγει ότι ο παππούς του και ο πατέρας του είχε ήδη στεφανωθεί νικηυτής στο πένταθλον. Παριστάνεται ενώ προσεύχεται στο θεό.Ο Πολυκλής που ονομάσθηκε Πολύχαλκος, νίκησε στο τέθριππο. [Ο τέθριππος ήτο άρμα που το έσερναν τέσσερα άλογα] Ο ανδριάς του κρατά μιά ταινία στο δεξί χέρι. Κοντά του βρίσκονται δύο αγόρια που το ένα κρατά τροχό και το άλλο ζητά την ταινία. Τα άλογα του Πολυκλή, σύμφωνα με το επίγραμμα, νίκησαν στους αγώνες των Πυθίων, του Ισθμού και της Νεμέας.
2. Υπάρχει ο ανδριάς ενός παγκρατιστή, έργο του Λυσίππου. Ητο ο πρώτος Ακαρνάν και ο ππρώτος απο τη Στράτο που νίκησε στο παγκράτιο. Τον έλεγαν Ξενάρκη και ήτο γιός του Φιλανδρίδη.
Μετά την εισβολή των Μήδων, οι Λακεδαιμόνιοι άρχισαν να εκτρέφουν άλογα με πολύ μεγαλύτερο ζήλο απ’ όλους τους Ελληνες. Εκτός απ’ αυτούς που ήδη ανέφερα , υπάρχουν κι’ άλλοι ανδριάντες Σπαρτιατών εκτροφέων αλόγων, που είναι στημένοι μετά απο τον Ακαρνάνα αθλητή, του Ξενάρκη , του Λυκίνου, του Αρκεσιλάου και του γιού του Αρκεσιλάου, Λίχα.
Ο Ξενάρχης είχε ανακηρυχθεί νικητής στους Δελφούς, στο Αργος , καθώς και στην Κόρινθο. Ο Λύκινος έφερε στην Ολυμπία πουλάρια και εππειδή ένα απ’ αυτά κρίθηκε ακατάλληλο, συμμετείχε με τα πουλάρια στον αγώνα δρόμου ανεπτυγμένων αλόγων και νίκησε μ’ αυτά. Αφιέρωσε στη Ολυμπία δύο ανδριάντες, που ήσαν έργα του Αθηναίου Μύρωνα. Ο Αρκεσίλαος κέρδισε δύο νίκες στην Ολυμπία και ο γιός του Λίχας, επειδή εκείνη την εποχή οι Λακεδαιμόνιοι είχαν αποκλεισθεί απο τους αγώνες, συμμετείχε δηλώνοντας το άρμα του στο όνομα των θηβαίων. Και όταν ο ηνίοχος του νίκησε, ο Λίχας του φόρεσε την ταινία του νικητού.
Οι Ελλανοδίκες τον μαστίγωσαν γιαυτό που έκανε. Εξ αιτίας του Λίχα εξαπολύθηκε η εκστρατεία των Λακεδαιμονίων εναντίον των Ηλείων, την εποχή του βασιλιά Αγη , και η μάχη δόθηκε μέσα στην Αλτη. [Οι Λακεδαιμόνιοι είχαν δώσει μεγάλη σημασία στην στρατιωτική δύναμη και το καθεστώς τους ήτο αριστοκρατικό, ενώ η συγκρότηση τους ήτο στρατοκρατική. Διεξήγαγον συνεχείς πολέμους και εκστρατείες με τους γείτονες τους αλλά και εκτός Λακεδαίμονος και σήσαν σκληροί πολεμιστές, όπως γνωρίζουμε με την θυσία του Λεωνίδα με τους 300 Σπαρτιάτες. Το γόητρο της Σπάρτης το κρατούσαν τόσο υψηλά ώστε δεν ηνείχοντο προσβολές σαν αυτή του ραβδισμού του Λίχα στην αρχαία Ολυμπία] Οταν ο πόλεμος τελείωσε έστησε εδώ τον ανδριάντα του. Τα αρχεία όμως των Ηλλείων σχετικά με τους ολυμπιονίκες δεν αναφέρει τον Λίχα ως νικητή αλλά τους Θηβαίους.
Κοντά στον Λίχα, βρίσκεται ο Ηλείος μάντης Θρασύβουλος, γιός του Αινεία , απο την γενιά των Ιαμιδών. Υπήρξε μάντης των Μαντινέων στον πόλεμο εναντίον των Λακεδαιμονίων και του βασιλιά Αγη, γιού του Ευδαμίδα. Θα μιλήσω περισσότερο γι’αυτό όταν θα ασχοληθώ με τους Αρκάδες. Πάνω στον ανδριάντα του Θρασυβούλου , βλέπουμε μιά σαύρα που έρπει προς τον δεξιό του ώμο και ένα σκυλί που πρέπει να είναι σφάγιο και είναι ξαπλωμένο , κομμένο στα δύο με το σηκώτι του να φαίνεται.
Η μαντική με κατσίκια, αρνιά και μοσχάρια είναι αρχαίο έθιμο. Οι Κύπριοι ανεκάλυψαν ένα είδος μαντικής με χοίρους, αλλά δεν υπέρχουν άνθρωποι που χρησιμοποιούν στην μαντική σκύλους. Επομένως η μαντική με σπλάχνα σκύλων αποτελεί εύρημα του Θρασυβούλου. Οι Ιαμίδες είναι μάντεις που κατάγονται από τον Ιαμο. Ο Πίνδαρος σε μιά ωδή λέγει ότι ήτο γιός του Απόλλωνα που πήρε το χάρισμα της μαντικής.
Κοντά στον ανδριάντα του Θρασυβούλου είναι στημένος ο Ηλείος Τιμοσθένης που νίκησε στο στάδιο παίδων και ο Μιλήσιος Αντίπατρος, γιός του Κλεινοπάτρου, ο οποίος νίκησε στην πυγμαχία παίδων. Κάποιοι Συρακούσιοι που πήγαιναν στην Ολυμπία για να θυσιάσουν ως απεσταλμένοι του Διονυσίου,δωροδόκησαν τον πατέρα του Αντιπάτρου προκειμένου να ανακηρύξουν τον γιό του νικητή ως Συρακούσιο. Ο Αντίπατρος όμως περιφρόνησε τα δώρα του τυράννου, τον ανακήρυξε Μιλήσιο και στον ανδριάντα του έγραψε ότι καταγόταν απο την Μίλητο και πως ήτο ο πρώτος Ιων που αφιέρωσε ανδριάντα στην Ολυμπία.
Ο ανδριάς του Αντιπάτρου ήτο έργον του Πολυκλείτου, ενώ του Τιμοσθένη έργον του μαθητή του Λυσίππου, του Σικυωνίου Ευτυχίδη. Ο Ευτυχίδης έφτιαξε για τους Σύρους του Ορόντη άγαλμα της Τύχης, που τιμάται ιδιαίτερα απο τους ντόπιους.[ Η Ανατολή ανέκαθεν πίστευε στην θεά Τύχη- στο Κισμέτ όπως το αποκαλούν σήμερον-και γι’ αυτό έμειναν αδρανείς και οπισθοδρομικοί σε πολλούς τομείς δραστηριότητος . Η πίστη στην Τύχη είχε σαν συνέπεια την τυφλή υποταγή στην θρησκεία, και κατ’ επέκταση στον ηγεμόνα, αφού αυτός εκπροσωπεί την θέληση του θεού επι της γης. Με το πνεύμα αυτό ήτο απο την τύχη γραμμένο (κισμέτ) να γεννηθείς ελεύθερος ή δούλος, αφέντης ή φτωχός κ.ο.κ . Αντίθετα η φιλοσοφία του Ελληνικού κόσμου ήτο εκ διαμέτρου αντίθετη. Πίστευαν ότι τίποτα δεν έχει γραφτεί εκ θεού εκτός απο τους βιολογικούς περιορισμούς μας . Η απαλλαγή του ανθρώπου απο την δουλεία, τις δυσειδαιμονίες, την άγνοια και την ανάγκη είναι έργο δικό του και όχι κάποιου θεού ή ηγεμόνα. Αυτό εξ άλλου ήτο και το βαθύτερο νόημα της Δημοκρατίας. Η κινητοποίηση και συμμεροχή του πολίτη στα κοινά για την καλυτέρευση της ζωής του στην πόλη. Αυτό το αγωνιστικό πνεύμα εκπροσωπούσαν οι Ολυμπιακοί αγώνες, όπου εκαλείτο ο αθλητής, μιμούμενος τον στίβο της ζωής, να αγωνισθεί τον αγώνα τον ωραίο και να αναδειχθεί νικητής. Αυτό το πνεύμα υιοθέτησε ο Δυτικός κόσμος και ξεπέρασε σε πρόοδο τον Ανατολικό κόσμο, παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, πολλά εκ των οποίων οφείλονται σε κακή χρησιμοποίηση , ή παραχάραξη των Ελληνικών ιδεών]
Στην Αλτη, κοντά στον ανδριάντα του Τιμοσθένη είναι στημένος ο Τίμων και ο γιός του Τίμωνος Αίσυπος πάνω σε άλογο. Το παιδί κέρδισε μιά νίκη με νεαρό άλογο και ο Τίμων σε αρματοδρομία. Οι ανδριάντες του Τίμωνα και του γιού του φιλοτεχνήθηκαν απο τον Σικυώνιο Δαίδαλο. Αυτός έφτιαξε επίσης και το τρόπαιο που βρίσκεται στην Αλτη για την νίκη των Ηλείων έναντι των Λκεδαιμονίων. Το επίγραμμα για τον Σάμιο πυγμάχο λέγει ότι τον ανδριάντα αφιέρωσε ο γυμναστής του Μύκωνος και ότι οι Σάμιοι είναι οι καλύτεροι αθλητές και οι πιό γενναίοι στις ναυμαχίες απ’ όλους τους Ιωνες. [Εδώ βλέπουμε να γίνεται αναφορά στον αθλητισμό και στον πόλεμο, στους αθλητές και στους γενναίους ναυμάχους. Τούτο πιστοποιεί για μιά ακόμη φορά ότι ο αθλητισμός και ο πόλεμος για τους Ελληνες ολίγον διέφερε, διότι και τα δυό συνέβαλλαν στην ελευθερία και είχαν σαν κοινό ιδανικό τον αγώνα του ατόμου. Η παλαίστρα και το γυμναστήριο ήσαν κατ’ ουσίαν στίβη μάχης για την προετοιμασία των νέων για την ζωή και τον πόλεμο. Ετσι η ζωή ήτο μιά αναίμακτος μάχη και ο πόλεμος αιματηρή. Αλλά και στην ζωή και στον πόλεμο οι Ελληνες χρησιμποιούσαν κανόνες που δεν μπορούσαν να τους ξεπεράσουν χωρίς την τιμωρία απο την Πολιτεία ή απο τους θεούς.] Εκτός απ’ αυτά το επίγραμμα δεν αναφέρει τίποτα για τον πυγμάχο.( ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ, Ηλιακά-Κεφάλαιον 11)
ΑΝΔΡΙΑΝΤΕΣ ΠΡΟΣ ΤΙΜΗΝ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΩΝ
Αυτό το κτίσμα βρίσκεται αριστερά της εξόδου που είναι δίπλα στο Πρυτανείο και είαν ικτισμένο με πλίνθους ψημένους και περιστοιχισμένο απο κίονες. Το έκτισε ο Φίλιππος μετά την ήττα της Ελλάδος στη Χαιρώνεια . [Η μάχη της Χαιρώνειας έγινε το 338 π.χ μεταξύ των Μακεδόνων του Φιλίππου και των συνασπισμένων Ελλήνων(Αθηνάιων, Θηβαίων, Κορινθίων, Μεγαρέων, Αχαιών) Ο Φίλιππος με τον νέο ελιγμό της Μακεδονικής Φάλαγγος , της οποίας αρχηγός ήτο ο δεκαεπτάχρονος Αλέξανδρος, κατετρόπωσε τους Ελληνες και αναγνωρίσθηκε αρχηγός ολοκλήρου της Ελλάδος] Εδώ υπάρχουν ανδριάντες του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου, καθώς και του Αμύντα πατέρα του Φιλίππου. Είναι όλαχρυσελεφάντινα έργα του Λεωχάρους, όπως και οι εικόνες της Ολυμπιάδος και της Ευρυδίκης.
21. Θα συνεχίσω την διήγηση μου με τις επιγραφές των ανδριάντων και των αφιερωμάτων. Προτιμώ όμως να μην τα αναφέρω όλα μαζί στην διήγηση μου. Στην ακρόπολη των Αθηνών, οι ανδριάντες όπως κι’ όλα τα άλλα, είναι αφιερώματα. Στην Αλτιν όμως ορισμένα είναι αφιερώματα προς τιμήν των θεών, ενώ οι ανδριάντες παραχωρούνται ως έπαθλα στους νικητές. Αργότερα θ’ αναφερθώ και πάλι στους ανδριάντες, αλλά πρώτα από όλα θέλω να ασχοληθώ με τα πιό αξιόλογα απο τα αφιερώματα.
Προχωρώντας κανείς στο δρόμο απο το Μητρώο προς το στάδιο, στα αριστερά και στους πρόποδες του Κρονίου όρους και κοντά σ’ αυτό, υπάρχει ένα λίθινο κρηπίδωμα με σκαλοπάτια. Κοντά στο κρηπίδωμα αυτό έχουν αφιερωθεί χάλκινα αγάλματα του Διός, που κατασκευάσθησαν με τα χρήματα των προστίμων που επεβλήθησαν στους αθλητές για την ασέβεια τους απέναντι στους αγώνες. Οι ντόπιοι τα ονομάζουν Ζάνες.
Τα πρώτα έξ στήθηκαν στην ενενηκοστή ογδόη Ολυμπιάδα[Η 98 Ολυμπιάδα έγινε το 338 π.χ] στην οποία ο Θεσσαλός Εύπωλος δωροδόκησε τους πυγμάχους που συμμετείχαν στους αγώνες, τον Αρκάδα Αγήνορα και τον Κυζικηνό Πρύτανη, καθώς και τον Αλικαρνασέα Φορμίωνα, ο οποίος ήτο νικητής της πυγμαχίας στην προηγούμενη Ολυμπιάδα. Λένε ότι αυτό ήτο το πρώτο παράπτωμα πουσημειώθηκε απο αθλητές σε αγώνες. Ο Εύπωλος καθώς κι’ αυτοί που δωροδόκησε ήσαν οι πρώτοι απο τους Ηλείους που τιμωρήθηκαν με χρηματικά πρόστιμα. [Στην εποχή μας ττέτοιυ είδους παραπτώματα δεν συμβαίνουν δεδομένου ότι όποιος βγει ολυμπιονίκης εξασφαλίζει σοβαρά οικονομικά ωφέλη απο διαφημίσεις, προνόμια κλπ. Η συνηθέστερη μορφή απάτης που συμβαίνει στις μέρες μας στους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι το ντοπάρισμα, δηλαδή η λήψη αναβολικών ουσιών για να επιτύχουν μεγαλύτερες επιδόσεις απο τους συναθλητές των] Δύο απο τα αγάλματα είναι έργα του Σικυονίου Κλέονα, αλλά δεν γνωρίζω ποιός έκανε τα υπόλοιπα τέσσερα.
Εκτός απο το τρίτο και τέταρτο, όλα τ’ άλλα έχουν ελεγειακές επιγραφές. Το πρώτο επίγραμμα θέλει να δείξει ότι στην Ολυμπία κερδίζει κανείς με την ταχύτητα των ποδιών του και την δύναμη του σώματος και όχι με χρήματα.[Αυτά βέβαια συνέβαιναν τότε. Στις σημερινές Ολυμπιάδες για την προετοιμασία των αθλητών απαιτείται ένα πολύ σεβαστό ποσό, διότι αυτή αρχίζει απο την παιδική ηλικία και το άθλημα πλέον αποτελεί επάγγελμα. Την επένδυση αυτή των χρημάτων, αν δεν την αναλάβει το κράτος , τότε θα πρέπει να την αναλάβει ο ίδιος ο αθλητής ή κάποιος χρηματοδότης, ο οποίος προσδοκά την απόσβεση των δαπανών για την άσκηση και συντήρηση του αθλητού, μαζί με κάποιο κέρδος. Κάτω απο αυτές τις προυποθέσεις μετέρχεται παν θεμιτό και αθέμιτο μέσον για να νικήσει και να γίνει κυριολεκτικά Χρυσός Ολυμπιονίκης. Μετά την ανάδειξη του σε χρυσό Ολυμπιονίκη ανοίγει ένα λαμπρό μέλλον και ανάλογα με την χώρα που βρίσκεται και τα επιχειρηματικά προσόντα που διαθέτει μπορεί να εξασφαλίσει μιά άνετη ζωή, είτε σαν προπονητής, είτε γυμναστής, στέλεχος των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας , ή τέλος και σαν διαφημιστής προιόντων και επιχειρηματίας ] Το επίγραμμα που βρίσκεται πάνω στο δεύτερο άγαλμα λέγει ότι γράφτηκε απο σεβασμό προς τα θεία και απο ευσέβεια των Ηλείων και για να φοβηθούν οι αθλητές που παρανομούν. Η επιγραφή του πέμτου αγάλματος επαινεί τους Ηλείους για άλλα και ιδιαίτερα για την επιβολή προστίμου στους πυγμάχους. Και η επιγραφή στο έκτο διδάσκει όλους τους Ελληνες να μην δίνουν χρήματα για να κερδίσουν στους αγώνες.
Λένε ότι το επόμενο παράπτωμα μετά απ’ αυτό του Ευπώλου ήτο του Αθηναίου Καλλίπου που εξαγόρασε με χρήματα τους αντιπάλους του στο αγώνισμα του πεντάθλου. Αυτό έγινε στην εκατοστή δωδεκάτη Ολυμπιάδα[Η 112 έγινε το 332 π.χ] Ο Κάλλιππος και οι ανταγωνιστές του τιμωρήθηκαν απο τους Ηλείους με πρόστιμο και οι Αθηναίοι έστειλαν τον Ηπερείδη, για να τους πείσει να τον απαλλάξουν απο την ποινή. Επειδή οι Ηλείοι αρνήθηκαν να κάνουν αυτή την παραχώρηση, οι Αθηναίοι φέρθηκαν τόσο περιφρονητικά, ώστε δεν πλήρωναν τα χρήματα κι’ ούτε έπαιρναν μέρος στους αγώνες, μέχρι που ο θεός των Δελφών αρνήθηκε να τους δώσει χρησμό για ο,τιδήποτε, αν πρώτα δεν πλήρωναν τους Ηλείους[Η αλαζωνική συμπεριφορά των Αθηναίων και η άρνηση τους να μην πληρώνουν το ταμείο της Ολυμπίας μας υπενθυμίζει την σύγχρονη συμπεριφορά της Αμερικής απέναντι στον ΟΗΕ, προς τον οποίον αρνείται την καταβολή της συμμετοχής της]
Ετσι λοιπόν πλήρωσαν και μ’ αυτά τα χρήματα κατασκευάσθησαν κι’ αυτή την φορά έξη αγάλματα προς τιμήν του Διός. Και πάνω απ’ αυτά χαράχθηκαν ελεγειακές επιγραφές που δεν ήσαν λιγότερο ποιητικές απο τις σχετικές με το πρόστιμο του Ευπώλου. Η έννοια της πρώτης επιγραφής είναι ότι τα αγάλματα αφιερώθησαν μετά απο εντολή του θεού που τίμησε με χρησμό τους Ηλείους για την απόφαση τους σχετικά με τους ανταγωνιστές του πεντάθλου. Στο επίγραμμα του δευτέρου και του τρίτου αγάλματος , οι Ηλείοι επαινούνται για την τιμωρία των αθλητών του πεντάθλου.
Το τέταρτο λέγει ότι οι Ολυμπιάδες είναι ένας διαγωνισμός της ικανότητος του ανθρώπου και όχι του χρήματος. Τέλος, στην πέμπτη και έκτη επιγραφή εξηγείται ο λόγος για τον οποίον στήθηκαν τα αγάλματα και αναφέρεται ό χρησμός που ήλθε στους Αθηναίους απο τους Δελφούς αντίστοιχα.
Δίπλα στα αγάλματα που ανέφερα, υπάρχουν άλλα δύο που αφιερώθηκαν απο χρηματικό πρόστιμο που επιβλήθηκε στους παλαιστές. Είτε οι Ηλείοι εξηγητές ξέχασαν τα ονόματα τους ή εγώ δεν τα θυμάμαι. Επιγραφές υπάρχουν και επάνω σ’ αυτά τα αγάλματα και η πρώτη λέγει ότι οι Ρόδιοι κατέβαλαν πρόστιμο στον Ολύμπιο Δία εξ αιτίας του παραπτώματος ενός παλαιστή και η δεύτερη ανεφέρει ότι το άγαλμα κατασκευάσθηκε απο χρηματικά πρόστιμα που επεβλήθησαν σε παλαιστές που δωροδοκήθησαν.
Οι Ηλείοι εξηγητές διηγούνται το υπόλοιπο της ιστορίας αυτών των αθλητών λέγοντες ότι στην εκατοστή εβδομηκοστή ογδόη Ολυμπιάδα , ο Εύδηλος δωροδοκήθηκε απο τον Φιλόστρατο. Ο Φιλόστρατος ήτο απο την Ρόδο. Ανακάλυψα όμως ότι αυτή η εκδοχή διαφέρει απο τα αρχεία των Ηλείων σχετικά με τους Ολυμπιονίκες, γιατί σ’αυτά αναφέρεται ότι κατά την εκατοστή εβδομηκοστή ογδόη Ολυμπιάδα νικητής στην πάλη και την ίδια μέρα και στο παγκράτιο αναδείχθηκε ο Στράτων απο την Αλεξάνδρεια.[ Η εκατοστή εβδομηκοστή ογδόη ολυμπιάδα έγινε το 68 π.χ] Ο Αλέξανδρος γιός του Φιλίππου, ίδρυσε την Αλεξάνδρεια που βρίσκεται στο Κανωβικό στόμιο του Νείλου. Λένε επίσης ότι παλιότερα υπήρχε μιά μικρή Αιγυπτιακή πόλη που ονομαζόταν Ρακώτις.
Τρεις άνδρες πριν τον Στράτωνα και τρεις μετά είχαν πάρει ως έπαθλο τον κότινο και για την πάλη και για το παγκράτιο. Πρόκειται για τον Κάπρο απο την Ηλιδα και για Ελληνες πέρα απο το Αιγαίο, τον Ρόδιο τον Αριστομένη, και τον Πρωτοφάνη απο τους Μάγνητες του Ληθαίου ποταμού. Και οι νικητές οι μεταγενέστεροι του Στράτωνα, ήτο ο Μαρίων απο την ίδια πόλη και ο Αριστεύς από την Στρατονίκεια-παλιότερα η πόλη και η χώρα ονομαζόταν Χρυσαορίς. Ο έβδομος νικητής ήτο ο Νικόστρατος, απο την παραλιακή Κιλικία, αν και δεν είχε καμιά σχέση με την Κιλικία εκτός απο το όνομα.
Τον Νικόστρατο, όταν ήτο μικρός, τον άρπαξαν πειρατές απο την Πρημνησό της Φρυγίας, επειδή καταγόταν απο επιφανή οικογένεια. [Παρότι πέρασαν έκτοτε περισσότερο απο 2000 χρόνια το έγκλημα της ομηρίας συνεχίζεται ακόμη στις πολιτισμένες κοινωνίες του Δυτικού Κόσμου. Η ομηρεία αθλητών στην Ολυμπιάδα του Μονάχου είναι μιά απο τις πιό χαρακτηρηστικές περιπτώσεις. Εμπορική πειρατεία γίνεται και στον κυβερνοχώρο. Και ενώ στο παρελθόν οι πειρατές δρούσαν στις θάλασσες και στις ερημικές τοποθεσίες, σήμερα αρπάζουν τα συμβόλαια απο τα χέρια των αντίπαλων τους εταιρειών δια της κατασκοπίας μέσω του διαδικτύου] Τον έφεραν στους Αιγαιάτες και εκεί τον αγόρασε κάποιος, που αργότερα είδε ένα όνειρο. Ενα νεογνό λιονταριού ήτο ξαπλωμένο κάτω απο το στρώμα του Νικοστράτου. Οταν λοιπόν ο Νικόστρατος μεγάλωσε, ανάμεσα στις άλλες νίκες του, έγινε και ολυμπιονίκης στο παγκράτιο και στην πάλη.
Αργότερα, παρουσιάσθηκαν κι’ άλλοι αθλητές που τους επιβλήθηκε πρόστιμο απο τους Ηλείους. Μεταξύ τους ήτο και ένας πυγμάχος απο την Αλεξάνδρεια που κατέβαλε πρόστιμο στην διακοσιοστή δεκάτη ογδόη Ολυμπιάδα[Η 218 Ολυμπιάδα έγινε το 93 μ.χ ] Το όνομα του ήτο Απολλώνιος, αλλά τον επονόμαζαν Ράντη, σύμφωνα με την συνήθεια των Αλεξανδρινών.
Αυτός ο άνδρας ήτο ο πρώτος Αιγύπτιος που καταδικάσθηκε απο τους Ηλείους για αδικία. Κατηγορήθηκε όχι για δωροδοκία ή δωροληψία, αλλά γιατί παραβίασε τους κανόνες των αγώνων κατά τον εξής τρόπο: Δεν έφτασε την καθορισμένη ώρα και οι Ηλείοι, εφαρμόζοντας τον κανονισμό, τον απέκλεισαν απο τους αγώνες. Ενας άλλος Αλεξανδρινός , ο Ηρακλείδης, απέδειξε ότι η δικαιολογία του ότι τάχα αντίθετοι άνεμοι τον καθυστέρησαν στις Κυκλάδες ήσαν ψεύτικη, αλλά απεκάλυψε ότι άργησε, επειδή μάζευε χρήματα απο τους αγώνες της Ιωνίας.
Ετσι , λοιπόν οι Ηλείοι απέκλεισαν απο τους αγώνες τον Απολλώνιο και όποιον άλλο πυγμάχο δεν είχε εμφανισθεί στην συμπεφωνημένη προσθεσμία και προσέφεραν το στεφάνι στον Ηρακλείδη χωρίς αγώνα. Τότε ο Απολλώνιος έδεσε στα χέρια του τους δερμάτινους ιμάντες της πυγμαχίας και ώρμησε και κτύπησε τον Ηρακλείδη, που φορούσε ήδη τον κότινο και είχε καταφύγει στους ελλανοδίκες. Η επιπολαιότητα του στοίχισε ακριβά στον Απολλώνιο.
Υπάρχουν και άλλα δύο αγάλματα σύγχρονης τέχνης. Στη διακοσιοστή εικοστή έκτη Ολυμπιάδα[Η 226 η Ολυμπιάδα έγινε το 125 μ.χ] Μερικοί πυγμάχοι που συμμετείχαν στους αγώνες πιάστηκαν να κάνουν χρηματική συμφωνία και τιμωρήθηκαν με πρόστιμο. Με αυτά τα χρήματα κατασκευάσθηκαν δύο αγάλματα του Διός. Το ένα στήθηκε στα αριστερά και το άλλο στη δεξιά πλευρά της εισόδου του σταδίου. Ο πυγμάχος που πιάστηκε να δωροδοκεί, ονομαζόταν Σαραπάμμων και ο άλλος που δωροδοκήθηκε Δειδάς. Και οι δύο κατάγοντο απο τον ίδιο νομό, τον Αρσινοίτη, που είναι ο πιό νέος νομός της Αιγύπτου.[ Εάν εξετάσουμε τις ημερομηνίες και τις χώρες καταγωγής των αθλητών θα διαπιστώσουμε τα κάτωθι:
1/ Η πρώτη πράξη δωδοδοκίας ή δωροληψίας αρχίζει το 338 π.χ και συνεχίζεται επέκεινα με αύξοντα ρυθμό πριν και μετά την έναρξη του χριστιανικού ημερολογίου, που συμπίπτει με τηνπαρακμή και την υποδούλωση της Ελλάδος στους Ρωμαίους.
2/ Οι περισσότεροι αθλητές που εμπλέκονται σε πράξεις δωροληψίας κατάγονται απο τηνΑνατολή(Αιγυπτος), ή απο χώρες πέραν του Αιγαίου(Κύζικος, Αλικαρνασός, Σμύρνη)
3/ Ωστόσο σε πράξεις δωροδοκίας εμπλέκονται και ο Θασσαλός Εύπωλος , ο Αθηναίος Κάλλιππος και ο Ηλείος Δαμόνικος.
4/ Τα προηγούμενα 438 χρόνια που διεξήγοντο οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν είχε παρουσιασθεί ούτε ένα κρούσμα παραβάσεως του ιερού κανόνος διεξαγωγής των. Η εισβολή όμως του Ανατολικού τρόπου σκέψεως ήτοι της προσκολλήσεως στην ύλη, στην χλιδή και στην καλοπέραση, διέβρωσε τα θεμέλια της Ελληνικής καθαρότητος, της πνευματικότητος, της συνέπειας και του ευ ποιείν. Του Καλού κ’Αγαθού πολίτη. Η βάρβαρη “Κρόνια ιδεολογία” της Ανατολής άρχισε να εισβάλει και στον Ελληνικό κόσμο, και να ισοπεδώνει τους Διογενείς ]( ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ Ηλιακά-Κεφάλαιον 7)
ΒΙΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΩΝ
Δίπλα είναι στημένος ο Μεσσήνιος Δαμίσκος , ο οποίος αναδείχθηκε νικητής στην Ολυμπία , όταν ήτο δώδεκα ετών. Ενα απο τα πιό παράξενα πράγματα που άκουσα είναι ότι , όταν οι Μεσσήνιοι εγκατέλειψαν την Πελοπόννησο , έχασαν και την τύχη τους στους Ολυμπιακούς αγώνες. Εκτός απο τον Λεοντίσκο και Σύμμαχο που ήσαν απο την Μεσσήνη στην περιοχή του πορθμού, είναι φανερόν ότι κανείς άλλος Μεσσήνιος ούτε απο την Σικελία ούτε απο την Ναύπακτο δεν νίκησε στην Ολυμπία. Οι Σκελιώτες λένε ότι ο Λεοντίσκος και ο Σύμμαχος δεν ήσαν Μεσσήνιοι, αλλά κατάγοντο απο τουςαρχαίους Ζαγκλαίους.
Οταν όμως οι Μεσσήνιοι επέστρεψαν στην Πελοπόννησο , η τύχη τους επανήλθε. Και , όταν οι Ηλείοι οργάνωσαν τους αγώνες την ίδια χρονιά μετά την ίδρυση της Μεσσήνης, ο Δαμίσκος νίκησε στο στάδιο πάιδων και αργότερα νίκησε και στο πένταθλο στην Νεμέα και στον Ισθμό.
Πολύ κοντά στον Δαμίσκο, υπάρχει ο ανδριάς του άνδρα, του οποίου το όνομα δεν αναφέρεται και είναι αφιέρωμα του Πτολεμαίου, του γιού του Λάγου. Στο επίγραμμα ο Πτολεμαίος αποκαλεί τον εαυτόν του Μακεδόνα, παρ’ ότι ήτο βασιλιάς της Αιγύπτου. Στον ανδριάντα του Σικυωνίου Χαιρέα , νεαρού πυγμάχου, υπάρχει επίγραμμα που λέγει ότι νίκησε σε νεαρή ηλικία και ότι πατέρας ήτο ο Σικυώνιος Χαιρήμων. Αναφέρεται και το όνομα αυτού που κατασκεύασε τον ανδριάντα, που ήτο ο Αστεριων, ο γιός του Αισχύλου.
Μετά τον Χαιρέα , έρχεται στη σειρά ο ανδριάς του Σοφίου, ενός Μεσσηνίου νέου, και του Ηλείου Στομίου. Ο Σόφιος νίκησε σε αγώνα δρόμου πάιδων και ο Στόμιος νίκησε στο πένταθλο στην Ολυμπία, και τρείς φορές στα Νέμεα. Το επίγραμμα για αυτόν, λέγει ότι ως αρχηγός του ιππικού των Ηλείων έστησε τρόπαια και σκότωσε έναν στρατηγό του εχθρού, όταν αυτός τον προκάλεσε σε μονομαχία.
Σύμφωνα με τους Ηλείους , ο στρατηγός καταγόταν απο την Σικυώνα και ήτο αρχηγός των Σικυονίων. Και αυτοί είχαν εκστρατεύσει εναντίον της Σικυώνας ως φίλοι των Θηβαίων, μαζί με τον στρατό των Βοιωτών. Αυτή η εκστρατεία των Ηλείων και των Θηβαίων εναντίον των Σικυωνίων φαίνεται ότι πραγματοποιήθηκε με την ήττα των Λακεδαιμονίων στα Λεύκτρα. [ Η μάχη των Λεύκτρων έλαβε χώραν το 371 π. χ μεταξύ Θηβαίων και Σπαρτιατών. Εις ανάμνηση των Θηβαίων ανηγέρθη τρόπαιον το οποίον διατηρήθηκε επι μακρόν]
Επόμενος στην σειρά, είναι στημένος ο ανδριάς ενός πυγμάχου απο το Λέπρεο της Ηλείας με το όνομα Λάβαξ, γιός του Εύφρονα, και του Αριστοδήμου, γιού του Θράση, ο οποίος επίσης ήτο παλαιστής απο την Ηλιδα. Νίκησε δύο φορές στα Πύθια και η εικόνα του είναι έργο του Σικυωνίου Δαιδάλου, μαθητή του πατέρα του Πατροκλή.
Ο ανδριάς του Ηλείου Ιππου, που ανακηρύχθηκε νικητής στην πυγμαχία παίδων, είναι έργον του Σικυωνίου Δαμοκρίτου , πέμπτου στην γενιά των μαθητών του Αθηναίου Κριτία. Μαθητής του Κριτία ήτο ο Κερκυραίο Πτόλιχος. Μαθητής δε του Πτολίχου ήτο ο Αμφίων, του Αμφίωνος ο Πίσων απο την Καλαύρεια και μαθητής του Πίσωνος ο Δημόκριτος.
Ο Κρατίνος απο την Αίγειρα της Αχαίας ήτο ο ωραιότερος νέος της εποχής του και ο πιό επιδέξιος στην πάλη. Οταν νίκησε στην πάλη των παίδων, οι Ηλείοι του έδωσαν άδεια να στήσει ανδριάντα και για τον γυμναστή του. Αυτό ήτο έργο του Σικυωνίου Κάνθαρου, γιού του Αλέξη και μαθητή του Ευτυχίδη.
Ο ανδριάς του Ηλείου Ευπολέμου είναι έργον του Σικυωνίου Δαιδάλου και η επιγραφή σ’ αυτόν μας πληροφορεί ότι αναδείχθηκε νικητής στο στάδιο ανδρών στην Ολυμπία, και κέρδισε δύο στεφάνους για το πένταθλο στα Πύθια και ένα στα Νέμεια. Σχετιά με τον Ευπόλεμο λένε ότι απο τους τρεις ελλανοδίκες που ήσαν τοποθετημένοι ως κριτές στο τέλος του δρόμου, οι δύο ανακήρυξαν νικητή τον Ευπόλεμο. Αλλά ο τρίτος συνηγόρησε με τον Αμβρακιώτη Λέοντα ο οποίος κατάφερε να καταδικασθούν απο την Ολυμπιακή βουλή σε χρηματική ποινή και οι δύο ελλανοδίκες, που είπαν ότι νικητής ήτο ο Ευπόλεμος. [Απο την πληροφορία αυτή μπορούμε να συναγάγουμε ότι οι άρχοντες στην Αρχαία Ελλάδα ήσαν υπέυθυνοι των πράξεων τους και κρινόμενοι εκρίνοντο κι’ αυτοί απο την Εκκλησία του Δήμου . Αντίθετα σήμερον η υπευθυνότης των αρχόντων έχει χαλαρώσει και ο καθένας που αναλαμβάνει μιά θέση ταυτίζεται μ’ αυτήν και την εκμεταλλεύεται προς ίδιον όφελος. Αυτό οφείλεται κατά μείζονα λόγο στην σημερινή κοσμοθέαση, κατά την οποία ο καθείς ενεργεί ατομικά προς όφελος του και όχι προς όφελος του κοινωνικού συνόλου ή της πολιτείας, που ενεργούσαν οι Ελληνες την εποχή εκείνη. Απο την αγάπη του ατόμου προς το άστυ εξεπήδησε η δημοκρατία, εν αντιθέσει προς τον Ανατολικό κόσμο που πάντα ίσχυε ο φόβος προς τον ηγεμόνα και το ιερατείο.
