.From: Ευριπίδης Μπίλλης <ecbgr123@gmail.com>

Date: 2013/11/17
Subject: Για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου του Νοεμβρίου του 1973 .....
To:


Για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου του Νοεμβρίου του 1973, που δυστυχώς πολλοί νομίζουν με πλήρη άγνοια ότι έφεραν τη δημοκρατία στην Ελλάδα παρατηρώ τα εξής:

Α) Είχε προηγηθεί η προσπάθεια του Μαρκεζίνη για ομαλή μετάβαση στη δημοκρατία που με συστάσεις όμως, του «εθνάρχη» Κωνσταντίνου Καραμανλή, της Αμερικανικής πρεσβείας και των Γερμανών,  την σαμπτοτάρησαν όλοι οι τότε πολιτικοί πλην του Ηλία Ηλιού ενός εξαίρετου αριστερού πολιτικού προέδρου της τότε ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά).

Όρα κατωτέρω μετά το παρόν τα κατά τη γνώμη μου εξαιρετικού ιστορικού ενδιαφέροντος αποσπάσματα από το βιβλίο  «Ταραγμένη Διετία» του Γεωργίου Χέλμη, πρέσβη επί τιμή, γαμβρού του Σπυρίδωνος Μαρκεζίνη.

Β) Λίγες μέρες μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, στις 25 Νοεμβρίου 1973 είχαμε την ανατροπή των Παπαδόπουλου-Μαρκεζίνη και την επιβολή της στυγνής δικτατορίας του Ιωαννίδη.

Γ) Πριν είχε γίνει στο Παρίσι συνάντηση Καραμανλή-Κίσσινγκερ, μερικοί λένε και του τότε πρωθυπουργού της Τουρκίας Ετσεβίτ, στην οποία, όπως επανειλημμένα με αδιάψευστα στοιχεία από τα αρχεία του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και άλλα, απεδείχθη, ότι αποφασίστηκε η λύση «Καραμανλή» και  ο Καραμανλής απεδέχθη για να «λύσει» το  Κυπριακό να αφεθούν οι τούρκοι να αποβιβαστούν ελεύθερα στην Κύπρο για να καταλάβουν την περιοχή του Αττίλα 1. Το τι μετά έγινε είναι τραγικά γνωστό. 

Δ) Ως ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης αποκάλυψε εκλήθη στην Ουάσινγκτον, ένα μήνα πριν την ελεύθερη τουρκική εισβολή στην Κύπρο του Ιουλίου του 1974,  για να συζητήσει τη λύση Καραμανλή (ηχητικό ντοκουμέντο, http://www.youtube.com/watch?v=sGlA8P_Di0o ). Προφανώς ένα μήνα πριν ήξεραν τότε οι Αμερικανοί το τι θα ακολουθούσε.

Ε) Όλα τα στοιχεία δείχνουν (Θάνατος Ιωαννίδη και φάκελλος της Κύπρος, http://adiavroxoi.blogspot.com/2010/08/dr-death-works-for-kissinger.html ) ότι οι Αμερικανοί έπεισαν τον αφελέστατο πολιτικά δικτάτορα Ιωαννίδη ότι αν έδιωχνε με πραξικόπημα τον «Κάστρο» της Μεσογείου Μακάριο θα γινόταν η Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Και ίσως να γινόταν, γιατί ήταν αδύνατο να μπορέσουν οι τούρκοι να εισβάλουν στην Κύπρο, αν δεν υπήρχε προδοσία της τότε στρατιωτικής ηγεσίας της Ελλάδας που απομόνωσε τον δικτάτορα Ιωαννίδη και σε συμπαιγνία με τον Καραμανλή, άφησε τους τούρκους να εισβάλουν ελεύθερα στην Κύπρο.
Ακολούθησε η «εθναρχική» επιστροφή του Καραμανλή στην Ελλάδα με πανηγυρισμούς, συναυλίες,  τραγούδια και χαρές τη στιγμή που συνέβαινε η καταστροφή του Ελληνισμού της Κύπρου, μία νέα Μικρά Ασία.

Στ) Πρίν στις 31/5/1974 σε συζήτηση Μαρκεζίνη με Τούρκο πρέσβη (όρα κατωτέρω μετά το παρόν), ο Τούρκος πρέσβης Γκουρούν πληροφόρησε τον Μαρκεζίνη κατά τη διάρκεια γεύματος ότι ο στρατηγός Ντάβος βρίσκεται στη Σμύρνη, όπου συνομιλεί με Αμερικανούς και Τούρκους αξιωματικούς. Ο στρατηγός Ντάβος, έμπιστος του Καραμανλή, όλα δείχνουν ότι «προετοίμασε» τις λεπτομέρειες για την «ειρηνευτική» εισβολή των τούρκων στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου 1974, δηλαδή ενάμισυ περίπου μήνα μετά τη συνάντηση Ντάβου - τούρκων.


Ζ) Για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου επισυνάπτω κατωτέρω:

1.    Αποσπάσματα από την  “Έκθεση και συμπεράσματα για τα γεγονότα του Νοέμβρη του 1973″ που αποτελεί την επίσημη θέση του Κ.Κ.Ε σχετικά με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, όπως εγκρίθηκε από την 4η ολομέλεια της Κ.Ε του Κ.Κ.Ε τον Ιούλιο του 1976.
2.   Περίληψη των αναφερόμενων στο βιβλίο «Ταραγμένη διετία» του γαμπρού του Σπυρίδωνος Μαρκεζίνη. Υπενθυμίζω ότι ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης, ο σημαντικότερος ίσως Έλλην πολιτικός της δεκαετίας το 50 και μετά, κατέβαλε προσπάθεια το 1973 για ομαλή μετάβαση της χώρας στη δημοκρατία.

