“ Το να κυριαρχείς στον εαυτόν σου είναι βασιλικότερον από το να καταλαμβάνεις τον εχθρό" – Μέγας Αλέξανδρος (356-323π.Χ)
Ο Ολυμπισμός ως ιδανικόν υπογραμμίζει την αέναον κίνηση που απορρέει απο τις φυσικές αρχές και επεκτείνεται και στις ατομικές και συλλογικές εκδηλώσεις της ομάδος , της πολιτείας και του έθνους. Η Ολυμπιακή ιδέα δεν είναι μιά εξωπραγματική και παράλογη σύλληψη του ιδεαλισμού, αλλά πηγάζει απο την ίδια την ζωή. Η επιτυχής εφαρμογή της κατά τους Κλασσικούς χρόνους είναι η καλύτερη απόδειξη ότι αυτή ευνοεί στην ισόρροπη ανάπτυξη του πνεύματος του σώματος και της ψυχής, σύμφωνα με το “Νους υγιής εν πνεύματι υγιή”.
Τότε ανεπτύχθη η τέχνη και ο πολιτισμός, όπως δείχνει το καλλιτεχνικό κάλλος που είχε συσσωρευθεί στην αρχαία Ολυμπία .
Κουρασμένη η ανθρωπότης από την αγωνία της καταστροφής της Φύσεως , των δυσβάστακτων εξοπλισμών, των τοπικών πολέμων, των κοινωνικών προβλημάτων , τα οποία εξ αυτού κυρίως εδημιουργήθησαν ή επεδεινώθησαν στρέφεται όλο και περισσότερο στις αρχαίες Ελληνικές αξίες, μία εκ των οποίων είναι και το Ολυμπιακό Πνεύμα, το πνεύμα της ειρήνης, της φιλίας και της παγκόσμιας συνεργασίας, που εμπνέει το απέρρητο φυσικό περιβάλλον της Ολυμπίας . Είναι μιά φυσική ιδέα που δεν έχει σχέση με δόγματα, αλλά μιμείται την φυσική διαδικασία στην επιλογή του καλυτέρου και την συνεχή ροή και σύγκρουση των αντιθέτων -πάνω στην Ηράκλεια λογική -και με γνώμονα πάντα την αλήθεια, την ελευθερία και την δικαιοσύνη (θεσμούς)
Δεν μπορεί κανείς παρά να θαυμάζει το αξιοζήλευτο παιδευτικό τους σύστημα που τόσο μελετημένα και άψογα το εφάρμοζαν. Το κακούργημα για αυτούς ήταν ψυχονοητική αρρώστια και ‘πρεπε να ‘γιάνει με την επίμονη σωφρονιστική θεραπεία. Πίστευαν πως με την υποδειγματική μακρόχρονη συναναστροφή και την δημιουργική απασχόληση, η κακιά συνήθεια μετατρέπετε αγάλι σ’ αρετή.
Βλέποντας την εγκληματικότητα τελευταία να ξεπηδά παγκόσμια σαν τα μανιτάρια στο απόβροχο, και ανησυχούμε για την επικίνδυνη επέκταση που παίρνει. Που άραγε λοξοδρομήσαμε τόσο αλόγιστα και πήραμε τέτοιο ολισθηρό κατήφορο?