Αυτή η κοσμοαντίληψη εκπηγάζει απο την φιλελεύθερη θρησκεία των Ελλήνων , τα οποία δεν ευαγγελίζοντο την μοναχική σωτηρία της ψυχής του ατόμου ερήμην και μακράν της πόλεως, αλλά την διαμόρφωση του πνεύματος, της ψυχής και του σώματος του κάθε πολίτη, μέσα στο Αστυ σαν συνέπεια μιάς πολλαπλής αλληλοεπίδρασης μεταξύ τους, με μοναδικό σκοπό την βελτίωση της ζωής της πόλεως μέσα στην οποίαν θα εβελτιούτο και το άτομο. Ετσι οι Ελληνες θεοί ήσαν καμωμένοι κατ’ εικόνα και ομοίωση του ανθρώπου, με ανθρώπινη συμπεριφορά και με πλούσια προσφορά έργου στην πόλη ή στο έθνος τους.
Αντίθετα, στον Ανατολικό κόσμο το άτομο ήτο ερμητικά κλεισμένο στον ευατόν του απο φόβο να εκδηλωθεί φανερά ενώπιον των συνανθρώπων του. Τούτο συμπεριεφέρετο ως υποτακτικός και το μόνο που του απέμενε ήτο να σώσει την ψυχή του, ώστε να απολαύσει στον άλλο κόσμο, τον μεταφυσικό τοιούτο, διότι στον παρόντα κόσμο του είχαν αφαιρέσει το δικαίωμα στην χαρά και στις απολαύσεις της ζωής, καθόσον τούτο ήτο προνόμιο των αρχόντων. Ετσι η θρησκεία του Ανατολικού κόσμου ήτο υπερφυσική και παράλογη, αφού υπέσχετο στο άτομο τις απολαύσεις στον άλλο τον φανταστικό κόσμο, αν ήτο ευπειθές και υποτακτικό στον επάνω κόσμο. Ομως ένα τέτοιο άτομο δεν μπορούσε να έχει ομαδική ευθύνη, διότι οι ηγεμόνες ήσαν οι κριτές του και απο φόβο φρόντιζε να πράττει αυτό που επιθυμούσε πάντα ο ηγεμών. Αυτή όμως η νοοτροπία έχει διαποτίσει και τις σημερινές κοινωνίες , όπου οι δημόσιοι άρχοντες δεν ελέγχοντα και ουδέποτε αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεων τους.]
Στην ογδοηκοστή Ολυμπιάδα[Η 82 α Ολυμπιάς έγινε το 460 π.χ] οι Αχαιοί αφιέρωσαν ανδριαντα στον Οιβώτα μετά απο εντολή του Απόλλωνα των Δελφών. Ο Οιβώτας είχε νικήσει στο στάδιο στην έκτη Ολυμπιάδα [ Η 6 η Ολυμπιάδα έγινε το 756 π.χ] Πως λοιπόν είναι δυνατόν ο Οιβώτας να είχε πολεμήσει με το μέρος των Ελλήνων στην μάχη των Πλαταιών; Η ήττα του Μαρδονίου και των Μήδων στις Πλαταιές έγινε την εβδομησκοστή πέμπτη Ολυμπιάδα[ Η 75 η Ολυμπιάδα έγινε το 480 π.χ] Είμαι αναγκασμένος να αναφερθώ σ’ αυτά που λένε οι Ελληνες , δεν έχω όμως καμία υποχρέωση να τα πιστέψω. [Αυτή η δήλωση του Παυσανίου φανερώνει το ηθικό θάρρος και την ευθύνη του ιστορικού να αγνοήσει τα στοιχεία των ομοεθνών του προς χάριν της επιστημονικής αληθείας της ιστορίας του. Ωστόσο παρότι δεν πιστεύει ότι ο Οιβώτας συμμετείχε στην μάχη των Πλαταιών, για να είναι αντικειμενικός δίδει και την αντίθετη άποψη.] Την υπόλοιπη ιστορία του Οιβώτα θα την συμπεριλάβω στην συγγραφή μου για τους Αχαιούς.
Ο ανδριάς του Αντιόχου είναι έργον του Νικοδάμου. Ο Αντίοχος καταγόταν απο το Λέπρεο και είχε νικήσει μιά φορά στο παγκράτιο ανδρών στην Ολυμπία, δυό φορές στο πένταθλο στον Ισθμό και στην Νεμέα. Οι Λεπρεάτες δεν φοβούνται τα Ισθμια τόσο πολύ όσο οι Ηλείοι. [ Απο τότε το παιχνίδι σε ξένο γήπεδο ήτο αρνητικό για την ομάδα , διότι ο παράγων ηθική στήριξη των αθλητών παίζει σοβαρό ρόλο στην νίκη. Ιδιαιτέρως όμως οι Ηλείοι ως θεματοφύλακες των Ολυμπιακών αγώνων είχαν δημιουργήσει την έχθρα πολλών Ελλήνων που εκδηλώνετο πάνω στους Ηλείους αθλητές στα Νέμεια και στα Πύθια] Ο Ηλείος Υσμων , για παράδειγμα, που βρίσκεται κοντά στον Αντίοχο, αναδείχθηκε νικητής στο πένταθλον της Ολυμπίας και της Νεμέας και προφανώς αποκλείσθηκε απ’ αυτούς τους αγώνες, όπως όλοι οι Ηλείοι.
Λένε ότι ο Υσμων σε νεαρή ηλικία είχε προσβληθεί απο ρευματισμούς και αυτός ήτο ο λόγος που επιδόθηκε στο πένταθλον, για να θεραπευθεί με την άσκηση. Η πειθαρχία του θα του χάριζε λαμπρές τιμές και νίκες. Ο ανδριάς είναι έργο του Κλέωνα και κρατά αρχαίους αλτήρες.
Ο ανδριάς που βρίσκεται μετά τον Υσμωνα παριστάνει νεαρό παλαιστή απο την Ηραία της Αρκαδίας, τον Νικόστρατο, γιό του Ξενοκλείδη. [ Η αναγραφή πάντα του πατρονύμου δείχνει την τιμή που δέχεται μαζί με το παιδί και ο πατέρας για την νίκη του γιού του , αλλά ταυτοχρόνως και την υπευθυνότητα και εποπτεία του πατέρα απέναντι στα παιδιά του. Σήμερα τα παιδιά είναι απρόσωπα. Ωσάν να ήλθαν απο το πουθενά ή να γεννήθηκαν απο κάποιο τεχνητό σωλήνα, χωρίς επίβλεψη, χωρίς εποπτεία και χωρίς έλεγχο απο κανέναν και χωρίς υπευθευνότητα έναντι της κοινωνίας. Ενεκα τούτου παραπαίουν αβοήθητα στο έγκλημα, τα ναρκωτικά, την βία, την οκνηρία τις υλικές απολαύσεις και την ανευθυνότητα. Την συλλογική οικογενειακή ευθύνη την ζήσαμε εμείς οι μεγαλύτεροι στην ηλικία πριν απο τον Β! Π.Π και ιδιαίτερα στην επαρχία] Πρόκειται για έργο του Παντία , που ήτο έβδομος μαθητής του Σικυωνίου Αριστοκλή, αν αριθμήσει κανείς τους μαθητάς απο τον Αριστοκλή ως τον Παντία.
Ο Δίκων γιός του Καλλιβρότου, κέρδισε πέντε νίκες στο αγώνισμα του δρόμου στα Πύθια, τρεις στα Ισμια, τέσσερις στα Νέμεια, και στα Ολύμπια μία στον δρόμο παίδων και δύο φορές στον δρόμο ανδρών. Στην Ολυμπία υπάρχουν ανδριάντες ισάριθμοι με τις νίκες του . Σε νεαρή ηλικία ανακηρύχθηκε νικητής ως Καυλωνιάτης-όπως πράγματι ήτο-αλλά αργότερα αυτοανακηρύχθηκε ως Συρακούσιος, αφού πήρε χρήματα. [ Την δόξα πολλοί εμίσησαν όμως το χρήμα ουδείς. Απο αρχαιοτάτων χρόνων το χρήμα εγέννησε πολιτισμούς, αλλά διέβρωσε κοινωνίες και άτομα. Ο Ελληνικός κόσμος χωρίς να είναι κοινωνία αγγέλων, διέθετε ηθικές αξίες με τις οποίες εξισορρπούσε την δύναμη του χρήματος. Τον τελευταίο καιρό οι αξίες αυτές χαλάρωσαν και το χρήμα-και συνακόλουθα η ύλη-έγιναν η πρωταρχική κινητήρια δύναμη των ατόμων και των κοινωνιών, έτσι ώστε να υποδουλώσει τελικά τον άνθρωπο και να τον κάνει σκλάβο του. Η εισβολή του κέρδους στον αθλητισμό-καιιδιαιτέρως στον πρωταθλητισμό- είναι πλέον αδιαμφισβήτητη, αφού αυτός έχει γίνει κολοσσιαία κερδοσκοπική επιχείρηση θεάματος, πολιτικής δυνάμεως και προβολής ανθρώπων και προιόντων. Ετσι σήμερον στο χώρο του αθλητισμού έχουν εισδύσει μεγαλοκεφαλαιούχοι οι οποίοι διαπλέκονται σφιχτά με την πολιτική και τα μέσα ενημέρωσης και ψυχαγωγίας]
Η Καυλωνία ήτο αποικία των Αχαιών στην Ιταλία και ιδρύθηκε απο τον Τύφωνα τον Αιγιέα. Στον πόλεμο που έκανε ο Πύρρος, ο γιός του Αιακίδη, μαζί με τους Ταραντίνους εναντίον των Ρωμαίων, άλλες Ιταλικές πόλεις κατεστράφησαν απο τους Ρωμαίους και άλλες απο τους Ηπειρώτες. Η μοίρα όμως της Καυλωνίας ήτο να κυριευθεί και να ερημωθεί τελείως απο τους Καμπανούς, που αποτελούν την μεγαλύτερη συμμαχική δύναμη του στρατού των Ρωμαίων.[Δυστυχώς μετά απο 2.000 χρόνια και πλέον το φαινόμενο της ερημώσεως των πόλεων συνεχίζεται και σήμερον όπως μαρτυρούν τα γεγονότα. Χιροσίμα, Ναγκασάκι, Δρέσδη, Κόβεντρυ για να μην επεκταθούμε στο Δίστομο, στην Κάνδανο κ.α που εξαφανίσθησαν απο τον χάρτη. ]
Μετά τον Δίκωνα είναι στημένος ο ανδριάς του Ξενοφώντα, γιού του Μενεφύλου, ο οποίος ήτο παγκρατιαστής απο το Αίγιο της Αχαίας, και του Πυριλάμπη απο την Εφεσσο που νίκησε στον δόλιχο. Ο ένας είναι έργο του Ολύμπου και ο Πυριλάμπης ενός ομωνύμου γλύπτη που δεν καταγόταν απο την Σικυώνα, αλλά απο την Μεσσήνη, κάτω απο την Ιθώμη.
Τον ανδριάντα του Σπαρτιάτη Λυσάνδρου, γιού του Αριστοκρίτου, αφιέρωσαν στην Ολυμπία οι Σάμιοι. Και το πρώτο επίγραμμα τους λέγει τα εξής:
“ Στο περίφημο τέμενος του Διός , που κυβερνά απο ψηλά,
είμαι αφιερωμένος απο τους Σαμίους με δημόσια δαπάνη”
Αυτό μας πληροφορεί για αυτούς που έκαναν τα αφιερώματα. Το ακόλουθο αποτελεί εγκώμιον του Λυσάνδρου:
“ Λύσανδρε, εσύ που προσέφερες αθάνατη δόξα στην πατρίδα
και στον Αριστόκριτο και δοξάστηκες για την αρετή σου”
Είναι φανερόν ότι οι Σάμιοι και όλοι οι Ιωνες, συμφώνησαν με αυτά που λένε οι ίδιοι, “βάφουν και τους δύο τοιχους” [η φράση “βάφουν και τους δύο τοίχους” σημαίνει ότι είναι φιλικοί και προς τις δύο παρατάξεις, ή όπως λέμε σήμερα “κρατούν ίσες αποστάσεις” και προς τους δύο] Οταν τα πλοία του Αλκιβιάδη και των Αθηναίων είχαν μεγάλη δύναμη γύρω απο την Ιωνία, οι περισσότεροι Ιωνες τον κολάκευαν. Υπάρχει χάλκινος ανδριάς του Αλκιβιάδη στον ναό της Ηρας, αφιέρωμα των Σαμίων. Οταν όμως ο στόλος της Αττικής αιχμαλωτίσθηκε στους Αιγός ποταμούς, οι Σάμιοι αφιέρωσαν στην Ολυμπία τον ανδιάντα του Λυσάνδρου. [Η μάχη στους Αιγός ποταμούς έγινε το 405 π.χ μεταξύ των Αθηναίων και των Σπαρτιατών] Οι Εφέσιοι αφιέρωσαν στο ιερό της Αρτέμιδος μαζί με τον ανδριάντα του Λυσάνδρου, και του Ετεονίκου και του Φάρακα και άλλων Σπαρτιατών που δεν τους ήξερε σχεδόν κανείς στην Ελλάδα. Οταν η ισορρπία ανετράπη και πάλι και ο Κόνων νίκησε σε ναυμαχία στην Κνίδο και στο λεγόμενο Δώριο όρος, οι Ιωνες άλλαξαν στάση . Μπορεί να δει κανείς χάλκινους ανδριάντες του Κόνωνα και του Τιμοθέου αφιερωμένους στον ναό της Ηρας στην Σάμο, καθώς και στην Εφεσο, στον ναό της Εφεσίας θεάς. Τα πράγματα είναι τα ίδια ανά τους αιώνες και όλοι οι άνθρωποι, όπως και οι Ιωνες, κολακεύουν τους ισχυρότερους. [ Αν και η κολακία του ισχυροτέρου αποτελεί τον κανόνα η Ελλάς δεν δίστασε να αντισταθεί στον πανίσχυρο Γερμανο-Ιταλικό Αξονα το 1940- 41εντελώς μόνη και σχεδόν αβοήθητη και να νικήσει τους Ιταλούς φασίστες στα Βορειοηπειρωτικά βουνά. Τώρα ο Ελληνικός λαός αρνείται να κολακεύσει την Αμερικανική υπερδύναμη, παρότι η κυβέρνση της χώρας ασκώντας ρεαλιστική πολιτική εκτελούν πιστά τις εντολές των ΗΠΑ]
4. Μετά τον ανδριάντα του Λυσάνδρου, ακολουθεί η εικόνα ενός παιδιού απο την Εφεσο, πρωταθλητή στην πυγμαχία, που ονομάζετο Αθήναιος και στην συνέχεια είναι ο παγκρατιαστής Σώστρατος απο την Σικυώνα. Αυτός ονομάζετο Ακροχειριστής, επειδή συνήθιζε να αρπάζει τα άκρα των χεριών των αντιπάλων του και να τα λυγίζει προς τα πίσω, και δεν τα άφηνε μέχρι να παραδοθούν.( ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ-Ηλιακά,Κεφάλαιον 12)
ΗΡΑΙΑ: ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ
16. Μετά απο όλα αυτά μένει να περιγράψω τον ναό της Ηρας και το αξιόλογο περιεχόμενο της. Οι Ηλείοι λένε ότι κατεσκεύασαν τον ναό οι κάτοικοι του Σκυλλούντα, μιά απο τις πόλεις της Τρυφυλίας, περίπου οκτώ χρόνια αφ’ ότου ο Οξυλος έγινε βασιλιάς της Ηλιδος. Ο ναός είναι Δωρικού ρυθμού και περιβάλλεται απο κίονες. Στον οπισθόδομο ο ένας απο τους κίονες είναι δρύιονος[ Ο οπισθόδομος είναι το πίσω μέρος του ναού, ενώ το εμπρός καλείται πρόδομος] Το μήκος του είναι 163 πόδια, το πλάτος του όχι λιγότερο απο 63. Το
όνομα του αρχιτέκτονα δεν αναφέρεται.
Κάθε τέσσερα χρόνια δεκαέξη γυναίκες υφαίνουν πέπλο για την Ηρα και οι ίδιες διοργανώνουν τα Ηραία. Πρόκειται για αγώνες δρόμου μεταξύ παρθένων.[ [Απο το απόσπασμα αυτό αποδεικνύεται ότι και η γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα είχε ηυξημένο ρόλο- όπως προσιδιάζει στο φύλο της- και δεν ήτο πράγμα, όπως θέλουν να την φέρουν οι επικριτές της. Αντίθετα σήμερον οι παρθένες έχουν καταντήσει εμπόρευμα προς πώληση στα σκλαβοπάζαρα και στα πορνεία του Δυτικού κόσμου]
Δεν έχουν όλες την ίδια ηλικία. Πρώτα τρέχουν οι νεότερες, έπειτα οι δεύτερες στην ηλικία και τελευταίες οι μεγαλύτερες απ’ όλες.
Τρέχουν ως εξής: Εχουν τα μαλλιά λυμένα , τον χιτώνα λίγο πάνω απο το γόνατο και γυμνό τον δεξιό ώμο ως το στήθος.[ Μολονότι έχουν έκτοτε περάσει 2500 χρόνια η γυναίκα-ακόμη και στην Ελλάδα-παρουσιάζεται με το Ανατολικό κάλυμα στο κεφάλι, διότι έτσι το επιβάλλει οι Εβραιογενείς κοσμικές θρησκείες]
Τους παραχωρούν για τους αγώνες το Ολυμπιακό στάδιο, αλλά αφαιρούν απο την απόσταση που έχουν να τρέξουν το ένα έκτο. Στις νικητριες δίνουν στεφάνια απο κλαδιά ελιάς και κομμάτι απο την αγελάδα που θυσιάζουν στην Ηρα. Τα κορίτσια μπορούν να αφιερώσουν ζωγραφιστές εικόνες. Γυναίκες επίσης βοηθούν τις δέκαέξη και είναι και αυτές διοργανώτριες των αγώνων.
Τον αγώνα των παρθένων τον ανάγουν στην αρχαιότητα και λένε ότι πρώτη η Ιπποδάμεια συγκέντρωσε στις δέκα έξη γυναίκες για να δείξει την ευγνωμοσύνη της στην Ηρα για τον γάμο της με τον Πέλοπα και πρώτη αυτή τέλεσε μαζί μ’ αυτές τα Ηραία. Αναφέρουν ακόμη ότι νικήτρια ήτο η Χλωρίς, η μόνη κόρη του Αμφίονα που επέζησε απ’ όλη την οικογένεια. Λένε ότι εκτός απ’ αυτήν επέζησε και ένα αγόρι . Στη αναφορά μου στο Αργος καταγράφω όλα όσα μπόρεσα να μάθω για τα παιδιά της Νιόβης.
Για τις δέκα έξη γυναίκες υπάρχει και άλλη ιστορία, εκτός απο την προηγούμενη. Λένε ότι , ο Δαμοφώντας ήτο τύραννος της Πίσης, έκανε πολλά δυσάρεστα στους Ηλείους. Οταν πέθανε, επειδή οι Πισαίοι δεν είχαν φανεί πρόθυμοι να τον ακολουθήσουν όλοι στα ανομήματα του και οι Ηλείοι ήθελαν να σταματήσουν τις επιθέσεις εναντίον τους , διάλεξαν την πιό ηλικιωμένη και αυτήν που διακρινόταν για το κύρος και την υπόληψη της γυναίκας απο κάθεμία απο τις δέκα έξη Ηλειακές πόλεις που τότε κατοικούντο, για να διευθετήσουν τις διαφορές τους.
Οι πόλεις απο τις οποίες διάλεξαν τις γυναίκες ήτο η Ηλιδα.[Στο σημείο αυτό του κειμένου υπάρχει κενό, το οποιον εικαζουν ότι θα υπήρχον κάποια ονόματα]
πόλεων]Οι γυναίκες που προέρχοντο απο αυτές τις πόλειςσυμφιλιώσαν τους Πισαίους και τους Ηλείους και στην συνέχεια ανέλαβαν την φροντίδα της διοργανώσεως των Ηράιων και της ήφανσης του πέπλου της Ηρας. Οι δέκα έξη γυναίκες διοργανώνουν ακόμη και δύο χορούς. Ονομάζουν τον ένα χορό της Φυσκόας και τον άλλο χορό της Ιπποδάμειας. Λένε ότι η Φυσκόα καταγόταν απο την Κοίλη Ηλιδα και πως ο δήμος που έζησε ήτο η Ορθία.
Λένε ότι με την Φυσκόα κοιμήθηκε ο Διόνυσος και γέννησε απ’ αυτόν ένα γιο, τον Ναρκαίο. Αυτός όταν μεγάλωσε απέκτησε μεγάλη δύναμη πολεμώντας τους γείτονες του και μάλιστα ίδρυσε και ιερό της Αθηνάς της επονομαζομένης Ναρκαίας. Λένε ακόμη ότι ο Ναρκαίος και ο Φυσκόα ήσαν οι πρώτοι που τίμησαν τον Διόνυσο. Μιά απο τις τιμές που απολαμβάνει η Φυσκόα είναι ο χορός που πήρε το όνομα της και οργανώνεται απο τις δέκα έξη γυναίκες. Και οι Ηλείοι εξακολουθούν να τις διατηρούν , όπως πάντα, παρ’ότι μερικές πόλεις έχουν καταστραφεί. [ Το ίδιο ακριβώς έθιμο διατηρούν ακόμη οι Ελληνες για τις χαμένες αλλά αλησμόνητες πατρίδες στην Μικρά Ασία, στην Θράκη κ.λ.π] Είναι χωρισμένοι σε οκτώ φυλές και γι’αυτό διαλέγουν δύο γυναίκες απο κάθε μιά. Καμμιά γιορτή απ’ αυτές που η παράδοση αναθέτει στις δέκα έξη γυναίκες και στους Ηλείους ελλανοδίκες δεν τελείται αν πρώτα δεν εξαγνισθούν με κρέας χοίρου κατάλληλο για καθαρμό και με νερό. Ο καθαρμός γίνεται στην πηγή Πιέρα. Είναι δυνατόν να φθάσει κανείς στην πηγή Πιέρα πηγαίνοντας μέσα απο την πεδιάδα απο την Ολυμπία προς την Ηλιδα.
17. Ολα αυτά είναι όπως τα περιέγραψα. Στον ναό της Ηρας υπαρχει άγαλμα του Διός και ένα της Ηρας καθισμένης στο θρόνο. Ο Ζευς στέκεται δίπλα της με γενειάδα και κράνος στο κεφάλι. Είναι έργα απλής τέχνης. Οι Ωρες παριστάνονται πιό πέρα καθισμένες σε θρόνους. Είναι έργο του Αιγινίτη Σμίλη. Δίπλα στις ώρες Ωρες είναι στημένο άγαλμα της Θέμιδος, μητέρας των Ωρών, έργο του Δορυκλείδα, ενός Λακεδαιμόνιου στην καταγωγή, μαθητή Διποίνου και του Σκύλλη.
Οι πέντε Εσπερίδες είναι έργο του Θεοκλή που ήτο Λακεδαιμόνιος κι’ αυτός , γιός του Ηγύλου και λένε ότι ήτο μαθητής του Σκύλλη και του Διποίνου. Η Αθηνά με το κράνος, το δόρυ και την ασπίδα λένε ότι κατασκευάσθηκε απο τον Λακεδαιμόνιο Μέδοντα αδελφό του Δορυκλείτου, ο οποίος ήτο μαθητής των ιδίων δασκάλων.
Η Δήμητρα και η Κόρη παριστάνονται καθιστές η μία απέναντι από την άλλη και όρθιο άγαλμα του Απόλλωνα βρίσκεται απέναντι στην επίσης όρθια Αρτεμη. Εδώ υπάρχουν και αφιερώματα της Λητούς, της Τύχης, του Διονύσου και μιάς φτερωτής Νίκης. Δεν γνωρίζω ποιός τα κατεσκεύασε , αλλά μου φαίνονται εξαιρετικά παλιά. Τα αγάλματα που ανέφερ είναι απο ελεφαντόδοντο και χρυσό , αλλά σε μεταγενέστεες εποχές έγιναν κι’ άλλα αφιερώματα στον Ηραίο. Ενας μαρμάρινος Ερμής κρατά βρέφος του Διονύσου, έργο του Πραξιτέλους και χάλκινη Αφροδίτη που είναι έργο του Συκιωνίου Κλέωνα. [Το άγαλμα του Ερμή βρέθηκε το 1877. Είναι έργο του Πραξιτέλους και έγινε το 330 π.χ Πρόκειται για άγαλμα απαράμιλλης τέχνης, όπου ο θεός έχει διαφορετική όψη , όταν τον βλέπει κανείς απο μπροστά ή απο τα πλάγια. Στην μιά περίπτωση χαμογελά και στην άλλη είναι λυπημένος. Πιθανόν στο ένα του χέρι να κρατά τον Διόνυσο και στο άλλο ένα τσαμπί σταφύλι, που προσπαθεί να φτάσει ο Διόνυσος. Επιτυχή αισθητική ανάλυση του αγάλματος έχει κάνει ο Χρ. Τσούντας. ]
Δάσκαλος του Κλέωνα ήτο ο Αντιφάνης, μαθητής του Αργείου Πολυκλείτου . Μπροστά στην Αφροδίτη υπάρχει επίχρυσο άγαλμα μικρού παιδιού , που παριστάνεται ολόγυμνο και καθιστό και είναι έργο του Χαλκηδονίου Βοηθού. Η χρυσελεφάντινη Ευρυδίκη, μητέρα του Φιλίππου, έχουν μεταφερθεί εδώ απο το ονομαζόμενο Φιλιππείο.
Υπάρχει λάρνακα απο κέδρο με παραστάσεις απο ελεφαντοστούν και άλλες απο χρυσό, και άλλες σκαλισμένες πάνω σε ξύλο κέδρου. Μέσα σ’ αυτή την λάρνακα έκρυψε τον Κύψελο, τύραννο της Κορίνθου, η μητέρατου όταν γεννήθηκε και οι Βακχίδες προσπαθούσαν να τον βρουν. Απο ευγνωμοσύνη για την σωτηρία του Κυψέλου, οι απόγονοι του που ονομάζοντο Κυψελίδες, αφιέρωσαν την λάρνακα στην Ολυμπία. Εκείνη την εποχή οι Κορίνθιοι ονόμαζαν τις λάρνακες κυψέλες. Για αυτόν τον λόγο το αγόρι ονομάσθηκε Κύψελος.
Στις περισσότερες παραστάσεις της λάρνακος υπάρχουν επιγραφές με αρχαία γράμματα. Μερικά είναιγραμμένα ίσια και άλλα με τον τρόπο που οι Ελληνες ονομάζουν βουστροφηδόν, δηλαδή ως εξής: όταν τελειώνει μιά σειρά η επόμενη προχωρεί απο το τέλος της προς την αρχή, όπως γίνεται με τους δρομείς του διαύλου .[Εχει ληφθεί απο το όργωμα με τα βόδια. Εκεί το ζευγάρι των βοδιών προχωρεί μέχρι την άκρη του χωραφιού και έπειτα στρίβει προς την αρχή απο την αρχή και απο την αρχή προχωρά προς το τέρμα. Την κίνηση των βοδιών κατά το όργωμα μιμήθηκαν στον αρχαικό αυτό τρόπο γραφής] Και γενικά οι επιγραφές στην λάρνακα είναι γραμμένες με ελιγμούς που είναι δύσκολο να τις ξεχωρίσει κανείς. Ξεκινώντας απο το κάτω μέρος , στο πρώτο κομμάτι της λάρνακος, βλέπει κανείς το εξής σχέδιο. Ο Οινόμαος κυνηγάει τον Πέλοπα που έπαξε την Ιπποδάμεια . Ο καθένας έχει δύο άλογα, αλλά του Πέλοπα έχουν φτερά. Μετά ακολουθεί το σπίτι του Αμφιαράου και ηλικιωμένη γυναίκα που κρατάει τον Αμφίλοχο μωρό. Μπροστά στο σπίτι στέκεται η Εριφύλη κρατώντας το περιδέραιο και δίπλα οι κόρες της Ευρυδίκη και Δημώνασσα και ο μικρός Αλκμαίων, γυμνός.
Ο Ασιος στο έπος του αναφέρει ότι η Αλμήνη ήτο κόρη του Αμφιαράου και της Εριφύλης. Ο Βάτων που είναι ηνίοχος του Αμφιαράου, στοένα χέρι κρατά τα χαλινάρια των αλόγων και στοάλλο λόγχη. Ο Αμφιάραος έχει ήδη ανεβεί στο άρμα με το ένα πόδι, αλλά το ξίφος του είναι γυμνό και στρέφεται με οργή προς την Εριφύλη προσπαθώντας να μείνει μακρυά της.
Απο το σπίτι του αμφιαράου παριστάνεται ο αγών για τον θάνατο του Πελία και οι θεατές των αγωνιστών. Ο Ηρακλής παριστάνεται καθιστός σε θρόνο και μιά γυναίκα στέκεται πίσω του . Η επιγραφή που γράφει ποιά είναι λείπει, αλλά παίζει Φρυγικους και όχι Ελληνικούς αυλούς. Οι ηνίοχοι στις συνορίδες είναι ο Πίσος, γιός του Περιήρη , και ο Αστερίων, γιόςτου Κομήτη. Ο τελευταίος λένε ότι πηρε μέρος στην Αργονευτική εκστρατεία. Επίσης ο Πολυδεύκης, ο Αδμημος και ο Εύφημος, ο οποιος όπως λένε οι ποιητές , ήτο γιός του Ποσειδώνα και πήρε μέρος στην εκστρατεια του Ιάσωνα εναντίον των Κόλχων. Αυτός είναι και ο νικητής στους αγώνες με συνωρίδες. Αυτοί που τολμούν να αγωνισθούν στην πυγμαχία είναι ο Αδμητος και ο Μόψος, γιός του
Αμπυκα. Ανάμεσα τους στέκεται άνδρας που παίζει αυλό, όπως στις μέρες μας συνηθίζουν να παίζουν αυλό, όταν αγωνίζονται στοάλμα οι αθλητές του πεντάθλου. Ο Ιάσων και ο Πυλεύς έρχονται ισόπαλοι στην παλη. Ο Ευρυβώτας ή κάποιος άλλος ξακουστός δισκοβόλος, ρίχνει τον δίσκο. Οι αγωνιστές στον δρόμο είναι ο Μελανίων, ο Νεοθεύς, ο Φαλαρεύς , τέταρτος ο Αργείος και πέμπτος ο Ιφικλος. Νικητής είναι ο Ιφικλος και ο Ακαστος του δίνει το στεφάνι. Πρέπει να είναι ο πατέρας του Πρωτεσιλάου, που έλαβε μέρος στη νεκστρατεία της Τροίας.
Υπάρχουν τρίποδες, βραβεία για τους νικητές. Παριστάνονται επίσης και οι κόρες του Πελία, αν και μόνον το όνομα της Αλκηστης είναι γραμμένο εκεί. Ο Ιόλαος, που μετείχε εθελοντικά στους άθλους του Ηρακλή βγαίνει νικής στην αρματοδρομία και σ’αυτό το σημείο τελειώνουν οι αγώνες για τον Πελία. Ακολουθεί παράσταση του Ηρακλή που σκοτώνει με το τόξο τη(Λερναία) ύδρα, το θηρίο στον ποταμό Αμυμώνη, και η Αθηνά στέκεται δίπλα του. Ο Ηρακλής αναγνωρίζεται απο τον άθλο και απο την μορφή του και γι’ αυτό το όνομα του δεν είναι γραμμένο. Παριστάνεται και ο Θράξ Φινεύς και οι γιοί του Βορέα που διώχνουν μακρυά τις Αρπυιες. (ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ-Ηλιακά)
ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ ΟΙ ΙΩΝΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ
Ο ανδριάς του Αιγινήτη Φερία είναι στημένος δίπλα στον Αθηναίο Αριστοφώντα. Στην εβδομηκοστή ογδόη Ολυμπιάδα [ Η 78 Ολυμπιάδα έγινε το 468 π.χ] κρίθηκε πολύ νέος και όχι κατάλληλος για το αγώνισμα της πάλης και αποκλείσθηκε απο τους αγώνες. Αλλά στην επόμενη Ολυμπιάδα έγινε δεκτός και νίκησε στην πάλη παίδων.
Ο άτυχος Ολυμπιονίκης Νικασύλος
Ο Ρόδιος Νικασύλος είχε μιά διαφορετική τύχη στην Ολυμπία απο τον Φερία. Επειδή ήτο ήδη δέκα οκτώ ετών , αποκλείσθηκε απο τους Ηλείους απο το αγώνισμα της πάλης παίδων, αλλά ανακηρύχθηκε νικητής στην πάλη ανδρών. Αργότερα νίκησε στην Νεμέα και στον Ισθμό. Ο θάνατος τον βρήκε στην ηλικία των είκοσι ετών, προτού προλάβει να επιστρέψει στη Ρόδο. Κατά την γνώμην μου όμως, ο Αρτεμίδωρος απο τις Τράλλεις ξεπέρασε πολύ το κατόρθωμα του Ροδίου παλαιστή στην Ολυμπία. Απέτυχε στο παγκράτιο παίδων στην Ολυμπία εξ αιτίας της νεαρής του ηλικίας.
Στη Σμύρνη οι Ιώνιοι Αγώνες
Οταν έφθασε ο καιρός των Ιωνίων αγώνων στη Σμύρνη, η δύναμη του είχε αυξηθεί τόσο πολύ , ώστε μέσα σε μιά μέρα νίκησε τους αντιπάλους που είχε στην Ολυμπία στο παγκράτιο.[Οι αγώνες στην Ιωνία είναι κι’ αυτή μιά αδιάψευστη απόδειξη για την Ελληνικότητα της περιοχής, την οποία με ψευδολογίες και παραχαράξεις το στρατοκρατικό κράτος της Αγκυρας προσπαθεί να εκτουρκίσει την ιστορία της περιοχής. Ας τα βλέπουν οι ξένοι και οι ενδοτικοί Έλληνες]
Στην συνέχεια τους νέους που ονομάζουν αγένειους[ Αγένειοι είναι αυτό που λέμε εμείς σήμερα αμούστακα παιδιά. Βλέπουμε λοιπόν την συνέχεια των εκφράσεων των Αρχαίων Ελλήνων και σήμερον απο τους Νεο-Ελληνες] Ελλήνων και τέλος τους πιό εκλεκτούς απο τους άνδρες. Λένε ότι στους αγώνες των εφήβων πήρε μέρος, επειδή τον ενθάρρυνε ο γυμναστής του , και στους αγώνες των ανδρών, επειδή τον προκάλεσε ένας παγκρατιαστής. Ο Αρτεμίδωρος ανακηρύχθηκε νικητής στην Ολυμπία στην διακοσιοστή δωδεκάτη Ολυμπιάδα [Η 212 Ολυμπιάδα έγινε το 69 μ.χ]
Κρόκων ο Ερερτιεύς και Τελέστας ο Μεσσηνίος
Μετά τον ανδριάντα του Νικασύλου ακολουθεί ένα μικρόσωμο χάλκινο άλογο , αφιέρωμα του Ερερτιέα Κρόκωνα, που κέρδισε το στεφάνι στον αγώνα με νεαρά άλογα. Κοντά στο άλογο είναι στημένος ο ανδριάς του Μεσσηνίου Τελέστα, που νίκησε στην πυγμαχία παίδων. Ο Τελέστας είναι έργο του Σιλανίωνα.