1.  Επειδή δεν είναι δυνατόν να επισυνάψω συνημμένα την έκθεση του ΚΚΕ που αναλύει τα τότε γεγονότα, αναφέρω το κατωτέρω απόσπασμα της:
«Ο Μαύρος (τότε αρχηγός του πολιτικού κόμματος της Ένωσης Κέντρου, ΕΚ)  κρατούσε επαφές και με τους δυτικογερμανούς (χαρακτηριστική είναι, εκτός από τα άλλα, και μια «τυχαία» συνάντηση και συζήτηση του Μαύρου με Γερμανό μεγαλοβιομήχανο στη Γυάρο).
Τελικά, πάντως, η κεντρώα ηγεσία αντιτάχτηκε στη «λύση Μαρκεζίνη» (στη στάση της ενισχύθηκε και από συμβουλές ορισμένων Αμερικανών και των δυτικογερμανών, που είπαν,  ότι η «λύση Μαρκεζίνη» συναντάει την καθολική αντίθεση του λαού) κάτω από την πίεση της πλειοψηφίας των στελεχών της ΕΚ και, κυρίως, των κεντρογενών αντιστασιακών οργανώσεων («Δημοκρατική Άμυνα» κ.λ.π.) και απόρριψε τη συμμετοχή στις «εκλογές».
Δηλαδή όπως συνάγεται οι τότε πολιτικοί ηγέτες καθοδηγούμενοι από τους αμερικανούς σαμποτάρησαν (με εξαιρέσεις) την προσπάθεια Μαρκεζίνη.
Όπως είναι γνωστό, μία εβδομάδα μετά την καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου είχαμε όχι τη δημοκραστία αλλά την στυγνότερη  δικτατορία του Ιωαννίδη, τη ματαίωση της προσπάθειας Μαρκεζίνη για ομαλοποίηση της πολιτικής ζωής στη χώρα (που τη σαμποτάρησε και ο συναντηθείς με τον Κίσινγκερ στο Παρίσι το 1973 Καραμανλής) και τελικά την άλωση της Κύπρου από τους τούρκους.
Υπάρχουν  στοιχεία  ότι το κίνημα του Ιωαννίδη στις 25/11/1973   είχε προσχεδιαστεί πολύ πριν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
2.  Από τα αμέσως ακολουθούντα αποσπάσματα της ανάλυσης του βιβλίου «Τραγμένη Διετία»  του πρέσβη επί τιμή Γεωργίου Χέλμη γαμπρού του Σπυρίδωνος Μαρκεζίνη συνάγεται σαφώς ότι οι Αμερικανοί είχαν άμεση εμπλοκή στο κίνημα Ιωαννίδη  και στην ματαίωση της προσπάθειας Μαρκεζίνη ομαλής μετάβασης στη δημοκρατία. Με στόχο την σχεδιασθείσα άλωση της Κύπρου πριν.
«23/11/1973. Επίσκεψη στη Λάρισσα του Αμερικανού πτέραρχου της  Νοτιανατολικής Πτέρυγας του ΝΑΤΟ με έδρα τη Νάπολη. (Επιστροφή του στην Αθήνα το Σάββατο 24/11/1973).
25/11/1973. Επίσκεψη την Κυριακή τα ξημερώματα στο ξενοδοχείο Χίλτον της Αθήνας του Αμερικανού πτεράρχου της Νοτιανατολικής Πτέρυγας του ΝΑΤΟ, όπου έμενε κάποιος Έλληνας στρατηγός. Ο Αμερικανός ακούστηκε να ρωτά τον Έλληνα: <<All  OK?>>.
25/11/1973. Αντικίνημα Ιωαννίδη.  Συνθημα 1.30 μ.μ. από τηλεόραση: <<Η Ελλάς επανευρίσκεται εις την οδόν των πεπρωμένων της»
Ζ) Κατά τη γνώμη του γράφοντα που έζησε τα τότε γεγονότα,  η πλειονότητα των εγκλεισθέντων νέων στο Πολυτεχνείο αγωνίστηκε με αγνά αισθήματα εναντίον της Χούντας. Όπως όμως εξάγεται και από το κατωτέρω απόσπασμα  της ανωτέρω έκθεσης του ΚΚΕ ίσως υπήρξαν άτομα που επεδίωξαν για άλλους σκοπούς την κατάληψη του Πολυτεχνείου,
«…Αλλά, σε λίγο, και άλλος (γνωστός αριστεριστής τώρα) ξαναρίχνει, με «δραματικό» τρόπο το σύνθημα, λέγοντας πως η αστυνομία χτυπάει τους σπουδαστές του Πολυτεχνείου και ζητάει η συνέλευση να πάρει θέση …….Όταν έφτασαν, πάντως, οι φοιτητές στο Πολυτεχνείο, δεν βρήκαν «σύγκρουση».
Η) Ως αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω είχαμε, πλην της μεθοδευμένης καταστροφής της Κύπρου και τη γνωστή πλέον μεταπολίτευση στην Ελλάδα με έναν κάθε φορά «δικτάτορα» πρωθυπουργό, ανεξέλεκτο, με την Ελλάδα χωραφάκι του να την κάνει ότι θέλει και με ένα διακοσμητικό χωρίς κανένα ρυθμιστικό ρόλο πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Το αποτέλεσμα είναι η σημερινή υποδούλωση της Ελλάδας στην τρόικα, η εξόντωση του Ελληνισμού και η «ιδιωτικοποίηση» δηλαδή το ξεπούλημα  των πάντων.
Δείτε σχετικά:  ΕΛΛΑΔΑ – ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ. ΤΙ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΜΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ;;; Πολλοί αφελείς ελπίζουν ότι λύση στο οικονομικό μας πρόβλημα θα αποτελέσουν οι Ελληνικοί υδρογανάνθρακες, http://olympia.gr/2013/11/17/%ce%b5%ce%bb%ce%bb%ce%b1%ce%b4%ce%b1-%ce%b1%cf%81%ce%b3%ce%b5%ce%bd%cf%84%ce%b9%ce%bd%ce%b7-%cf%84%ce%b9-%ce%b8%ce%b1-%ce%b3%ce%b9%ce%bd%ce%b5%ce%b9-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%b1-%ce%b5%ce%bb%ce%bb/

Συμπέρασμα του γράφοντα είναι ότι ο μόνος πολιτικός που στάθηκε τότε στο ύψος του και προσπάθησε να προλάβει τα δραματικά γεγονότα που ακολούθησαν (άλωση της Κύπρου από τους τούρκους), ήταν ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης.
Όλοι οι άλλοι, όπως δείχνουν τα στοιχεία «ακολούθησαν τις συμβουλές των αμερικανών» και σαμποτάρησαν την προσπάθεια του Σπυρίδωνα Μαρκεζίνη ομαλής μετάβασης στη δημοκρατία που αν είχε πετύχει πιθανόν να είχε σωθεί η Κύπρος από την προδοσία και την κατάληψη της από τους τούρκους.
Κατωτέρω μπορείτε να παρακολουθήσετε κατά ημερομηνία, τα τότε δραματικά γεγονότα και τα ακολουθήσαντα στη συνέχεια.
Ευριπίδης Μπίλλης
Τ. Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ

(ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΝΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΑΡΑΓΜΕΝΗ    ΔΙΕΤΙΑ,   ΤΟΥ  ΠΡΕΣΒΗ  ΕΠΙ ΤΙΜΗ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΧΕΛΜΗ,  ΓΑΜΒΡΟΥ ΤΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΜΑΡΚΕΖΙΝΗ)

1.       21/9/1973. Θετική στάση για κίνηση  Μαρκεζίνη. Σοσιαλιστές, κατά πλειονότητα, Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά  (ΕΔΑ , το κατά κάποιο τρόπο υποκατάστατο του παράνομου ΚΚΕ προ της δικτατορίας).
2.       1-7/10/1973. Κυβέρνηση Μαρκεζίνη.
3.       7/10/1973. Έναρξη εχθροπραξιών στη Μέση Ανατολή.
4.       9-10/10/1973. Θερμές εκδηλώσεις υπέρ κίνησης Μαρκεζίνη από, Σταύρο Νιάρχο, καθηγητή Ιωάννη Γεωργάκη, έγκριτο δημοσιογράφο Γιάννη Μαρίνο, τον καθηγητή Άγγελο Αγγελόπουλο και άλλους.
5.       6/11/1973. Συζήτηση Μακαρίου με πρωθυπουργό Μαρκεζίνη. Μαρκεζίνης λέει ότι κατά τη γνώμη του ο ΟΗΕ  δεν παρέχει καμία δυνατότητα για να προωθηθεί το Κυπριακό, αφού επί σειράν ετών η προσφυγή στον ΟΗΕ δεν απέδωσε. Προτείνει απευθείας διαπραγματεύσεις με την Τουρκία (είχε προηγηθεί ιδιωτικό<;> ταξίδι του στην Τουρκία το 1972 όπου είχε συζητήσει το Κυπριακό με Ισμέτ Ινονού και άλλους Τούρκους πολιτικούς). Συμπληρώνει ότι την τυχόν λύση όπου θα καταλήξουν Ελλάς και Τουρκία θα τη θέσουν υπόψιν του Μακαρίου και δεν θα την επιβάλουν σε αυτόν. Μακάριος απαντώντας κατέληξε, <<Πάντως, εαν βρεθούμε προ αδιεξόδου(ανεφέρετο στις ενδοκυπριακές συνομιλίες), είμαι σύμφωνος να έχετε συνομιλίες απευθείας με την Τουρκία>> 
6.       6-10/11/1973. Αδιευκρίνηστη η στάση Καραμανλή για κυβέρνηση Μαρκεζίνη.
7.       15/11/1973. Ετοιμασία εξαγγελιών Μαρκεζίνη που προβλεπόταν να γίνουν την επομένην. Μεταξύ άλλων οι εξαγγελίες προέβλεπαν. Θέσπιση νόμου περί κομμάτων με πρόβλεψη κρατικής επιχορηγήσεως τους αποκλειόμενης με βαρύτατες ποινές κάθε άλλης χρηματοδότησης τους. Επιστροφή αντιστασιακών εξωτερικού και απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας σε όσους είχε αφαιρεθεί. Αναλογικό εκλογικό σύστημα. 
8.       15, 16, 17/11/1973. Γεγονότα Πολυτεχνείου.
9.       18/11/1973. Δηλώσεις πρέσβεως ΗΠΑ Τάσκα υπέρ κυβέρνησης Μαρκεζίνη.
10.   19/11/1973. Δηλώσεις  Κανελλόπουλου, αρχηγού τότε του κόμματος ΕΡΕ του Καραμανλή,  <<εκ μέρους όλου του πολιτικού κόσμου>>, ως εδήλωσε, (σημείωση Ε.Μ. προφανώς και μετά από συνεννόηση με Καραμανλή), <<εναντίον  του κράτους, του στρατιωτικού νόμου και της βίας εναντίον των φοιτητών>> και σαφώς εναντίον της κυβέρνησης Μαρκεζίνη.
11.   21/11/1973. Οι Αμερικανοί στρατιωτικοί εζήτησαν από Έλληνες στρατιωτικούς  τη χρησιμοποίηση των στρατιωτικών αεροδρομίων Ελευσίνας και Σούδας Κρήτης (πράγμα που στην ουσία θα τα μετέτρεπε σε Αμερικανικές βάσεις). Μαρκεζίνης και Παπαδόιπουλος απορρίπτουν το αίτημα που δεν περιλαμβανόταν στη σύμβαση του 1953 (Ελληνοαμερικανική συμφωνία του 1953).
12.   22/11/1973. Με σύμφωνη γνώμη Μαρκεζίνη και Παπαδόπουλου (ο οποίος λέγεται ότι εχαρακτήρισε τους Αμερικανούς <<γκάνγστερ>>) διαβιβάζεται η απάντηση για τους Αμερικάνους στον πρέσβυ Μηλιαρέση διευθυντή τότε της Β ' Πολιτικής Διεύθυνσης του ΥΠ.ΕΞ. Η απάντηση αναφέρει μεταξύ άλλων ότι το θέμα είναι πολιτικό και πρέπει να παραπεμφθεί στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος. Αναφέρει επίσης ότι τυχόν τροποίηση της ισχύουσας συμφωνίας θα πρέπει να προέλθει από κυβέρνηση που θα αναδειχθεί μετά τις εκλογές (που επρόκειτο να γίνουν).
13.   23/11/1973. Επίσκεψη στη Λάρισσα του Αμερικανού πτέραρχου της  Νοτιανατολικής Πτέρυγας του ΝΑΤΟ με έδρα τη Νάπολη. (Επιστροφή του στην Αθήνα το Σάββατο 24/11/1973).
14.   24/11/1973. Ο τότε αρχηγός Ενόπλων δυνάμεων στρατηγός Ζαγοριανάκος εκφράζει τους φόβους ότι οι Αμερικανοί θα παρεξηγούντο με την παραπομπή  του θέματος αυτού στο ΥΠ.ΕΞ. που κατά την την άποψην τους ήταν <<τεχνικό>>.
15.   24/11/1973. Καμμία δήλωση Καραμανλή μέχρι σήμερα.
16.   25/11/1973. Επίσκεψη την Κυριακή τα ξημερώματα στο ξενοδοχείο Χίλτον της Αθήνας του Αμερικανού πτεράρχου της Νοτιανατολικής Πτέρυγας του ΝΑΤΟ, όπου έμενε κάποιος Έλληνας στρατηγός. Ο Αμερικανός ακούστηκε να ρωτά τον Έλληνα: <<All  OK?>>.
17.   25/11/1973. Αντικίνημα Ιωαννίδη.  Συνθημα 1.30 μ.μ. από τηλεόραση: <<Η Ελλάς επανευρίσκεται εις την οδόν των πεπρωμένων της>>.
18.   3/12/1973. Κατά πληροφορίες Παναγιωτάκου μονίμου αντιπροσώπου Ελλάδος στον ΟΗΕ, οι Τούρκοι εξεδήλωσαν την επιθυμία να μη συνεχιστεί στην Κύπρο ο ενδοκοινοτικός διάλογος και να πάμε κατευθείαν σε συνεννόηση ελληνοτουρκική, όχι όμως με βάση ενιαίο  και κυρίαρχον κράτος  αλλά μία <<functional federation>>.  