Μήπως γκρεμίσαμε τα ανθρώπινα ιδανικά με την λανθασμένη κοινωνική κατεύθυνση που επιβάλουμε στους νέους μας; Εάν ο νοητικός μας στόχος είναι η γνώση, η έρευνα, η δημιουργία και η ψυχοπνευματική μας καλλιέργεια, σίγουρα η εγκληματικότητα δεν έχει θέση στο ψυχονοητικό μας σύνταγμα;
Θαρρώ πως μόνο με τη σωστή σχολική και κοινωνική κατεύθυνση, και με το Ολυμπιακό Πνεύμα μπορούμε να χτίσουμε γερά θεμέλια πάνω σε σκληρό γρανίτη που να στηρίζουν την ειρήνη, την πρόοδο και την συμβιωτική αρμονία αναμασά μας. Δεν είναι καιρός άραγε να διορθώσομε την λανθασμένη κοινωνική μας κατεύθυνση, εάν βέβαια θέλουμε να αποφύγουμε την μοιραία αυτοκαταστροφή μας;
Τρόπος Λειτουργίας της Φύσεως
Ο Ολυμπισμός εκφράζει τον τρόπο λειτουργίας της ανθρωπίνης φύσεως μέσα στον κόσμο ως μέρους του Σύμπαντος , ήτοι πνεύμα- ψυχή - σώμα . Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι επειραματίσθησαν επι μακρόν πριν διαμορφώσουν και καθιερώσουν το Ολυμπιακό Πνεύμα, προς διαμόρφωση υγειούς χαρακτήρος μιάς ισορροπημένης προσωπικότητας. Τούτο διδάσκει την ολοκλήρωση της υπάρξεως και της συνειδήσεως σε όλους τους ανθρώπους που μάχονται για να ξεπεράσουν τους ευατούς των και να προβληθούν , φθάνοντες στην υψηλότερη δυνατήν κορυφήν δημιουργικού έργου. Είναι τελείως διαφορετικό απο το νοσηρό πνεύμα της εποχής μας, που διδάσκει τους νέους ότι μπορουν να φθάσουν στην κορυφή της επιτυχίας , με ελαχίστη προσπάθεια και πολύ σύντομα, αρκεί να μετέλθουν άλλα παράνομα και ανήθικα μέσα σε βάρος των άλλων. Το πνεύμα όμως της ψευδεπίγραφης αυτής επιτυχίας καταλήγει στην αυταπάτη , την αποχή απο την αγώνα, την νωχέλεια, την βία και συχνά στην μοιρολατρεία του ατόμου. Διότι μαθαίνουν τους νέους να μην νοιώθουν την επιτυχία σαν καρπό των προσπαθειών των , αλλά σαν καρπό πονηρίας, δολιότητος, βίας του καταφερτζή που επιτυγχάνει χάριν στην δυνατότητα του να υποσκελίσει με παράνομα και πλάγια μέσα τους συναγωνιστές του.
Αντίθετα οι οι Ολυμπιονίκες διακατεχόμενοι από το Ολυμπιακό Πνεύμα αφιέρωναν τα έπαθλα τους στην πόλη τους ανέθρεψε και τους ανέδειξε, όπως έκαναν και οι σύγχρονοι Ολυμπιονίκες μας γυναίκες και άνδρες , για να περιορισθούμε στην Πατουλίδου που είπε κείνο το αμίμητο “για την Ελλάδα ρε γαμώτο” Αυτό αντήχησε σαν ένεση ηθικού σε μιά μάλιστα εποχή που οι πάντες εργάζονται ατομικά , για τον ευατόν τους και μόνο. Αλλά και έναν άλλον λαμπρό μας Ολυμπιονίκη τον Κώστα Κεντέρην που ανεξαρτήτως από την ατυχία του - αφιέρωσε το μετάλλειο του στην Ελλάδα. Αυτή η τάση σήμερα που καλλιεργεί το ΕΓΩ αντί του ΕΜΕΙΣ(Οικογένεια-Κοινωνία-Πόλη-Εθνος) δημιουργεί άτομα εγωιστικά ξεκομμένα από την κοινωνία, εσωστρεφή και ψυχονευρωτικά που είναι ανίκανα να προσφέρουν στην κοινωνία και να παραδειγματίσουν σωστά τους νέους.
Σήμερα δεν καλλιεργείται ο Ολυμπισμός στην νεολαία γιατί δεν συμφωνεί με το εξουσιαστικό κατεστημένο, όταν δε αναφερόμαστε στον Ολυμπισμό δεν εννοούμε αυτό που εννοούν σήμερον , δηλαδή τον πρωταθλητισμό. Το Ολυμπιακό πνεύμα δεν επιδιώκει μόνον τα έπαθλα της νίκης, αλλά αμοίβει εξ ίσου και την προσπάθεια, δηλαδή τον αγώνα . Επίσης το Ολυμπιακό πνεύμα δεν αφορά έναν μόνον εκλεκτό λαό , ούτε ισχύει για μιά περιορισμένη χρονική περίοδο. Αφορά όλους τους λαούς του κόσμου, ανεξαρτήτως άλλων διαφορών και γνωρισμάτων, αρκεί να σέβονται την παναθρώπινη Ολυμπιακή ιδέα και είναι διαχρονικό σε ισχύ. Μερικές απο τις Ολυμπιακές αξίες είναι και οι κάτωθι:
1/ Αυτοέλεγχος.