Μίλων ο Κροτωνιάτης ο Αθλητής Φαινόμενο
Ο ανδριάς του Μίλωνα, γιού του Διοτίμου, είναι έργο του Δαμέα, που ήτο κι’αυτός απο τον Κρότωνα, όπως και ο Μίλων. Ο Μίλων νίκησε έξη φορές στο αγώνισμα της πάλης στην Ολυμπία. Η μιά απ’ αυτές ήτο σε αγώνα παίδων. Στην Ολυμπία ήλθε ν’ αγωνισθεί για εβδόμη φορά, αλλά δεν μπόρεσε να νικήσει τον συμπολίτη του Τιμασίθεο, ο οποίος ήτο ακομη νέος και δεν ήθελε ν’ αναμετρηθεί μαζί του.[Συχνά η φήμη δημιουργεί βεντέτες και στον αθλητισμό, όπως και σε πλείστα άλλα επαγγέλματα και τομείς δράσεως, με αποτέλεσμα να πανικοβάλει τους νεαρούς αθλητές απέναντι στους καθιερωμένες φίρμες . Τούτο όμως λειτουργεί και αντίστροφα , όταν οι φίρμες υποεκτιμούν τους νέους και ηττώνται απο άσημα ονόματα, όπως λ.χ με την περίπτωση του δρομέα-ολυμπιονίκη μας Κώστα Κεντέρη στην Ολυμπιάδα του Σίδνευ]
Λένε ότι ο ίδιος ο Μίλων έφερε τον ανδριάντα του στην Αλτη. [ Ο Μίλων είχε τέτοια αυτοπεποίθηση στον εαυτόν του ώστε Διηγούνται ακόμη γι’ αυτόν και άλλη ιστορία για το ρόδι και τον δίσκο του. Κρατούσε ένα ρόδι με τέτοιο τρόπο, που κανείς δεν μπορούσε να τον κάνει να το αφήσει και παρ’ όλη την πίεση στου χεριού του αυτό δεν καταστρεφόταν. Στεκόταν πάλι σ’ ένα δίσκο αλειμμένο με λάδι και δορόιδευε αυτούς που έπεφταν επάνω του προσπαθώντας να τον ρίξουν κάτω. Εκανε κι’ άλλα εντυπωσιακά κατορθώματα.
Εδενε ένα σχοινί γύρω απο το κεφάλι του σαν ταινία ή στεφάνι, κρατούσε την αναπνοή του, γέμιζε με αίμα τις φλέβες του κεφαλιού του και έσπαζε το σχοινί με την δύναμη των φλεβών του. Λένε ακόμη πως κρατούσε τον δεξιό του αγκώνα στα πλευρά του , κατέβαζε το δεξί του χέρι απο τον ώμο και το τμήμα του χεριού απο τον αγκώνα και κάτω το άπλωνε ίσια στρέφοντας τον αντίχειρα προς τα πάνω, ενώ τα άλλα δάκτυλα ακολουθούσαν το ένα μετά το άλλο σε μιά σειρά. Κανείς δεν μπορούσε να κινήσει το μικρό του δάκτυλο.
Τον έφαγαν τα άγρια Θηρία
Λένε ότι τον σκότωσαν άγρια θηρία. [ Τότε υπήρχαν άγρια θηρία στον Κρότωνα, σήμερα δεν έχει μείνει ούτε μπεκάτσα, λόγω της οικολογικής καταστροφής απο τις δραστηριότητες και την αλαζονία του ανθρώπου] Στην περιοχή του Κρότωνα βρήκε τυχαία έναν κορμό δένδρου που είχαν αφήσει να ξεραίνεται και του είχαν βάλει σφήνες, για να μένει ανοικτός. Είχε τότε την ιδέα να βάλει το χέρι του μέσα στο δένδρο . Οι σφήνες γλίστρησαν και ο Μίλων σφηνώθηκε εκεί, ώσπου τον κατασπάραξαν λύκοι. Οι λύκοι αφθονούν στην περιοχή του Κρότωνα. Μ’ αυτόν τον τρόπο πέθανε ο Μίλων.
Πύρρος ο Ηπειρώτης
Ο ανδριάς του Πύρρου, γιού του βασιλιά της Θεσπρωτίας Αιακίδη, που έκανε πολλά αξιομνημόνευτα κατορθώματα-όπως ανέφερα και στα Αττικά- είναι αφιέρωμα του Ηλείου Θρασυβούλου στην Αλτη. Κοντά στον Πύρρο υπάρχει στήλη με μικρή ανάγλυφη παράσταση ενός αυλητή. Πρόκειται για τον επόμενο νικητή των Πυθίων μετά τον Σακάδα απο το Αργος.[ Είναι ίδιο των Ηπειρωτών να αριστεύουν στον αθλητισμό, στην ευποιία και στην εθνική ευεργεσία]
Υπήρχαν και Αμφικτυονικοί Αγώνες
Ο Σακάδας νίκησε τους αγώνες που είχαν διοργανώσει οι Αμφικτύονες, προτού καθιερωθούν τα στεφάνια για τους νικητές και δυό φορές αφ’ ότου καθιερώθηκαν. Ο Σικυόνιος Πυθόκριτος νίκησε στα επόμενα έξη Πύθια και ήτο ο μόνος αυλητής στους αγώνες. Φαίνεται ότι έπαιξε αυλό για το πένταθλο έξη φορές σε Ολυμπιάδες. [ Οι Ελληνες δεν φρόντιζαν μόνον για το σώμα , αλλά για το πνεύμα και την ψυχή. Αυτό αποδεικνύεται απο την συνοδεία των αγωνισμάτων απο το παίξιμο μουσικών οργάνων και μάλιστα για κάθε αγώνισμα έπαιζαν διαφορετικό όργανο και μουσικό κομμάτι] Για τον Πυθόκριτο στήθηκε στην Ολυμπία μιά στήλη με το εξής επίγραμμα:
“ Αυτό είναι το μνημείο του αυλητή Πυθόκριτου, γιού του
Καλλινίκου”
Κύλων ο Αιτωλός
Η Αιτωλική Συμπολιτεία αφιέρωσε έναν ανδριάντα του Κύλωνα, ο οποίος απάλλαξε του Ηλείους απο την τυραννίδα του Αριστοτίμου. [Η Ολυμπία ήτο τόπος κατ’ εξοχήν οικουμενικός για τα μέτρα της εποχής εκείνης . Ητο ανοικτός και δημοκρατικός σε όλες τις φυλές χωρίς διακρίσεις και πρωτεία της άλφα ή της βήτα φυλής. Επομένως ένας τέτοιος τόπος ήτο και ο κατάλληλότερος για την λατρεία της ελευθερίας και της δημοκρατίας και τον στιγματισμό της τυραννίας, όπως δείχνει ο ανδριάς του Κύλωνα ο οποίος απήλλαξε του Ηλείους απο την τυραννία του Αριστοτίμου] Ο ανδριάς του Μεσσηνίου Γόργου, γιού του Ευκλήτου, ο οποίος νίκησε στο πένταθλο, και ενός άλλου Μεσσηνίου, του Δαμαρέτου, που νίκησε στην πυγμαχία παίδων, είναι έργα του Βοιωτού Θήρωνα και του Αθηναίου Σιλανίωνα αντίστοιχα. Ο Ηλείος Αναυχίδας, γιός του Φίλη, πήρε το έπαθλο στην πάλη παίδων κι’ αργότερα στην πάλη ανδρών. Δεν γνωρίζουμε τον τεχνίτη που έφτιαξε τον ανδριάντα του. Ο Ανοχος, όμως , ο γιός του Ταραντίνου Αδαμάτα, είναι έργο του Αργείου Αγελάδα.
Πύθης ο Αβδηρίτης
Η επιγραφή λέγει ότι το έφιππο αγόρι και ο άνδρας που στέκεται κοντά στο άλογο είναι ο Ξενόβροτος απο την Κω της Μεροπίδας, που πήρε το έπαθλο σε ιπποδρομία και ο Ξενόδικος , νικητής στην πυγμαχία παίδων. Ο ανδριάς του Ξενοδίκου είναι έργο του Παντία και του Ξενοβρότου έργο του Αιγινήτη Φιλοτίμου. Ο Πύθης, γιός του Ανδρομάχου, καταγόταν απο τα Αβδηρα και ο ανδριάς του φιλοτεχνήθηκε απο τον Λύσιππο και οι δύο εικόνες του είναι αφιέρωμα των στρατιωτών του.[ Η καταγωγή του τουολυμπιονίκη Πύθη μας πεέιθει , γιού του Ανδρομάχου απο τα Αβδηρα είναι μιά ακόμη αδιάσειστη απόδειξη ότι η Θράκη ήτο απο τότε Ελληνική και συμμετείχε στους Ολυμπιακούς αγώνες μαζί με τις άλλες περιοχές του Ελληνικού κόσμου] Φαίνεται ότι ήτο αρχηγός μισθοφόρων ή με κάποιο άλλο τρόπο είχε διακριθεί για τις πολεμικές του ικανότητες.
Τισαμενός ο Αθλητής και Μάντις
Μετά είναι στημένοι οι ανδριάντες των νικητών στον δρόμο παίδων, του Μενεπτολέμου από την Απολλωνία του Ιονίου πελάγους, του Φίλωνα απο την Κέρκυρα, του Ιερωνύμου απο την Ανδρο, που νίκησε στην Ολυμπία στο πένταθλο τον Ηλείο Τισαμενό. Αργότερα ο Τισαμενός έγινε μάντις των Ελλήνων στην μάχη εναντίον του Μαρδονίου και των Μήδων στις Πλαταιές. [Είναι πραγματικά ν’ απορεί κανείς με την αντινομία των αρχαίων Ελλήνων. Αντινομία ζωντανή , που ενσαρκώνει την ιδιαίτερα πολύπλοκη έννοια του πολιτισμού και συγχρόνως φανερώνει τη μεγάλη δυσκολία που δοκίμασαν οι πρωτόγονοι για να ξεφύγουν απο την κατάσταση του ζώου και να ατενίσουν τον κόσμο με μάτια ανθρώπινα. Μιά τέτοια αντινομία είναι και η μαντική τέχνη, κατάλοιπο πρωτόγονης ζωής που δεν έχει ακόμη εξαλειφθεί απο την έλλογη κοινωνία της Αρχαίας Ελλάδος, την στιγμή μάλιστα που οι Ίωνες φυσικοί φιλόσοφοι προσπαθούσαν να δώσουν μιά υλιστική και ορθολογιστική εξήγηση του σύμπαντος ]
Αισχύνης ο Ηλείος δύο φορές Ολυμπιονίκης στο Πένταθλο
Εδώ είναι αφιερωμένος και ο ανδριάς του Ιερωνύμου και δίπλα του ενός άλλου Ανδριώτη, του Προκλή, γιού του Λυκαστίδα, που νίκησε στην πάλη παίδων. Ο τεχνίτης του ανδριάντα του Ιερωνύμου ονομαζόταν Στόμιος και του Προκλή Σώμις. Ο Ηλείος Αισχύνης νίκησε δύο φορές στο πένταθλο και έχουν στηθεί γι’ αυτόν ισάριθμοι ανδριάντες.
Άρχιππος ο Μυτιληναίος τετράκις Νικητής
15. Ο Μυτιληναίος Αρχιππος νίκησε στην πυγμαχία ανδρών και οι Μυτιληναίοι του αποδίδουν προς μεγάλη του τιμή και τις τέσσερις νίκες στην Ολυμπία, στα Πύθια, στην Νεμέα και στον Ισθμό, προτού ακόμη γίνει είκοσι ετών. Ο ανδριάς του νεαρού σταδιοδρόμου Ξένωνα, γιού του Καλλιτέλη απο το Λέπρεο της Τριφυλίας, είναι έργο του Μεσσηνίου Πυριλάμπη. Ο ανδριάς του Ηλείου Κλεινομάχου, του νικητού στο πένταθλο, φιλοτεχνήθηκε απο άγνωστο τεχνίτη.
Παντάρκης ο Ηλείος
Ο ανδριάς του Ηλείου Παντάρκη αφιερώθηκε απο τους Αχαιούς, όπως αναφέρει το επίγραμμα.[1/Η αυτοκρατορία των Αχαιών
Δεν είναι ανατολικού τύπου συγκεντρωτικό κράτος η αυτοκρατορία των Αχαιών, αλλά Συνομοσπονδία ανεξαρτήτων κρατών με κοινή εξωτερική πολιτική , που συνδέονται με στρατιωτική συμμαχία. Γύρω στο 12.000 π.χ αποτελείται απο 48 τέτοια κράτη, όπως προκύπτει απο τον κατάλογο νηών της Ιλιάδος. Βασιλεύς της Αχαικής αυτοκρατορίας είναι ο βασιλεύς των Μηκυνών. Ο Αχαιός βασιλεύς αποκαλείται “Αρχων του Ωκεανού”, όπερ σημαίνει “θαλασσοκράτωρ”. Είναι αξιοσημείωτον ότι οι Αχαιοί εκτελούσαν τεράστια έργα, όπως η αποξήρανση των ελών της Στυμφαλίας , εγγειοβελτικά έργα στον Αλφειό, αποστραγγιστικά έργα στην Αρκαδία<ζέρεθρα=καταβόθρες> Κι’ όλα αυτά τα έργα τα ανέλαβε ο Ηρακλής ή και πιθανόν το όνομα αυτό να ήτο ένας συμβολισμός.
2/ Το «Τσέρνομπιλ» των Αχαιών.
Μετά την έκρηξη του υφαιστείου της Σαντορίνης η αυτοκρατορία των Αχαιών κατεστράφη και πέρασαν τρεις αιώνες έως ότου αναδιοργανωθεί κάπως η ζωή στην Ελλάδα. Πρόκειται για τους σκοτεινούς χρόνους της ιστορίας έως τον 8 ον αιώνα οπότε ξαναρχίζει να ακμάζει το Ελληνικό πνέυμα
3/ Ο Παντάρκης λοιπόν εκτός από μεγάλος αθλητής ήτο και άριστος διπλωμάτης που έκλεισε συμφωνία μεταξύ Ηλείων και Αχαιών ] Γιατί διαπραγματεύθηκε και πέτυχε ειρήνη ανάμεσα στους Αχαιούς και τους Ηλείους με την συμφωνία να απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι και των δύο πλευρών. Ο Παντάρκης αναδείχθηκε νικητής και σε αγώνα ιπποδρομίας και γι’ αυτή του τη νίκη υπάρχει μνημείο στην Ολυμπία. Ο ανδριάς του Ηλείου Ολίδα ήτο αφιέρωμα των Αιτωλών, και του Ηλείου Χαρίνου αφιέρωμα για τις νίκες του στο δίαυλο και στην οπλιτοδρομία.
Αγέλης εκ Χίου πρωτοπυγμάχος Παίδων
Κοντά στον Χαρίνο είναι στημένος ο ανδριάς του Αγέλη απο την Χίο, πρωταθλητής στην πυγμαχία παίδων, έργο του Θεομνήστου απο τις Σάρδεις [Απο την πληροφορία αυτή διαπιστώνουμε ότι παρά την γεωπολιτική αντίθεση Ελλήνων και Περσών την εποχή εκείνη επικοινωνούσαν Ελληνες και Πέρσες και αρκετοί Ελληνες ζούσαν στο Περσικό κράτος, αλλά και ξένοι απο τον χώρο της Ανατολής ζούσαν στην Ελλάδα. Υστερα απο 2.500 χρόνια το εξουσιαστικό διευθυντήριο δημιούργησε γεωπολιτική κατάσταση στην Μέση Ανατολή που ουσιαστικά απομόνωσε την Ανατολή από την Δύση, όπως μεταπολεμικώς με τον Ψυχρό Πόλεμο είχε απομονώσει την Ανατολική από την Δυτική Ευρώπη . Τώρα το Ισραήλ χτίζει το νέο Τείχος του Αίσχους που χωρίζει το Ισραήλ από την Παλαιστίνη και τους λαούς που ζουν εκεί μεταξύ τους. Τα νέα αυτά «Σιδηρά Παραπετάσματα» και οι αντιτρομοκρατικοί νόμοι χωρίζουν άτομα, οικογένειες και κοινωνίες μεταξύ τους . Το τελευταίο Τείχος της Ντροπής απομεινάρι του παρελθόντος βρίσκεται ακόμη στην Κύπρο και οι φυσικοί του αυτουργοί, Τούρκοι, καθώς και οι ηθικοί αυτουργοί του Αμερικανοί και Βρετανοί, δεν εννοούν να το κατεδαφίσουν]
Κλειτόμαχος ο Θηβαίος τρεις φορές Πρωταθλητής
Ο ανδριάς του Θηβαίου Κλειτομάχου ήτο αφιέρωμα του πατέρα του Ερμοκράτη και τα κατορθώματα του είναι τα εξής: Στα Ίσθμια αναδείχθηκε νικητής την ίδια μέρα στην πάλη, στην πυγμαχία και στο παγκράτιο ανδρών. Εγινε τρεις φορές πρωταθλητής του παγκρατίου στα Πύθια και στην Ολυμπία ήτο ο πρώτος , μετά τον Θεαγένη απο την Θάσο, που νίκησε στο παγκράτιο και στην πυγμαχία.
Στο παγκράτιο νίκησε στην εκατοστή τεσσαρακοστή πρώτη Ολυμπιάδα[Η 141 η Ολυμπιάδα έγινε το 216 π.χ] και στην επομένη[ Η 142 Ολυμπιάδα έγινε το 212 π.χ] ο Κλειτόμαχος πήρε μέρος στο παγκράτιο καθώς και στην πυγμαχία. Στην ίδια ολυμπιάδα ο Ηλείος Κάπρος θέλησε να αγωνισθεί την ίδια μέρα στο παγκράτιο και στην πάλη.
Επειδή ο Κάπρος νίκησε στην πάλη, ο Κλειτόμαχος εξήγησε στους ελλανοδίκες ότι θα ήτο δίκαιον να προηγηθεί το παγκράτιο, προτού αυτός πάρει μέρος στην πυγμαχία και τραυματισθεί. Αυτό φάνηκε λογικό. Ετσι το παγκράτιο προηγήθηκε, αλλά νικήθηκε απο τον Κάπρο. Παρ’ όλα αυτά , στην πυγμαχία αγωνίσθηκε με μεγάλη ζωντάνια και φάνηκε ακατάβλητος.
Οι Ερυθραίοι Ιωνες στον Επιθέρση
Οι Ερυθραίοι Ιωνες αφιέρωσαν τον ανδριάντα του Επιθέρση, γιού του Μητροδώρου, ο οποίος νίκησε στην πυγμαχία δύο φορές στην Ολυμπία, δύο στα Πύθια, καθώς επίσης και στην Νεμέα και στον Ισθμό. Οι Συρακούσιοι αφιέρωσαν τους δύο ανδριάντες του Ιέρωνα και τα παιδιά του αφιέρωσαν τον τρίτο . Εχω ήδη εξηγήσει ότι αυτός ο Ιέρων ήτο ομώνυμος με τον γιό του Δεινομένη και, όπως κι’ εκείνος, ήτο τύραννος των Συρακουσίων.
Οι Κεφαλλήνες προς τιμήν του Τιμόπτολη του Ηλείου
Οι ανδριάντες του Τιμόπτολη απο την Ηλεία, γιού του Λάμπη, είναι αφιέρωμα των Παλέων. Οι Παλείς αποτελούν το τέταρτο τμήμα της Κεφαλλονιάς και οι κάτοικοι της πιό παλιά ονομάζονταν Δουλιχιείς. Υπάρχει ανδριάς του Αρχιδάμου, γιού του Αγησιλάου, και κάποιου άλλου που μοιάζει με κυνηγό. Καταλαβαίνει κανείς ότι ο ανδριάς του Δημητρίου, που οδήγησε τον στρατό του εναντίον του Σελεύκου και αιχμαλωτίσθηκε στην μάχη, καθώς και ο ανδριάς του γιού του Αντιγόνου, είναι αφιερώματα των Βυζαντίων.
Ο Ευτελίδας ο Σπαρτιάτης δις ολυμπιονίκης Παίδων
Ο Σπαρτιάτης Ευτελίδας είχε κερδίσει δύο νίκες στην τριακοστή ογδόη Ολυμπιάδα[Η 38 η Ολυμπιάδα έγινε το 628 π.χ] , μιά στην πάλη παίδων και μιά στο πένταθλο παίδων. Ητο η πρώτη και η τελευταία φορά που είχαν γίνει αγώνες πεντάθλου για παιδιά. Ο ανδριάς του Ευτελίδα ήταν παλιός και τα γράμματα πάνω στο βάθρο αχνά εξ αιτίας της πολυκαιρίας.
Και βασιλείς στους Ολυμπιακούς Αγώνες
Μετά τον Ευτελίδα είναι ο ανδριάς του βασιλιά των Λακεδαιμονίων Αρέα και δίπλα του Ηλείου Γόργου. Μέχρι τις μέρες μου, ο Γόργος ήτο ο μόνος που είχε κερδίσει στο πένταθλο στην Ολυμπία τέσσερις φορές. Είχε και δυό ακόμη νίκες , μιά στο δίαυλο[Ο δίαυλος είναι το σημερινό τετρακοσάρι] και μιά στην οπλιτοδρομία[Οπλιτοδρομία είναι αγών δρόμου με στολή οπλίτου. Πρόκειται για στρατιωτικό αγώνισμα. Η νίκη δεν χαριζόταν σε κανέναν, έστω κι’ αν ήτο βασιλεύς όπως ο Αρέας ο Λακεδαιμόνιος]
Τιμή και στους Πτολεμαίους και στον Κάπρο τον Ηλείο
Λένε ότι ο ανδριάς με τις εικόνες των παιδιών δίπλα του είναι του Πτολεμαίου, του γιού του Λάγου. Δίπλα του είναι ένας ανδριάς του Κάπρου, απο την Ηλεία, που ήτο γιός του Πυθαγόρα, και νίκησε μέσα στην ίδια μέρα στην πάλη και στο παγκράτιο. Ητο μάλιστα και ο πρώτος που νίκησε και στα δύο αυτά αγωνίσματα . Εχω ήδη αναφέρει και ποιόν νίκησε στο παγκράτιο ο Κάπρος. Στην πάλη αγωνίσθηκε και νίκησε τον Παιάνιο απο την Ηλεία, που είχε νικήσει στην πάλη την προηγούμενη Ολυμπιάδα. [ Απο την καταγραφή των επάθλων μεταξύ των πόλεων διαπιστώνουμε ότι πρώτοι σε έπαθλα έρχονται οι Ηλείοι, οι οποίοι είναι και οι οικοπεδούχοι] Είχε νικήσει και στην πυγμαχία παίδων κι’ αργότερα στην πάλη και πυγμαχία ανδρών, στα Πύθια, μέσαστην ίδια μέρα.ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ-Ηλειακά Β)
ΔΙΑΓΟΡΑΣ: ΠΑΤΕΡΑΣ 2 ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΩΝ ΠΕΘΑΝΕ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑ
[Η ημέρα που μπήκε μετά την έκτη προ των Καλενδών του Μαρτίου ονομάσθηκε “δις έκτη”. Τον 14 ον αιώνα, επί πάπα Νικηφόρου Γρηγορίου, πρόσθεσαν 10 ημέρες για να διορθώσουν την διαφορά που είχε προκύψει, και έκτοτε το εν χρήσει Ημερολόγιο ονομάσθη Γρηγοριανόν. Οι Αρχαίοι Ελληνες άρχιζαν το έτος απο το θερινό Ηλιοστάσιο και ως αρχή ώριζαν την ημέρα μετά απο την νέα Σελήνη]
Προγύμναση Αθλητών
Οι αθλητές ήρχοντο απο πριν στην Ηλεία και προγυμνάζοντο συνεχώς επι δέκα μήνες στο Γυμναστήριο. Επι εννέα μήνες κατά μόνας και τον δέκατο μήνα ελάμβανον μέρος σε ομαδικά αγωνίσματα των Ολυμπιακών αγώνων. Μαζί τους ήρχοντο και οι Ελλανοδίκες και εδιδάσκοντο τις λεπτομέρειες και την τεχνική των αγωνισμάτων, διότι ήσαν υπέυθυνοι, κι αν δεν αποφάσιζαν ορθώς εγκαλούντο στο Βουλευτήριο υπο του αδικουμένου αθλητού. [Παράδειγμα η περίπτωση του Λέοντος Αμβρακιώτη, ο οποίος είχε αδικηθεί απο τον Ηλείο Ευπόλεμο στον δρόμο και δικαιώθηκε απο το Βουλευτήριο, καίτοι είχε την ψήφο ενός Ελλανοδίκου έναντι δύο υπέρ του Ευπολέμου.]
Ορκος στον Ορκιο Δία
Οι αθλητές ορκίζοντο στον βωμό του Ορκίου Διός στην Ολυμπία, όχι μόνον οι αγωνιζόμενοι αλλά και οι πατέρες, οι αδελφοί και οι γυμναστές τους, εγγυόμενοι ότι θα διαφυλάξουν τους νόμους των αγώνων. Επειδή οι αθλητές ηγωνίζοντο γυμνοί(γυμνικοί αγώνες) οι Ηλείοι έταξαν δια νόμου όπως οι γυναίκες μη παρακολουθούν ή συμμετέχουν σ’ αυτούς. Για τον λόγο αυτόν απηγορεύετο ακόμη και η διέλευση του π. Αλφειού στις γυναίκες κατά το διάστημα της διεξαγωγής των αγώνων. Τον κανόνα παρέβη μόνον η Καλειπάτειρα, ή Φερενίκη κατ’ άλλους, η οποία ενδυθείσα με στολή αθλητού, πήδησε τον φράχτη και εναγκαλίστηκε τον γιό της όταν ενίκησε στους Ολυμπιακούς αγώνες. Ομως το δικαστήριο την αθώωσε διότι είχε πατέρα, αδελφούς και γιό Ολυμπιονίκες.
Ο Παυσανίας όμως αναφέρει δύο γυναίκες Ολυμπιονίκες, την Μακεδόνισσα Βελεστίχην και την Λακεδαιμονία Κονίσκα στην ιπποδρομία. [ Στους Ολυμπιακούς αγώνες του Σίδνευ του 2.000 η FYROM παρήλασε σαν Μακεδονία, σφετερισθείσα ένα Ελληνικότατο όμνομα. Ετσι δημιουργείται το παράλογο να υπάρχουν δύο Μακεδονίες-η μία δίπλα στην άλλη. Οι επιπτώσεις που θα προκύψουν στο μέλλον από τον σφετερισμό του Ελληνικού ονόματος από το γειτονικό κρατίδιο είναι ευνόητες. Είναι οιωνοί σαν μια υπό απόσχιση επαρχία απο την Ελλάδα που το όνομα της χαρίστηκε στο τεχνικό κρατίδιο των Σκοπίων, για να δημιουργηθεί προγεφύρωμα της Νέας Τάξεως Πραγμάτων στα Βαλκάνια.]
Σκεφθείτε πως θ’ αντιδρούσε η Βελεστίχη και ο Αλέξανδρος αν ζούσαν σήμερον και έβλεπαν τον σφετερισμό του ενδόξου ονόματος της Μακεδονίας απο ένα συνοθύλευμα Σλάβων και Αλβανών με την υποστήριξη της διεθνούς εξουσίας. Και όμως το Αθηναικό κράτος δεν βρήκε να πει ούτε μιά λέξη για την τερατώδη αυτή κλοπή και παραποίηση της ιστορίας.
Διαγόρας ο μακάριος πατέρας δύο Ολυμπιονικών.
Και θα κλείσουμε με τον Διαγόρα που ήλθε στην Ολυμπία με τους δύο γιούς του, Ακουσίλαον και Δαμαίγητον. Οταν ενίκησαν τον έβαλαν πάνω στην άμαξα , την οποία έσερναν οι ίδιοι, και τον περιέφεραν γύρω απο το στάδιο, όπου όλοι οι θεατές τον έραιναν με λουλούδια και τον εμακάριζαν για την μεγάλη ευτυχία του. Αυτά ήσαν τότε τα πρότυπα που δημιούργησαν εκείνους τους μεγαλειώδεις πολιτισμούς του πνεύματος, της ομορφιάς, του μέτρου και της αρμονίας και όχι οι παρακμιακές απαξίες της σημερινής εποχής της τεχνολογικής βαρβαρότητος, όπου υπεράνω άλλων στέκει το χρήμα, ο ευδαιμονισμός και η υπερκατανάλωση υλικών αγαθών . [Την Αγάπη προς τους γονείς διακρίνουν της ευγνωμοσύνης και την ζωγραφίζουν να κρατά ασπίδαν. Παράδειγμα δε έχουν τον Ένευαν ο οποίος έφερε τον πατέρα του Αγχίσιν στους ώμους και την θυγατέρα εκείνη που θήλαζε τον πατέρα της στη φυλακή]
ΑΠΙΣΤΕΥΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΩΝ
Αν αυτά που διηγείται ο Ανδροτίων είναι σωστά, τότε αυτό που ήθελε ήτο να εξομοιώσει τους Λακεδαιμονίους με τους Αθηναίους. Γιατί και οι Αθηναίοι μπορούν να κατηγορηθούν ότι κατεδίκασαν απερίσκεπτα τον Θράσυλλο και τους άλλους αρχηγούς στις Αργινούσες. Αυτή ήτο η φήμη που απέκτησε ο Διαγόρας και η οικογένεια του.
Στην Ολυμπία νικητές ανεδείχθησαν και ο Λεπρεάτης Αλκαίνετος, γιός του Θεάντου , και οι γιοί του. Ο Αλκαίνετος νίκησε στην πυγμαχία ανδρών, αλλά είχε νικήσει και παλιότερα στην πυγμαχία παίδων. Ο Ελλάνικος του Αλκαινέτου και ο Θέαντος ανακηρύχθησαν νικητές στην πυγμαχία παίδων. Ο Ελλάνικος στην ογδοηκοστή εννάτη Ολυμπιάδα [ Η 89 η Ολυμπιάδα έγινε το 424 π.χ ] και ο Θέαντος στην επομένη. Στην Ολυμπία βρίσκονται οι ανδριάντες όλων αυτών.[ Με την ευκαιρία της Ολυμπιάδος των Αθηνών το 2004 κρίνεται σκόπιμον όπως στα δρώμενα να συμπεριληφθεί και εκδήλωση εις μνήμην όλων των Ολυμπιονικών του παρελθόντος, οι οποίοι ήσαν πρωτοπόροι της Ολυμπιακής ιδέας. Επίσης η Τοπική Αυτοδιοίκηση να μετονομάσει οδούς , πλατείες, αθλητικές εγκαταστάσεις, ή άλλα μέρη με το όνομα των τοπικών ολυμπιονικών τους(παλαιών και νέων) τιμής ένεκεν. Αλλά και η Πολιτεία πρέπει να τιμήσει δεόντως τους παλαιούς και νέους Ολυμπιονίκες μας , όχι με το γκρέμισμα του τείχους της πόλεως, αλλά με την αποθανάτιση του ονόματατος των , όπως ταιριάζει στην περίπτωση]
Μετά τους γιους του Αλκαινέτου, είναι στημένοι ανδριάντες του Γνάθωνα απο τη Δίπαια, του Μαινάλου και του Λυκίνου απο την Ηλεία. Και αυτοί νίκησαν στην πυγμαχία παίδων στην Ολυμπία. [Στις σύγχρονες Ολυμπιάδες δεν συμμετέχουν παιδιά , προφανώς διότι οι αθλητές συμμετέχουν πάνω σε επαγγελματική βάση . Θα ήτο καινοτομία αν η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή μελετούσε το θέμα της συμμετοχής και των παίδων στις επόμενες Ολυμπιάδες. Θα μπορούσε να θεσπισθεί μιά Παγκόσμια Ολυμπιάδα παίδων στην Ελλάδα και μάλιστα στην Αρχαία Ολυμπία] Πάνω στον ανδριάντα του Γνάθωνα , το οποίο είναι έργο του Μεγαρέα Καλλικλή, υπάρχει επίγραμμα που λέγει ότι , όταν ανακηρύχθηκε νικητής ήτο πολύ νέος.
Υπάρχει κι’ ένας αθλητής απο την Στύμφηλο, που ονομάζεται Δρομεύς, και ήτο τόσο ικανός στον δόλιχο, ώστε νίκησε δύο φορές στην Ολυμπία, δύο στα Πύθια, τρεις στα Ισθμια και πέντε στα Νέμεια. Η κρεοφαγία λένε ότι ήτο δική του ιδέα, γιατί μέχρι τότε το διαιτολόγιο των αθλητών περιείχε τυρί απο καλάθι[Πρόκειται για τυρί νωπό που δεν έχει ακόμη στραγγίσει καλά. Η ανακάλυψη του Δρομέως ήτο αντίθετη με την λιτότητα ζωής της των Ελλήνων της εποχής εκείνης. Και η λιτότης αυτή είχε ως βάση την φιλοσοφία ότι δεν πρέπει να τρώμε τα ζώα, διότι κι’ αυτά έχουν μέσα τους ζωή. Εκφραστής αυτής της φιλοσοφίας ήτο ο Πυθαγόρας, η σχολή του οποίου απείχε παντελώς απο την κρεοφαγία. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι όποιος τρώγει συχνά κρέας γίνεται ζωώδης και αποκτά ζωώδη ένστικτα, όπως τα λιοντάρια, οι λύκοι και τα τσακάλια. Οι Ελληνες απο αρχαιοτάτων χρόνων ακολουθούσαν την Ελληνική μαγειρική (Μεσογειακή) η οποία αποδεινύεται και εργαστηριακά ότι είναι η πιό ωφέλιμη στον άνθρωπο. Σήμερα ο Δρομεύς θα αηδιάζε με το ντοπάρισμα των αθλητών με αναβολικά φάρμακα και ουσίες, οι οποίες προς στιγμήν δίνουν σφρίγος στον αθλητή αλλά μακροπρόθεσμα τον καταστρέφουν.] Ο ανδριάς του είναι έργο του Πυθαγόρα. Ο επόμενος παριστάνει τον Πυθοκλή απο την Ηλεία, αθλητή του πεντάθλου και είναι έργον του Πολυκλείτου.