19.   24/12/1973. Ο Παλαμάς (διπλωματικός, ΥΠ.ΕΞ. της κυβέρνησης Μαρκεζίνη, ανέφερε ότι ο Άγγελος Βλάχος είπε ότι <<ποτέ στη ζωή του δεν συνάντησε άνθρωπο τόσο ευθύ, όσο τον Γκιζίκη (<<πρόεδρο δημοκρατίας του Ιωαννίδη>>), και τόσο ικανό, όσον τον Ανδρουτσόπουλο (<<πρωθυπουργό>> του Ιωαννίδη).
<<Μπράβο του Βλάχου!!, σημειώνει ο συγγραφέας του βιβλίου>>.
(Σημείωση Ε. Μ. . Πρόκειται για τον γνωστό υβριστή του Μακαρίου σε συνέντευξη του στο δημοσιογράφο Παπαχελά. Τον Βλάχο χρησιμοποίησε ιδιαίτερα ως θα αναφερθεί στη συνέχεια ο Καραμανλής άμα τη επιστροφή του μετά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο και την  κατά την κατά τη  γνώμη μου προγραμματισμένη πτώση της  χούντας του Ιωαννίδη).
20.   5/1/1974. Από επιστολές Κωττάκη (πρέσβυ της Ελλάδος στη Χάγη) προς τον Παλαμά προκύπτει ότι οι Αμερικανοί έστειλαν εμπιστευτικήν έκθεση στον Βάν ντερ Στουλ, σύμφωνα με την οποία <<η αντικατάστασις της κυβερνήσεως Μαρκεζίνη ήταν απαραίτητη για την προστασία των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη>>.
21.   28/2/1974. Θάνατος του Γρίβα-Διγενή από καρδιακή προσβολή (; ΕΜ).
22.   23/2/1974. Η Τουρκία ανέθεσε σε δύο εταιρίες να διενεργήσουν υποθαλάσσιες γεωτρήσεις έναντι της Μικράς Ασίας προς ανεύρεση πετρελαίου στη ελληνική υφαλοκρηπίδα, ισχυριζόμενη ότι τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα (πράγμα που δεν δέκτηκε η ακολουθήσα διάσκεψη της Βενεζουέλας για το δίκαιο της θάλασσας το καλοκαίρι του 1974).
23.   30/3/1974. Ένταση με την Τουρκία σε όλα τα μέτωπα. Πλην του θέματος της υφαλοκρηπίδας, σκληρυνση των Τούρκων ως προς την Κύπρο, με δηλώσεις Ετσεβίτ (ο Τούρκος πρωθυπουργός της μετέπειτα εισβολής στην Κύπρο), περί ομοσπονδοποίησης, κτλ. Κυκλοφορία φημών για επιστράτευση των Τούρκων.
24.   2/4/1974. Διάβημα Σοβιετικού πρέσβυ προς το γενικό γραμματέα του ΥΠ.ΕΞ  Βλάχο ότι η Σοβιετική Ένωση διαθέτει πρόσφατες πληροφορίες περί υπάρξεως ξένων κύκλων που υποστηρίζουν ανατρεπτικές κινήσεις εναντίον του Μακαρίου, με εμπλεγμένους και Έλληνες αξιωματικούς <<ενωτικούς>>, τονίζοντας ότι η Σοβιετική Ένωση υποστηρίζει τις αρχές της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητος προκειμένου περί του Κυπριακού κράτους και της κατάργησης όλων των ξένων βάσεων στο νησί (ο συγγραφέας τονίζει ότι ο Σοβιετικός πρέσβυς απέφυκε να πεί και του <<ενιαίου του Κυπριακού κράτους>>). Ταυτόσημο διάβημα επέδόθη από Σοβιετική  Ένωση, σε Τουρκία και Αγγλία.
25.   4/4/1974. Διαψεύδονται πληροφορίες ότι ο Ιωαννίδης αντικαταστάθηκε από τον στρατηγό Ντάβο. Διαδίδεται ότι θα υπάρξει μεταβολή προ ή μετά το Πάσχα.
26.   17/4/1974. Οι προφητεύσαντες σοβαρές εσωτερικές μεταβολές για την περί το πάσχα εποχή μεταθέτουν τώρα τα γεγονότα για Ιούνιο-Ιούλιο.
27.   27/4/1974. Ο Τζούνης (του ΥΠ.ΕΞ.) ενημερώνει  Μαρκεζίνη ότι η κατάσταση στο ΥΠ.ΕΞ. χαώδης και ότι θεωρεί ότι μπορούν να υπάρξουν επικίνδυνες εξελίξεις για Κυπριακό και υφαλοκρηπίδα. Σημειώνει ότι επί συνομιλίας του Μπονάνου με Τούρκο πρέσβυ, ο ίδιος, καίτοι κατεξοχήν αρμόδιος, ουδεμίαν ενημέρωση είχε.
28.   8/5/1974. Αλλεπάλληλες μεταβάσεις στη Θεσσαλονίκη ανωτάτων αξιωματικών υπό διαφόρους προφάσεις. Προφανώς, κάτι γίνεται.
29.   8/5/1974. Συνομιλίες στην Λευκωσία Κισιγκερ και Γκρομίκο για πόλεμο Μέσης Ανατολής.
30.   19/5/1974. Πρέσβυς Σωσσίδης ενημερώνει Μαρκεζίνη, ότι κατά πληροφορίες του, προωθείται  λύση Στεφανόπουλου-Καραμανλή, στην οποία εμπλέκεται και ο Παλαμάς.
31.   22/5/1974. Παρά τα λεγόμενα από διαφόρους κύκλους ότι πρόκειται τον Ιούνιο να υπάρξουν εξελίξεις στο εσωτερικό μέτωπο, το καθεστώς Ιωαννίδη σκληραίνει τη στάση του ίσως λόγω παροδικής επικράτησης των πλέον αδιαλλάκτων πυρήνων.
32.   23/5/1974. Αναγραφή συνθημάτων στους δρόμους της Αθήνας (πχ στην οδό Λυκαβητού), συνθημάτων, ως, <<Κάτω ο Μακάριος>., <<Προδότης>>, <<Ζήτω η ΕΟΚΑ>> κτλ.
33.   26/5/1974. Τούρκοι εσκεμμένα παρασιωπούν Κυπριακό και οξύνουν την κατάσταση με υφαλοκρηπίδα.
34.   29/5/1974. Μίλησε ο Καραμανλής εναντίον του καθεστώτος, τονίζοντας ότι οδηγεί τον τόπο σε αδιέξοδο.
35.   31/5/1974. Εμφάνιση Τουρκικού ωκεοναγραφικού σκάφους στο Αιγαίο συνοδευόμενου από τουρκικά πολεμικά. Επιφυλακή Ενόπλων Δυνάμεων.