Ο μυηθείς στο Ολυμπιακό πνεύμα είναι προετοιμασμένος να κρατεί υπό έλεγχον τις βίαιες βιολογικές και σωματικές αντιδράσεις του. Στον αγωνιστικό στίβο δεν φείδεται προσπαθειών για να επιτύχει την ποθητή επίδοση κάτω απο οποιεσδήποτε συνθήκες συναισθηματικής και ψυχολογικής φορτίσεως, κοπώσεως και καιρικών συνθηκών. Ομως δεν επιδιώκει να επιτύχει μονομιάς το αποτέλεσμα , ούτε στιγμιαία , αλλά εξελικτικά και κατ’ εξακολούθηση. Δίχως να διαστρέψει την φυσική του επιθετικότητα και ορμή, ο αθλητής δεν πρέπει να οδηγείται απο αισθήματα εκμηδενίσεως των άλλων, τα οποία είναι ριζωμένα στο υποσυνείδητο. Καίτοι επιζητεί να πάει όλο και πιό ψηλά, όλο και πιό μακριά στις επιδέσεις ποτέ δεν υπερβαίνει το 'Μέτρον' , γιατί αλλιώς θα βγει οριστικά από τον στίβο εξ αιτίας κάποιας πτώσεως ή πρόσκαιρης ή χρόνιας ανικανότητος
Η με κάθε μέσον επιβολή επι των άλλων συναθλητών του θυμίζει παιδισμό, δηλαδή την πνευματική και συναισθηματική ανωριμότητα των παιδιών, καθώς επίσης και σχέσεις εξαρτήσεως από τους άλλους. Όμως τόσο ο αθλητής-εξουσιαστής, όσο και ο εξουσιαζόμενος από άλλους είναι αμφότεροι τύποι ανελεύθεροι , νοσηροί και δύνανται να μετατραπούν σε επικινδύνους για την κοινωνία.
2/ Φυσική Ορμή
Η φυσική ορμή και ρώμη είναι έμφυτη στον άνθρωπο και ιδίως στους νέους, στο μέτρο δε που συμβάλλει στην ενεργοποίηση όλων των δημιουργικών δυνάμεων, ήτοι πνευματικών, ψυχικών και σωματικών , αυτή κρίνεται σαν λίαν ευνοική για τον αθλητή. Οι ακραίες καταστάσεις της φυσικής ορμής είναι και οι δύο κάκιστες, διότι με την υπερβολική φυσική ορμή το άτομο καθίσταται ζωώδες και παράλογο, ενώ αντίθετα με την παντελή απουσία φυσικής ορμής τούτο χάνει την φαντασία, την θέληση και καταλαμβάνεται απο απραξία, ψυχική αδυναμία, πνευματική και ψυχική ισοπέδωση και αρνητική διάθεση, ομοιάζει δηλαδή με φυτόν. Σε αυτήν περίπου την κατάσταση μεταπίπτουν τα άτομα που εθίζονται στα ναρκωτικά και στο αλκοόλ, γι' αυτό τα άτομα αυτά δεν συμβιβάζονται με το Ολυμπιακό ιδεώδες. Πειράματα απέδειξαν ότι ο άνθρωπος που διαβιεί σε πυκνοκατοικημένες πόλεις διαστρέφεται αφύσικα και υπομένει παθητικά τον θόρυβο, την μόλυνση του αέρα, μεταβαλλόμενον συν τω χρόνω σε νευρωψυχωτικόν τύπον, βίαιον , εριστικόν και επιθετικόν. Οδηγείται έτσι στην κοινωνική απομόνωση του , γεγονός που αντίκειται στο αθλητικό πνεύμα της συλλογικότητας. Η διαβίωση μας στην ύπαιθρο μέσα στην φύση, ή έστω και σε επαρχιακό κέντρο, δημιουργεί ευνοικότερες συνθήκες αναπτύξεως του ατόμου, απόδειξη δε τούτου είναι το αποτέλεσμα μελέτης κατά την οποίαν βρέθηκε ότι τα παιδιά της επαρχίας είναι τέσσερις φορές εξυπνότερα απο τα παιδιά των πόλεων.