Ο Σώστατος απο την Πελλήνη νίκησε στο τρέξιμο παίδων. [Ο δρόμος σταδίου ήτο ένα απο τα κύρια αγωνίσματα ταχύτητος στην Αρχαία Ολυμπία. Τον δρόμο του σταδίου αθλοθέτησε ως γνωστόν ο Ιδαίος Ηρακλής και είναι το πρώτο και μοναδικό αγώνισμα της 1 ης Ολυμπιάδος, και ήτο μήκους 600 ποδών. Βέβαια το μήκος τούτο ποικίλει απο πόλη σε πόλη, ανάλογα με το μήκος του ποδός. Παραδείγματος χάριν στους Δελφούς ο πους μετρούσε 0,296 μ. ενώ στην Ολυμπία 0,32045 μ. Το Ολυμπιακό στάδιο είχε επομένως μήκος 192,28 μ.. και επομένως αντιστοιχεί σ’ αυτό που σήμερα λέμε διακοσάρι. Το αγώνσιμα τούτο υπήρξε το μοναδικό που διεξήγετο απο την επίσημη Πλυμπιάδα του 776 π.χ έως και την 13 η Ολυμπιάδα του 728 π.χ. Το αγώνισμα του σταδίου εισήχθη και στην κατηγορία των πάιδων. Η σημασία του ήτο τόσο μεγάλη ώστε η εκάστοτε Ολυμπιάδα ελάμβανε το όνομα της απο τον νικητή στον δρόμο σταδίου. Ετσι λ.χ η 1 η Ολυμπιάδα του 776 π.χ έλαβε το όνομα της “Κοροιβιάς” απο το όνομα του νικητή Κοροίβου. Με βάση την αρχαία παράδοση , η Ολυμπιάς του Σίδνευ πρέπει να ονομασθεί “Κεντεριάς” προς τιμήν του χρυσού Ολυμπιονίκη μας Κώστα Κεντέρη. Σύμφωνα με την παράδοση- όπως γράφει ο καθηγητής κ. Ν. Σταμπολίδης( εφημ.ΤΟ ΒΗΜΑ, της 8/10/2000)- Ο Ηρακλής πρόγονος του γενάρχη των Ηλείων ήτο ο πρώτος που συνέλαβε την ιδέα του αγωνίσματος της ταχύτητος δρόμου. Ο ίδιος δε όρισε το μήκος του σταδιου των 600 ποδών, έβαλε στους αδελφούς του, τους Κουρήτες, να συναγωνισθούν και στεφάνωσε τον νικητή με κλαδί αγριελιάς. Η παράδοση αυτή φυσικά οδηγεί στον Ιδαιο Ηρακλή της Κρήτης αφού αδέλφια του είναι οι Κούρητες και χαρακτηρίζει την αρχαιότητα του αθλήματος στην προιστορική του εποχή. Τούτο αποδεικνύεται και απο την Ιλιάδα του Ομήρου(Ιλ. Ψ. 740 κ.εξ.)η οποία αναφέρει ότι το αγώνισμα του δρόμου ανάμεσα στους αγώνες που διεξήγαγον οι Αχαιοί και στους οποίους νικητής ανεδείχθη ο Οδυσσεύς. Να σημειωθεί ότι οι Κρήτες είχαν παράδοση στο αγώνισμα του δρόμου και ο δρομεύς αποτελεί μια συγκεκριμένη ηλικιακή υποδιαίρεση στην αρχαία Κρητική κοινωνία. Οι δρομείς είχαν το δικαίωμα να φέρουν όπλα, γεγονός που μας φέρνει κοντά στις ιδέες του Πλάτωνα, ο οποίος τονίζει την σημασία των αγώνων δρόμου στην εκπαίδευση και στην προετοιμασία των νέων για τον πόλεμο. Ετσι οι δρομείς ήσαν πολύτιμοι , είτε ως ημεροδρόμοι , είτε ως χωρομέτρες, είτε ως ανιχνευτές και μαχητές, διότι συνεδύαζον την ταχύτητα και το πυρ( πυρ και κίνηση) όπως λέμε σήμερον. Είναι θα λέγαμε ο πρόδρομος του σημερινού Οπλου των Διαβιβάσεων. Ενας τέτοιος ημεροδρόμος ήτο και ο Φιλωνίδης απο την Χερσόνησο της Κρήτης, ο οποίος στα χρόνια του Αλεξάνδρου ή λίγο μετά αφιέρωσε το άγαλμα του στην Αλτη της Ολυμπίας. Τέλος το όνομα Δρομεύς συναντάται ως κύριο όνομα σε επιγραφές στην Κρήτη. Επίσης υπάρχει και η λατρεία του Δρομίου Ερμή στην Πολυρρήνεια Κρήτης. Αυτός φέρει και φτερά στα πόδια για να μεταφέρει ταχέως τα μηνύματα του Διός, γεγονός που τον συνδέει με το Οπλο των Διαβιβάσεων, το οποίο τον φέρει ως σύμβολο του] Ο Ηλείος Αμέρτης νίκησε στην Ολυμπία στην πάλη παίδων και στα Πύθια στην πάλη ανδρών. Ο γλύπτης του ανδριάντα του Σωστράτου δεν αναφέρεται, αλλά του Αμέρτη φιλοτεχνήθηκε απο τον Αργείο Φράδμονα. Ο Ηλείος Ευανορίδας νίκησε στην πάλη παίδων και στα Ολύμπια και στα Νέμεια. Οταν έγινε ελλανοδίκης, χάραξε τα ονόματα των νικητών στην Ολυμπία.
Σχετικά με τον Αρκάδα πυγμάχο Δάμαρχο απο τους Παρασσίους , εκτός απο το γεγονός ότι νίκησε στην Ολυμπία, δεν μπορώ να πιστέψω αυτά που έχουν γράψει γι’ αυτόν άνθρωποι ψεύτες, ότι τάχα μεταμορφώθηκε σε λύκο στην θυσία προς τιμήν του Λυκαίου Διός, και ότι δέκα χρόνια αργότερον έγινε πάλι άνθρωπος. Νομίζω ότι αυτό δεν το έλεγαν ούτε οι Αρκάδες.[Η Ελληνική θρησκεία πίστευε στην Φύση, εν αντιθέσει προς τις Εβραιογενείς Κοσμικές Θρησκείες(Ιουδαισμός, Χριστιανισμός και Ισλαμισμός) οι οποίες πιστεύουν στο υπερφυσικόν και το παράλογο. Ως εκ τούτου η φυσιολατρική θρησκεία των Ελλήνων οδηγεί τον άνθρωπο προς την λογική, ενώ το υπερφυσικό στον παραλογισμό και στην απροσδιοριστία. Και απόδειξη τούτου είναι ότι οι θεοί του Ολύμπου, ήταν συμβολισμοί των φυσικών φαινομένων(Δήμητρα=Γη, Ηρα=Αήρ,Ποσειδών=Υδωρ,Απόλλων=Πνεύμα, Ηφαιστος=Τεχνολογία, Ζευς=σύζεύξη της γης με το διάστημα μέσω της βροχής και των λοιπών φυσικών φαινομένων κ.ο.κ) είχαν δε ανθρώπινη μορφή και συμπεριφορά, εν αντιθέσει προς τον Εβραιογενή Γιαχβέ(ελληνιστί= Ιακχος) ο οποίος ήτο υπερφυσικός,εξουσιαστικός, φοβερός, τρομερός, έξω απο την φύση και μακρυά απο τον άνθρωπο. Επομένως, ένας τέτοιος θεός μπορεί να κάνει θαύματα, αφού με θαύμα έφτιαξε τον κόσμο σε επτά ημέρες. Σήμερα το Ελληνόπουλο μέσω της θρησκείας εθίζεται στην θαυματουργή δύναμη του θεού και των αγίων και ανα πάσα στιγμή σταυροκοπιέται, επικαλούμενο την συνδρομή των εξωγήινων πνευματων, αντί να κινητοποιεί την λογική και τις δικές του πνευματικές, σωματικές και ψυχολογικές δυνάμεις. Αυτήν την αδυναμία του ανθρώπου απέναντι στον θάνατο και την ειμαρμένη εκμεταλλεύται καταλλήλως το ιερατείον για να πλουτίζει και να άρχει, είτε αμέσως είτε εμμέσως. Γι’ αυτό διευκρινίζει ο Παυσανίας ότι αυτόν τον παραλογισμό δεν τον έλεγαν οι Αρκάδες. Τέτοια θαύματα λένε ότι έκανε και ο Πυθαγόρας, γι’ αυτό οι φυσικοί φυλόσοφοι της εποχής του, όπως ο Παρμενίδης κ.α, τον κατέκριναν σαν δογματιστή και αγύρτη]
Αλλιώς θα το ανέφερε το επίγραμμα στην Ολυμπία το οποίον λέγει τα εξής:
“ Ο Δάμαρχος , ο γιός Δινύτα, από τους Παρασσίους της
Αρκαδίας,
αφιέρωσε αυτόν τον ανδριάντα”
Αυτά μόνον λέγει το επίγραμμα. Ο Ευβώτας απο την Κυρήνη γνώριζε απο πριν ότι θα νικούσε στον αγώνα δρόμου, γιατί του το είχε πει το μαντείο της Λιβύης. Εφτιαξε τον ανδριάντα του απο πριν και τον εφιέρωσε την ίδια μέρα που ανακηρύχθηκε νικητής. Λένε ότι νίκησε στην αρματοδρομία στην Ολυμπιάδα, που οι ηλείοι την θεωρούν άκυρη, επειδή διοργανώθηκε απο οτυς Αρκάδες.
Ο ανδριάς τουΤιμάνθη απο τις Κλεωνές που νίκησε στο παγκράτιο ανδρών είναι έργο του Αθηναίου Μύρωνα, και του Βαύκη του Τροιζηνίου , που νίκησε στην πάλη ανδρών , είναι έργον του Ναυκύδη. Λένε ότι ο Τιμάνθης πέθανε με τον εξής τρόπο. Είχε εγκαταλείψει τον αθλητισμό , αλλά συνέχιζε να δοκιμάζει την δύναμη του , τεντώνοντας κάθε μέρα ένα τεράστιο τόξο. Κάποτε που βρέθηκε μακριά απο την πατρίδα του σταμάτησε την άσκηση με το τόξο και , όταν επέστρεψε, διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε πιά να το τεντώσει. Τότε λοιπόν άναψε μιά μεγάλη φωτιά και ρίχτηκε σ’ αυτήν ζωντανός. Ολες οι ενέργειες αυτού του είδους, που έγιναν ως τώρα ή πρόκειται να γίνουν στο μέλλον, θα έπρεπε να θεωρούνται παραφροσύνη και όχι ανδρεία. [Ο τρόπος που ο συγγραφεύς αναφέρει το γεγονός μιάς αυτοκτονίας, δηλώνει ότι την εποχή εκείνη ο αυτοχειριασμός ήτο άγνωστος. Σήμερα όμως λόγω του άγχους, της τεχνολογικής πίεσης και της ανασφάλειας για το αύριο πολλοί νέοι , αλλα και ώριμοι άνθρωποι, δίνουν τέλος στην ζωή τους. Το φαινόμενο τούτο έχει αυξηθεί μεγάλως τον τελευταίο καιρό στον Δυτικό κόσμο λόγω του νεοφιλελεύθερου πολιτικο-οικονομικού μοντέλου διακυβερνήσεως του κόσμου. Οι δάσκαλοι στις ΗΠΑ συνιστούν στους γονείς ψυχότροπα φάρμακα για τους μαθητές εκείνους που παρουσιάζουν υπερδιέγερση και υπερκινητικότητα, προκειμένου να αποκτήσουν φυσιολογικότερη συμπεριφορά. Τούτο όμως μακροπρόθεσμα βλάπτει τα παιδιά, αλλά ωφελεί τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες φαρμάκων]Μετά τον Βαύκη υπάρχουν οι ανδριάντες Αρκάδων αθλητών. Του Ευθυμένη απο το Μαίναλο , ο οποίος νίκησε πρώτος στην πάλη παίδων και μετά στην πάλη ανδρών, του Αζάνα Φιλίππου απο την Πελλήνη, πρωταθλητή στην πυγμαχία παίδων, και του Κριτοδάμου απο την Κλείτορα, ενός άλλου νικητή στην πυγμαχία παίδων. Ο ανδριάς του Ευθυμένη σε νεαρή ηλικία είναι έργον του Αλύπου, ενώ του Δημοκρίτου είναι έργον του Κλέωνα και του Αζάνα Φιλίππου έργον του Μύρωνα. Την ιστορία του Προμάχου, του παγκρατιαστή απο την Πελλήνη που ήτο γιός του Δρύωνα, θα την αναφέρω όταν θα κάνω λόγο για τους Αχαιούς.
Κοντά στον ανδριάντα του Προμάχου υπάρχει ο ανδριάς του Τιμασιθέου απο τους Δελφούς, έργο του Αργείου Αγελάδα. Είχε νικηει δύο φορές στοπ παγκράτιο στην Ολυμπία και τρεις φορές στα Πύθια. Τα πολεμικά του κατορθώματα είναι λαμπρά για την τόλμη και την καλή τύχη με την οποία πραγματοποιήθηκαν, εκτός απο το τελευταίο, που το πλήρωσε με την ζωή του. Οταν ο Αθηναίος Ισαγόρας κατέλαβε την ακρόπολη των Αθηνών για να γίνει τύραννος, ο Τιμασίθεος που είχε πάρει μέρος σ’ αυτή την ενέργεια, αιχμαλωτίσθηκε απο τους Αθηναίους και καταδικάσθηκε σε θάνατο. [ Η ανατροπή του δημοκρατικού πολιτεύματος στην Αρχαία Αθήνα ήτο το πιό ατιμωτικό έγκλημα και ετιμωρείτο με θάνατο, όπως και η προδοσία της πατρίδος]
9. Ο Αιγινίτης Θεόγνητος αναδείχθηκε νικητής στην πάλη παίδων και ο Αιγινήτης Πτόλιχος φιλοτέχνησε τον ανδριάντα του. Δάσκαλος του Πτολίχου ήτο ο ίδιος ο πατέρας του ο Συννοώντας, μαθητής του Σικυωνίου Αριστοκλή, αδελφού του Κανάχου και σχεδόν το ίδιο ξακουστός με τον Κάναχο. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ο Θεόγνητος κρατάει καρπό ήμερου πεύκου και ροδιάς, είναι όμως πιθανόν στην Αίγινα να υπάρχει κάποια ιστορία γι’ αυτά.
Ακολουθεί ο ανδριάς ενός άλλου άνδρα, του οποίου το όνομα δεν αναφέρεται μαζί με των άλλων,επειδή, όπως λένε οι Ηλείοι, νίκησε σε αγώνα κάλπης. Μετά απ’ αυτόν τον ανδριάντα είναι στημένος ο ανδριάς του πρωταθλητή πάλης παίδων Ξενοκλή απο το Μαίναλο, του Αλκέτου, γιού του Αλκίνου, ενός άλλου νικητή στην πάλη παίδων, που ήτο Αρκάς απο την Κλείτορα. Ο ανδριάς του Αλκέτου είναι έργον του Κλέωνα, ενώ του Ξενοκλή έργο του Πολυκλείτου.
Ο Αργείος Αριστεύς νίκησε στον δόλιχο και ο πατέρας του Χείμων στην πάλη. Οι ανδριάντες είναι στημένοι κοντά ο ένας στον άλλο. Του Αριστέα είναι έργον του Χίου Παντία, μαθητή του πατέρα του Σωστράτου. Οι δύο ανδριάντες του Χείμωνα, και αυτός που είναιστημένος στην Ολυμπία και αυτός που μεταφέρθηκε απο το Αργος στη Ρώμη και στήθηκε στο ιερό της Ειρήνης, είναι απο τα πιό πετυχημένα έργα του Ναυκύδη. Λένε ότι ο Χείμων νίκησε τον Αιγινίτη Ταυροσθένη σε αγώνα πάλης. Ο Ταυροσθένης νίκησε στην πάλη στην επόμενη Ολυμπιάδα. Εκείνη την ημέρα είδε ένα όνειρο μιά μορφή που έμοιαζε στον Ταυροσθένη και η οποίαεμφανίσθηκε σητν Αίγινα να αναγγέλλει την νίκη.
Ο ανδριάς του Ηλείου Φίλλη, που νίκησε στην πάλη παίδων, είναι έργο του Σπαρτιάτη Κρατίνου.
Σχετικά με το άρμα του Γέλωνα, δεν συμμερίζομαι την άποψη αυτών , που ισχυρίσθηκαν παλαιότερα ότι ήτο αφιέρωμα του Σικελού τυράννου Γέλωνα. Στην πραγματικοτητα η υπογραφή λέγει ότι αφιερώθηκε απο τον Γέλωνα, γιό του Δεινομένη απο την Γέλα, που αναδείχθηκε ολυμπιονίκης στην εβδομηστή τρίτη ολυμπιάδα. [Η 73 η Ολυμπιάδα έγινε το 488 π.χ]
Οι Συρακούσες όμως ευρίσκοντο στην κατοχή του τυράννου της Σικελίας Γέλωνα, όταν άρχων της Αθήνας ήτο ο Υβριλίδης, τον δεύτερο χρόνο της εβδομηκοστής δεύτερης Ολυμπιάδας [Η 72 η Ολυμπιάδα έγινε το 492 π.χ] κατά την οποία ο Τισικράτης απο τον Κρότωνα νίκησε στο στάδιο. Επομένως εκείνη την εποχή ο Γέλων θα αναγορευόταν πολίτης των Συρακουσών και όχι της Γέλας. Αυτός ο Γέλων πρέπει να ήτο ιδιώτης με το ίδιο όνομα και το ίδιο πατρώνυμο με τον τύραννο. Ο ανδριάς και το άρμα του Γέλωνα είναι έργα του Αιγινήτη Γλαυκία.
Στην προηγούμενη Ολυμπιάδα λένε ότι ο Κλεομήδης απο την Αστυπάλαια σκότωσε τον Επιδαύριο Ικκο, στην διάρκεια ενός αγώνα πυγμαχίας μαζί του. Επειδή οι ελλανοδίκες τον κατεδίκασαν και του αφαίρεσαν την νίκη, έχασε τα λογικά του απο την λύπη του και επέστρεψε στην Αστυπάλαια,όπου επιτέθηκε σε ένα σχολείο με εξήντα παιδιά και έριξε τον κίονα που κρατούσε την οροφή.
Επειδή η οροφή έπεσε πάνω στα παιδιά, οι κάτοικοι τον λιθβόλησαν και κατέφυγε ικέτης στο ιερό της Αθηνάς. Εκεί μπήκεσε ένα κιβώτιο που ήτο στο ιερό και έκλεισε το σκέπασμα. Οι κάτοικοι της Αστυπάλαιας προσπάθησαν πολύ να το ανοίξουν , αλλά μάταια. Στο τέλος έσπασαν τα ξύλινα τοιχώματα του , αλλά δεν βρήκαν τον Κλεομήδη ούτε ζωντανό ούτε νεκρό. Εστειλαν οιπόν ανθρώπους στους Δελφούς για να μάθουν τι είχε συμβεί στον Κλεομήδη..
Λένε ότι η Πυθία τους έδωσε τον ακόλουθο χρησμό:
“ Ο Κλεομήδης απο την Αστυπάλαια είναι ο τελευταίος ήρωας.
Να τον τιμάτε με θυσίες, γιατί δεν είναι πιά θνητός”
Απο τότε οι κάτοικοι της Αστυπάλαιας τιμούν τον Κλεομήδη ως ήρωα.
Κοντά στο άρμα του Γέλωνα, υπάρχει και ο ανδριάς του Φίλωνα, έργο του Αιγινήτη Γλαυκία. Ο Σιμωνίδης , γιός του Λεοπρέπη, έγραψε ένα πολύ έντεχνο ελεγείο για τον Φίλωνα:
“Είμαι ο Κερκυραίος Φίλων, γιός του Γλαύκου,
και νικητής στην πυγμαχία σε δύο ολυμπιάδες”
Υπάρχει και ανδριάς του Μαντινέα Αγαμήτορα , ο οποίος αναγορεύθηκε νικητής στην πυγμαχία παίδων.
.
10. Μετά απ’ όλουςαυτούςείναι στημένοςο ανδριάς του Γλαύκου απο την Κάρυστο. Λένε ότι καταγόταν απο την Ανθηδόνα της Βοιωτίας καιήτο απόγονος του θαλασσινού δαίμονα Γλαύκου. Ο πατέρας του όμως ονομαζόταν Δημύλος. Λένε ότι στην αρχή ο Γλαύκος ήτο γεωργός. Οταν κάποτε το υνί έφυγε απο το άρωτρο , το έβαλε πάλι στην θέση του χρησιμοποιώντας το χέρι του για σφυρί.
Ο Δημύλος έτυχε ναδει τι έκανε ο γιός του και γι’ αυτό τον έφερε στην Ολυμπία, για ν’ αγωνισθεί στην πυγμαχία. Επειδή όμως ο Γλαύκος δεν ήτο εμπειρος στο αγώνισμα, οι αντίπαλοι του τον πλήγωναν. Οταν πυγμαχούσε με τον τελευταίο του αντίπαλο , όλοι πίστεψαν ότι ήτο πολύ τραυματισμένος για να συνεχίσει. Ο πατέρας όμως τότε του φώναξε: “ Εμπρός , γιέ μου, το χτύπημα για το αλέτρι” Οπότε αυτός κατάφερε ένα δυνατότερο χτύπημα στον αντίπαλο του και αμέσως ανακηρύχθηκε νικητής.[Ως γνωστόν ο Ολύμπιος αθλητής είναι δρών καλλιτέχνης και δημιουργός. Στον αθλητισμό και οι θεατές μετέχουν και εμπνέουν τους αθλητές. Σήμερα η κατάπτωση των ηικών αξιών άγγισξε και τον αθλητισμό με αποτέλεσμα τις ασχημίες στα γήπεδα και την ερήμωση των κερκίδων απο θεατές. Το ήθος των θεατών εκφράζει το ήθος των αγωνιζομένων. Εκφράζεται κατα την διάρκεια του αγώνος, αλλά και πριν και μετά τον αγώνα. Οι εκδηλώσεις των θεατών επιδρούν συγκινησιακά επι των αθλητών. Ιδιαιτέρως ο προπονητής μπορεί να μεταβιβάσει ενέργεια στον αθλητή, και τέτοια ήτο η ενεέργεια που μετεβίβασε ο πατέρας του Γλαύκου. Αυτήν την παράδοση συνεχίζει ο εθνικός μας προπονητής Ιακώβου , όταν εμψυχώνει την κατάλληλη στιγμή τους αρσιβαρίστες του. Ομως σε ελευθέρως αγωνιζομένους και καλά προπονημένους αθλητές αυτή η ψυχολογική πίεση δεν τους επηρεάζει σημαντικά]
Λένε ότι πήρε κι’ άλλα στεφάνια, δύο στα Πύθια, οκτώ στα Νέμεια και οκτώ στα Ισθμια. Ο ανδριάς του Γλαύκου ήτο αφιέρωμα του γιού του και έργο του Αιγινήτη Γλαυκία. Παριστάνεται να ασκείται χωρίς αντιπάλους, γιατί οι κινήσεις των χεριών του ήσαν οι πιό επιδέξιες απο τους συγχρόνους του. Οταν πέθανε, λένε ότι οι Καρύστιοι τον έθαψαν σ’ ενα νησί που μέχρι σήμερα ονομάζεται νησί του Γλαύκου.
Ο Ηραιεύς Δημάρτεος,καθώς και ο γιός του και ο έγγονός του νίκησαν δυο φορές στην Ολυμπία. Ο Δημάρετος νίκησε στην εξηκοστή πέμπτη ολυμπιάδα [Η 65 Ολυμπιάδα έγινε το 520 π.χ] στην οποία καθιερώθηκε για πρώτη φορά ο δρόμος οπλιτών και πάλι στην επομένη ολυμπιάδα.( ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ-Ηλιακά, Κεφάλαιον 15)
ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΞΑΚΟΥΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΩΝ
10. Μετά απ’ όλους αυτούς είναι στημένος ο ανδριάς του Γλαύκου απο την Κάρυστο. Λένε ότι καταγόταν απο την Ανθηδόνα της Βοιωτίας καιήτο απόγονος του θαλασσινού δαίμονα Γλαύκου. Ο πατέρας του όμως ονομαζόταν Δημύλος. Λένε ότι στην αρχή ο Γλαύκος ήτο γεωργός. Οταν κάποτε το υνί έφυγε απο το άρωτρο , το έβαλε πάλι στην θέση του χρησιμοποιώντας το χέρι του για σφυρί.
Ο Δημύλος έτυχε να δει τι έκανε ο γιός του και γι’ αυτό τον έφερε στην Ολυμπία, για ν’ αγωνισθεί στην πυγμαχία. Επειδή όμως ο Γλαύκος δεν ήτο έμπειρος στο αγώνισμα, οι αντίπαλοι του τον πλήγωναν. Οταν πυγμαχούσε με τον τελευταίο του αντίπαλο , όλοι πίστεψαν ότι ήτο πολύ τραυματισμένος για να συνεχίσει. Ο πατέρας όμως τότε του φώναξε: “ Εμπρός , γιέ μου, το χτύπημα για το αλέτρι” Οπότε αυτός κατάφερε ένα δυνατότερο χτύπημα στον αντίπαλο του και αμέσως ανακηρύχθηκε νικητής.
Λένε ότι πήρε κι’ άλλα στεφάνια, δύο στα Πύθια, οκτώ στα Νέμεια και οκτώ στα Ισθμια. Ο ανδριάς του Γλαύκου ήτο αφιέρωμα του γιού του και έργο του Αιγινήτη Γλαυκία. Παριστάνεται να ασκείται χωρίς αντιπάλους, γιατί οι κινήσεις των χεριών του ήσαν οι πιό επιδέξιες απο τους συγχρόνους του. Οταν πέθανε, λένε ότι οι Καρύστιοι τον έθαψαν σ’ ενα νησί που μέχρι σήμερα ονομάζεται νησί του Γλαύκου.
Ο Ηραιεύς Δαμάρετος,καθώς και ο γιός του και ο έγγονός του νίκησαν δυο φορές στην Ολυμπία. Ο Δαμάρετος νίκησε στην εξηκοστή πέμπτη ολυμπιάδα [Η 65 Ολυμπιάδα έγινε το 520 π.χ] στην οποία καθιερώθηκε για πρώτη φορά ο δρόμος οπλιτών και πάλι στην επομένη ολυμπιάδα.[Εχει και πάλι λεχθεί ότι ο αθλητισμός για οτυς Ελληνες ήτο ένα μέσο για την σωματικιή προετοιμαχία των αντρών για να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής καιιδιαιτέρως τις κακουχίες κτά τον πόλεμο. Επομένως ο δρόμος οπλιτών εντάσσεται στα πολεμικά αγωνίσματα, διότι ο αθλητής ήτο ντυμένος με την στολή οπλίτου και έφερε μαζί του τον οπλισμό και την λοιπή εξάρτηση προς μάχην. Στο αγώνισμα αυτό εκρίνετο η πολεμική ετοιμότητα των διαφόρων Ελληνικών πόλεων, των οποίων οι αθλητές αγωνίζονταν για την νίκη] Στον ανδριάντα παριστάνεται να κρατά ασπίδα, όπως κάνουν και σήμερα οι οπλιτοδρόμοι. Αλλά φορά κράνος στο κεφάλι και κνημίδες στα πόδια, οι οποίες με τον καιρό κατηργήθησαν απο το αγώνσιμα απο τους Ηλείους και τους άλλους Ελληνες. Ο γιός του Δαμαρέτου Θεόπομπος και ο άλλος Θεόπομπος, γιός του πρώτου, νίκησαν αντίστοιχα στο πένταθλο και στην πάλη.
Δεν αναφέρεται το όνομα του καλλιτέχνη που φιλοτέχνησε τον ανδριάντα του παλαιστή Θεόπομπου, αλλά το επίγραμμα λέγει ότι τα αγάλματα του πατέρα και του παππού οτυ είναι έργα των Αργείων Ευτελίδα και Χρυσόθεμη. Το επίγραμμα δεν αναφέρει τα ονόματα των δασκάλων τους και έχει ως εξής:
“Οι Αργείοι Ευτελίδας και Χρυσόθεμις , έκαναν αυτά τα έργα,
γνωρίζοντας την τέχνη απο τους παλαιοτέρους”
Ο Ικκος, ο γιός του Νικολαίδα απο τον Τάραντα, πήρε το Ολυμπιακό στεφάνι για το πένταθλο και αργότερα , λένε, έγινε ο καλύτερος γυμναστής της εποχής του. Μετά τον Ικκο είναι στημένος ο Ηλείος Παντάρκης, πρωταθλητής της πάλης παίδων , τον οποίον είχε ερωτευθεί ο Φειδίας. [ Ο έρωας των αρχαίων Ελλήνων δεν έχει καμιά σχέση με την σημασία που δίνουμε στην λέξη σήμερα. Διότι γι’ αυτούς σήμαινε μιά εσωτερική σχέση αμφίδρομης έλξης, η οποία ήτο η βάση της ολοκληρώσεως του ατόμου και της συνδέσεως του με την κοινωνία. Και επειδή στην εποχή μας έχει παρεξηγηθεί η λέξη και σημαίνει το έγκλημα της παιδεραστίας, θα πρέπει να κάνουμε αντιδιαστολή του έρωτα μεταξύ δύο ατόμων και της σεξουαλικής συνεύρεσης ή της κακοποίησης των νέων. Ο αρχαίος Ελληνικός Ερωτας ήτο Πλατωνικής μορφής και υλοποιούσε την τριμερή φιλία κατά Πυθαγόρα, ήτοι την φιλία των ανθρώπων μεταξύ τους, του θεού προς τους ανθρώπους και αυτών προς την Φύση. Η σχέση φιλίας και έρωτα εκδηλωνόταν και για κάθε υψηλή πράξη και ήτο θείο δώρο προς τον άνθρωπο για να επικοινωνεί με τους ανώτερους κόσμους του σύμπαντος . Σήμερα η υψηλή αυτή σχέση του έρωτα των ανθρώπων μεταξύ τους, προς τον Θεό και την Φύση έχει αντικατασταθεί απο την σχέση συμφέροντος, της προσωρινής σεξουαλικής απολάυσεως, και συχνά του μίσους και της αλαζωνείας που χαρακτηρίζει τον σημερινό σημερινό άνθρπωπο] Μετά τον ανδριάντα του Παντάρκη υπάρχει το άρμα του Εποιδαμνίου Κλεοσθένη, έργο του Αγελάδα. Είναι στημένο πίσω απο το άγαλμα του Διός, που το αφιέρωσαν οι Ελληνες απο τα λάφυρα της μάχης των Πλαταιών. Ο Κλεοσθένης αναδείχθηκε νικητής στην εξηκοστή έκτη ολυμπιάδα[ Η 66 η Ολυμπιάδα έγινε το 516 π.χ] και αφιέρωσε μαζί με τις εικόνες των αλόγων και τον δικό του ανδριάντα και του ηνιόχου.
Πάνω στα άλογα είναι χαραγμένα τα ονόματα τους , Φοίνιξ και Κοραξ. Τα άλογα στο ζυγό είναι στα δεξιά ο Κνακίας και στα αριστερά ο Σάμος. [ Το όνομα Φοίνιξ είναι αμιγώς Ελληνικό και δεν προέρχεται απο την Φοινίκη όπως διατείνονται οι ημέτεροι και ξένοι φοινικιστές] Στο ίδιο το άρμα υπάρχει το παρακάτω ελεγείο:
“Με αφιέρωσε ο Κλεοσθένης ο Πόντιος απο την Επίδαμνο,
όταν επέτυχε ωραία νίκη στις εορτές του Διός”
Αυτός ο Κλεοσθένης ήτο ο πρώτος εκτροφέας αλόγων που αφιέρωσε τον ανδριάντα του στην Ολυμπία.[Ο Πόντος υπέστη την Γενοκτονία των Τουρκων το 1919, οπότε εξεδιώχθη βιαίως όλο το χριστιανικό Ποντιακό στοιχείο απο τις πανάρχαιες εστίες του. Υπολογίζεται ότι τότε εξεδιώχθησαν βιαίως 600.000 άτομα προς τον Καύκασο και προς τις χώρες δυσεως. Πολλοί επίσης εφονεύθησαν απο τον Τουρκικό στρατο και τους τσέτες ατάκτους . Οι Τούρκοι στρατοκράτες περίμεναν ότι ο Πόντος μετά την γενοκτονία είναι αμιγώς Τουρκικός. Ομως γελάστηκαν! Διότι το Ποντιακό στοιχείο δεν έχει χάσει την Ποντιακή του ταυτότητα, έστω κι’ αν αρκετοί έχασαν την γλώσσα του και τώρα ομιλούν τουρκικά. Αυτές είναι μαρτυρίες Ποντίων που αφίχθησαν προσφάτως απο τον Πόντο] Γιατί στο αφιέρωμα του Λακεδαιμονίου Ευαγόρα, δεν βρίσκεται ο ίδιος πάνω στο άρμα του. Με το αφιέρωμα του Αθηναίου Μιλτιάδη στην Ολυμπία, θα ασχοληθώ σε κάποιο άλλο σημείο. [ Ο Μιλτιάδης υπήρξε ο στρατηγός των Αθηναίων και Πλαταιέων στην μάχη του Μαραθώνος το 480 π.χ. Εκεί 10.000 περίπου Ελληνες αντιμετώπισαν 100.000 Περσικού στρατού. Αυτός ο άθλος δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς την εφαμογή του Ελγμού εκ μέρους των ολιγαρίθμων Αθηναίων . Ητο η πρώτη φορά στον κόσμο όπου εφηρμόζετο ο ελιγμός τύπου “ιλάγρας”(τανάλιας) προς αντιστάθμιση των πολυπληθέστερων Περσών απο του ολιγαριθμότερους Αθηναίους. Ο Ελιγμός τύπου “ιλάγρας” είναι κλασσικός στην στρατιωτική ιστορία και παραμένει ακόμη εν ισχύι στην στρατηγική όλων των στρατών του κόσμου. Στον Μαραθώνα οι Αθηναίοι οργάνωσαν ισχυρές τις εκατέρωθεν πτέρυγες , ενώ άφησαν ασθενές το κέντρον. Με την έναρξη της μάχης συνέπτυξαν ελαφρώς το κέντρον ενώ οι δύο πτέρυγες στα άκρα κινήθησαν και περικύκλωσαν τον εχθρό. Η μάχη κατέληξε στην καταστροφή των Περσών και στην άτακτη υποχώρηση όσων απέμειναν στα πλοία. Στο πεδίο της μάχης οι Αθηναίοι έστησαν τύμβο των Μαραθωνομάχων όπου βρίσκονται τα οστά των πεσόντων στην μάχη οπλιτών. Ο τύμβος αυτός σήμερον είναι παντελώς εκγαταλελειμμένος απο την Πολιτεία και απο την Τοπική Αυτοιδιοίκηση . Το μόνον που θυμίζει την ένδοξη αυτή Μάχη , η οποία ας σημειωθεί υπήρξε η πρώτη μάχη της Ευρώπης εναντίον της Ανατολικής τυραννίας, είναι μιά ταπεινή στήλη. Να σημειωθεί δε ότι οπλίτης Φιδειπίδης, έτρεξε απο τον Μαραθώνα στην Αθήνα για να αναγγείλλει την νίκη των Αθηναίων επι των Περσών, με την φράση “νενικήκαμεν”, και όταν τερμάτισε ξεψύχησε, σύμφωνα με την παράδοση. Προς ανάμνηση αυτού του δρόμου ελευθερίας είχε θεσπισθεί το αγώνισμα του Μαραθώνιου δρόμου στους Ολυμπιακούς αγώνες , γεγονός που συνεχίζεται και σήμερον. Επομένως δικαίως ο ανδριάς του Μιλτιάδου αφιερώθηκε στην Ολυμπία. Δέον να σημειωθεί ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση και το Υπουργείο Πολιτισμού δεν έστησαν ως τώρα τον ανδιάντα του Μιλτιάδη στον Μαραθώνα ] Οι σημερινοί Επιδάμνιοι κατέχουν ακόμη την αρχική τους περιοχή, αλλά όχι την παλιά τους πόλη, γιατί η σύγχρονη πόλη, η οποία βρίσκεται λίγο πιό μακρυά, ονομάζεται Δυρράχιο απο τον ιδρυτή της.
Ο Ηραιεύς Λυκίνος, ο Μαντινεύς Επικράδιος, ο Τέλλων απο το Ορεσθάσιο και ο Ηλείος Αγιάδας ανεδείχθηκαν νικητές σε αγώνες παίδων. Ο Λυκίνοςσε αγώνα δρόμου και οι άλλοι στην πυγμαχία. Ο ανδριάς του Επικαρδίου είναι έργον του Αιγινήτη Πτολίχου, του Αγιάδα είναι έργον του Σήραμβου, που ήτο κι’αυτός Αιγινήτης, και του Λυκίνου έργον του Κλέωνα. Ο τεχνίτης όμως που φιλοτέχνησε τον ανδριάντα του Τέλλωνα δεν αναφέρεται.