36.   31/5/1974. Σε συζήτηση Μαρκεζίνη με Τούρκο πρέσβυ, Τούρκος πληροφορεί Μαρκεζίνη ότι, οι Τούρκοι δεν επιθυμούν αναμέτρηση την παρούσαν στιγμή και ότι έκαναν ένα είδος <<πρόβας>> για να δουν πώς θα αντιδράσει η Ελλάς και ότι το κρίσιμο στάδιο θα είναι μετά τις 17-18 Ιουνίου στην Οττάβα μετά τις συνομιλίες των δύο υπουργών των εξωτερικών.
Ο  Τούκος πρέσβυς Γκουρούν πληροφόρησε Μαρκεζίνη κατά τη διάρκεια του γεύματος ότι ο στρατηγός Ντάβος βρίσκεται στη Σμύρνη, όπου συνομιλεί με Αμερικανούς και Τούρκους αξιωματικούς.
37.   20/6/1974. Τελεσίγραφο του Μακαρίου με επιστολή προς Γκιζίκη (Πρόεδρο δικτατορικής κυβέρνησης) για την απομάκρυνση και μη προαγωγή αριθμού Ελλήνων αξιωματικών της Εθνοφρουράς της Κύπρου που συνωμοτούσαν εναντίον του. Την παραίτησεη Βλάχου και την αποχώρηση Τζούνη ακολουθεί η παραίτηση Τετενέ , επειδή δεν ενημερώθηκε επί της επιστολής Μακαρίου προς Γκιζίκη. ΥΠ.ΕΞ. σε διάλυση. Όλοι θέλουν να διαχωρίσουν τη θέση τους από την πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση.
38.   15/7/1974. Πραξικόπημα χούντας εναντίον του Μακαρίου. Ο Μακάριος διαφεύγει  τη δολοφονία. Η Τουρκία υποδέχεται τα γεγονότα με χλιαρές δηλώσεις Ετσεβίτ και του Ισίκ ότι <<το θέμα αποτελει εσωτερικήν υπόθεση των  Ελλήνων>> και ότι <<πάντως, θα μεριμνήσει για τη μη υπονόμευση των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων και την αλλαγή του νομικού καθεστώτος της νήσου>>.
39.   18/7/1974. Αμερικανοί τηρούν χλιαρή στάση. Ελληνικό ΥΠ.ΕΞ.  σε πλήρη διάλυση. Ο τέως βασιλέας ζητεί από τον Ελληνικό Στρατό να επαναστατήσει εναντίον της Χούντας. Το ίδιο κάνει και Καραμανλής και προσφέρεταινα τεθεί αμέσως στη διάθεση του έθνους.
40.   19/7/1974. Κανείς δεν αμφισβητεί την ανάμειξη των ΗΠΑ στα πρόσφατα γεγονότα στην Κύπρο.  Πολλοί λέγουν ότι ο Νίξον συμφώνησε με τους Ρώσσους κατά την πρόσφατη μετάβαση του στη Μόσχα, η Μέση Ανατολή και η Κύπρος να περιέλθουν στη σφαίρα επιρροής των ΗΠΑ, ενώ η Βουλγαρία, η Γιουγκοσλαβία και η Ρουμανία να παραμείνουν στην ΕΣΣΔ.
41.   20/7/1974. Η Κύπρος υφίσταται Τουρκική εισβολή και οι Τούρκοι με την ανοχήν της χούντας (σημ. Ε.Μ:, που  δεν επέτρεψε στον αρμόδιο αξιωματικό για την άμυνα της περιοχής  Παύλο Κουρούπη, να αναπτυχθεί έγκαιρα για να εμποδίσει την απόβαση των Τούρκων), δημιουργούν προγεφύρωμα κοντά στην Κερύνια (σημ. Ε.Μ.:, παρά την καθυστερημένη ηρωϊκή αντίσταση με τους άνδρες του, του ηρωϊκώς πεσόντα αξιωματικού Παύλου Κουρούπη που καθήλωσε  αρκετό χρόνο τους Τούρκους δημιουργώντας τους πολύ μεγάλες απώλειες. Η Χούντα επίσης, παρά τις δραματικές εκκλήσεις Ελλήνων αξιωματικών,  δεν επέτρεψε την νυκτερινή μετάβαση των ελληνικών αρμάτων μάχης στην περιοχή της Κερύνιας, με αποτέλεσμα κατά τη μετάβαση τους εκεί την ημέρα να γίνουν εύκολος στόχος των Τουρκικών αεροπλάνων. Επίσης ελληνικό υποβρύχιο που παρακολουθούσε τα ελαύνοντα προς την Κύπρο Τουρκικά αποβατικά πλοία, διατάσσεται από Αρχηγό Ναυτικού Αραπάκη να επιστρέψει στη Ρόδο χωρίς να επιτεθεί εναντίον των Τουρκικών αποβατικών πλοίων). Πληροφορίες περί δυσαρεσκείας του Γ ' Σώματος Στρατού, ο διοικητής του οποίου Ντάβος φέρεται επιθυμών την επαναφορά του Καραμανλή.
Ο Κίσιγκερ δηλώνει ότι δεν δεν αποκλείεται κυβερνητική αλλαγή στην Ελλάδα.
42.   23/7/1974. 8.30μμ άφιξη Καραμανλή και λοιπά γνωστά. 9.45μμ δριμύτατες δηλώσεις Ανδρέα Παπανδρέου εναντίον Καραμανλή ( << η μία Νατοϊκή φρουρά διαδέχεται την άλλη>>). Στην προηγουμένως συγκληθείσα σύσκεψη από τον <<Πρόεδρο>> Γκιζίκη με πολιτικούς, κατά συγγραφέα, ο Αραπάκης ήταν φιλοκαραμανλικός, όχι, όμως, ο Γκιζίκης ούτε ο Μπονάνος.  Εξαιρετική εντύπωση άφησε ο τότε αρχηγός αεροπορίας Παπανικολάου.
43.   26-28/7/1974. Ορκωμοσία κυβέρνησης Καραμανλή. Διαπραγματεύσεις στη Γενεύη Μαύρου ( Μπίτσιου, Τζούνη, Μεταξά και άλλων) με Τούρκους και Άγγλους, για εκεχειρία. Στην Κύπρο συνεχίζονται οι αποβάσεις των Τούρκων, οι καταλήψεις χωριών, οι σκοτωμοί και η επέκταση των εδαφών τους.
Στην Ελλάδα συνεχίζονται ξέφρενοι πανηγυρισμοί ενώ καταστρέφεται ο Ελληνισμός της Κύπρου.
Γενικός γραμματέας ΥΠ.ΕΞ. ορίζεται ο Βλάχος.
44.   30/7/1974. Αίτημα της Ελάδας για σύγκλιση του συμβουλίου του ΝΑΤΟ  σε επίπεδο υπουργών, απορρίπτεται από τον τότε γενικό γραμματέα του Λούνς και άλλους, με το πρόσχημα ότι θα απουσιάζουν σχεδόν όλοι ή ότι είναι δύσκολο να έλθουν...και άλλα παρόμοια.
45.   1/8/1974. Μαύρος υπογράφει δυσμενέστατη συμφωνία στη Γενεύη (οι τούρκοι επανέρχονται στους θυλάκους που δεν είχαν, επεκτείνονται κτλ) και θριαμβολογεί κατά την άφιξη του στο αεροδρόμιο. Δηλώσεις Ετσεβίτ, με έμμεση απειλή αποχώρησης της τουρκίας από το ΝΑΤΟ και  με απειλές κατά Δωδεκανήσου.