3/ Η διαστροφή της Φύσεως.
Η διαστροφή της φύσεως του ατόμου δεν γίνεται μόνον με τις δυσμενείς οικολογικές συνθήκες, αλλά και με τους ασαφείς στόχους και συγκεχυμένες ιδέες που έρχονται σε αντίθεση με την ίδια την φύση. Σήμερον παρατηρούμε ανθρώπους να διακηρύσσουν ειρηνιστικές απόψεις χωρίς λογικά ερείσματα, δηλαδή την ζητούν μονομερή μείωση των εξοπλισμών , αντί της αμοιβαίας μειώσεως τούτων ώστε να επιτυγχάνεται ίση ασφάλεια και προς τον γείτονα/νες, ή άλλα άτομα που ζητούν την κατάργηση του κράτους κ.ο.κ. Αυτά ενώ στην θεωρία φαντάζουν ιδανικά, στην πράξη όμως είναι επί του παρόντος ανεφάρμοστα και καταστρεπτικά , και μάλιστα μονομερώς . Είναι το ίδιο σαν να παραιτείται ο αθλητής μιάς καλυτέρας επιδόσεως του , ενώ είναι βέβαιον ότι ο αντίπαλος του θα προχωρήσει σ’ αυτήν και θα τον νικήσει. Τέτοια άτομα είναι ακατάλληλα για τον αθλητισμό, διότι δεν φέρουν συλλογική ευθύνη για την πόλη ή για το έθνος τους, πολύ περισσότερο για τον αθλητικό σύλλογο τους , και δεν έχουν μάθει να αγωνίζονται για το δίκαιο του αγώνα. Είναι όπως τους ονάμαζε ο Θεόδωρος Κωλοκοτρώνης “κιοτήδες=ηττοπαθείς” και λιπόψυχοι.
4/ Αξιοκρατία
Η αξιοκρατία είναι η κατ’ εξοχήν αρετή που αναπτύσσεται μέσω του αθλητισμού και εκφράζεται κατά τον πιο πανηγυρικό τρόπο στους ολυμπιακούς αγώνες. Εκεί ο αθλητής βρίσκεται ενώπιον του εαυτού του , των συναθλητών του και των θεατών και πρέπει ν’ αγωνισθεί για τη νίκη. Ούτε η καταγωγή , ούτε ο πλούτος, ούτε οι διασυνδέσεις, ούτε τα θαύματα μπορούν να του προσφέρουν τη νίκη, παρά μόνον η δική του προσπάθεια να υπερβεί τον εαυτόν του και τους συναθλητές του.
ΤΕΛΟΣ
*Αμφικτύων είναι ο Υποστράτηγος ε.α Κωνσταντίνος Χρ. Κωνσταντινίδης-Συγγραφεύς-Ποιητής, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών
http://amphiktyon.blogspot.com
Το «ντοπάρισμα» στην αρχαία Ελλάδα
Translate this page
Το ντοπάρισμα των αθλητών και η δωροδοκία με σκοπό τη νίκη εμφανίστηκαν στους στίβους της αρχαιότητας μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο, την «αυτοκτονία της Ελλάδας», όπως τον χαρακτήρισε διάσημος ιστορικός (έληξε το 404 π.Χ.).
Ως τότε κι από τα βάθη των αιώνων, από κανενός το μυαλό δεν μπορούσε να περάσει η σκέψη να παραπλανήσει τους κριτές (Ελλανοδίκες). Όμως, μετά το τέλος του σχεδόν 30χρονου αιματηρού εμφύλιου πολέμου, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που αναζητούσαν την κοινωνική καταξίωση με μια νίκη σε κάποιον από τους πανελλήνιους αγώνες, τους Ολυμπιακούς κατά προτίμηση. Περίπου τον ίδιο καιρό εμφανίστηκαν και οι επαγγελματίες αθλητές.
Ήταν η εποχή που ο πιο αναγνωρισμένος γιατρός της αρχαιότητας, ο Ιπποκράτης (πέθανε το 377 π.Χ.), αμφισβητούσε τη ρήση «νους υγιής εν σώματι υγιεί» και δίδασκε ότι δεν είναι η άθληση που εξασφαλίζει την υγεία αλλά το μέτρο στην εργασία, στο φαγητό, στον ύπνο και στον έρωτα.