11. Μετά απ’ αυτά υπάρχουν αφιερώματα των Ηλείων. Ο ανδριάς του Φιλίππου, γιού του Αμύντα, του Αλεξάνδρου, γιού του Φιλίππου, του Σελεύκου και του Αντιγόνου. Ολοι είναι έφιπποι, εκτός απο τον Αντίγονο που είναι πεζός. [Πρόκειται για την Μακεδονική αγροτική αριστοκρατία, η οποία ξεπροβάλλει με τον βασιλιά Φίλιππο και αργότερα με τον Αλέξανδρο στο προσκήνιο της ιστορίας. Αυτήν την αριστοκρατία χαρακτηρίζει ένα υψηλό επίπεδο μορφώσεως και πολιτισμού, όπως και τον λαό της Μακεδονίας. Οι Αθηναίοι, Θεμιστοκλής και Μιλτιάδης, ανέπτυξαν μόνον τον αμυντικό ελιγμό. Ομως Ο Φίλιππος και πιό πολύ ο Αλέξανδρος ανέπτυξαν τον επιθετικό ελιγμό. Ο Αλέξανδρος είναι τέκνον ενός ιπποτικού λαού. Υπήρξε ένας άνθρωπος με ισχυρώς ανεπτυγμένη ευφυία , θέληση και ενεργητικότητα, ο οποίος επεξέτεινε το κράτος του μέχρι τα βάθη της Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Η σκέψη του ήτο ήδη ενέργεια. Ητο μεγαλοφυία της δράσεως, ενθουσιώδης, θερμόαιμος, απροσποίητος, συχνάκις έξαλλος μετά τα συμπόσια, αντιμετώπιζε την ζωή και τον θάνατον με απροκάλυτον πάθος. Η πολιτική του Αλεξάνδρου δεν έκανε ποτέ σφάλμα με μεγάλες συνέπειες, εκτός απο δύο σφάλματα που του καταλογίζουν:Πρώτον, ότι δεν έκανε δώδεκα παιδιά απογόνους , ώστε να συνεχίσει κάποιο απ’ αυτά την διαδοχή του. Δεύτερον, ότι με η εξάπλωση του Ελληνισμού στην Ανατολή αδυνάτισε σοβαρά τις εν γένει δυνάμεις του Ελληνικού Εθνους, γεγονός που επέφερε την παρακμή του. Η παρακμή του αυτή επιταχύνθηκε μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου και την διαμάχη των επιγόνων για την εξουσία, η οποία δημιούγησε την διάλυση του Μακεδονικού κράτους. Το κενό αυτό κάλυψε αργότερον το ανερχόμενο Ρωμαικό κράτος, με την υποδούλωση της Ελλάδος. Λένε ότι ο νους του Αλεξάνδρου χρησιμοποιούσε όλα τα κέντρα του εγκεφάλου , έτσι ώστε εγκέφαλος του να ισοδυναμεί με το υπέρ-κομπιούτερ που ακόμη δεν έχει εμφανισθεί. Το ίδιο σφάλμα έκαναν και άλλοι Μεγάλοι Ελληνες, όπως λ.χ ο Αριστοτέλης Ωνάσης, ότι δεν άφησαν μιά ντουζίνα απογόνους ώστε να συνεχίσουν το έργο τους. Η Ολυμπία αποδεικνύει ότι το αίμα των Μακεδόνων ήτο τόσον γνησίως Ελληνικόν όσον και το του Αχιλλέως. Στην ιερή γη της Μακεδονίας παρά τις συνωμοσίες της διεθνούς εξουσίας, δεν έχει ανασκαφεί ούτε ένας λίθος που να φέρει την Μακεδονική διάλεκτον, όπως διατείνονται αμαθέστατοι ή επίβουλοι κονδυλοφόροι. Ολες αντιθέτως φέρουν την γνησίαν Ελληνική γλώσσαν διαψεύδοντας τους παραχαράκτες της ιστορίας. Ο πατέρας του Μ. Αλεξάνδρου Φίλιππος, το προνομιούχο άγριο τούτο θηρίο, έζησεν ως νεανίσκος στις Θήβες επι τρία χρόνια. Οι Θήβες εθεωρούντο απο των παλαιοτέρων χρόνων η αμαρτωλή πόλη των προδοτών, διότι κατά την εποχή του Ξέρξου ευρίσκετο σε ιδιαιτέρως στενές σχέσεις με την Περσία. Την εποχή εκείνη ο 90 ετής Ισοκράτης προέτρεπε τον Φίλιππο να αναλάβει τον ρόλο του Ιάσωνα, ίνα ενώσει τους σπαρασσομένους Ελληνες και να τους οδηγήσει στην Περσίαν. Στις Θήβες ο Φίλιππος έμαθε απο τον Πελοπίδα την πολεμική τέχνη της “λοξής φάλαγγος”. Επίσης διδάχθηκε την τέχνη της απάτης και της δωροδοκίας των αντιπάλων του, όπως και τις διεθνείς σχέσεις της εποχής του. Παρέδωσε λοιπόν στον γιό του Αλέξανδρον το ισχυροποιημένο βασίλειο του, και την Μακεδονική φάλαγα με τις σάρισσες, ήτοι τα νέα όπλα της εποχής του. Ο Φίλιππος ήτο απότομος, έυστροφος, πολεμιστής αλλά και συγρχόνως μηχανορράφος και ήρως, ο οποίος εσκόρπα το χρήμα ως γνήσιος χαρτοπαίκτης. Ετσι εδημιούργησε με δωροδοκίες εντός των δημοκρατικών καθεστώτων των Ελληνικών πόλεων, ομάδες φιλικές εις αυτόν. Επίσης εκήρυττε την κοσμοπολιτική νοοτροπία του Διογένους ότι “Πάσα γη είναι πατρίς δι’ εμέ”. Ετσι έγινε πρόεδρος της Αμφικτυονίας των Δελφών και προστάτης της Ολυμπίας και έβλεπε κανείς την μορφή του στους ορειχάλκινους ανδιάντες του. Ο Φίλιππος ένωσε τον Ελληνικό κόσμο υπό το σκήπτρο του και επέξέτεινε το κράτος του μέχρι του Δουνάβεως. Σήμερον η διεθνής εξουσία μιμείται κατά γράμμα το δόγμα του Φιλίππου, αλλά σε επηυξημένο βαθμό]
Κοντά σ’ αυτούς τους βασιλείς, είναι στημένος ο ανδριάς του Θασίου Θεαγένη, γιού του Τιμοσθένη. Οι Θάσιοι όμως λένε ότι ο Θεαγένης δεν ήτο γιός του Τιμοσθένη, αλλά ο Τιμοσθένης ήτο ιερέας του Θασίου Ηρακλή, που το φάντασμα του εμφανίσθηκε με την μορφή του Τιμοσθένη και πλάγιασε με την μητέρα του Θεαγένη. [Προφανώς πρόκειται για ερωτική συνεύρεση του ιερέα με την μητέρα του Θεαγένη και καρπός αυτής της συνεύερσης υπήρξε ο Τιμοσθένης. Συχνά συμβαίνει και σήμερον η πρόκληση εκ μέρους των ιερωμένων ή των καλογραιών για ερωτική πράξη. Στην αρχαία Ελλάδα όπου ο έρωτας ήτο κάτι το φυσιολογικό- δεδομένου ότι και ο Ζευς ακόμη έκανε τις ερωτικές του τρέλλες με Θεανές ή και κοινές θνητές- αντιλαμβανόμαστε ότι οι ιέρειες ή ιερόδουλες στους ναούς θα συνήπτον ερωτικές σχέσεις πρωτίστως με τους ιερείς ] Λένε ακόμη ότι, όταν το παιδί ήτο εννέα ετών, καθώς επέστρεφε μιά μέρα στο σπίτι του απο το σχολείο, πήρε το χάλκινο άγαλμα ενός θεού που του άρεσε απο την αγορά, όπου ήτο τοποθετημένο, και το μετέφερε στο σπίτι του στον ώμο του.
Οι κάτοικοι εξοργίσθησαν μ’ αυτήν την συμπεριφορά, αλλά μερικοί επιφανείς γέροντες της πόλεως δεν τους άφησαν να θανατώσουν το παιδί. Το διέταξαν όμως να φέρει το άγαλμα απο το σπίτι του στην αγορά. Το αγόρι υπάκουσε καιέγινε ξακουστό για την δύναμη του, ενώ αυτό που είχε κάνει έγινε γνωστό σ’ ολόκληρη την Ελλάδα.
Εχω ήδη αναφερθεί στα πιό αξιομνημόνευτα κατορθώματα του Θεαγένη στους Ολυμπιακούς αγώνες. Πως, δηλαδή αγωνίσθηκε και νίκησε τον Εύθυμο στην πυγμαχία και στην συνέχεια τιμωρήθηκε με πρόστιμο απο τους Ηλείους. Τότε νικητής στο παγκράτιο και πρώτος απ’ όσους έχουν καταγραφεί, αναγορεύθηκε χωρίς αγώνα ένας Μαντινέας που ονομάζετο Δρομεύς. Αλλά ο Θεαγένης νίκησε στο παγκράτιο στην επομένη ολυμπιάδα. Νίκησε τρεις φορές στα Πύθια στην πυγμαχία, εννέα φορές στα Νέμεια και δέκα φορές στα Ισθμια, άλλοτε στο παγκράτιο κι’ άλλοτε στην πυγμαχία. Στην Φθία της Θεσσαλίας παραιτήθηκε απο την επίδοση σ’ αυτά τα δύο αγωνίσματα και έβαλε σκοπό να γίνει ένας διακεκριμένος Ελληνας δρομέας. Και πράγματι νίκησε στον δόλιχο. Νομίζω ότι η φιλοδοξία του ήτο να νικήσει στα αγωνίσματα δρόμου στην πατρίδα του Αχιλλέα, που ήτο ο ταχύτερος δρομέας σε όλους τους λεγομένους ήρωες. Συνολικά κέρδισε χίλια τερτακόσια στεφάνια.[ Ο Θεαγένης ήτο πράγματι ένας αθλητής φαινόμενο που σπάνια παρουσιάζονται στο αθλητικό στερέωμα. Επιδίδεται σε διαφορετικά αγωνίσματα, όπως στην πυγμαχία, στο παγκράτιο, στο δόλιχο και στον δρόμο και κατακτά 1400 στεφάνια. Ενα άλλο χαρακτηριστικό του μεγάλου τούτου αθλητού είναι και η μακρά περίοδος που μεσουρανεί στους στίβους, της Ολυμπίας, των Ισθμίων, των Νεμείων, της Φθίας και άλλων σταδίων, αποσπώντας την πρώτη νίκη. Χρυσό πολυνίκη όλων των εποχών θα τον αποκαλούσαμε, και θα είχε γίνει πάμπλουτος αν ζούσε σήμερα. Ομως αυτός θα έχει την αιωνία δόξα την οποία κέδρισε, χωρίς ντοπαρίσματα, χωρίς απάτες, χωρίς εξαγορά, παρά μόνον με την αξία του. Η “Αθήνα 2004” οφείλει να τιμήσει τον Θεαγένη, τον μεγαλύτερο αθλητή όλων των εποχών, με μιά αναμνηστική πλάκα με τις νίκες του, η οποία να στηθεί στην Αρχαία Ολυμπία τιμής ένεκεν]
Οταν πέθανε, κάποιος που τον μισούσε σ’ όλη του την ζωή, πήγαινε κάθε βράδυ στον ανδριάντα του Θεαγένη και μαστίγωνε τον χαλκό σαν να χτυπούσε τον ίδιο τον Θεαγένη. Ο ανδριάς όμως έπεσε πάνω του έθεσε τέλος στις ανάρμοστες πράξεις του. [Οι συμβολισμοί των μύθων των αρχαίων Ελλήνων είναι τόσο παραστατικοί και διδακτικοί , ώστε ένας μύθος σ’ αυτόν -που μπορεί να είναι και πραγματικότητα- μπορεί να νουθετήσει ολόκληρη την κοινωνία, και κυρίως τους νέους, οι οποίοι αγαπούν τον αθλητισμό και κάνουν ίνδαλμα τους ολυμπιονίκες. Το μαστίγωμα του ανδριάντα του Θεαγένη απο κάποιον που τον μισούσε θανάσιμα, αλλά και η εκδίκηση της θείας δίκης με την πτώση του αγάλματος πάνω του είναι ένα ζωντανό δίδαγμα στους νέους, οτι δεν πρέπει να μισούν, ότι πρέπει να σέβωνται τους ολυμπιονίκες και πολλώ δε μάλλον όταν είναι πεθαμένοι. Η τιμωρία που ήλθε σαν ανταπόδοση απο το άγαλμα μπορεί να είναι και η τιμωρία της κοινωνίας . Σήμερα οι νέοι ασχημονούν, βάφουν και καταστρέφουν ανδριάντες , αγάλματα, μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, χωρίς αιδώ και χωρίς τον φόβο της τιμωρίας, διότι τους λείπει η παιδεία και η αγωγή, οι νόμοι είναι χαλαροί , αλλά και αν υπάρχουν δεν τηρούνται. ]( ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ Ηλιακά-Κεφάλαιον 16)
Ο ΑΙΜΑΤΗΡΗ ΜΝΗΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΙΠΠΟΔΑΜΕΙΑΣ
Ο Αλκάθους μνηστήρ της Ιπποδάμειας
«Σύμφωνα με το επεικό ποίημα μεγάλες Ηοίες, αυτοί που σκοτώθηκαν απο το
Οινόμαο, ήτο ο Αλκάθους. γιός του Πορθάονα, δεύτερος μετά τον Μάρμακα, μετά ο
Ευρύαλος, ο Ευρύμαχος και ο Κρόταλος. Δεν μπόρεσα ν’ ανακαλύψω τους γονείς
τους και τις πατρίδες τους. Μπορεί κανείς να συμπεράνει ότι ο Ακρίας που πέθανε
μετά απ’ αυτούς ήτο Λακεδαιμόνιος και ιδρυτής των Ακριών. Λένε ότι ο επόμενος
μετά τον Ακρία που σκότωσε ο Οινόμαος ήτο Κάπετος, μετά ο Λυκούργος, ο
Λάσιος, ο Χαλκώδων και ο Τρικόλωνος. Οι Αρκάδες λένε ότι ήτο απόγονος του
ομωνύμου Τρικολώνου, γιού του Λυκάονα.»
[1/ Αλκάθους ο 1 ος
Αυτός ήτο γιός του Πορθάονα και ένας εκ των μνηστήρων της Ιπποδάμειας , εφονεύθη
δε από τον Τάνταλον στην αρματομαχία για την καρδιά της Ιπποδάμειας.
2/ Αλκάθους ο 2 ος
Ητο γιός του Πέλοπος. Αυτός ο Αλκάθους ήλθε στα Μέγαρα και φονεύσας τον λέοντα
έλαβε την κόρη του βασιλέως Μεγαρέως, Ευαίχμην μαζί και την βασιλεία. Εκ της
Ευαίχμης εγέννησε δύο γιούς, τον Καλλίπολη και τον Εχέπολη, και δύο κόρες, την
Ιφινόην και την Περίβοιαν. Ο Εχέπολης φονεύθηκε στην θήρα του Καλυδωνείου
Κάπρου , ενώ την θυγατέρα του Πείβοιαν έστειλε στην Κρήτη με τον Θησέα και άλλες
παρθένους για την εξόντωσητου Μινωταύρου. Την περίβοιαν έλαβε γυναίκα του ο
Θησεύς και εγέννησε τον Τελαμώνα εκ του οποίου γεννήθηκε ο Αίας. Επειδή τελικώς
έμεινε άτεκνος την βασιλεία κληρονόμησε ο εγγονός του Αίας]
Ο τάφος των μνηστήρων της Ιπποδάμειας
«Αυτοί που σκοτώθηκαν μετά τον Τρικόλωνο στον αγώνα δρόμου ήτο ο
Αριστόμαχος και ο Πρίαντας, μετά ο Πελάγων, ο Αιόλιος και ο Κρόνιος.
Μερικοί συγκαταλέγουν ανάμεσα τους και τον Ερύθρα, γιό του Λεύκωνα, του
γιού του Αθάμαντα, απο τον οποίο πήρε το όνομα της η Βοιωτική πόλη
Ερυθρές. Αναφέρουν ακόμη και τον Ηιονέα, γιό του Μάγνητα, του γιού του
Αιόλου. Εκεί βρίσκεται το μνήμα όλων αυτών και λένε ότι, όταν ο Πέλοψ ήτο
άρχων των Πισαίων, προσέφερε σ’ αυτούς εναγισμούς κάθε χρόνο»
[ Ο Αριστόμαχος
Ητο πέμπτος γιός του Ταλαού και έλαβε μέρος στον πόλεμο των
Επιγόνων.
2/ Ο Πέλοψ καίτοι επρόκειτο για αντίζηλους του μνηστήρες της Ιπποδάμειας φέρθηκε
ευσπλάχνως και τους τίμησε δεόντως
3/ Ο Τρικόλωνος έκτισε τους Τρικόλωνους. Ενταύθα να σημειώσουμε ότι τα ονόματα
όλων σχεδόν των Ελληνικών πόλεων έχουν δοθεί από αυτούς που τις έκτισαν. Όπως λ.
χ ο Πάλλας έκτισεν το Παλλάντιον, ο Ορεσθεύς το Ορέστειον, ο Φιγαλεύς την
Φιγαλίαν, ο Τραπεζεύς την Αρκαδικήν Τραπεζούντα, ο Δασέας την Δασέαν, ο
Ορχομενός τον Αρκαδικόν Ορχομενόν, ο Υψούς τον Υψουντ, ο Μελανεύς τας Μελανάς,
ο Θύραιος τα Θύρεον, ο Μαντινεύς την Μαντινείαν, ο Τεεάτης την Τεγέαν, ο Μέναλος
το Μέναλον, ο Ηραιεύς την Ηραίεαν και ο Πέλοψ την Πελοπόννησον, η οποία πριν
ονομάσετο Απία. Επίσης ο Περιφήτης όστις εγέννησεν τον Παρθάονα ,
αυτός δε τον Αρίσταν, ο Αρίστας τον Ερύμανθον(εκ του οποίου και το ομώνυμον όρος
της Αρκαδίας) και αυτός τον Αρρωνα τον πατέρα του Ψωφίδα εξ του οποίου ονομάσθη
η Ψωφίς κ.ο.κ]
Κόρδαξ ο πρόδρομος του Ζειμπέκικου;
«Ενα στάδιο περίπου μετά τον τάφο υπάρχουν ερείπια του ναού της Άρτεμης με την επίκληση Κορδάκα. Οι ακόλουθοι του Πέλοπα γιόρτασαν την νίκη τους εδώ κοντά στην θεά και χόρεψαν τον τοπικό χορό των κατοίκων της Σιπύλου, τον κόρδακα»
[1/Ο Κόρδαξ
Ο κόρδακας ήτο κωμικός χορός. Οι χορευτές παρίστανον μεθυσμένους και συνόδευαν τις χορευτικές κινήσεις των με άσεμνες χειρονομίες. Σύμφωνα με την παράδοση χορεύθηκε για πρώτη φορά στην Ηλιδα απο τους Φρύγες , τους φίλους του Πέλοπα. Συνήθως οι χορευτές ήσαν ευθυτενείς και έκαναν επίδειξη σωματικής ρώμης και ομορφιάς.
2/Η λατρεία της Κορδάκας Αρτέμιδος ήτο αγροτική και συνοδευόταν απο τον ομώνυμο χορό
3/ Ο πρόδρομος του Ζεϊμπέκικου;
Από τα ανωτέρω ο Κόρδαξ μοιάζει να είναι ο πρόδρομος του λαϊκού χορού Ζεϊμπέκικου, όπου οι κινήσεις είναι κωμικές και οι χορευτές άλλοτε κορδώνονται και άλλοτε μοιάζουν τους μεθυσμένους ]
Αξιοκρατία στην διαδοχή του Πέλοπα
«Κοντά στο ιερό υπάρχει μικρό κτίσμα μέσα στο οποίο βρίσκουμε χάλκινο κιβώτιο, όπου φυλάνε τα οστά του Πέλοπα. Δεν σώζονται τα τείχη ή άλλα κτίσματα της πόλεως, αλλά καλλιεργούνται αμπέλια σ’ ολόκληρη την περιοχή, όπου παλιά βρισκόταν η Πίσα. Λένε ότι την ίδρυσε ο Πίσος , γιός του Περιήρη και εγγονός του Αιόλου. Οι Πισαίοι προκάλεσαν μόνοι την συμφορά τους εξ αιτίας της έχθρας τους εναντίον των Ηλείων και της ανυπομονησίας να οργανώσουν αυτοί αντί για τους Ηλείους τους Ολυμπιακούς αγώνες. Στην ογδόη Ολυμπιάδα έφεραν τον Αργείο Φείδωνα , τον πιό αλαζωνικό τύραννο της Ελλάδος, και μαζί του διοργάνωσαν τους αγώνες. Στην τριακοστή τετάρτη Ολυμπιάδα οι Πισαίοι κάτω απο τις διαταγές του βασιλιά Πανταλέοντα, γιού του Ομφαλίωνα , συγκέντρωσαν στρατό απο εντοπίους και διοργάνωσαν αυτοί , αντί για τους Ηλείους τους αγώνες.»
[1/ Ο αγώνας δρόμου για την διαδοχή του Ενδυμίωνα
Οποιος είναι ο αξιότερος θα γίνει βασιλιάς. Επειδή δε ο Ενδυμίων είχε γιους τον Παίονα, Επειόν, Αιτωλόν, Αέθλιον, και Νάξον προβληματίσθηκε για την διαδοχή. Τότε κατέστησε αγώνα δρόμου στην Ολυμπία όπου νικητής βγήκε ο Επειός, ο οποίος έγινε βασιλιάς.
2/ Πόθεν το όνομα της Πίσας
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή η Πίσα πήρε το όνομα της απο την κόρη του Ενδυμίωνα Πίσα. (ΩΓ. Δ. 414) ]
3/ Η 8 η Ολυμπιάδα έγινε το 748 π. Χ και θεωρήθηκε ‘Ανολυμπιάς’, γιατί δεν την οργάνωσαν οι κάτοικοι της Ηλείας αλλά οι Πισαίοι με την βοήθεια του τυράννου του Αργους Φείδωνα. Και οι μεν Ηλείοι γνώριζαν να διεκδικούν τα δικαιώματα τους, ενώ το Νεοελληνικό κράτος εκχώρησε στους ξένους (ΔΟΕ) το δικαίωμα διεξαγωγής των Ολυμπιακών αγώνων.
4/ Η 34 η Ολυμπιάδα έγινε το 644 π. Χ]
Οι Ανολυμπιάδες
«Αυτές όμως τις δύο περιόδους καθώς και την εκατοστή τετάρτη στην οποία οι αγώνες διοργανώθησαν απο τους Αρκάδες, τις ονομάζουν Ανολυμπιάδες και δεν τις συμπεριλαμβάνουν στον κατάλογο των Ολυμπιάδων. Στην τεσσαρακοστή ογδόη Ολυμπιάδα οι Ηλείοι υποψιάσθησαν ότι ο Πανταλέων, γιός του Δαμοφώντα, δολοπλοκούσε και γι’ αυτό εισέβαλαν στην Πίσα Αλλά ο Δαμοφών με παρακλήσεις και όρκους τους έπεισε ν’ αποσυρθούν, χωρίς να προκαλέσουν καμιά καταστροφή»
[ 1/ Η 48 η Ολυμπιάδα έγινε το 588 π. Χ
2/ /Η 104 Ολυμπιάδα έγινε το 364 π. Χ
3/.Η πόλη της Πίσας βρισκόταν στην ανατολική άκρη της κοιλάδος της Ολυμπίας, νοτιοδυτικά της σημερινής Μιράκας. Η Πίσα δεν σώζεται σήμερον]
Οι Ηλείοι καταπίεζαν τους γείτονες τους
«Οταν βασιλιάς της Πίσας έγινε ο άλλος γιός του Πανταλέοντα Πύρρος, μετά τον αδελφό του Δαμοφώντα, οι Πισαίοι κήρυξαν πόλεμο εναντίον των Ηλείων και μαζί τους τάχθηκαν οι Μακίστιοι και οι Σκιλλούντιοι της Τριφυλίας. Το ίδιο έπραξαν και οι Δυσπόντιοι, κάποιοι άλλοι γείτονες, οι οποίοι είχον στενούς δεσμούς με τους Πισαίους και λένε ότι ιδρυτής τους ήτο ο γιός του Οινομάου Δυσποντέας. Οι Πισαίοι και όλοι τους οι σύμμαχοι εξολωθρεύθησαν και εξερριζώθησαν απο την Ηλεία.»
[ 1/ Μινύαι: τα τέκνα των Αργοναυτών
Αναφέρεται η εξής ιστορία σχετικά με την πόλη Μάκιστον. Οι Μινύαι, ήσαν τα τέκνα των Αργοναυτών, τα οποία γεννήθηκαν απο γυναίκες Λημνίες. Ομως οι Πελασγοί τους έδιωξαν απο την Λήμνο και ήλθαν στον Ταύγετο. Οι Λακεδαιμόνιοι αρχικά τους δέχθηκαν φιλοφρόνως, αλλά αργότερον επειδή οι Μινύες συμπριεφέροντο απρεπώς προς αυτούς τους φυλάκισαν και ετοιμάζοντο να τους δολοφονήσουν την νύχτα
( ΩΓΥΓΙΑΝ Τομ. Δ. σελ. 119-120).
2/ Οι Λακεδαιμόνιες στο πλευρό των Μινύων
Οι γυναίκες πληροφορήθηκαν τούτο και πήγαν στην φυλακή και έδωσαν τα ρούχα τους στους άνδρες, οι οποίοι εξήλθαν ως γυναίκες. Ετσι απέτυχε το σχέδιο για την εξόντωση των. Ετοιμαζόμενος ο Θήρας να κάνει αποικία εζήτησε απο τους Λακεδαιμονίους να τους πάρει αντί να τους φονεύσουν. Ομως εν τω μεταξύ οι περισσότεροι Μινύες είχαν φύγει και έκτισαν έξη πόλεις στην Ηλιδα, ήτοι το Λέπρεο, την Μάκιστον, τις Φριξές, τον Πύργο , τον Επιό και το Νούδιον. Μόνον ολίγοι ήλθαν με τον Θήραν στην νήσον Θήραν.
3/ Μιά άλλη εκδοχή φέρει τον Δυσπόντιον γιό του Πέλοπος, εκ του οποίου ονομάσθη το Δυσπόντιον της Πίσης(ΩΓ. Ε. 282)
4/ Οι Ηλείοι ήσαν αλαζωνικοί απέναντι στους άλλους λαούς της περιοχής. Ιδιαίτερη έχθρα είχαν εναντίον των Πισαίων και των Τριφυλίων]
Η χαμμένη Πύλος της Ηλείας
«Τα ερείπια της Πύλου της Ηλείας φαίνονται απο τον ορεινό δρόμο απο την Ολυμπία προς την Ηλίδα. Η απόσταση απο την Πύλο στην Ηλιδα είναι ογδόντα στάδια. Οπως έχω ήδη αναφέρει , αυτή η Πύλος ιδρύθηκε απο τον Μεγαρέα Πύλωνα, γιό του Κλήσωνα. Η πόλη καταστράφηκε απο τον Ηρακλή και επανιδρύθηκε απο τους Ηλείους, αλλά επρόκειτο να έλθει κάποτε ο καιρός που θα έμενε ακατοίκητη. Κοντά σ’ αυτήν κατεβαίνει ο ποταμός Λάδωνας, που χύνεται στον Πηνειό . Οι Ηλείοι λένε ότι το έπος του Ομήρου αναφέρεται στην Πύλο και λέγει τα εξής:
“Γεννημένος απο τον πλατύ ποταμό Αλφειό, που κυλά στην χώρα των Πυλίων”»
[1/ Η Πύλος της Ηλείας
Ητο η δευτέρα μεγάλη πόλη της Ηλείας μετά την πρωτεύουσα την Ηλιδα, και βρισκόταν στην συμβολή του Λάδωνα με τον Πηνειό. Η θέση της πόλεως τοποθετείται στον άνω Ελιανό, όπου ανακαλύφθηκε το ανάκτορο του Νέστορος απο τους , Μαρινάτο, Blegen κλπ. Προφανώς είναι διαφορετική Πύλος από αυτήν της Μεσσηνίας.
2/ Η Ιστορία της Πύλου της Ηλείας
Η ιστορία της Πύλου έχει ως εξής: Ο Πανδίων όγδοος βασιλιάς των Αθηνών εξεδιώχθη απο τους Μητιωνίδες και κατέφυγε στα Μέγαρα. Εκεί νυμφεύθηκε την Πελία, θυγατέρα του βασιλιά των Μεγάρων, Πύλα. Επειδή ο Πύλας φόνευσε τον θείο του έπρεπε να φύγει , περέδωσε την βασιλεία στον Πανδίωνα. Ο Πύλας λοιπόν πήγε στην Πελοπόννησο και έκανε αποικία, ονομάσας αυτήν Πύλον. Αυτός γέννησε τον Αιγέα, Πάλλαντα, Νίσον και Λύκον(ΩΓ. Δ. 237-238)]
Άλλη η Πύλος τη Μεσσηνίας και άλλη της Ηλείας
«Δέχομαι αυτά που λένε, επειδή ο Αλφειός πράγματι ρέει σ’ αυτήν την χώρα και το έπος δεν μπορεί ν’ αναφέρεται στην άλλη Πύλο, γιατί ο Αλφειός δεν περνάει μέσα απο την περιοχή των Πυλίων που βρίσκεται απέναντι απο το νησί Σφακτηρία. Δεν γνωρίζουμε καμιά Αρκαδική πόλη εκείνη την εποχή που να ονομαζόταν Πύλος»
[ Η Ελληνική παράδοση έχει τόσο μεγάλο βάθος ώστε χάνεται στην αχλύ της προιστορίας. Ωστόσο ο Παυσανίας αμφιβάλλει και τίποτα δεν δέχεται δογματικά επειδή το είπαν άλλοι]
Τοπογραφικές και Ιαματικές γνώσεις των αρχαίων
«Η Ηλιακή κωμόπολη Ηράκλεια βρίσκεται σε απόσταση πενήντα περίπου σταδίων απο την Ολυμπία, κοντά στις όχθες του ποταμού Κυθήρου. Υπάρχει μία πηγή που χύνεται στον ποταμό και κοντά στην πηγή ιερό των νυμφών. Τα ονόματα των νυμφών είναι Καλλιφάνεια, Συνάλλασις, Πηγαία και Ιασις, και όλες μαζί επονομάζονται Ιωνίδες. Οποιος πλυθεί στην πηγή θεραπεύεται απ’ όλες τις αρρώστειες και τους πόνους. Λένε ότι οι Νύμφες πήραν τ’ όνομα τους απο τον Ιωνα, γιό του Γαργητού, ο οποίος εγκαταστάθηκε εκεί απο την Αθήνα. Αν θελήσεις να πας στην Ηλιδα απο την πεδιάδα, θα πρέπει να διανύσεις εκατόν είκοσι στάδια μέχρι τους Λετρίνους, και εκατόν ογδόντα απο τους Λετρίνους στην Ηλιδα. Οι Λετρίνοι αρχικά αποικίσθηκαν απο τον Λετρέα, γιό του Πέλοπος, αλλά στην εποχή μου ό,τι είχε απομείνει ήσαν μερικά κτίσματα και ένα άγαλμα της Αλφειαίας Αρτέμιδος μέσα στο ναό.»
[1/ Ιωνίδες, και Ιωνιάδες Νύμφες, ωνομάσθησαν απο του Ιωνος υιού του Γαργητού του Αθηναίου, ο οποίος έγκατέστησε αποικία εκ της Αττικής στην Ηλιδα, και έκτισε ιερόν των Νυμφών αυτών πλησίον του Κυθήρου ποταμού, πενήντα στάδια προς δυσμάς της Ολυμπίας, όπου ήτο και πηγή των Νυμφών, κοντά στην κωμόπολη Ηράκλεια. Εκεί συμβάλλει ο Κύθηρος εις τον Αλφειό και υπάρχει ιαματική πηγή παντοίων αλγημάτων, όπως δηλώνουν και τα ονόματα των Νυμφών
2/ Η σημερινή Ηράκλεια έχει ταυτισθεί με το χωριό Μπρούμα, το οποίο μετονομάσθηκε Ηράκλεια και βρίσκεται κοντά στον ορεινό δρόμο που ενώνει την Ολυμπία με την Ηλιδα. Είναι επιβεβλημένο όπως η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποκαταστήσει τις αρχαίες ονοματοθεσίες για να επανσυνδεθεί η ένδοξη προιστορία και ιστορία του τόπου μας. Γιατί αν κοιτάξει κανείς τον χάρτη της Ελλάδος θα συναντήσει τα περισσότερα τοπωνύμια παρμένα από τους Αγίους και αρκετά εξ αυτών διατηρούν ακόμη τα Τουρκικά τους ονόματα.
3/ Οι Λετρίνοι ευρίσκοντο δυτικά του Πύργου, κοντά στο χωριό Άγιος Ιωάννης, στον δρόμο προς το Κατάκωλο.
4/ Η Αλφειαία Άρτεμις ήτο θεά της γονιμότητος και είχε και αυτή, όπως και η Κορδάκα Αρτεμις , άσεμνη-για τα σημερινά Εβραιοχριστιανικά ήθη-λατρεία]
Υπόγειος ποταμός από τον Αλφειό στην Ιταλία
«Η θεά πήρε αυτήν την επωνυμία με τον εξής τρόπο. Την Αρτεμιν την Ερωτεύθηκε ο Αλφειός και, επειδή γνώριζε ότι δεν θα την έπειθε να τον παντρευθεί με παρακλήσεις, πήρε την τολμηρή απόφαση να μεταχειρισθεί βία εναντίον της θεάς. Πήγε λοιπόν στους Λετρίνους σε μιά ολονύκτια γιορτή που έκανε η θεά με τις νύμφες που έπαιζαν μαζί της. Επειδή η Άρτεμις υποψιάσθηκε ποία ήσαν τα σχέδια του Αλφειού άλειψε το πρόσωπο το δικό της και όλων των νυμφών που ήσαν εκεί με λάσπη. Οταν έφθασε ο Αλφειός, δεν μπορούσε να ξεχωρίσει την Αρτεμιν απο τις άλλες και, αφού δεν μπόρεσε να την αναγνωρίσει, έφυγε χωρίς να πραγματοποιήσει τον σκοπό του.»