Τηλεφώνημα Κυπρίου υπουργού Εξωτερικών Δημητρίου,  στο Ελληνικό ΥΠ.ΕΞ. ότι οι τούρκοι παραβιάζοντες τα συμφωνηθέντα επιτίθενται κατά των χωρίων (της Βόρειας Κύπρου) Καραβά και Λαπήθου, ότι ο στρατηγός Ντενίσης εν ανάγκη θα πυροβολήσεικτλ., και ότι πρέπει να ενημερωθεί αμέσως ο Βλάχος (Σημ. Ε.Μ.: ο γνωστός) και ο πρωθυπουργός και να του τηλεφωνήσουν στη Λευκωσία.

Απάντηση Βλάχου :  <<Έγιναν διαβήματα στην Αθήνα, στην Άγκυρα και στο ΝΑΤΟ, γνωρίζει τις παραβιάσεις ο Αβέρωφ και ο Καραμανλής και, εάν ξανατηλεφωνήσει ο Δημητρίου να του το πείτε>>
(Σημ.: Ε.Μ.:  Δηλαδή μην κάνετε τίποτε και αφήστε τους τούρκους να προχωρούν ελεύθερα).
Ώρα  11 μμ.Τηλεφωνεί στο ΥΠ.ΕΞ. ο στρατηγός Χανιώτης από το ΑΕΔ (Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων) λέγων ότι το ΥΠ.ΕΞ. αδρανεί, ενώ οι Τούρκοι ευρίσκονται στα πρόθυρα εισβολής εναντίον Καραβά και Λαπήθου των οποίων ο ελληνικός πληθυσμός τα έχει εκκενώσει. 
ΥΠ.ΕΞ. (Σημ. Ε.Μ.: Βλάχος και Σία) και κυβέρνηση Καραμανλή και Αβέρωφ δεν δίδουν εντολή απόκρουσης των τούρκων.
Ο Βλάχος δίδει εντολή να βρεθεί ο μόνιμος αντιπρόσωπος μας στον ΟΗΕ Καραγιάννης για επικοινωνήσει με το γενικό γραμματέα του ΟΗΕ για παροχή οδηγιών στον στρατηγό του ΟΗΕ στην Κύπρο Τσάντ, κτλ.
(Ερώτηση Ε. Μ. : να κάνει τι ο Τσαντ. Να επιβεβαιώσει ότι οι τούρκοι καταλαμβάνουν τα δύο ελληνικά χωριά;).
Μέχρι να ευρεθεί ο γενικός γραμματέας  του ΟΗΕ τα δύο χωριά καταλήφθηκαν από τους τούρκους χωρίς να δοθεί στον στρατηγό Ντενίση ουδεμία οδηγία από <<το εθνικό>> κέντρο. 
46.   6/8/1974. ΥΦ.ΕΞ. Χάρτμαν ΗΠΑ προς Έλληνα ΥΠ.ΕΞ. Μαύρο:
Πρέπει να υποστηρίξετε τον Κληρίδη που μίλησε περί καντονίων. Στον ΟΗΕ δεν έχετε καμία ελπίδα . Η λύση που θα εξευρεθεί πρέπει να είναι προϊόν διαπραγματεύσεων και να διασφαλίζει τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
  ͑͑͑ ͑ You have no choice  ͐ ͐.   ͑ ͑ Πρέπει να γίνουν μετακινήσεις πληθυσμών και να υπάρξει, στη νέα συμφωνία, μεγαλυτέρα εξασφάλιση για το τουρκοκυπριακό στοιχείο από εκείνη που προβλεπόταν στις συμφωνίες του 1960, οι οποίες άλλωστε, γι  ̛ αυτόν ακριβώς το λόγο απέτυχαν  ͐ ͐. . . . .
47.   7/8/1974. Οι τούρκοι συνεχίζουν να παραβιάζουν την εκεχειρία . Αναχωρεί για τη Γενεύη η ελληνική υπό το Μαύρο αντιπροσωπία για τη δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων με τούρκους και άγγλους.
48.   15/8/1974. Ναυάγιο διασκέψεως Γενεύης.  Έναρξη  <<Αττίλα 2>> συνέχισης της κατάληψης (σημ. Ε.Μ.: της προσχεδιασμένης από τούρκους, Κίσιγκερ και άγγλους) του 40% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. 
Αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ (ερώτηση Ε.Μ.: γιατί;).
 Μεγάλη χαρά του κόσμου για την αποχώρηση από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ......κτλ.
Οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι υποστηρίζουν τη  ͑ ͑μεγαλυτέρα διοικητική αυτονομία των τουρκοκυπρίων  ͐ ͐.
Ο Κίσιγκερ  σε μηνύματα του προς Καραμανλή διαβεβαιεί ότι είναι εναντίον της διχοτόμησης και ότι η λύση πρέπει να εξευρεθεί κάπου μεταξύ της λύσεως Κληρίδη περί καντονίων και των θέσεων των τούρκων.
49.   19/8/1974. Συμπλήρωση από τους τούρκους της κατάληψης του 40% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δολοφονείται στη Λευκωσία ο Αμερικανός πρέσβυς  Ρότζερ Ντέϊβις.
50.   22/8/1974. Τραγική η κατάστασης στην Κύπρο με οξύτατο το πρόβλημα της προσφυγοποίησης 200.000 Ελληνοκυπρίων.
Εμπρηστικές δηλώσεις Ετσεβίτ προς Σουλτσμπέργκερ ότι πλην της Κύπρου υπάρχουν τα θέματα της υφαλοκρηπίδας, του εναερίου χώρου του Αιγαίου, της αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών των κειμένων έναντι των τουρκικών ακτών κτλ.
51.   24/8/1974. Η ΕΣΣΔ προτείνει τη σύγκλιση διασκέψεως στα πλαίσια του ΟΗΕ, των εγυητριών δυνάμεων της Κυπριακής Δημοκρατίας  (της συμφωνίας του 1960 ) με τη συμμετοχή των μονίμων και μη μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, υπό την προυπόθεση αποχωρήσεως όλων των ξένων στρατευμάτων από την νήσο.