Μισόν αιώνα αργότερα, ο Αριστοτέλης (384 – 322 π.Χ.) περιέγραφε τα ορατά αποτελέσματα από την ειδική δίαιτα, στην οποία υποβάλλονταν οι αθλητές: Παραμορφωμένα πρόσωπα που έμοιαζαν με ζώων. Και, έπειτα από αρκετούς αιώνες, ο επίσης αναγνωρισμένος γιατρός της αρχαιότητας, Γαληνός (128 – 200), δίδασκε ότι η πολύωρη καθημερινή άθληση δε βοηθά τη φυσική ομορφιά, καθώς οι απαιτήσεις πολλών αγωνισμάτων συχνά παραμορφώνουν το πρόσωπο και το σώμα των αθλητών.
Στην Ολυμπία, ο έλεγχος των αθλητών ήταν ασφυκτικός. Τα «διατροφικά συμπληρώματα» ξεκινούσαν από ένα κοκτέιλ «μέλι με σύκα» κι έφταναν στο κρέας ταύρου, ενώ οι πιο ριψοκίνδυνοι έπιναν ούρα από γνωστά για τη δύναμή τους ζώα, θεωρώντας ότι περιείχαν τις ουσίες εκείνες που τα έκαναν δυνατά (σήμερα γνωρίζουμε ότι η τεστοστερόνη παράγεται από τον διάμεσο ορχικό ιστό του ανθρώπου, αυτόν που ονομάζουμε κύτταρα του Λάιντιχ).
Στην Ολυμπία άλλωστε, οι αθλητές έπρεπε να φτάσουν ένα μήνα πριν από την έναρξη των αγώνων. Τους συνόδευαν οι γυμναστές ή, των παίδων, οι πατέρες ή μεγαλύτερα αδέλφια. Στον μήνα αυτό, διδάσκονταν τους κανονισμούς των αθλημάτων, παρακολουθούσαν αγώνες κι έμεναν απομονωμένοι σε ιδιαίτερο κτίριο της Ήλιδας. Η δήλωση συμμετοχής γινόταν ένα χρόνο πριν και καταγραφόταν σε ειδικές λίστες.
Υπεύθυνη για την οργάνωση των αγώνων ήταν η Ολυμπιακή Βουλή, ενώ κριτές ήταν οι Ελλανοδίκες, μέλη της αρμόδιας επιτροπής (δυο αρχικά, δέκα στη συνέχεια, δώδεκα έπειτα και, από το 348 π.Χ., πάλι δέκα). Εκλέγονταν με κλήρο ανάμεσα στους Ηλείους και είχαν απόλυτη εξουσία.
Απέρριπταν αθλητές που δεν είχαν τα κατάλληλα να αγωνιστούν προσόντα, απέκλειαν όσους υπέπιπταν σε παραπτώματα και τιμωρούσαν με πρόστιμα ή και με δημόσια μαστίγωση τους παραβάτες των κανονισμών.
Παραβάσεις ήταν η αργοπορημένη προσέλευση, η μη υπακοή στις εντολές, η μη τήρηση των κανονισμών διεξαγωγής των αθλημάτων και η δωροδοκία είτε για να αφεθεί αθλητής να νικηθεί είτε για ευνοϊκή μεταχείριση.
Σε περίπτωση δωροδοκίας, έπεφτε τόσο βαρύ πρόστιμο στον αθλητή και στην πόλη του, ώστε με τα χρήματα που εισπράττονταν, ανεγείρονταν αγάλματα του Δία, οι Ζάνες (από τον πληθυντικό της λέξης Ζευς) πάνω σε ειδικά βάθρα. Βρέθηκαν 17 βάθρα Ζανών που σημαίνει ότι τόσες δωροδοκίες τιμωρήθηκαν στα 1169 χρόνια που κράτησαν οι Ολυμπιάδες.