[ 1/ Περί του Αλφειού
Σύμφωνα με την Ελληνική Αρχαιολογία ο Αλφειός ποταμός της Ηλιδος ελέγετο πρότερον Νύκτιμος. Επειδή εις αυτόν επνίγη ο Στύμφηλος γιός του Άρεως και της Δορμοθέας μετονομάσθη σε Στύμφηλο. Έπειτα έγινε Αλφειός απο τον γιό του Ωκεανού Αλφειόν, ή του Θερμόδοντος και της Νύμφης Παρθενίας, ή της Αμώνης. Ο Αλφειός είδε κάποτε την Νύμφην Αρέθουσαν στα δάση και ερωτευθείς αυτήν την ζήτησε γυναίκα. Ομως εκείνη φεύγουσα επέρασε στην Σικελίαν και μεταμορφώθηκε στην ομώνυμη πηγή. Μη υποφέρων το πάθος, μετεμορφώθη κι’ αυτός σε ποταμό ώστε να συναντά υπογείως κάτω απο την γη της Αρκαδίας, την Αρέθουσα πηγή, η οποία τότε ηύξανε το ύδωρ της. Το νερό του ήτο ιαματικόν των λευκών και λειχηνών. Τούτο δε εθεράπευσε τον Μελάμπους και τις θυγατέρες του Προίτου(ΩΓ. Δ. 194)
2/ Η Μυθολογία των Ελλήνων ανθρωποκεντρική
Οι μυθολογία των Ελλήνων είναι βγαλμένη απο την ίδια την ζωή. Θεοί και άνθρωποι παίζουν με τους ίδιους όρους , απλώς μεταλλασσόμενοι στους ρόλους και στα διάφορα τεχνάσματα. Δείχνει ακόμη την γυναικεία πονηριά και εφευρετικότητα. Επομένως μπορούμε να πούμε ότι τίποτα δεν έμεινε που να μην το σκεφθούν οι Ελληνες. Μας διδάσκει ακόμη ότι πριν κάνεις κάτι πρέπει να το αναγνωρίσεις, διαφορετικά δεν μπορείς να βασίζεσαι στην τύχη, ούτε στην διαίσθηση. Η επάλειψη με λάσπη είναι ιαματική και φαίνεται ότι ο κόσμος τότε μετεχειρίζετο τ η λάσπη για ιαματικούς σκοπούς, κάτι που συμβαίνει ακόμη και σήμερον.
3/ Οι Οικολογικές και Υδρολογικές γνώσεις
Αξιοθαύμαστη είναι και η οικολογική τους γνώση, ότι τα υπόγεια ύδατα ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντες τον υδροφόρο υπόγειο ορίζοντα . Ποταμοί και πηγές επικοινωνούν υπογείως ακόμη και σε μεγάλες αποστάσεις, όπως λ. χ μεταξύ Πελοποννήσου και Σικελίας . Σήμερον όπου θεωρούμε οτι έχουμε κάνει τεχνολογικές προόδους μολύνουμε παντοιοτρόπως τον υδροφόρο υπόγειο ορίζοντα με πυρηνικά απόβλητα, τοξικά λύματα και βιομηχανικά βαριά μέταλλα.
4/ Η διδασκαλία δια των μύθων
Χωρίς πομπώδεις θεωρίες , σχοινοτενείς εκφράσεις και λογοδιάρροια μέσα απο τους γλυκύτατους μύθους εδίδασκον την κοινωνία και ιδίως τους νέους απο τα παιδικά τους χρόνια. Επομένως οι μύθοι δεν ήσαν φαντασιώσεις κάποιων ευφάνταστων εγκεφάλων αλλά η ευχάριστη μετάγγιση της πείρας χιλιάδων ετών με ένα λίαν επαγωγικό τρόπο μεταδόσεως της στον κόσμο. Η συμβολική μορφή των μύθων όχι μόνον ηύξανε την φαντασία, αλλά και ακόνιζε την κρίση και μεγάλωνε τον προβληματισμό του ατόμου . ]
Ο σεβασμός προς τους θεούς και τις θεές
«Οι Λετριναίοι λοιπόν την ονόμασαν Αλφειαία, επειδή την αγαπούσε ο Αλφειός. Οι Ηλείοι όμως που πάντα ήσαν φίλοι των Λετριναίων, μετέφεραν σ’ αυτούς τις τιμές, που αυτοί συνήθιζαν να προσφέρουν στην Ελαφειαία Αρτεμιν, και τα ίδια συνήθιζαν να κάνουν και για την Αλφειαία Αρτεμιν. Με τον καιρό λοιπόν η Θεά Αλφειαία επικράτησε να ονομάζεται Ελαφιαία. Νομίζω ότι την ονομάζουν έτσι εξ αιτίας του κυνηγίου των ελαφιών. Λένε όμως και ότι η Άρτεμις ανετράφη απο μιά εντόπια με το όνομα Ελάφιος. Έξη περίπου στάδια μακρυά απο τους Λετρίνους, υπάρχει λίμνη που δεν ξεραίνεται ποτέ και έχει διάμετρο περίπου τρία στάδια.»
[ Σήμερον με την ερήμωση της υπαίθρου δεν υπάρχουν όχι μόνον ζαρκάδια και ελάφια , αλλά ακόμη και οι λαγοί τείνουν να εξαφανισθούν στην περιοχή ]
Ο Ξυστός ήτο Εστεγασμένο Γυμναστήριον
«Ανάμεσα στ’ άλλα αξιομνημόνευτα που υπάρχουν στην πόλη της Ηλιδος είναι και το αρχαίο γυμνάσιο. Όλες οι τελετές που κάνουν οι αθλητές, προτού φθάσουν στην Ολυμπία, γίνονται σ’ αυτό το γυμνάσιο. Υπάρχουν ψηλά πλατάνια κατά μήκος του δρόμου και μέσα απο τα τείχη. Όλος αυτός ο περιφραγμένος χώρος ονομάζεται Ξυστός επειδή η άσκηση του Ηρακλή, του γιού του Αμφιτρίωνα , περιελάμβανε και το καθημερινό ξύσιμο των αγκαθιών που φύτρωνα εκεί.
[1/ Η Ηλιδα το κέντρο του κόσμου
Η Ηλιδα ήτο πρωτεύουσα της Ηλείας. Ευρίσκετο δυτικά της Ολυμπίας , στην αριστερή όχθη του Πηνειού, κοντά στα σημερινά χωριά Παλαιόπολη και Καλύβια. Κάθε τέσσερα χρόνια γινόταν το κέντρο της Ελλάδος με την τέλεση των ολυμπιακών αγώνων. Οι Ελλανοδίκες συγκεντρώνοντο εκεί δέκα μήνες πριν τους αγώνες, ενώ οι αθλητές ήσαν υποχρεωμένοι να ασκηθούν εκεί τουλάχιστον ένα μήνα προ των αγώνων
2/ Ο Ξυστός
Η λέξη έχει την έννοια εστεγασμένου στίβου ή όπως θα λέγαμε σήμερον κλειστό γυμναστήριο]
ΚΑΝΟΝΕΣ ΑΓΩΝΩΝ
Ακολουθεί ο ανδριάς του Ευκλή, γιού του Καλλιάνακτα , ενός Ροδίτη απο την οικογένεια των Διαγοριδών και μητέρα του ήτο η κόρη του Διαγόρα. Αναδείχθηκε ολυμπιονίκης στην πυγμαχία ανδρών. Ο ναδριάς του είναι έργο του Ναυκύδη. Ο Αργείος Πολύκλειτος, όχι αυτός που έκανε το άγαλμα της Ηρας, αλλά ο μαθητής του Ναυκύδη, έφτιαξε τον ανδριάντα του παλαιστή Αγήνορα, ενός νέου απο την Θήβα. Ο ανδριάς είναι κοινό αφιέρωμα των Φωκέων, γιατί ο πατέρας του Θεόπομπος ήτο πρόξενος των Φωκέων στην Θήβα.[ Οι αρχαίοι Ελληνες έδωσαν στην ανθρωπότητα όλους σχεδόν τους διπλωμτατικούς θεσμούς που χρησιμοποιούνται και σήμερον, όπως λ.χ τον θεσμό των προξένων, πρέσβεων, διαιτητών , μεσολαβητών κ.α. Επίσης συνήπτον συμμαχίες μεταξύ πόλεων-κρατών, όπως ομοσπονδίες και συνομοσπονδίες , έκλειναν ανακωχές και εκεχειρίες κατά την διάρκεια των πολέμων και υπέγραφαν συνθήκες ειρήνης με τους αντιπάλους μετά την λήξη ων πολέμων. Πουθενά στον αρχαίο Ελληνικό κόσμο δεν θα συναντήσουμε την “παράδοση άνευ όρων”, όπως απήτησαν οι τρεις Μεγάλες Δυνάμεις κατά τον Β! Π.Π( ο Αμερικανός πρόεδρος Ρούσβελτ, ο Βρεταννός πρωθυπουργός Τσώρτσιλ και ο Σοβιετικός ηγέτης Στάλιν)απο την Γερμανία και Ιαπωνία. Η άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας-και εν μέρει και της Ιαπωνίας- εκτός του οτι ήτο πράξη εκδικητική, συνέβαλλε στην επιμήκυνση του πολέμου και στην δυσανάλογη αύξηση των απωλειών και απο τα δύο μέρη]
Ο Μαινάλιος γλύπτης Νικόδαμος φιλοτέχνησε τον ανδριάντα του πυγμάχου Δαμοξενίδα απο το Μαίναλο. Εδώ είναι στημένος και ο ανδριάς του Ηλείου Λαστρατίδα, ενός παιδιού που κέρδισε ττο στεφάνι της νίκης στο αγώνισμα της πάλης. Στα Νέμεια αναδείχθηκε νικητής και στους αγώνες παίδων και στους αγώνες εφήβων. Ο Παραβάλλων , πατέρας του Λαστρατίδα , νίκησε στον δίαυλο και ενέπνευσε φιλοδοξία στις μεταγενέστερες γενιές γράφοντας τα ονόματα των ολυμπιονικών μέσα στο γυμνάσιο της Ολυμπίας.
Ετσι έχει η ιστορία αυτών των ανδρών. Δεν θα ήτο σωστό να μην αναφερθώ στον πυγμάχο Εύθυμο, στις νίκες του και στην λαμπρή του φήμη. Ο Εύθυμος καταγόταν απο τους Λοκρούς που ζουν στην Ιταλία και κατέχουν την χώρα που βρίσκεται γύρω απο το ακρωτήριο Ζεφύριον. Ελεγαν ότι ήτο γιός του Αστυκλή, παρ’ ότι λένε οι εντόπιοι ότι δεν ήτο γιός του Αστυκλή, αλλά του ποταμού Καικίνου, που αποτελεί το όριο της χώρας των Λοκρών και του Ρηγίου και παρουσιάζει ένα περίεργο φαινόμενο με τα τζιτζίκια(τέτιγες). Τα τζιτζίκια στην χώρα των Λοκρών μέχρι τον Καικίνη τραγουδούν όπως όλα τα άλλα τζιτζίκια. Αν όμως κάποιος διασχίσει τον Καικίνη, στην περιοχή του Ρηγίου δεν ακούει πιά την φωνή τους.
Αυτός ο ποταμός λένε ότι ήτο πατέρας του Ευθύμου. Στην εβδομηκοστή τετάρτη Ολυμπιάδα[ Η 74 Ολυμπιάδα έγινε το 484 π.χ] νίκησε στο αγώνισμα της πυγμαχίας στην Ολυμπία, αλλά στους επόμενους αγώνες δεν επρόκειτο να συμβεί το ίδιο. Ο Θάσιος Θεαγένης ήθελε να νικήσει στην πυγμαχία και στο παγκράτιο στους ίδιους αγώνες. Αλλά παρ’ ότι νίκησε τον Εύθυμο στην πυγμαχία , δεν μπόρεσε να κερδίσει τον κότινο στο παγκράτιο, επειδή ήτο ήδη εξουθενωμένος απο τον αγώνα με τον Εύθυμο.
Γι’ αυτό οι ελλανοδίκες τιμώρησαν τον Θεαγένη και του επέβαλαν να πληρώσει ένα τάλαντον για ζημία προς τον θεό και ένα τάλαντον για την κακαοποίηση του Ευθύμου. Πίστεψαν ότι στην πυγμαχία είχε νικήσει τον Εύθυμο απο έχθρα εναντίον του και γι’ αυτό του επέβαλαν να πληρώσει πρόστιμο και για τον Εύθυμο.[Οι ελλανοδίκες στην προκειμένη περίπτωση τιμώρησαν την απληστεία του Θεαγένη, ο οποίος δεν ηρκέσθη στον κότινο της πυγμαχίας με τον Εύθυμο, αλλά θέλησε να πάρει και τον κότινο στο παγκράτιο . Τούτο εθεωρήθη αφ’ ενός ύβρις προς τους θεούς, διότι ξεπέρασε το μέτρον. Πέραν τούτου διέκριναν και έχθρα προς τον Εύθυμον, γεγονός που δεν συνάδει σε διαγωνιζόμενο αθλητή, ο οποίος πρέπει να έχει την καρδία καθαρά . Φαντάζεσθε αν ήσαν σήμερα με την διαδεδομένη χρήση των αναβολικών πόσο αυστηροί θα ήσαν; Πάντως πρέπει να επαινέσουμε τους ελλανοδίκες των Ολυμπιακών αγώνων του Σίδνευ διότι έδειξαν μεγάλη αυστηρότητα και απέβαλον τους ντοπαρισμένους αθλητές ]
Στην εβδομηκοστή έκτη Ολυμπιάδα [ Η 76 η Ολυμπιάδα έγινε το 476 π.χ] ο Θεαγένης πλήρωσε τα χρήματα που ώφειλε στον θεό, και στον Εύθυμο πρόσφερε ως πληρωμή την αποχή του απο την πυγμαχία. Σ’αυτήν την Ολυμπιάδα , αλλά και στην επομένη νικητής αναδείχθηκε ο Εύθυμος. Ο ανδριάς του είναι έργον του Πυθαγόρα και αποτελεί σημαντικό αξιοθέατον.
Οταν ο Εύθυμος επέστρεψε στην Ιταλία, αγωνίσθηκε εναντίον του Ηρωα, η ιστορία του οποίου έχει ως εξής: Λένε ότι όταν ο Οδυσσεύς περιπλανάτο μετά την άλωση του Ιλίου, παρασύρθηκε απο ανέμους σε κάποιες πόλεις της Ιταλίας και της Σικελίας και έφθασε μαζί με τα πλοία του στην Τεμέσα. Εκεί ένας απο τους ναύτες του μέθυσε και βίασε μιά παρθένα και για το αδίκημα του αυτό λιθοβολήθηκε απο τους εντοπίους. [Οι Ελληνες εσέβοντο την γυναίκα και της είχαν δώσει περίοπτη θέση στην κοινωνία τους, όχι φυσικά σαν ξωμάχα και πολεμιστή, αλλά σαν “Οικο-Κυρά” με την καλή σημασία της λέξεως. Το αρχαίοελληνικό σπίτι ήτο μιά περίλποκη επιχείρηση που την γνωρίσαμε στην ύπαιθρο πριν απο τον Β! Π.Π. Αυτή η σοβαρή για την οικογένεια επιχείρηση διοικείτο απο την γυναίκα-σύζυγο. Ρόλο στην επιδείρηση αυτή είχε και η μάνα, αδελφή, κόρη καιψυχοκόρη. Επομένως, δεν είναι σωστή η αντίληψη ότι οι Ελληνες ήτο μιά καθαρώς ανδροκρατούμενη κοινωνία. Αυτός ο σεβασμός προς την γυναίκα αποδεικνύεται απο τους νόμους που την προστάτευαν απο την ανδρικη δύναμη, βουλιμία και αρπακτικότητα]
Ο Οδυσσεύς αγνόησε εντελώς τον θάνατο του ναύτη και απέπλευσε, αλλά το κακό πνεύμα του λιθοβωλημένου άνδρα δεν σταμάτησε να διαπράττει αδικήματα εναντίον των κατοίκων της Τεμέσας, σκοτώνοντας νέους και νέες αδιακρίτως. Οι κάτοικοι της Τεμέσας ετοιμάσθησαν να φύγουν απο την Ιταλία, αλλά η Πυθία δεν τους άφησε να φύγουν. Τους διέταξε να εξευμενήσουν τον Ηρωα, αφιερώνοντας του ένα κομμάτι γης, για να κτίσουν ναό μέσα στο τέμενος και προσφέροντας του κάθε χρόνο την ωραιότερη παρθένα της Τεμέσας για σύζυγο.
Ακολούθησαν τις εντολές του θεού και το πνεύμα έπαψε πιά να τους τρομοκρατεί. Ο Ευθύμιος έτυχε ναφθάσει στην Τεμέσα την εποχή που εξευμενίζετο αυτό το πνεύμα με τις συνηθισμένες τελετουργίες, και όταν έμαθε για την κατάσταση, απεφάσισε να μπει μέσα στον ναό για να δει την κοπέλα. Μόλις την είδε, στην αρχή την λυπήθηκε, μετά όμως την ερωτεύθηκε. Η κοπέλα του υποσχέθηκε ότι, αν την έσωζε θα την παντρευόταν, κι’ έτσι ο Εύθυμος ετοιμάσθηκε με τα όπλα του να περιμένει την επίθεση του δαίμονα.
Αγωνίσθηκε μαζί του και αφού τον νίκησε και διώχτηκε απο την χώρα, ο Ηρωας πήδηξε στην θάλασσα και εξαφανίσθηκε.[Η ιστορία μπορεί να σημαίνει ότι ο ναυτικός που εβίασε την παρθένα ίσως και να μην λιθοβολήθηκε , αλλά με τα χρόνια να λύγισε υπό το κράτος του νόστου και να γύρισε στην πατρίδα του εγκαταλείποντας την σύζυγο του, όπως συνέβη με τον Οδυσσέα και την Ναυσικά στο νησί των Φαιάκων. Με τον γάμο της κοπέλας με τον Εύθυμο ο δαίμων εκδιώχθηκε και εξευμενίσθηκε και οι κάτοικοι λυτρώθηκαν] Μετά απο αυτό ο Εύθυμος έκανε έναν επιβλητικό γάμο και οι κάτοικοι της περιοχής λυτρώθηκαν στο εξής απο τον δαίμονα . Ακουσα να λέγεται ότι ο Εύθυμος έζησε μέχρι τα βαθειά γεράματα , και γλίτωσε για δεύτερη φορά απο τον θάνατο φεύγοντας απο την ζωή με άλλο τρόπο. Εμαθα ακόμη απο έναν ναυτικό , που έπλευσε εκεί ως έμπορος, ότι η Τεμέσα κατοικείται ακόμη μέχρι σήμερα.
Εμαθα αυτά και ακόμη περισσότερα απο μιά ζωγραφιά. Αντίγραφο μιάς αρχαίας ζωγραφιάς. Η εικόνα παριστάνει ένα νεαρό Σύβαρη, τον ποταμό Κάλαυρο και την πηγή Λύκα. Παριστάνει ακόμη έναν ηρώο και την πόλη της Τεμέσας. Ανάμεσα τους είναι ο δαίμων που έδιωξε ο Εύθυμος . Είναι μαύρος και η θέα του εμπνέει μεγάλο φόβο. Φοράει δέρμα λύκου. Η επιγραφή πάνω στην ζωγραφιά τον ονομάζει Λύκα.
7. Αρκετά είπα ως εδώ. Μετά τον ανδριάντα τουΕυθύμου είναιστημένος αυτός του Πυθάρχου, που ήτο δρομέας απο την Μαντίνεια, καιτου Ηλείου Χαρμίδη, που νίκησαν στην πυγμαχία παίδων.Μετά απ’ αυτούς, φθάνουμε στους ανδριάντες του Ροδίτη αθλητή Διαγόρα και της οικογένειας του . Οι ανδριάντες είναι τοποθετημένοι με την εξής σειρά. Ο Ακουσίλαος που νίκησε στην πυγμαχία ανδρών, ο Δωριεύς που ήτο ο νεώτερος νικητής του παγκρατίου σε τρεις συνεχόμενες Ολυμπιάδες. Πριν απο τον Δωριέα πρωταθλητής στο παγκράτιο ήτο ο Δαμάγητος.
Ησαν αδέλφια και γιοί του Διαγόρα, και μαζί μ’ αυτούς βρίσκεται ο ανδριάς του Διαγόρα. Ο Διαγόρας νίκησε στην πυγμαχία ανδρών. [Διακρίνομεν ότι κατά την αρχαιότητα υπήρχον οικογένειες ολυμπιονικών,όπως άλλωστε υπήρχαν και οικογένειες γιατρών και άλλων συντεχνιακών επαγγελμάτων, καθώς η τέχνη ή η ειδικότητα πήγαιναν απο πάππο, σε πατέρα, στο εγγόνι.. Τούτο σημαίνει ότι διατηρούσαν την παράδοση και τα μυστικά του αθλήματος, παράλληλα βέβαια με την σκληρή και μακρόχρόνια προπόνηση που υποβάλλοντο. Βέβαια και τότε υπήρχον προπονητές, τους οποίους σεχνά ετιμούσαν τόσο όσο και τους ολυμπιονίκες αθλητές . Σήμερα το έργο τούτο αναλαμβάνεται εξ ολοκλήρου απο τους προπονητές , όπως λ. χ ο Ιακώβου στην άρση βαρών, οι οποίοι δημιουργούν σχολή του αθλήματος για την μετάδοση της πείρας στους νεωτέρους] Είναι έργο του Μεγαρέα Καλλικλή, γιού του Θεοκόσμου, που έφτιαξε το άγαλμα τους Διός στα Μέγαρα. Τα παιδιά των θυγατέρων του Διαγόρα ήσαν πρωταθλητές στην πυγμαχία . Πρόκειται για τον Ευκλή γιό του Καλλιάνακτα και της Καλλιπάτειρας, κόρης του Διαγόρα, που αναδείχθηκε νικητής στους αγώνες ανδρών, και για τον Πεισίροδο που νίκησε στους αγώνες παίδων. Η μητέρα του Πεισιρόδου μεταμφιέστηκε σε γυμναστή και τον έφερε η ίδια στηνΟλυμπία.
Ο Πεισίροδος είναι στημένος στην Αλτη, δίπλα στον πατέρα της μητέρας του. Λένε ότι ο Διαγόρας ήλθε στην Ολυμπία μαζί με τους γιούς του, Ακουσίλαο και Δαμάγητο. Οταν οι νεαροί νίκησαν περιέφεραν τον πατέρα τους στα χέρια μέσα στο πλήθος που πανηγύριζε, ενώ όλοι οι Ελληνες τον έραινον με άνθη και τον ονάμαζαν ευτυχή γιατα παιδιά του. Ο Διαγόρας απο την πλευρά της μητέρας του καταγόταν απο την Μεσσηνία, καθώς η μητέρα του ήτο κόρη του Αριστομένη.
Εκτός απο τις νίκες στην Ολυμπία , ο γιός του Διαγόρα Δωριεύς νίκησε οκτώ φορές στα Ισθμια και εννέα στα Νέμεια. Λένε ότι αναδείχθηκε νικητής και στα Πύθια χωρίς ν’ αγωνισθεί. Αυτός και ο Πεισίροδος ανακηρύχθηκαν νικητές ως Θούριοι, επειδή η αντίπαλη πλευρά τους είχε εξορίσει απο την Ρόδο κι’ αυτοί είχαν καταφύγει στους Θουρίους της Ιταλίας. Αργότερα ο Δωριεύς επέστρεψε στην Ρόδο και εκδηλώθηκε φανερά ως φίλος των Λακεδαιμονίων, μέχρι που ναυμάχησε μάλιστα εναντίον των Αθηναίων με δικά του πλοία. Στο τέλος όμως αιχμαλωτίσθηκε απο τις τριήρεις των Αθηναίων και μετεφέρθηκε στην Αθήνα ζωντανός.
Οι Αθηναίοι, προτού φέρουν τον Δωριέα στην Αθήνα, ήσαν οργισμένοι μαζί του και τον απειλούσαν. Αλλά όταν συγκεντρώθησαν στην εκκλησία του δήμου και είδαν έναν τόσο μεγαλόσωμο άνδρα και τόσο ξακουστό αιχμάλωτο, άλλαξαν γνώμη γι’ αυτόν. Τον άφησαν ελεύθερο χωρίς να προβούν σε καμιά δυσάρεστη πράξη, παρ’ όλο που θα μπορούσαν να είχαν κάνει πολλά σε βάρος του και δίκαια.[ Οι Ελληνες αφ’ ενός εθαύμασαν το κάλλος του ανδρός , και αφ’ ετέρου εσεβάσθησαν τον μεγάλο αθλητή . Διότι δεν είναι μικρό πράγμα να νικήσεις τρεις φορές στο παγκράτιο στην Ολυμπία, οκτώ φορές στα Ισθμια και επτά στα Νέμεια. Επομένως έναν τέτοιο αθλητή κλάσεως δεν ήτο δυνατόν να σκοτώσει η εκκλησία του δήμου των Αθηνών. Αυτή λοιπόν ήτο η αιτία που ο Δωριεύς γλίτωσε το κεφάλι του]
Ο θάνατος του Δωριέα περιγράφεται απο τον Ανδροτίωνα στο έργο του για την Αττική. Εκείνη την εποχή ο στόλος του βασιλιά βρισκόταν στην Καύνο με στρατηγό τον Κόνωνα. Ο Κόνων είχε πείσει τους κατοίκους της Ρόδου να εγκαταλείψουν τους Λακεδαιμονίους και να γίνουν σύμμαχοι του βασιλιά των Περσών και των Αθηναίων. Ο Δωριεύς έλειπε τότε απο την Ρόδο και βρισκόταν στο εσωτερικό της Πελοποννήσου, όπου αιχμαλωτίσθηκε απο τους Λακεδαιμονίους και μετεφέρθη στην Σπάρτη. Οι Σπαρτιάτες τον κατεδίκασαν σε θάνατον, γιατί θεωρήθηκε ότι είχε αδικήσει την Σπάρτη. (ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ-Ηλιακά, Κεφάλαιον 14)
ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
Εκ προοιμίου θα πρέπει να αντιδιαστείλουμε τον σχολικό αθλητισμό απο τον πρωταθλητισμό. Διότι ο πρώτος εάν λαμβάνονται οι προφυλάξεις υγείας και αποφυγής ατυχήματος είναι γενικά ευεργετικός στο άτομο. Αντίθετα, ο πρωταθλητισμός λόγω των απιτήσεων που επιβάλλει για την επίτευση υψηλών επιδόσεων, ενέχει και κινδύνους για την υγεία.
1/ Κίνδυνοι Υγείας.
Η έντονη επίτευξη υψηλών επιδόσεων και η απόσπαση της νίκης και του ποθητού ματαλλείου βάζει σε πειρασμό αθλητές και προπονητές να ξεπερνούν τα όρια αντοχής του αθλητού και να καταφεύγουν σε διάφορες ενισχυτικές ουσίες που αυξάνουν την απόδοση του αγωνιζομένου. Τούτο εκτός του ότι αποτελεί παρέκκλιση της ηθικής του Ολυμπιακού πνεύματος και παραβίαση των Ολυμπιακών κανόνων που έχουν τεθεί απο την ΔΟΕ, για τον αθλητή και τον προπονητή του , είναι επιζήμια και βλαβερά για την φυσιολογική ανάπτυξη του ανθρωπίνου οργανισμού, και μάλιστα στην εφηβική και την πρώιμη ανδρική ηλικία που διανύουν οι περισσότεροι αθλητές.
2/ Ψυχοφθόρες Επιδράσεις
Πέραν των ευνοϊκών ψυχικών αρετών που καλλιεργεί ο αθλητισμός σε ορισμένες καταστάσεις αυτές μεταβάλλονται σε αρνητικές και ξεπερνάνε τα θεμιτά όρια, και γίνονται ακραίες και συχνά και εγκληματικές. Η δημοσιότητα και δημοτικότητα που καταντά στον “βεντετισμό”, είναι μεταξύ των πιό απλών αρνητικών επιδράσεων, γεγονός που τους κάνει αλαζώνες εγωπαθείς , υπερόπτες, εριστικούς με τους συναθλητές τους και τους προπονητές και παράγοντες του αθλήματος.
3/ Επαγγελματικός Αθλητισμός- Χρηματισμός
Στο παρελθόν οι αθλητές ήσαν ερασιτέχνες και δεν είχαν εξαρτήσεις απο πρόσωπα ή συλλόγους για την επιβίωση του. Το μόνον που κατόρθωναν στην καλύτερη περίπτωση ήτο να καταλάβουν κάποια θέση στο δημόσιο ή σε οργανισμό ώστε όταν θα αποσύροντο απο το γήπεδο, να είχαν τα προς το ζειν. Τώρα όμως που ο αθλητισμός έχει γίνει επαγγελματικός έχει μεγάλύτερες απαιτήσεις, δεδομένου ότι έχει γίνει υπερθέαμα και επιχείρηση με αστρονομικά έσοδα αλλά και έξοδα. Επομένως οι αθλητές μετεβλήθησαν κι’ αυτοί σε επαγγελματίες και αμοίβονται πλουσιοπάροχα, ιδιαίτερα στο ποδόσφαιρο και μπάσκετ.
Υπάρχουν υπόνοιες για αθλητές και διαιτητές που “πούλησαν “ αγώνες προς χάριν του κέρδους στην αντίπαλη ομάδα. Στον Κλασσικό αθλητισμό έχουμε το φαινόμενο του ντοπαρίσματος με αναβολικά , προκειμένου να κερδίοσυν Ολυμπιακό μετάλλειο, διότι ένα χρυσό μετάλλειο συνεπάγεται γεναία δώρα και ενδεχομένως και κάποια παχυλά συμβόλαια διαφημίσεως προιόντων. Ομως για να είμεθα ειλικρινείς η προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς αγώνες ενός αθλητού ξεκινά απο τα παιδικά του χρόνια και συνεπάγεται μεγάλες στερήσεις και δαπάνες για μετακινήσεις, τροφή κ.α .Τέτοια φαινόμενα είναι θλιβερά και βλάπτουν την Ολυμπιακή ιδέα.
Ισοτιμία και Παγκόσμιος Ειρήνη
Ισότιμη συμμετοχή παρέχεται θεωρητικά τουλάχιστον σε όλες τις χώρες που δύσκολα όμως επαληθεύεται στην πράξη. Αιτία προς τούτο είναι η τεράστια ανισότητα μεταξύ των πλούσιων και φτωχών χωρών, η οποία κατ’ ουσίαν εξουδετερώνει την ισότιμη συμμετοχή τους.
Οσον αφορά την προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης, δυστυχώς σε πολλές ολυμπιάδες είδαμε και φαινόμενα δυσάρεστα, όπως πολιτικοποίηση των αγώνων, μπουκοτάρισμα κάποιας χώρας εναντίον της συμμετοχής μιάς άλλης χώρας. Τούτο δείχνει το ολοκληρωτικό πνεύμα ορισμένων ισχυρών χωρών, υποτάσσοντας ακόμη και τον αθλητισμό στην προώθηση των ιμπεριαλιστικών τους σχεδίων για παγκόσμια επικράτηση.
Ασφάλεια Αγώνων-Διεθνής Τρομοκρατία
Ενώ στο παρελθόν το θέμα τούτο αντιμετωπίζετο με μερικούς αστυνόμους-ραβδούχους , σήμερον η ασφάλεια των αγώνων , δηλαδή εκατοντάδων χιλιάδων θεατών, αθλητών , υψηλών προσώπων κλπ απαιτούν μιά τεράστια οργάνωση με την κινητοποίηση μιάς ολόκληρης στρατιάς αστυνομικών για την περιφρούρηση των αγώνων και των εγκαταστάσεων προ των αγώνων, κατά την διαρκεια αυτών και κατά την αναχώρηση των αθλητών και των ξένων θεατών. Είναι δε λόγος ματαιώσεως των αγώνων ακόμη κι’ αν ένας τρομοκράτης κάνει μιά προβοκάτσια σε βάρος ενος ξένου με σκοπό την ματαίωση των αγώνων, δεδομένου ότι διακυβεύβονται τεράστια οικονομικά και άλλα συμφέροντα προς τούτο.
Εθνική Υπερηφάνεια
Ενώ είναι θεμιτό ένα έθνος να υπερηφανεύεται για τις επιδόσεις των αθλητών του και πολύ περισσότερον όταν του ανατίθεται η ευθύνη οργανώσεως των Ολυμπιακών αγώνων, συχνά καλλιεργείται φανατισμός, εθνικιστικές εκδηλώσεις, και φυλετικές διακρίσεις . Ευτυχώς τα κρούσματα είναι μεμονωμένα και καταδικάζονται απο ολόκληρη την αθλητική οικογένεια.
Βία στα Γήπεδα
Οι σύγχρονοι πόλεμοι δεν θα διεξάγονται πλέον στο πεδίον της μάχης, διότι τούτο είναι ολέθριο όχι μόνον για τους ηττημένους αλλά και για τους νικητές και την ανθρωπότητα ολόκληρη. Οι κοινωνιολόγοι υποστηρίζουν ότι οι σύγχρονες συγκρούσεις θα γίνονται στα γήπεδα μεταξύ των οπαδών των αντιπάλων ομάδων, για την εκτόνωση της νεολαίας. Φυσικά το φαινόμενο της βίας στα γήπεδα είναι καταδικαστέον και πρέπει να ξερριζωθεί, διότι καταστρέφει τον ίδιο τον αθλητισμό και την Ολυμπιακή ιδεα. Πρόκειται για ένα τεράστιο παγκόσμιο πρόβλημα, που θα πρέπει ν’ αποτελέσει αντικείμενο παγκόσμιων συνεδρίων . Το φαινόμενο τούτο της βίας στα γήπεδα οφείλεται εν πολλοίς και στην εμπορευματοποίηση του αθλητισμού και την μετατροπή των αθλητικών σωματείων σε ανώνυμες εταιρείες κερδοσκοπικού χαρακτήρα .
Υποβάθμιση των Αγώνων
Δυστυχώς σήμερα επικρατεί ένα κλίμα γενικής επικρίσεως των συγχρόνων Ολυμπιακών Αγώνων που σχετίζεται με την θεσμική τους υποβάθμιση, μιά υποβάθμιση η οποία καθίσταται ολοένα και περισσότερο ευκρινής, είτε γιατί πληθαίνουν τα σκάνδαλα τα σχετιζόμενα με τους “αθανάτους”(μέλη της ΔΟΕ), είτε γιατί αυξάνονται διαρκώς τα κρούσματα των αθλητών που κάνουν χρήση αναβολικών ουσιών και χημικών παρασκευασμάτων.
ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ ΟΙ ΙΩΝΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ
Ο ανδριάς του Αιγινήτη Φερία είναι στημένος δίπλα στον Αθηναίο Αριστοφώντα. Στην εβδομηκοστή ογδόη Ολυμπιάδα [ Η 78 Ολυμπιάδα έγινε το 468 π.χ] κρίθηκε πολύ νέος και όχι κατάλληλος για το αγώνισμα της πάλης και αποκλείσθηκε απο τους αγώνες. Αλλά στην επόμενη Ολυμπιάδα έγινε δεκτός και νίκησε στην πάλη παίδων.
Ο άτυχος Ολυμπιονίκης Νικασύλος
Ο Ρόδιος Νικασύλος είχε μιά διαφορετική τύχη στην Ολυμπία απο τον Φερία. Επειδή ήτο ήδη δέκα οκτώ ετών , αποκλείσθηκε απο τους Ηλείους απο το αγώνισμα της πάλης παίδων, αλλά ανακηρύχθηκε νικητής στην πάλη ανδρών. Αργότερα νίκησε στην Νεμέα και στον Ισθμό. Ο θάνατος τον βρήκε στην ηλικία των είκοσι ετών, προτού προλάβει να επιστρέψει στη Ρόδο. Κατά την γνώμην μου όμως, ο Αρτεμίδωρος απο τις Τράλλεις ξεπέρασε πολύ το κατόρθωμα του Ροδίου παλαιστή στην Ολυμπία. Απέτυχε στο παγκράτιο παίδων στην Ολυμπία εξ αιτίας της νεαρής του ηλικίας.