Ενώ η Κύπρος αιμάσσει  ο άγγλος πρέσβυς στην Αθήνα Χούπερ προτείνει με την υποστήριξη των ΗΠΑ, σχέδιο επιλύσεως του Κυπριακού, προβλέπον τη δημιουργία δύο αυτόνομων διοικήσεων, τουρκικής και ελληνικής (σημ. Ε.Μ.: τα σημερινά δύο <<states>> που απαιτεί ο Ταλάτ) στο πλαίσιο κυριάρχου και ανεξαρτήτου Κυπριακού κράτους.

(Σημ. Ε.Μ.: η Αγγλία παρόλον που σύμφωνα με τη συμφωνία του 1960 ήταν εγγυήτρια δύναμη της Κυπρικής Δημοκρατίας ουδέν έπραξε για να εμποδίσει την κατάληψη του 40% του Κυπριακού εδάφους από τους τούρκους. Έτσι αρκέστηκε σε  ορισμένους θεατρινισμούς του άγγλου Κάλαχαν στη Γενεύη, περί του ότι η τουρκία θα γίνει όμηρος της Κύπρου κτλ, ενώ παράλληλα προχωρούσε στην εφαρμογή των προυπαρχόντων σχεδίων, σύμφωνα και με τις ανωτέρω προτάσεις του άγγλου πρέσβυ στην Αθήνα)

Ο Έλλην ΥΠ.ΕΞ. Μπίστιος απέρριψε την αγγλοαμερικανική πρόταση, λέγοντας ότι η Ελλάς προσανατολίζεται μάλλον στην αποδοχή της ρωσικής πρότασης.

52.   3/9/1974. Ο Μαύρος δηλώνει επίσημα ότι η 21η Απριλίου και το πραξικόπημα στην Κύπρο, οφείλονται στη CIA.
Εντολή προς πρέσβεις Ελλάδος σε Λονδίνο (όπου βρισκόταν ο Μακάριος) και σε Κύπρο (όπου ακόμα προήδρευε ο Κληρίδης) να ζητήσουν εγγράφους εξουσιοδοτήσεις από Μακάριο και Κληρίδη ότι αφήνουν το χειρισμό του Κυπριακού  εν λευκώ στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία θα τους ενημερώνει σχετικώς. Άλλως, η Ελλάς απεκδύεται πάσης ευθύνης για τις εξελίξεις, ευθύνη των οποίων  θα έχει μόνον η Κύπρος.
Οι αποδέκτες των οδηγιών διετύπωσαν επιφυλάξεις επ ͐ αυτών, αλλά ενετάλησαν να τις εκτελέσουν κατόπιν προσωπικής εντολής του Καραμανλή.

(Σημ. Ε.Μ.: από τον Καραμανλή αρχιτέκτονα των συμφωνιών της Ζηρίχης και του Λονδίνου που τις επέβαλε στην Κύπρο,  αποδεχόμενος την εισαγωγή του τουρκικού παράγοντα στην Κύπρο, με δικαιώματα στρατιωτικής επέμβασης κτλ σε μία Κύπρο με το 82% των κατοίκων της Έλληνες)

53.   12/9/1974. Ο Τάσκα λέει στον Μαρκεζίνη ότι ετοιμάζεται ατιμωτική λύση για το Κυπριακό και θα είναι πολύ δύσκολο για τον Καραμανλή να την υπογράψει.

(Σημ. Ε.Μ.: Αν θυμηθούμε την ιστορία του ανδρός,  αντίδραση του στα γεγονότα της Πόλης και της Σμύρνης, Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου, σιωπή του στην προσπάθεια Μαρκεζίνη, μη αντίδραση του στη σχεδιαζόμενη εισβολή στην Κύπρο που κατά τη γνώμη μου με τις διασυνδέσεις που είχε αποκλειόταν να μην γνώριζε, τις δηλώσεις Κίσιγκερ για την αναμενόμενη <<προφανώς>> προσχεδιασμένη αλλαγή της επιστροφής του μετά την εισβολή, <<τίποτε δεν ήταν δύσκολο >> για τον Καραμανλή).  