Πρώτο κρούσμα δωροδοκίας αποκαλύφθηκε το 388 π.Χ. (16 χρόνια μετά το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου). Δεύτερο, είκοσι χρόνια αργότερα (368 π.X.), όταν κατασκευάστηκαν δύο Ζάνες από πρόστιμα που επέβαλαν οι Ελλανοδίκες σε δύο Ρόδιους παλαιστές που, κατά τον Παυσανία, πιάστηκαν επ’ αυτοφώρω (οΦιλόστρατος να δωροδοκεί τον Εύδηλο). Το επόμενο κρούσμα συνέβη μετά από 36 χρόνια (332 π.Χ.). Η δυσφήμιση του αθλητή αλλά και της πόλης την οποία εκπροσωπούσε και το στίγμα της «πλαστής νίκης» απέτρεπαν την απόπειρα δωροδοκίας παρ’ όλο που ο δεκασμός για τους αρχαίους Έλληνες ήταν σε πολλές περιπτώσεις τρόπος ζωής.
Έφεση κατά μιας απόφασης των Ελλανοδικών (των οποίων το σκεπτικό απαγορευόταν να γνωστοποιηθεί) επιτρεπόταν μόνο στην Βουλή της Ήλιδας. Στη συντριπτική πλειοψηφία τους όμως, οι αποφάσεις γίνονταν αποδεκτές. Οι Ελλανοδίκες ήταν αναγνωρισμένα αμερόληπτοι και αδέκαστοι.
Στην Αρχαία Ρώμη, το ντοπάρισμα ήταν περίπου νόμιμο. Στα άλογα των ιπποδρομιών χορηγούσαν «υδρομέλας» (ένα οινοπνευματώδες ποτό που παράγεται από την αλκοολική ζύμωση διαλύματος μελιού σε νερό).
Το πόσο αποτελεσματικό ήταν φαίνεται και από το γεγονός ότι το έπιναν και οι στρατιώτες, πριν από τη μάχη. Τον Α’ μ.Χ. αιώνα, για να αυξήσουν τη μυϊκή τους μάζα, οι Έλληνες αθλητές προτιμούσαν να πίνουν εκχύλισμα από το φυτό «υπουρίς», είδος φτέρης, βασικού συστατικού από την οποία σήμερα παράγεται το οργανικό καύσιμο τύρφη. Ένα μείγμα κρασιού και στρυχvίvnς (δηλητηρίου που σε μικρές δόσεις λειτουργεί ως διεγερτικό) δινόταν σε νεαρούς αθλητές στις αρχαίες Ολυμπιάδες.
Εκεί όμως που το ντοπάρισμα έδινε και έπαιρνε, ήταν στο αγώνισμα της πάλης. Νικητής αναδεικνυόταν όποιος έριχνε τον αντίπαλό του στο έδαφος τρεις φορές καθώς οι αθλητές έπρεπε να παλεύουν όρθιοι.
Αναπτύχθηκαν δυο τεχνικές: Του συνδυασμού ταχύτητας, ευκινησίας και ευστοχίας που χαρακτήριζε κυρίως τους αθλητές του πένταθλου (όπου ένα από τα αθλήματα ήταν και η πάλη) και της δύναμης που κυρίως χρησιμοποιούσαν οι μόνο παλαιστές. Η πρώτη τεχνική ήταν δημοφιλής στους Αθηναίους, η δεύτερη στους Σπαρτιάτες. Με τον Μίλωνα τονΚροτωνιάτη ονομαστό για τη δύναμή του Ολυμπιονίκη, κυρίαρχο του αγωνίσματος για 24 συναπτά χρόνια (540 – 516 π.Χ.).
Κάποια φορά σήκωσε και περιέφερε στα χέρια του ένα ταύρο ζωντανό, μετά τον έσφαξε, τον έψησε και τον έφαγε μόνος του. Κάποια άλλη, σήκωσε τον ανδριάντα του και τον μετέφερε μόνος του στην Άλτη. Και κάποια τρίτη, στήθηκε όρθιος πάνω σε ένα δίσκο αλειμμένο με λάδι χωρίς κανένας από όσους προσπάθησαν να μπορέσει να τον μετακινήσει από εκεί. Το αγώνισμα της πάλης ήταν τόσο δημοφιλές ώστε συντηρούσε στρατιές επαγγελματιών παλαιστών, σωστών θηρίων σε όγκο και δύναμη.