Στη Σμύρνη οι Ιώνιοι Αγώνες
Οταν έφθασε ο καιρός των Ιωνίων αγώνων στη Σμύρνη, η δύναμη του είχε αυξηθεί τόσο πολύ , ώστε μέσα σε μιά μέρα νίκησε τους αντιπάλους που είχε στην Ολυμπία στο παγκράτιο.[Οι αγώνες στην Ιωνία είναι κι’ αυτή μιά αδιάψευστη απόδειξη για την Ελληνικότητα της περιοχής, την οποία με ψευδολογίες και παραχαράξεις το στρατοκρατικό κράτος της Αγκυρας προσπαθεί να εκτουρκίσει την ιστορία της περιοχής. Ας τα βλέπουν οι ξένοι και οι ενδοτικοί Έλληνες]
Στην συνέχεια τους νέους που ονομάζουν αγένειους[ Αγένειοι είναι αυτό που λέμε εμείς σήμερα αμούστακα παιδιά. Βλέπουμε λοιπόν την συνέχεια των εκφράσεων των Αρχαίων Ελλήνων και σήμερον απο τους Νεο-Ελληνες] Ελλήνων και τέλος τους πιό εκλεκτούς απο τους άνδρες. Λένε ότι στους αγώνες των εφήβων πήρε μέρος, επειδή τον ενθάρρυνε ο γυμναστής του , και στους αγώνες των ανδρών, επειδή τον προκάλεσε ένας παγκρατιαστής. Ο Αρτεμίδωρος ανακηρύχθηκε νικητής στην Ολυμπία στην διακοσιοστή δωδεκάτη Ολυμπιάδα [Η 212 Ολυμπιάδα έγινε το 69 μ.χ]
Κρόκων ο Ερερτιεύς και Τελέστας ο Μεσσηνίος
Μετά τον ανδριάντα του Νικασύλου ακολουθεί ένα μικρόσωμο χάλκινο άλογο , αφιέρωμα του Ερερτιέα Κρόκωνα, που κέρδισε το στεφάνι στον αγώνα με νεαρά άλογα. Κοντά στο άλογο είναι στημένος ο ανδριάς του Μεσσηνίου Τελέστα, που νίκησε στην πυγμαχία παίδων. Ο Τελέστας είναι έργο του Σιλανίωνα.
Μίλων ο Κροτωνιάτης ο Αθλητής Φαινόμενο
Ο ανδριάς του Μίλωνα, γιού του Διοτίμου, είναι έργο του Δαμέα, που ήτο κι’αυτός απο τον Κρότωνα, όπως και ο Μίλων. Ο Μίλων νίκησε έξη φορές στο αγώνισμα της πάλης στην Ολυμπία. Η μιά απ’ αυτές ήτο σε αγώνα παίδων. Στην Ολυμπία ήλθε ν’ αγωνισθεί για εβδόμη φορά, αλλά δεν μπόρεσε να νικήσει τον συμπολίτη του Τιμασίθεο, ο οποίος ήτο ακομη νέος και δεν ήθελε ν’ αναμετρηθεί μαζί του.[Συχνά η φήμη δημιουργεί βεντέτες και στον αθλητισμό, όπως και σε πλείστα άλλα επαγγέλματα και τομείς δράσεως, με αποτέλεσμα να πανικοβάλει τους νεαρούς αθλητές απέναντι στους καθιερωμένες φίρμες . Τούτο όμως λειτουργεί και αντίστροφα , όταν οι φίρμες υποεκτιμούν τους νέους και ηττώνται απο άσημα ονόματα, όπως λ.χ με την περίπτωση του δρομέα-ολυμπιονίκη μας Κώστα Κεντέρη στην Ολυμπιάδα του Σίδνευ]
Λένε ότι ο ίδιος ο Μίλων έφερε τον ανδριάντα του στην Αλτη. [ Ο Μίλων είχε τέτοια αυτοπεποίθηση στον εαυτόν του ώστε Διηγούνται ακόμη γι’ αυτόν και άλλη ιστορία για το ρόδι και τον δίσκο του. Κρατούσε ένα ρόδι με τέτοιο τρόπο, που κανείς δεν μπορούσε να τον κάνει να το αφήσει και παρ’ όλη την πίεση στου χεριού του αυτό δεν καταστρεφόταν. Στεκόταν πάλι σ’ ένα δίσκο αλειμμένο με λάδι και δορόιδευε αυτούς που έπεφταν επάνω του προσπαθώντας να τον ρίξουν κάτω. Εκανε κι’ άλλα εντυπωσιακά κατορθώματα.
Εδενε ένα σχοινί γύρω απο το κεφάλι του σαν ταινία ή στεφάνι, κρατούσε την αναπνοή του, γέμιζε με αίμα τις φλέβες του κεφαλιού του και έσπαζε το σχοινί με την δύναμη των φλεβών του. Λένε ακόμη πως κρατούσε τον δεξιό του αγκώνα στα πλευρά του , κατέβαζε το δεξί του χέρι απο τον ώμο και το τμήμα του χεριού απο τον αγκώνα και κάτω το άπλωνε ίσια στρέφοντας τον αντίχειρα προς τα πάνω, ενώ τα άλλα δάκτυλα ακολουθούσαν το ένα μετά το άλλο σε μιά σειρά. Κανείς δεν μπορούσε να κινήσει το μικρό του δάκτυλο.
Τον έφαγαν τα άγρια Θηρία
Λένε ότι τον σκότωσαν άγρια θηρία. [ Τότε υπήρχαν άγρια θηρία στον Κρότωνα, σήμερα δεν έχει μείνει ούτε μπεκάτσα, λόγω της οικολογικής καταστροφής απο τις δραστηριότητες και την αλαζονία του ανθρώπου] Στην περιοχή του Κρότωνα βρήκε τυχαία έναν κορμό δένδρου που είχαν αφήσει να ξεραίνεται και του είχαν βάλει σφήνες, για να μένει ανοικτός. Είχε τότε την ιδέα να βάλει το χέρι του μέσα στο δένδρο . Οι σφήνες γλίστρησαν και ο Μίλων σφηνώθηκε εκεί, ώσπου τον κατασπάραξαν λύκοι. Οι λύκοι αφθονούν στην περιοχή του Κρότωνα. Μ’ αυτόν τον τρόπο πέθανε ο Μίλων.
Πύρρος ο Ηπειρώτης
Ο ανδριάς του Πύρρου, γιού του βασιλιά της Θεσπρωτίας Αιακίδη, που έκανε πολλά αξιομνημόνευτα κατορθώματα-όπως ανέφερα και στα Αττικά- είναι αφιέρωμα του Ηλείου Θρασυβούλου στην Αλτη. Κοντά στον Πύρρο υπάρχει στήλη με μικρή ανάγλυφη παράσταση ενός αυλητή. Πρόκειται για τον επόμενο νικητή των Πυθίων μετά τον Σακάδα απο το Αργος.[ Είναι ίδιο των Ηπειρωτών να αριστεύουν στον αθλητισμό, στην ευποιία και στην εθνική ευεργεσία]
Υπήρχαν και Αμφικτυονικοί Αγώνες
Ο Σακάδας νίκησε τους αγώνες που είχαν διοργανώσει οι Αμφικτύονες, προτού καθιερωθούν τα στεφάνια για τους νικητές και δυό φορές αφ’ ότου καθιερώθηκαν. Ο Σικυόνιος Πυθόκριτος νίκησε στα επόμενα έξη Πύθια και ήτο ο μόνος αυλητής στους αγώνες. Φαίνεται ότι έπαιξε αυλό για το πένταθλο έξη φορές σε Ολυμπιάδες. [ Οι Ελληνες δεν φρόντιζαν μόνον για το σώμα , αλλά για το πνεύμα και την ψυχή. Αυτό αποδεικνύεται απο την συνοδεία των αγωνισμάτων απο το παίξιμο μουσικών οργάνων και μάλιστα για κάθε αγώνισμα έπαιζαν διαφορετικό όργανο και μουσικό κομμάτι] Για τον Πυθόκριτο στήθηκε στην Ολυμπία μιά στήλη με το εξής επίγραμμα:
“ Αυτό είναι το μνημείο του αυλητή Πυθόκριτου, γιού του
Καλλινίκου”
Κύλων ο Αιτωλός
Η Αιτωλική Συμπολιτεία αφιέρωσε έναν ανδριάντα του Κύλωνα, ο οποίος απάλλαξε του Ηλείους απο την τυραννίδα του Αριστοτίμου. [Η Ολυμπία ήτο τόπος κατ’ εξοχήν οικουμενικός για τα μέτρα της εποχής εκείνης . Ητο ανοικτός και δημοκρατικός σε όλες τις φυλές χωρίς διακρίσεις και πρωτεία της άλφα ή της βήτα φυλής. Επομένως ένας τέτοιος τόπος ήτο και ο κατάλληλότερος για την λατρεία της ελευθερίας και της δημοκρατίας και τον στιγματισμό της τυραννίας, όπως δείχνει ο ανδριάς του Κύλωνα ο οποίος απήλλαξε του Ηλείους απο την τυραννία του Αριστοτίμου] Ο ανδριάς του Μεσσηνίου Γόργου, γιού του Ευκλήτου, ο οποίος νίκησε στο πένταθλο, και ενός άλλου Μεσσηνίου, του Δαμαρέτου, που νίκησε στην πυγμαχία παίδων, είναι έργα του Βοιωτού Θήρωνα και του Αθηναίου Σιλανίωνα αντίστοιχα. Ο Ηλείος Αναυχίδας, γιός του Φίλη, πήρε το έπαθλο στην πάλη παίδων κι’ αργότερα στην πάλη ανδρών. Δεν γνωρίζουμε τον τεχνίτη που έφτιαξε τον ανδριάντα του. Ο Ανοχος, όμως , ο γιός του Ταραντίνου Αδαμάτα, είναι έργο του Αργείου Αγελάδα.
Πύθης ο Αβδηρίτης
Η επιγραφή λέγει ότι το έφιππο αγόρι και ο άνδρας που στέκεται κοντά στο άλογο είναι ο Ξενόβροτος απο την Κω της Μεροπίδας, που πήρε το έπαθλο σε ιπποδρομία και ο Ξενόδικος , νικητής στην πυγμαχία παίδων. Ο ανδριάς του Ξενοδίκου είναι έργο του Παντία και του Ξενοβρότου έργο του Αιγινήτη Φιλοτίμου. Ο Πύθης, γιός του Ανδρομάχου, καταγόταν απο τα Αβδηρα και ο ανδριάς του φιλοτεχνήθηκε απο τον Λύσιππο και οι δύο εικόνες του είναι αφιέρωμα των στρατιωτών του.[ Η καταγωγή του τουολυμπιονίκη Πύθη μας πεέιθει , γιού του Ανδρομάχου απο τα Αβδηρα είναι μιά ακόμη αδιάσειστη απόδειξη ότι η Θράκη ήτο απο τότε Ελληνική και συμμετείχε στους Ολυμπιακούς αγώνες μαζί με τις άλλες περιοχές του Ελληνικού κόσμου] Φαίνεται ότι ήτο αρχηγός μισθοφόρων ή με κάποιο άλλο τρόπο είχε διακριθεί για τις πολεμικές του ικανότητες.
Τισαμενός ο Αθλητής και Μάντις
Μετά είναι στημένοι οι ανδριάντες των νικητών στον δρόμο παίδων, του Μενεπτολέμου από την Απολλωνία του Ιονίου πελάγους, του Φίλωνα απο την Κέρκυρα, του Ιερωνύμου απο την Ανδρο, που νίκησε στην Ολυμπία στο πένταθλο τον Ηλείο Τισαμενό. Αργότερα ο Τισαμενός έγινε μάντις των Ελλήνων στην μάχη εναντίον του Μαρδονίου και των Μήδων στις Πλαταιές. [Είναι πραγματικά ν’ απορεί κανείς με την αντινομία των αρχαίων Ελλήνων. Αντινομία ζωντανή , που ενσαρκώνει την ιδιαίτερα πολύπλοκη έννοια του πολιτισμού και συγχρόνως φανερώνει τη μεγάλη δυσκολία που δοκίμασαν οι πρωτόγονοι για να ξεφύγουν απο την κατάσταση του ζώου και να ατενίσουν τον κόσμο με μάτια ανθρώπινα. Μιά τέτοια αντινομία είναι και η μαντική τέχνη, κατάλοιπο πρωτόγονης ζωής που δεν έχει ακόμη εξαλειφθεί απο την έλλογη κοινωνία της Αρχαίας Ελλάδος, την στιγμή μάλιστα που οι Ίωνες φυσικοί φιλόσοφοι προσπαθούσαν να δώσουν μιά υλιστική και ορθολογιστική εξήγηση του σύμπαντος ]
Αισχύνης ο Ηλείος δύο φορές Ολυμπιονίκης στο Πένταθλο
Εδώ είναι αφιερωμένος και ο ανδριάς του Ιερωνύμου και δίπλα του ενός άλλου Ανδριώτη, του Προκλή, γιού του Λυκαστίδα, που νίκησε στην πάλη παίδων. Ο τεχνίτης του ανδριάντα του Ιερωνύμου ονομαζόταν Στόμιος και του Προκλή Σώμις. Ο Ηλείος Αισχύνης νίκησε δύο φορές στο πένταθλο και έχουν στηθεί γι’ αυτόν ισάριθμοι ανδριάντες.
Άρχιππος ο Μυτιληναίος τετράκις Νικητής
15. Ο Μυτιληναίος Αρχιππος νίκησε στην πυγμαχία ανδρών και οι Μυτιληναίοι του αποδίδουν προς μεγάλη του τιμή και τις τέσσερις νίκες στην Ολυμπία, στα Πύθια, στην Νεμέα και στον Ισθμό, προτού ακόμη γίνει είκοσι ετών. Ο ανδριάς του νεαρού σταδιοδρόμου Ξένωνα, γιού του Καλλιτέλη απο το Λέπρεο της Τριφυλίας, είναι έργο του Μεσσηνίου Πυριλάμπη. Ο ανδριάς του Ηλείου Κλεινομάχου, του νικητού στο πένταθλο, φιλοτεχνήθηκε απο άγνωστο τεχνίτη.
Παντάρκης ο Ηλείος
Ο ανδριάς του Ηλείου Παντάρκη αφιερώθηκε απο τους Αχαιούς, όπως αναφέρει το επίγραμμα.[1/Η αυτοκρατορία των Αχαιών
Δεν είναι ανατολικού τύπου συγκεντρωτικό κράτος η αυτοκρατορία των Αχαιών, αλλά Συνομοσπονδία ανεξαρτήτων κρατών με κοινή εξωτερική πολιτική , που συνδέονται με στρατιωτική συμμαχία. Γύρω στο 12.000 π.χ αποτελείται απο 48 τέτοια κράτη, όπως προκύπτει απο τον κατάλογο νηών της Ιλιάδος. Βασιλεύς της Αχαικής αυτοκρατορίας είναι ο βασιλεύς των Μηκυνών. Ο Αχαιός βασιλεύς αποκαλείται “Αρχων του Ωκεανού”, όπερ σημαίνει “θαλασσοκράτωρ”. Είναι αξιοσημείωτον ότι οι Αχαιοί εκτελούσαν τεράστια έργα, όπως η αποξήρανση των ελών της Στυμφαλίας , εγγειοβελτικά έργα στον Αλφειό, αποστραγγιστικά έργα στην Αρκαδία<ζέρεθρα=καταβόθρες> Κι’ όλα αυτά τα έργα τα ανέλαβε ο Ηρακλής ή και πιθανόν το όνομα αυτό να ήτο ένας συμβολισμός.
2/ Το «Τσέρνομπιλ» των Αχαιών.
Μετά την έκρηξη του υφαιστείου της Σαντορίνης η αυτοκρατορία των Αχαιών κατεστράφη και πέρασαν τρεις αιώνες έως ότου αναδιοργανωθεί κάπως η ζωή στην Ελλάδα. Πρόκειται για τους σκοτεινούς χρόνους της ιστορίας έως τον 8 ον αιώνα οπότε ξαναρχίζει να ακμάζει το Ελληνικό πνέυμα
3/ Ο Παντάρκης λοιπόν εκτός από μεγάλος αθλητής ήτο και άριστος διπλωμάτης που έκλεισε συμφωνία μεταξύ Ηλείων και Αχαιών ] Γιατί διαπραγματεύθηκε και πέτυχε ειρήνη ανάμεσα στους Αχαιούς και τους Ηλείους με την συμφωνία να απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι και των δύο πλευρών. Ο Παντάρκης αναδείχθηκε νικητής και σε αγώνα ιπποδρομίας και γι’ αυτή του τη νίκη υπάρχει μνημείο στην Ολυμπία. Ο ανδριάς του Ηλείου Ολίδα ήτο αφιέρωμα των Αιτωλών, και του Ηλείου Χαρίνου αφιέρωμα για τις νίκες του στο δίαυλο και στην οπλιτοδρομία.
Αγέλης εκ Χίου πρωτοπυγμάχος Παίδων
Κοντά στον Χαρίνο είναι στημένος ο ανδριάς του Αγέλη απο την Χίο, πρωταθλητής στην πυγμαχία παίδων, έργο του Θεομνήστου απο τις Σάρδεις [Απο την πληροφορία αυτή διαπιστώνουμε ότι παρά την γεωπολιτική αντίθεση Ελλήνων και Περσών την εποχή εκείνη επικοινωνούσαν Ελληνες και Πέρσες και αρκετοί Ελληνες ζούσαν στο Περσικό κράτος, αλλά και ξένοι απο τον χώρο της Ανατολής ζούσαν στην Ελλάδα. Υστερα απο 2.500 χρόνια το εξουσιαστικό διευθυντήριο δημιούργησε γεωπολιτική κατάσταση στην Μέση Ανατολή που ουσιαστικά απομόνωσε την Ανατολή από την Δύση, όπως μεταπολεμικώς με τον Ψυχρό Πόλεμο είχε απομονώσει την Ανατολική από την Δυτική Ευρώπη . Τώρα το Ισραήλ χτίζει το νέο Τείχος του Αίσχους που χωρίζει το Ισραήλ από την Παλαιστίνη και τους λαούς που ζουν εκεί μεταξύ τους. Τα νέα αυτά «Σιδηρά Παραπετάσματα» και οι αντιτρομοκρατικοί νόμοι χωρίζουν άτομα, οικογένειες και κοινωνίες μεταξύ τους . Το τελευταίο Τείχος της Ντροπής απομεινάρι του παρελθόντος βρίσκεται ακόμη στην Κύπρο και οι φυσικοί του αυτουργοί, Τούρκοι, καθώς και οι ηθικοί αυτουργοί του Αμερικανοί και Βρετανοί, δεν εννοούν να το κατεδαφίσουν]
Κλειτόμαχος ο Θηβαίος τρεις φορές Πρωταθλητής
Ο ανδριάς του Θηβαίου Κλειτομάχου ήτο αφιέρωμα του πατέρα του Ερμοκράτη και τα κατορθώματα του είναι τα εξής: Στα Ίσθμια αναδείχθηκε νικητής την ίδια μέρα στην πάλη, στην πυγμαχία και στο παγκράτιο ανδρών. Εγινε τρεις φορές πρωταθλητής του παγκρατίου στα Πύθια και στην Ολυμπία ήτο ο πρώτος , μετά τον Θεαγένη απο την Θάσο, που νίκησε στο παγκράτιο και στην πυγμαχία.
Στο παγκράτιο νίκησε στην εκατοστή τεσσαρακοστή πρώτη Ολυμπιάδα[Η 141 η Ολυμπιάδα έγινε το 216 π.χ] και στην επομένη[ Η 142 Ολυμπιάδα έγινε το 212 π.χ] ο Κλειτόμαχος πήρε μέρος στο παγκράτιο καθώς και στην πυγμαχία. Στην ίδια ολυμπιάδα ο Ηλείος Κάπρος θέλησε να αγωνισθεί την ίδια μέρα στο παγκράτιο και στην πάλη.
Επειδή ο Κάπρος νίκησε στην πάλη, ο Κλειτόμαχος εξήγησε στους ελλανοδίκες ότι θα ήτο δίκαιον να προηγηθεί το παγκράτιο, προτού αυτός πάρει μέρος στην πυγμαχία και τραυματισθεί. Αυτό φάνηκε λογικό. Ετσι το παγκράτιο προηγήθηκε, αλλά νικήθηκε απο τον Κάπρο. Παρ’ όλα αυτά , στην πυγμαχία αγωνίσθηκε με μεγάλη ζωντάνια και φάνηκε ακατάβλητος.
Οι Ερυθραίοι Ιωνες στον Επιθέρση
Οι Ερυθραίοι Ιωνες αφιέρωσαν τον ανδριάντα του Επιθέρση, γιού του Μητροδώρου, ο οποίος νίκησε στην πυγμαχία δύο φορές στην Ολυμπία, δύο στα Πύθια, καθώς επίσης και στην Νεμέα και στον Ισθμό. Οι Συρακούσιοι αφιέρωσαν τους δύο ανδριάντες του Ιέρωνα και τα παιδιά του αφιέρωσαν τον τρίτο . Εχω ήδη εξηγήσει ότι αυτός ο Ιέρων ήτο ομώνυμος με τον γιό του Δεινομένη και, όπως κι’ εκείνος, ήτο τύραννος των Συρακουσίων.
Οι Κεφαλλήνες προς τιμήν του Τιμόπτολη του Ηλείου
Οι ανδριάντες του Τιμόπτολη απο την Ηλεία, γιού του Λάμπη, είναι αφιέρωμα των Παλέων. Οι Παλείς αποτελούν το τέταρτο τμήμα της Κεφαλλονιάς και οι κάτοικοι της πιό παλιά ονομάζονταν Δουλιχιείς. Υπάρχει ανδριάς του Αρχιδάμου, γιού του Αγησιλάου, και κάποιου άλλου που μοιάζει με κυνηγό. Καταλαβαίνει κανείς ότι ο ανδριάς του Δημητρίου, που οδήγησε τον στρατό του εναντίον του Σελεύκου και αιχμαλωτίσθηκε στην μάχη, καθώς και ο ανδριάς του γιού του Αντιγόνου, είναι αφιερώματα των Βυζαντίων.
Ο Ευτελίδας ο Σπαρτιάτης δις ολυμπιονίκης Παίδων
Ο Σπαρτιάτης Ευτελίδας είχε κερδίσει δύο νίκες στην τριακοστή ογδόη Ολυμπιάδα[Η 38 η Ολυμπιάδα έγινε το 628 π.χ] , μιά στην πάλη παίδων και μιά στο πένταθλο παίδων. Ητο η πρώτη και η τελευταία φορά που είχαν γίνει αγώνες πεντάθλου για παιδιά. Ο ανδριάς του Ευτελίδα ήταν παλιός και τα γράμματα πάνω στο βάθρο αχνά εξ αιτίας της πολυκαιρίας.
Και βασιλείς στους Ολυμπιακούς Αγώνες
Μετά τον Ευτελίδα είναι ο ανδριάς του βασιλιά των Λακεδαιμονίων Αρέα και δίπλα του Ηλείου Γόργου. Μέχρι τις μέρες μου, ο Γόργος ήτο ο μόνος που είχε κερδίσει στο πένταθλο στην Ολυμπία τέσσερις φορές. Είχε και δυό ακόμη νίκες , μιά στο δίαυλο[Ο δίαυλος είναι το σημερινό τετρακοσάρι] και μιά στην οπλιτοδρομία[Οπλιτοδρομία είναι αγών δρόμου με στολή οπλίτου. Πρόκειται για στρατιωτικό αγώνισμα. Η νίκη δεν χαριζόταν σε κανέναν, έστω κι’ αν ήτο βασιλεύς όπως ο Αρέας ο Λακεδαιμόνιος]
Τιμή και στους Πτολεμαίους και στον Κάπρο τον Ηλείο
Λένε ότι ο ανδριάς με τις εικόνες των παιδιών δίπλα του είναι του Πτολεμαίου, του γιού του Λάγου. Δίπλα του είναι ένας ανδριάς του Κάπρου, απο την Ηλεία, που ήτο γιός του Πυθαγόρα, και νίκησε μέσα στην ίδια μέρα στην πάλη και στο παγκράτιο. Ητο μάλιστα και ο πρώτος που νίκησε και στα δύο αυτά αγωνίσματα . Εχω ήδη αναφέρει και ποιόν νίκησε στο παγκράτιο ο Κάπρος. Στην πάλη αγωνίσθηκε και νίκησε τον Παιάνιο απο την Ηλεία, που είχε νικήσει στην πάλη την προηγούμενη Ολυμπιάδα. [ Απο την καταγραφή των επάθλων μεταξύ των πόλεων διαπιστώνουμε ότι πρώτοι σε έπαθλα έρχονται οι Ηλείοι, οι οποίοι είναι και οι οικοπεδούχοι] Είχε νικήσει και στην πυγμαχία παίδων κι’ αργότερα στην πάλη και πυγμαχία ανδρών, στα Πύθια, μέσαστην ίδια μέρα.(ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ-Ηλειακά Β)
ΑΓΑΛΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑ
16. Ο Κάπρος δεν κέρδισε τις νίκες χωρίς κόπους και εντατική προσπάθεια.[ Ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος (570-480) άσκησε κριτική ενεντίον πολλών απο τις αξίες της εποχής του μεταξύ των οποίων και αυτών που υπερεκτιμούσαν άμετρα τις αθλητικές επιδόσεις. “Οταν κάποιος κερδίζει την νίκη στην Ολυμπία, στο τρέξιμο, στο πένταθλο, στην πάλη ή στην πυγμαχία, ή στο φοβερό άθλημα που λέγεται παγκράτιο, τότε όλοι στην πόλη του προσβέπουν σ’ αυτόν με θαυμασμό. Του δίνουν τιμητική θέση στους αγώνες, σιτίζεται με δημόσια δαπάνη και παίρνει και ένα πολύτιμο δώρο. Κι’ αν κέρδιζε στις αρματοδρομίες, πάλι θα τα παιρνε όλα αυτά, ενώ δεν είναι τόσο άξιος όσο εγώ, γιατί η δική μου σοφία είναι ανώτερη απο την δύναμη των ανδρών και των αλόγων. Το έθιμο να θεωρείται η δύναμη ανώτερη απο την σοφία δεν είναι σωστό ούτε δίκαιο. Διότι η πόλη δεν γίνεται ούτε στο ελάχιστο πιό καλοκυβερνημένη αν έχει ανάμεσα στις τάξεις της ένα καλό πυγμάχο, ή έναν πενταθλητή, ή έναν παλαιστή ή έναν γρήγορο δρομέα, έστω κι’ αν το τρέξιμο είναι το πιό ένδοξο άθλημα στους αγώνες. Μικρή είναι η χαρά και το κέρδος για την πόλη αν κάποιος αθλητής της νικήσει στην Ολυμπία . Γιατί αυτό δεν γεμίζει τις αποθήκες της” έλεγε ο Ξενοφάνης(Μετάφρ. Χρήστος Σταμπουλής) .Αλλά και ο φημισμένος γιατρός της αρχαιότητος(2 ος αι. μ. χ ) Γαληνός απο την Πέργαμο, ο οποίος έζησε σε εποχή όπου οι νέοι εστρέφοντο προς τον αθλητισμό για να κερδίσουν χρήματα και δόξα, έλεγε περίπου τα ίδια. Προέτρεπε τους νέους να μέθουν μιά τέχνη , παρά αυτή του επαγγελματία αθλητή. Διότι δεν τους εξασφάλιζε ούτε το περίφημο αγαθό της υγείας. Κάνοντας εξουθενωτική προπόνηση και υπομένοντας ένα απάνθρωπο διαιτολόγιο, υπονόμευαν την υγεία τους. Και στο σημείο αυτό κάνει αναφορά στον Ιπποκράτη τον πατέρα της Ιατρικής, ο οποίος πρέσβευε ότι το καλύτερο πρόγραμμα υγείας δεν είναι αυτό της καθημερινής άθλησης αλλά “ εργασία,φαγητό , κρασί , ύπνος, έρωτας, όλα με μέτρο”. Η καθημερινή πολύωρη άθληση δεν βοηθά ούτε την φυσική ομορφιά, συνεχίζει ο Γαληνός, αφού οι απιτήσεις πολλών αγωνισμάτων συχνά παραμορφώνουν το πρόσωπο και το σώμα των αθλητών. Και προβάλλει τον συλλογισμό ότι αν ο Ζευς αποφάσιζε όπως όλα τα ζώα ζουν συλλογικά και ελάμβανον μέρος στους αγώνες, τότε λέγει ο Γαληνός, είναι αμφίβολο αν ο άνθρωπος έβγαινε πρώτος σε κανένα αγώνισμα. Ακόμη και ο κυρ-Μέντιος θα έβγαινε πρώτος στο αγώνισμα του παγκρατίου(συνδυασμός πάλης και πυγμαχίας με λακτίσματα). Θα έλεγαν λοιπόν ότι στην 21 Ολυμπιάδα κέρδισε το Γομάρι” Ωστόσο οι ολυμπιακοί αγώνες μολονότι μετεξελίχθηκαν συν τω χρόνω σε κερδοσκοπικούς ποτέ σεν έχασαν την αξία τους τότε και τώρα]
Οι Ανδριάντες του Σελεύκου και Αντιγόνου
Στην Ολυμπία υπάρχουν επίσης εικόνες του Αναυχίδα και του Φερενίκου, που ήσαν Ηλείοι στην καταγωγή, νικητές στην πάλη παίδων. Ο ανδριάς του Πλειασταίνου , γιού του Ευρυδάμου, που ήτο αρχηγός των Αιτωλών στον πόλεμο εναντίον των Γαλατών, είναι αφιέρωμα των Θεσπιέων. Ο Ηλείος Τηδεύς αφιέρωσε τον ανδριάντα του Σελεύκου και του Αντιγόνου, πατέρα του Δημητρίου. Το όνομα του Σελεύκου είναι ξακουστό σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα για την αιχμαλωσία του Δημητρίου. Ο Τίμων κέρδισε στο πένταθλον στους αγώνες όλης της Ελλάδος εκτός απο αυτούς του Ισθμού. Οπως σ’ όλους τους Ηλείους δεν του επέτρεψαν να λάβει μέρος σ’ αυτούς τους αγώνες.[ Οι Ηλείοι είχαν δημιουργήσει μίση με αρκετές πόλεις διότι είχαν το προνόμιο σαν θεματοφύλακες των Ολυμπιακών αγώνων να αδικούν πολλάκις τους αθλητές που δεν συμπαθούσαν ή και τις πόλεις καταγωγής των. Ετσι ήσαν σε μόνιμη αντιπαλότητα με τους Κορινθίους , οι οποίοι δεν τους επέτρεπαν να λαμβάνουν μέρος στους αγώνες των Ισθμίων] Η επιγραφή στον ανδριάντα του μας πληροφορεί ακόμη ότι πήρε μέρος στην εκστρατεία των Αιτωλών εναντίον των Θεσσαλών και, επειδή ήτο φίλος των Αιτωλών, έγινε αρχηγός της φρουράς στην Ναύπακτο.
Άγαλμα της Ελλάδος
Κοντά στον Τίμωνα , υπάρχει άγαλμα της Ελλάδος και κοντά σ’ αυτό της Ηλιδος. Η Ελλάδα με το ένα χέρι στεφανώνει τον Αντίγονο, τον επίτροπο του Φιλίππου, γιου του Δημητρίου, και με το άλλο τον ίδιο τον Φίλιππο. Η Ηλιδα στεφανώνει τον Δημήτριο, ο οποίος πολέμησε εναντίον του Σελεύκου και του Πτολεμαίου, γιού του Λάγου.
Το επίγραμμα στον ανδριάντα του Αριστείδη, απο την Ηλεία, μας πληροφορεί ότι νίκησε στην Ολυμπία στην οπλιτοδρομία και στα Πύθια κέρδισε την νίκη στον δίαυλο, ενώ στην Νεμέα στην ιπποδρομία παίδων. Η απόσταση που τρέχουν στις ιπποδρομίες είναι διπλάσια απ’ αυτήν που τρέχουν στον δίαυλο[Ο δίαυλος είναι το σημερινό 400 κοσάρι. Επομένως στις ιπποδρομίες έτρεχαν περίπου 800 μέτρα ]
Οι Ρωμαίοι συνέχισαν τους Αγώνες
Αυτό το αγώνισμα είχε εκλείψει απο τα Νέμεα και τα Ισθμια, αλλά ο αυτοκράτωρ Αδριανός το επανέφερε στο Αργος για τα χειμερινά Νέμεια. Κοντά στον Αριστείδη είναι στημένος ο ανδριάς του Ηλείου Μενάλκη που νίκησε στο πένταθλο στην Ολυμπία. Επίσης υπάρχει και του Φιλωνίδη, γιού του Ζώτου, απο την Χερσόνησο της Κρήτης, ο οποίος ήτο ταχυδρόμος του Αλεξάνδρου, γιού του Φιλίππου. Μετά απ’ αυτόν είναι στημένος ο ανδριάς του Ηελίου Βριμία, πρωταθλητή στην πυγμαχία ανδριών. Ακολουθεί ο ανδριάς του Λεωνίδα απο την Νάξο του Αιγαίου πελάγους, αφιέρωμα των Αρκάδων της Ψωφίδος. Υπάρχει επίσης ανδριάς του πρωταθλητού στην πυγμαχία ανδρών Ασάμωνα και ένας του Νικάνδρου, ο οποίος νίκησε δυο φορές στην Ολυμπία στον δίαυλο και έξη φορές στα Νέμεια σε διάφορα αγωνίσματα δρόμου. Ο Ασάμων και ο Νίκανδρος ήσαν απο την Ηλεία.[ Οι Ηλείοι ή ήσαν άριστοι αθλητές, ή κέρδιζαν διότι ηγωνίζοντο εντός έδρας έχοντες την ενθάρρυνση της κοινής γνώμης με το μέρος τους, η οποία τους εξύψωνε το ηθικό φρόνημα. Να υποθέσουμε ότι τους χαρίζοντο οι Ηλείοι ελλανοδίκες ; Αν όμως συνέβαινε κάτι τέτοιο θα το ανέφερε ασφαλώς ο Παυσανίας και άλλοι αρχαίοι συγγραφείς. Βέβαια είναι φυσιολογικό οι Ηλείοι να έχουν τους περισσότερους ανδριάντες εξ όλων των άλλων πόλεων, διότι τούτο ήτο εύκολο και , ενώ για τους ολυμπιονίκες των μακρυνών πόλεων το στήσιμο του ανδριάντος κόστιζε ακριβά με τα τότε μέσα μεταφοράς] Ο ανδριάς του Νικάνδρου είναι έργον του Δαίππου και του Ασάμωνα έργο του Μεσσηνίου Πυριλάμπη.
Πολυπείθης και Καλλιτέλης, πατέρας και γιος Ολυμπιονίκες
Ο Ηλείος Ευαλκίδας κέρδισε νίκες στην πυγμαχία παίδων και ο Λακεδαιμόνιος Σελεάδας στην πάλη ανδρών. Εδώ υπάρχει και ένα μικρό άρμα αφιερωμένο απο τον Λακεδαιμόνιο Πολυπείθη και πάνω στην ίδια στήλη ο πατέρας του Καλλιτέλης, που ήτο παλαιστής. Ο Πολυπείθης νίκησε σε αρματοδρομίες και ο Καλλιτέλης σε αγώνα πάλης.
Ο Λάμπος, γιός του Αρνίσκου και [ Λείπει το όνομα του δευτέρου Ηλείου. Είχε προταθεί Αρνισκον] και γιός του Αριστάρχου, ήσαν ιδιώτες. Τους ανδριάντες τους αφιέρωσαν οι κάτοικοι της Ψωφίδος, γιατί ήσαν πρόξενοι του ή για να τους ευνοήσουν για κάποια άλλη αιτία, Ανάμεσα τους είναι στημένος ο ανδριάς του Ηλείου Λισύππου, ο οποίος νίκησε στην πάλη παίδων, και είναι έργον του Αργείου Ανδρέα.[ Το όνμα λοιπόν Ανδρέας, όπως και Δημήτριος είναι αρχαία Ελληνικά και όχι Χριστιανικά όπως νομίζουν πολλοί. Βέβαια τα ασπάσθησαν μετέπειτα οι Χριστιανοί και έχουμε τον αγιο Ανδρέα και τον Αγιο Δημήτριο, προστάτες της Πάτρας και της Θεσσαλονίκης αντίστοιχα]
Ο Λακεδαιμόνιος Δεινοσθένης νίκησε στο στάδιο ανδρών στην Ολυμπία και αφιέρωσε μιά στήλη στην Αλτη δίπλα στον ανδριάντα του, που λέγει ότι η απόσταση απο την Ολυμπία ως μιά άλλη στήλη στην Σπάρτη είναι εξακόσια εξήντα στάδια. [ Προφανώς ο Λακεδαιμόνιος Δεινοσθένης μέτρησε την απόσταση απο την στήλη στην Σπάρτη ως την στήλη στην Αλτη και την βρήκε εξακόσια εξήντα στάδια οδοιπορώντας , διότι τότε δεν υπήρχε κάποιο όργανο μετρητού αποστάσεων]
Οι Ολυμπιονίκες μεσολαβητές για την Ειρήνη
Ο Θεόδωρος που νίκησε στο πένταθλο , και ο Πύτταλος, γιός του Λάμπη, πρωταθλητής στην πυγμαχία παίδων, και ο Νεολαίδας, που νίκησε στο στάδιο και στην οπλιτοδρομία, ήσαν όλοι Ηλείοι. Για τον Πύτταλο υπάρχει και μιά άλλη εκδοχή που λέγει ότι , όταν οι Ηλείοι και οι Αρκάδες βρίσκονταν σε διαμάχη για τα σύνορα τους, ο Πύτταλος ήτο αυτός που απεφάσισε δικαιοσύνη. Ο ανδριάς του είναι έργο του Ολυνθίου Σθέννη. Στη συνέχεια βλέπει κανείς τον Πτολεμαίο έφιππο και δίπλα του τον Ηλείο μαθητή Παιάνιο, γιό του Δαματρίου, ο οποίος νίκησε σε αγώνα πάλης στην Ολυμπία και σε δύο αγώνες στα Πύθια. Μετά υπάρχει ο ανδριάς του Ηλείου Κλεαρέτου, που πήρε στο στεφάνι στο πένταθλο, καθώς και το άρμα του Αθηναίου Γλαύκωνα, γιού του Ετεολκλή, που νίκησε σε αρματοδρομία σε ανεπτυγμένα άλογα.
Οι Ανδριάντες του Δημοκράτη από την Τένεδο
17. Αυτά είναι τα πιό ενδιαφένοτνα πράγματα που βλέπει κανείς, όταν έρχεται στην Αλτη, και τα οποία ανέφερα. Αν όμως θελήσει κανείς απο το Λεωνιδαίο να κατευθυνθεί δεξιά προς τον μεγάλο βωμό, θα δει μερικά πολύ αξιομνημόνευτα πράγματα. Οι ανδριάντες του Δημοκράτη απο την Τένεδο, [Απο αρχαιοτάτης εποχής ως το 1922 η Τένεδος είχε Ελληνικό πληθυσμό, όπως όλα τα νησιά του Αιγαίου. Με την Συνθήκη της Λωζάνης η Τένεδος περιήλθε στην Τουρκία μαζί με την Ιμβρο σαν κλειδοκράτορας των Στενών και καθορίσθηκε καθεστώς αυτοδιοικήσεως , το οποίον το Τουρκικό κράτος παραβίασε, μετατρέποντας την Τένεδο σε ποινικές φυλακές . Η συγκέντρωση όμως όλων των εκληματικών στοιχείων της Τουρκίας και η καταπιεστική πολιτική της Αγκυρας εξηνάγκασε το Ελληνικό σοιχείο να εγκαταλείψει την νήσο, πλην ελαχίστων γερόντων. Τούτ’ αυτό συμβαίνει και για την Ιμβρο ] που νίκησε στην πάλη ανδρών, και του Ηλείου Κριαννίου, που νίκησε στην οπλιτοδρομία, είναι έργα του Διονυσικλή απο την Μίλητο και του Μακεδόνα Λύσου αντίστοιχα.
Οι ανδριάντες του Ηροδότου απο τις Κλαζομενές και του Φιλίνου, γιού του Ηγεπόλη απο την Κω,είναι αφιέρωμα των συμπολιτών τους. Οι Κλαζομένιοι αφιέρωσαν τον Ηρόδοτο, επειδή ήτο ο πρώτος συμπολίτης τους που νίκησε στο στάδιο παίδων στην Ολυμπία, και οι Κώοι τον ανδριάντα του Φιλίνου για την μεγάλη φήμη που απέκτησε μετά απο πέντε νίκες σε αγώνες δρόμου στην Ολυμπία, τέσσερις στα Πύθια, άλλες τόσες στα Νέμεια και έντεκα στα Ισθμια.
Ανδριάντες του Βούτα από την Μίλητο
Τον ανδριάντα του Πτολεμαίου, γιού του Πτολεμαίου, γιού του Λάγου, τον αφιέρωσε ένας Μακεδών με το όνομα Αριστόλαος. Υπάρχουν επίσης οι ανδριάντες του Βούτα , γιού του Πολυνείκη απο την Μίλητο, πρωταθλητή της πυγμαχίας παίδων και ένα άγαλμα του Καλλικράτη απο την Μαγνησία κοντά στον ποταμό Ληθαίο. Ο Καλλικράτης πήρε δύο στεφάνια γιά αγώνες οπλιτοδρομίας. Ο ανδριάς του Καλλικράτη είναι έργο του Λυσίππου. Στην συνέχεια υπάρχουν ανδριάντες του Εμαυτίωνα, πρωταθλητή στο στάδιο παίδων, και του Αλεξιβίου, απο την Ηραία της Αρκαδίας. Ητο πρωταθλητής στο πένταθλο και το έργο είναι του Ακέστορα. Η επιγραφή δεν αναφέρει την καταγωγή του Εμαυτίωνα. Λέγει μόνον ότι ήτο Αρκάς. Οι Κολοφώνιοι, Ερμησιάνακτας, γιός του Αγονέα, και Εικάσιος, γιός του Λυκίνου και της κόρης του Ερησιάνακτα, νίκησαν και οι δυό σε αγώνα πάλης παίδων. Ο ανδριάς του Ερμησιάνακτα είναι αφιέρωμα της πόλης των Κολοφωνίων. Κοντά σ’ αυτούς βρίσκονται οι ανδριάντες των Ηλείων πρωταθλητών της πυγμαχίας παίδων. Ο ένας είναι ο Χοιρίλος, έργο του Ολυνθίου Σθέννη, και ο άλλος είναι ο θεότιμος, έργο του Σικυωνίου Δαιτώνδα. Ο Θεότιμος ήτο γιός του Μοσχίωνα που πήρε μέρος στην εκστρατεία του Αλεξάνδρου, γιού του Φιλίππου, εναντίον του Δαρείου και των Περσών. Υπάρχουν οι ανδριάντες και άλλων δύο αθλητών απο την Ηλιδα. Του Αρχιδάμου που νίκησε στο τέθριππο και του Επεράστου, γιού του Θεογόνου, που νίκησε σε αγώνα οπλιτοδρομίας.
Ο Μάντις Επέραστος
Στο τέλος του επιγράμματος αναφέρεται ότι ο Επέραστος ήτο μάντις απο την οικογένεια των Κλυτιδών:
“ Καυχιέμαι ότι κρατάω απο την γενιά των ιερόγλωσσων
Κλυτιδών,
μάντις απο το αίμα των ισόθεων Μελαμποδιδών”
Γιός του Μελαμποδίδα , που ήτο γιός του Αμυθάονα, ήτο ο Μάντιος και γιός του Μαντίου ήτο ο Οικλής. Ο Κλύτιος ήτο γιός του Αλκμαίωνα, εγγονός του Αμφιαράου και δισέγγονος του Οικλή. Ο Κλύτιος ήτο ο γιός που είχε αποκτήσει ο Αλκμαίων με την κόρη του Φρυγέα και μετανάστευσε στην Ηλιδα, επειδή δεν ήθελε να ζήσει με τα αδέλφια της μητέρας του, γιατί γνώριζε ότι ευθύνοντο για τον φόνο του Αλμαίωνα.
Ανάμεσα σε κάποια όχι σπουδαία αφιερώματα, είναι στημένοι και οι ανδιράντες του Ηλείου Αλεξινίκου , πρωταθλητή στην πάλη παίδων, έργο του Σικυωνίου Κάνθαρου. Υπάρχει και ο ανδριάς του Λεοντίνου Γοργία. Τον ανδριάντα του Γοργία τον αφιέρωσε στην Ολυμπία ο Εύμολπος, τρίτος απόγονος του Δηικράτη, σύζυγος της αδελφής του Γοργία.
Ο Γοργίας αποκατέστησε την Γλώσσα
Ο Γοργίας ήτο γιός του Χαρμαντίδη και λένε ότι αυτός πρώτος αποκατέστησε την μελέτη της γλώσσας, η οποία είχε παραμεληθεί τόσο πολύ, ώστε παρα λίγο να ξεχασθεί απο τους ανθρώπους. [ Η Ελληνική γλώσσα είναι η πλουσιότερη γλώσσα του κόσμου με περισσότερα απο 75 εκατομμύρια λήματα. Τούτο δείχνει ότι έχει υποστεί την μεγαλύτερη καλλιέργεια πάσης άλλης γλώσσας. Εχει δανίσει λέξεις σε όλες σχεδόν τις γλώσσες και ακόμη συνεχίζει να εμπλουτίζει το παγκόσμιο λεξικό.Το Ελληνικό αλφάβητο είναι μαθηματικό και οι Ιάπωνες την θεωρούν ως την γλώσσα των υπολογιστών. Ωστόσο η νεολαία σήμερον λόγω ξενομανίας ή και για λόγους πρακτικούς χρσμοποιεί την Αγγλική γλώσσα, η οποία είναι αναμφισβήτητα διεθνής γλώσσα παγκοσμίως. Αν συνεχισθεί αυτή η τάση παραγκωνισμού της γλώσσας μας τότε θα προχωρήσει συρρίκνωση της, με κίνδυνο εξαφάνισης της κάποια μέρα. Είναι λοιπόν ανάγκη η Ακαδημία Αθηνών ,τα ΑΕΙ και οι Ελληνες διανοούμενοι να κινητοποιηθούν για την επιβίωση της γλώσσας μας, η οποία ας σημειωθεί ότι είναι η αρχαιότερη γλώσσα του κόσμου] Λένε ότι ο Γοργίας είχε διακριθεί για την ρητορική του δεινότητα και στην ολυμπιακή γιορτή και όταν πήγε στην Αθήνα ως πρεσβευτής μαζί με τον Τισία.
Ανάμεσα σ’ αυτά που συνεισέφερε ο Τισίας στην γλώσσα, ήτο και ο λόγος που έγραψε-ο πιό πειστικός της εποχής του-σχετικά με χρηματική διαμάχη για μιά Συρακούσια γυναίκα.
Ο Γοργίας όμως απέκτησε ακόμη μεγαλύτερη υπόληψη και απο τον Τισία στην Αθήνα και ο Ιάσων,ο τέραννος της Θεσσαλίας, τον θεωρούσε ανώτερο απο τον Πλυκράτη, που ήτο ένας πολύ αξιόλογος ρήτωρ της σχολής των Αθηνών. Λένε ότι ο Γοργίας έζησε μέχρι τα εκατόν πέντε του χρόνια. Στην εποχή μου η πόλη των Λεοντίων, που κάποτε είχε ερημωθεί απο τους Συρακουσίους, κατοικήθηκε πάλι.( ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ-Ηλειακά Β)
ΟΙ ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ ΣΤΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ
18. Υπάρχει επίσης και χάλκινο άρμα του Κυρηναίου Κρατισθένη, πάνω στο οποίο είναι η Νίκη και ο ίδιος ο Κρατισθένης, ο οποιος είναι φανερό ότι νίκησε σε ιπποδρομία. Λένε ότι ο Κρατισθένης ήτο υιός του δρομέα Μνασέα, ο οποίος επωνομαζόταν απο τους Ελληνες Λίβυς. Τα αφιερώματα του στην Ολυμπία είναι έργα του Πυθαγόρα απο το Ρήγιο.
Ανδριάς του Αναξιμένη
Εδώ ανεκάλυψα έναν ανδριάντα του Αναξιμένη,[Ο Αναξιμένης έζησε τον τέταρτο αιώνα π.χ καικατήγετο απο την Λάμψακο. Ως ρήτωρ αντιτάχθηκε στην θεωρία του Ισοκράτη. Θεωρείται ο συγγραφεύς του έργου “ρητορική προς Αλέξανδρον” που κατατάσσεται στα έργα του Αριστοτέλη. Εγραψε ακόμη δύο ιστορικά έργα, “τα Φιλιππικά” και τα “περί τον Αλέξνδρον” καιτα “Ελληνικά”. Διασώζεται μόνον η “ρητορικη προς Αλέξανδρον”] ο οποίος έγραψε ολόκληρη την ιστορία της Αρχαίας Ελλάδος , καθώς και την ιστορία του Φιλίππου, γιού του Αμύντα, και του Αλεξάνδρου. Στην Ολυμπία τον τίμησε πολύ ο δήμος των Λαμψακηνών. Αυτά αναφέρονται για τον Αναξιμένη. Χρησιμοποίησε ένα τέχνασμα για να φέρει εκεί τον γιό του Φιλίππου Αλέξανδρο, που δεν ήτο ψύχραιμος σ’ όλες τις καταστάσεις και συχνά θύμωνε παρά πολύ.
Οι Λαμψακηνοί ήσαν ή θεωρούντο φίλοι του βασιλιά της Περσίας. Ο Αλέξανδρος έβραζε απο θυμό και απειλούσε με την χειρότερη εκδίκηση. Εκείνοι απο φροντίδα για τις γυναίκες, και τα παιδιά και την ίδια την πόλη, έστειλαν τον Αναξιμένη να ικετεύσει γι’ αυτούς, επειδή γνώριζε τον Αλέξανδρο και είχε γνωρίσει και τον Φίλιππο.
Τι είπε ο Αναξιμένης στον Φίλιππο;
Όταν ο Αναξιμένης πλησίασε, ο Αλέξανδρος είχε ήδη μάθει για ποιό λόγο είχε έλθει και λένε ότι είχε ορκισθεί σε όλους τους θεούς της Ελλάδος να κάνει το αντίθετο απ’ ότι θα του ζητούσε. Τότε ο Αναξιμένης είπε: “Κάνε μου, βασιλιά, τούτη τη χάρη. Πούλησε τις γυναίκες και τα παιδιά των Λαμψακηνών για σκλάβους, κατέστρεψε όλη την πόλη ως τα θεμέλια της και κάψε τα ιερά που βρίσκονται εκεί” Οταν είπε αυτά ο Αλέξανδρος δεν ήξερε πως να υλοποιήσει το τέχνασμα και , καθώς είχε δεσμευθεί απο τον όρκο που είχε δώσει, συγχώρησε τους Λαμψακηνούς παρά τη θέληση του.
Ο Αναξιμένης φαίνεται ότι εκδικήθηκε και έναν εχθρό του πολύ έξυπνα, αλλά και με μεγάλη μοχθηρία.. Ητο και ο ίδιος σοφιστής και έγραφε λόγους μιμούμενος άλλους σοφιστές. Επειδή βρισκόταν σε διαμάχη με τον Διόπομπο, γιό του Δαμασιστράτου, έγραψε ένα προσβλητικό βιβλίο για την Αθήνα, τη Λακωνία και την Θήβα. Ητο τέλια απομίμηση του ύφους του Θεοπόμπου. Το υπέγραψε λοιπόν ως Θεόπομπος και το μοίρασε σ’ όλες τις πόλεις.[Σήμερα στο διαδίκτυο υπάρχουν πάμπολλοι ‘Αναξιμένηδες’. Σκεφθείτε να ζούσε στην σημερινή εποχή του Ιντρνέτ, τι θραύση θα είχε κάνει με τα κείμενα του να μεταδίδονται με τόση ευκολία σ’ όλο τον κόσμο σε χρόνο μηδέν;]
Παρ’ όλο που είχε γράψει ο ίδιος, το μίσος των ανθρώπων για τον Θεόπομπο αυξήθηκε σε όλη την Ελλάδα[ Ο Αναξιμένης πρέπει να ανακηρυχθεί ο “πατήρ της φαιάς προπαγάνδας”. Σήμερα αυτού του είδους οι ψυχολογικές επιχειρήσεις ενοχοποιήσεως θύματος και αθωόσεως του θύτη είναι λίαν διαδεδομένη στον κόσμο. Για παράδειγμα οι Ισραηλινοί σκοτώνουν τους εξεγερθέντες Παλαιστινίους και την ίδια στιγμή δημιουργούν την απατηλή εντύπωση στα ΜΜΕ ότι αυτοί βρίσκονται σε κατάσταση πολιορκίας απο τους λιθοβολητές της Ιντιφάντα]
Επιπλέον, κανείς πριν απο τον Αναξιμένη δεν μπορούσε να μιλήσει αυτοσχεδιάζοντας και αυτός ήτο ο πρώτος που το κατάφερε. Δεν μπορώ όμως να πιστέψω ότι το έπος , το σχετικό με τον Αλέξανδρο ήτο έργο του Αναξιμένη.
Ο Κρητικός Σωτάδης που έγινε Εφέσιος
Ο Σωτάδης μετά την νίκη του στο δόλιχο στην εννενηκοστή ενάτη (99η )Ολυμπιάδα[ Η 99 η Ολυμπιάδα έγινε το 384 π.χ] ανακηρύχθηκε νικητής ως Κρητικός , όπως και ήτο. Στην επομένη όμως Ολυμπιάδα, αναγορεύθηκε ως Εφέσιος , επειδή οι Εφέσιοι του είχαν προσφέρει χρήματα. [Προφανώς ο Σωτάδης προηγήθηκε της εποχής του κατά 2.300 χρόνια περίπου. Την δόξα πολλοί εμίσησαν το χρήμα ουδείς. Αν ζούσε λοιπόν σήμερα θα γινόταν ζάπλουτος, ανοίγοντας επιχείρηση του κερδαλεόφρονος Ερμή. Επομένως και οι Έλληνες δεν ήσαν άγιοι, αλλά κυνηγούσαν την διαφθορά] Εξ αιτίας αυτού οι Κρήτες τον εξόρισαν.
Οι Ξύλινοι Ανδριάνδες
Οι πρώτοι ανδιράντες αθλητών που αφιερώθησαν στην Ολυμπία, ήτο του
Αιγινήτη Πραξιδάμαντα, που νίκησε στην πυγμαχία στην πεντηκοστή ενάτη(59η ) Ολυμπιάδα[ Η 59 η Ολυμπιάδα έγινε το 544 π.χ] και του Οπουντίου Ρηξιβίου, πρωταθλητή του παγκρατίου στην εξηκοστή πρώτη Ολυμπιάδα[ Η 61 η Ολυμπιάδα έγινε το 536 π.χ] Αυτοί οι ανδριάντες δεν βρίσκονται μακρυά απο τον κίονα του Οινομάου. Είναι ξύλινοι, του Ρηξιβίου απο ξύλο συκιάς και του Αιγινήτη απο κυπαρίσσι, και λιγότερο φθαρμένος απο τον άλλον[ Τα πρώτα γλυπτά ήσαν απο ξύλο και εκαλούντο “ξόανα”, εκ του ξέω=ξύνω . Επίσης και οι πρώτες επιγραφές ήσαν απο ξύλο και γι’ αυτό εφθάρησαν με τον χρόνο.Αργότερα με την τελειοποίηση των εργαλείων άρχισαν να επεξεργάζονται την πέτρα και το μάρμαρο. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν σώζονται έργα τέχνης αρχαιοτέρων εποχών, παρότι όπως αποδεικνύεται απο τις ανασκαφές της Θήρας, Κνωσσού, Μυκηνών κ.λ.π , οι Μίνωες και Μυκηναίοι είχαν ανεπτυγμένη τέχνη]
Τα Θησαυροφυλάκια των Αρχαίων Ελλήνων
19. Υπάρχει κρηπίδωμα απο πωρόλιθο στην Αλτη βορείως του Ηραίου και στο πίσω μέρος αυτού του κρηπιδώματος βρίσκεται το Κρόνιο. Στο κρηπίδωμα είναι στημένοι θησαυροί [Οι θησαυροί ήσαν μικρά οικοδομήματα μέσασε ιερούς χώρους με σκοπό τη φύλαξη των αναθημάτων. Συνήθως κάιε πόλη είχε τον δικό της θησαυρό. Τα κτίσματα των θησαυρών έμοιαζαν με μικρούς ναούς και γι’ αυτό τα ονόμαζαν και ναίσκους ή και ναούς. Οι θησαυροί της Ολυμπίας κτίσθηκαν τον 5 ον αι. π.χ , στην βόρεια πλευρά της Αλτης. Οι σημαντικότεροι βρίσκονται στους Δελφούς και στην Ολυμπία. Οι θησαυροί αυτοί είχαν γίνει για την φύλαξη, αλλά και τον δανεισμό χρημάτων ή τιμαλφών επ’ ενεχείρω απο τις διάφορες πόλεις . Ητο όπως θα λέγαμε σήμερα μιά σπαργανώδης τραπεζική και χρηματηστηριακή αγορά . Επομένως υπάρχουν αρκετές ομοιότητες -όχι μόνον στην πρόσοψη (Αττικό αέτωμα)- αλλά και στην χρήση με τις σημερινές τράπεζες και τα χρηματηστήρια . Εκτοτέ πολύ σωστά καλούνται και ναοί του χρήματος ακόμη και σήμερα] , όπως εκείνοι που έχουν χτίσει μερικοί Ελληνες για τον Απόλλωνα στους Δελφούς. Στην Ολυμπία υπάρχει ο θησαυρός των Σικυωνίων, αφιέρωμα του Μύρωνα τυράννου της Σικυώνος. Το έκτισε όταν νίκησε σε αρματοδρομία στην τριακοστή Τρίτη(33η )Ολυμπιάδα. [ Η 33 η Ολυμπιάδα έγινε το 648 π.χ] Σ’ αυτό τον θησαυρό έφτιαξε δύο θαλάμους, ένα Δωρικό και ένα Ιωνικό.
Ο Ταρτήσσιος Χαλκός
Είδα ότι είναι φτιαγμένοι απο χαλκό, αλλά δεν γνωρίζω αν ο χαλκός ήτο την Ταρτησσό, όπως λένε οι Ηλείοι. [ Προφανώς οι θάλαμοι αυτοί είναι φτιαγμένοι απο χαλκό αφ’ ενός για περισσότερη ασφάλεια κλοπής και αφ’ ετέρου για ασφάλεια πυρός . Είναι όπως κάνουν σήμερα τα θωρακισμένα χρηματοφυλάκια των τραπεζών] Λένε ότι ο Ταρτήσσιος είναι ποταμός της Ιβηρίας και χύνεται στην θάλασσα με δύο στόμια.[ Οι Ελληνες απο αρχαιοτάτων χρόνων - ακόμη και κατά τους προιστορικούς εποχή- υπάρχουν αδιάσειστες αποδείξεις ότι έκαναν μακρυνά υπέρπόντια ταξίδια. Είχαν κατάλληλα πλοία, όργανα ναυσιπλοίας και ναυτοσύνη ώστε ώργωναν ωκεανούς και θάλασσες , ακόμη και τις πιό μεμακρυσμένες, όπως λ.χ στον Ειρηνικό ωκεανό, όπου βρίσκονται τεκμήρια της Ελληνικής γλώσσης στην Ωκεανία, ονόματα νησιών και άλλα πολιτιστικά στοιχεία που μαρτυρούν του λόγου το άληθές. Ο Αλέξανδρος για παράδειγμα δεν πήγε πρώτος στις Ινδίες,. Προηγήθηκε ο Διόνυσος πολλές χιλιετίες πριν. Αλλά και οι Αργοναύτες και ο Οδυσσεύς προηγήθηκαν χιλιετίες του Κολόμβου στην Αμερική, ασχέτως αν δεν συμφέρει να λεχθεί τούτο. Και το σπουδαιότερο πήγαν εκεί σαν εκπολιτιστές και όχι σαν κατακτητές και γενοκτόνοι των ιθαγενών λαών, όπως οι άνθρωποι του Πάπα και του Ισπανού βασιλέως] Η ομώνυμη με τον ποταμό πόλη βρίσκεται ανάμεσα στις εκβολές του. Είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Ιβηρίας. Εχει και παλίρροια. Αργότερα τον ονόμασαν Βαίτη. Κάποιοι πιστεύουν ότι η Ιβηρική πόλη Κάρπεια παλιότερα ονομαζόταν Ταρτησσός.[ Οι Ιβηρες ήσαν αρχαιότατοι Πελασγοί που έφυγαν απο την Ν.Α Μεσόγειο και αποίκισαν την Ιβηρική Χερσόννησο. Ελάτρευαν τον Ηρακλή-εξ ου και οι Ηράκλειες Στήλες- τον Αρην, Πλούτωνα και Ερμήν. Ο εποικισμός αυτός συνεχίσθηκε και κατά τους Κλασσικούς χρόνους και γι’ αυτό συναντούμε Ελληνικά τοπωνύμια όπως λ.χ Ηράκλειες Στήλες(σημερινό Γιβραλτάρ), Εμπορείο, Κάδιξ κ.ο.κ]
Οι Δίσκοι του Πεντάθλου και τα Όπλα των Μυονέων
Στην Ολυμπία, υπάρχουν επιγραφές στον μικρότερο θάλαμο, που αναφέρουν ότι το βάρος του χαλκού είναι πεντακόσια τάλαντα [Το τάλαντο ισούται με 42 κιλά. Αρα το βάρος του χαλκού στην Ολυμπία ήτο 500 Χ 42=21.000 κιλά ή 21 τόννοι] και είναι αφιέρωμα του Μύρωνα και των Σικυωνίων. Μέσα σ’ αυτό τον θησαυρό έχουν αφιερωθεί τρεις δίσκοι, τους οποίους χρησιμοποιούν στο αγώνισμα του πεντάθλου. Υπάρχει και μιά χάλκινη ασπίδα διακοσμημένη με ζωγραφική παράσταση απο μέσα και μαζί με την ασπίδα κράνος και περικνημίδες. Μιά επιγραφή πάνω στα όπλα λέγει ότι έχουν αφιερωθεί ως διαλεχτό αφιέρωμα στον Διά απο τους Μυονείς. Κανείς δεν είναι σε θέση να ξέρει ποιοί ήσαν αυτοί οι Μυονείς. Αλλά θυμάμαι πως ο Θουκυδίδης αναφέρει και τους Μυονείς ανάμεσα στις πόλεις των Λοκρών στα σύνορα με τους Φωκείς. Κατά την γνώμην λοιπόν, οι Μυονείς που αναφέρονται στην ασπίδα είναι ο ίδιος λαός με τους Μυονείς της Λοκρίδος. Τα γράμματα στην ασπίδα είναι κάπως φθαρμένα λόγω παλαιότητος του αφιερώματος.
Το «Κέρας της Αμαλθείας»
Εδώ υπάρχουν κι’ άλλα αξιομνημόνευτα πράγματα. Το μαχαίρι του Πέλοπα με χρυσή λαβή και το “κέρας της Αμαλθείας” φτιαγμένο απο ελεφαντόδοντο, αφιέρωμα του Μιλτιάδη, γιού του Κίμωνα, ο οποίος ήτο ο πρώτος απο την οικογένεια αυτή που έγινε άρχοντας στην Θρακική Χερσόννησο.Η επιγραφή πάνω στο κέρας είναι με αρχαία Αττικά γράμματα:
“Με αφιέρωσαν προς τιμήν του Ολυμπίου Διός της
Χερσονήσου,
όταν κυρίευσαν το τείχος του Αράτου. Αρχηγός τους ήτο ο Μιλτιάδης”
Στην συνέχεια υπάρχει άγαλμα του Απόλλωνος απο ξύλο πύξου με επιχρυσωμένο κεφάλι. Η επιγραφή αναφέρει ότι είναι αφιέρωμα των Λοκρών του ακρωτηρίου Ζεφύριο και έργο του Κροτωνιάτη Πατροκλή, γιού του Κρατίλλου.
Θησαυρός των Καρχηδονίων
Μετά τον θησαυρό των Σικυωνίων, είναι ο θησαυρός των Καρχηδονίων, έργο του Ποθαίου , του Αντιφίλου και του Μεγακλή. Εκεί υπάρχουν αφιερώματα μέσα σ’ ένα τεράστιο άγαλμα του Διός και τρεις λινοί θώρακες, που τα αφιέρωσαν ο Γέλων και οι Συρακούσιοι, όταν νίκησαν τους Φοίνικες σε ναυμαχία ή σε πεζομαχία.[1/ Καρχηδών.
Ητο θυγάτηρ του Τυρίου Ηρακλέους, εκ της οποίας πήρε το όνομα και η ομώνυμη πόλη από τους Φοίνικες . Επομένως για να λαμβάνουν μέρος και οι Καρχηδόνιοι στους αγώνες ασφαλώς θα τους θεωρούσαν Έλληνες και όχι βαρβάρους
2/Η Γενεαλογία των Ολυμπίων Θεών
. Ο Ζευς είναι η κεντρικότερη μορφή της Γενεαλογίας των Ολυμπίων Θεών.Κατ’ αρχήν επλάσθησαν οι Τιτάνες Κρόνος και Ρέα, υπέρτατες δυνάμεις που δημιουργήθηκαν μετά τον ακρωτηριασμό του Ουρανού και τον διαχωρισμό του απο τη Γαία. Τούτο συμβολίζεται με τον μύθο της κοπής των γεννητικών οργάνων του Ουρανού με το δρεπάνι του Κρόνου. Επομένως οι πρόγονοι μας από τότε διέθεταν εργαλεία για να τους βοηθούν στο βίο,σε αντίθεση με άλλους λαούς που ζούσαν την εποχή εκείνη στην αγριότητα. Απο το αίμα δε των μορίων του Ουρανού γεννήθηκε η Αφροδίτη απο τον αφρό της θάλασσας. Μετά τον ακρωτηριασμό του Ουρανού γεννούν την Εστία, την Δήμητρα, την Ηρα, τον Αδη, τον Ποσειδώνα και τον Δία. Ο Ζευς γίνεται υπέρτατος θεός των Ελλήνων και επιβάλλεται σαν η πλήρης οργάνωση της ενδοαταξίας των απογόνων της Γαίας. Τούτο σημαίνει ότι ο Ζευς είναι ο πρώτος θεός- και πιθανόν και βασιλικός θεσμός- που βγάζει τον κόσμο απο την αταξία και το χάος της πρωτόγονης ζωής στην τάξη και στον πολιτισμό. Ο Ζευς γεννιέται στο Δικταίο Ανδρο της Κρήτης, όπερ σημαίνει ότι η Κρήτη πρώτη προχώρησε προς την ευταξία και τον πολιτισμό. Είναι δε εκπληκτικό ότι ακόμη και σήμερον οι Κρήτες αξακολουθούν να συγχέουν τον μύθο με την πραγματικότητα]
Ο Άτλας κρατάει τον Ουρανό
Ο τρίτος και τέταρτος θησαυρός είναι αφιερωμένοι απο τους Επιδαμνίους…Παριστάνει τον Άτλαντα να κρατάει τον ουρανό, τον Ηρακλή και το δένρο των Εσπερίδων, τη μηλιά με το φίδι τυλιγμένο γύρω της.[ Η θεολογία των Εβραίων έχει πλάσσει τον μύθο του Αδάμ και της Εύας, κατά τον οποίο η Ευα προσέφερε το μήλο της Γνώσεως στον Αδάμ και ένεκα τούτο εξεδιώχθησαν απο τον παράδεισο. Το μήλο και ο όφις έχουν αντιγραφεί απο την Ελληνική Θεογονία, η οποία παριστάνει τη μηλιά των Εσπερίδων και τον όφι που τα φυλάει] Ολ’ αυτά είνα απο ξύλο κέδρου, έργα του Θεοκλή, γιού του Ηγύλου, ο οποίος, σύμφωνα με την επιγραφή πάνω στον ουρανό, βοήθησε τον γιό του στην κατασκευή τους. Οι Εσπερίδες είχαν μεταφερθεί απο τους Ηλείους και μέχρι τις μέρες μου βρίσκονται στο Ηραίο. Ο θησαυρός των Επιδαμνίων είναι έργο του Πύρρου και των γιών του, Λαοκράτη και Ερμωνα.[ Ο Πύρρος ονομάσθη απο του πατρός του που ελέγετο Πύρρα. Ελέγετο δε και Νεοπτόλεμος, επειδή ήλθε νέος στον πόλεμο. Κάποιος χρησμός είχε πει ότι μετά τον θάνατο του Αχιλλέως άνευ αυτού ήτο αδύνατη η άλωση της Τροίας. Οθεν έπεμψαν και τον έφεραν εκ Φθίας, αν και ήτο δωδεκαετής τότε. Διεκρίθη στον Τρωικό πόλεμο φονεύσας πολλούς , μεταξύ δε αυτών τον Ευρύπυλον και τους δύο στρατηγούς αυτού , τον Μελάνιππο και Αλκιδάμαντα, και τον Πολίτην. Τέλος δε αυτός νομίζεται αίτιος αλώσεως της Τροίας. Ητο και ένας εκ των είκοσι καταδρομέων που εισήλθε στον Δούρειο Ιππο. Μετά την άλωση της πόλεως εφόνευσε και τον γέρο-Πρίαμο στον ναό του Απόλλωνος και έλαβε αιχμάλωτη την γυναίκα του Εκτορος Ανδρομάχη . Μετά την επιστροφή του μετέβη στην Παμβώτιδα και έγινε βασιλιάς της Ηπείρου]
Η Αρχαία Σύβαρις και το ομώνυμο Θηρίο στον Παρνασσό
Έκτισαν και οι Συβαρίτες θησαυρό , ο οποίος βρίσκεται μετά απο τον θησαυρό των Βυζαντίων. Οσοι ασχολήθηκαν με την Ιταλία και τις πόλεις της λένε ότι η αρχαία Σύβαρις[Η Σύβαρις βρισκόταν στην δυτική πλευρά του κόλπου του Τάραντα. Ιδρύθηκε το 720 π.χ απο αποίκους της Αχαίας. Σύβαρις ονομάζετο θηρίο τερατωδέστατον που εφώλευε σε ένα σπήλαιο μέγιστο στο Κιρφίς, νοτίως του Παρνασσού, πλησίον της πόλεως Κρίσσης. Ηρπαζε κάθε μέρα ανθρώπους και ζώα και είχε γίνει μέγιστος κίνδυνος για τους ανθρώπους, σε βαθμό μάλιστα να ετοιμάζεται να φύγει και το Μαντείο των Δελφών. Τότε έπεσε ο κλήρος σε ένα νέο ονόματι Αλκυονέα να σκοτώσει το θηρίο. Καθ όδον όμως τον συναντά κάποιος Ευρύβατος απο τον Αξιό ποταμό. Ο Ευρύβατος λυπήθηκε τον νέο και εισήλθε αυτός στην σπηλιά , άρπαξε το θηρίο , το έσυρε έξω και το γκρέμισε στον γκρεμό. Στην πέτρα που έπεσε η Σύβαρις ανάβλυσε πηγή, την οποία ονόμασαν Σύβαρι, οι δε Λοκροί ύστερα κτίσαντες πόλη στην Ιταλία την ονόμασαν Σύβαρι εκ της πηγής. ] άλλαξε όνομα και ονομάσθηκε Λουπία. Βρίσκεται ανάμεσα στο Βρεντέσιο και στον Υδρούντα[Ο Υδρούντας βρισκόταν μεταξύ των σημερινών πόλεων Πρίντεζι και Οτράντο] Το λιμάνι εκεί είναι τεχνητό και κατασκευάσθηκε απο τον βασιλιά Αδριανό. (ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ-Ηλειακά Β)
Η πυγμαχία στην αρχαία Ελλάδα
Translate this page