54.   14/9/1974. Μεγάλη ανησυχία λόγω γεγονότων από φιλοκαραμανλικούς  για  αριστερούς.
55.   22/9/1974. Ο  Νίκος Μομφεράτος δηλώνει στον Μαρκεζίνη,  ότι ο αρχηγός Ναυτικού Αραπάκης  θέλει να τον επισκεφθεί και ότι την υπόθεση του Πολυτεχνείου την οργάνωσε ο Ιωαννίδης.
56.   26/9/1974. Γνωστοποιείται η παραίτηση του πρέσβυ Άγγελου Βλάχου από την καριέρα και ο διορισμός του ως γενικού διευθυντού του Πολιτικού Γραφείου τοτε πρωθυπουργού Καραμανλή,  στη θέση του Αχιλλέα Καραμανλή
     (Σημ. Ε.Μ.: Μπράβο του Βλάχου!).
10/10/1974. Αρχηγός Ναυτικού Αραπάκης που ήταν λαλίστατος δηλώνει στο συγγραφέα (πρέσβυ τότε Γεώργιο Χέλμη, που είχε μεταβεί στο Πεντάγωνο για υπογραφή συμφωνίας προμήθειας από το ελληνικό Ναυτικού) σε συνομιλία 10 λεπτών πριν εισέλθει στο γραφείο του υπουργού Άμυνας Αβέρωφ, ότι επανειλλημένα ετόνισε πόσον άφρων ήταν η ενέργεια του Ιωαννίδη εναντίον του Μακαρίου στην Κύπρο, πόσον ο ίδιος κατ  ͐ επανάληψη προσπάθησε να τον εμποδίσει, αλλά εστάθη αδύνατον κτλ. Ότι ο Μακάριος έπρεπε να παραμείνει στην Κύπρο διότι συντελούσε στην εξισορρόπηση της κατάστασης, κτλ
57.   9/11/1974. Διαφωνία Μακαρίου (που επιστρέφει σύντομα στην Κύπρο) και Κληρίδη (προεδρεύοντος), του Κληρίδη δημοσία υποστηρίξαντος ότι είναι είναι αποδεκτή και  η γεωγραφική ομοσπονδία,  ενώ ο Μακάριος την απορρίπτει αποδεχόμενος μόνον τα καντόνια.
 (Σημ. Ε.Μ.: Ως γνωστόν ο Κληρίδης πριν την άφιξη του Μακαρίου επέτρεψε την μετακίνηση όλων των τουρκοκυπρίων από τις εστίες τους στο νότο στον καταληφθέντα βορρά, θέσας τον θεμέλιο λίθο  <<των δύο states>> που απαιτεί σήμερα η Τουρκία δια του Ταλάτ)
58.    15/12/1974. Επιστροφή  Μακαρίου στην Κύπρο
59.   5/12/1974. Τέλος ημερολογίου πρέσβυ Γεωργίου Χέλμη με ανάληψη καθηκόντων του στο Γιοχάνεσμπουρκ.


Τουρκική εισβολή στην Κύπρο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Κρατική τουρκική αφίσα της Εισβολής 1974
Στις 20 Ιουλίου 1974, σαράντα περίπου χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες, υπό την υποστήριξη της Τουρκικής Αεροπορίας και του ναυτικού εισέβαλαν παράνομα και κατά παράβαση του καταστατικού χάρτη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στις βόρειες ακτές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τετρακόσια τέσσερα χρόνια μετά την οθωμανική εισβολή, η σύγχρονη ιστορία της Κύπρου βρίσκεται μπροστά σε μία νέα εισβολή. Η απόβαση των Τουρκικών στρατευμάτων που ολοκληρώθηκε σε δύο φάσεις, με ένα μήνα σχεδόν διαφορά η πρώτη από τη δεύτερη, είχε ως αποτέλεσμα την παράνομη κατοχή του 37% της Κυπριακής Δημοκρατίας. Περίπου 200.000 εκδιώχθηκαν από τα σπίτια τους, έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα, περίπου 4.000 νεκροί, και 1.619 δηλώθηκαν αγνοούμενοι. Οι Τούρκοι κατακτούν το 65% της καλλιεργήσιμης έκτασης, το 70% του ορυκτού πλούτου, το 70% της βιομηχανίας, το 80% των τουριστικών εγκαταστάσεων [1].
Η Τουρκία υποστήριξε ότι δεν πρόκειται για εισβολή αλλά για «ειρηνική επέμβαση» με σκοπό την επαναφορά του συνταγματικού σκηνικού στην πριν του πραξικοπήματος κατάσταση. Επίσης η Τουρκία ανακοίνωσε ότι το δικαίωμα για την επέμβασή της ήταν κατοχυρωμένο στη Συνθήκη Εγγυήσεως της Κυπριακής Δημοκρατίας, συνθήκη που δημιουργήθηκε με σκοπό να διαφυλάσσει την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας[2]. Η Συνθήκη Εγγυήσεως δεν δίνει το δικαίωμα ένοπλης παρέμβασης στις εγγυήτριες χώρες, παρά μόνο εάν
  1. Εγγυήτρια χώρα χρειάζεται να αμυνθεί σε περίπτωση εισβολής από μια Τρίτη χώρα.
  2. Τα Ηνωμένα Έθνη ζητήσουν ένοπλη παρέμβαση από μια εγγυήτρια χώρα
  3. Η Κυπριακή Δημοκρατία ζητήσει ένοπλη παρέμβαση και το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εγκρίνει το αίτημα.
Πότε δεν εγκρίθηκε τέτοιο αίτημα από το Συμβούλιο Ασφαλείας, ποτέ η Κυπριακή Δημοκρατία δεν ζήτησε από την Τουρκία να παρέμβει στρατιωτικά[3] και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, που συνεδρίασε στη Νέα Υόρκη στις 16 Ιουλίου, δεν είχε πάρει απόφαση[4]. Η Τουρκία, σύμφωνα με τις Ελληνικές θέσεις, ενέργησε με βάση τα προ πολλού έτοιμα σχέδια της[5]. Η Τουρκία υποστηρίζει ( άσχετα με την Συνθήκη Εγγυήσεως) ότι ο Τουρκοκυπριακός λαός ζήτησε την επέμβαση, ο οποίος είχε αναγκαστεί να μεταφερθεί σε καταφύγια και ήταν υπό διωγμό. Παρόλα αυτά, η Συνθήκη Εγγυήσεως ρητώς αναφέρει πως στην προκειμένη περίπτωση που εγγυήτρια χώρα επέμβει, οφείλει να το κάνει με απόλυτο στόχο την διαφύλαξη της ανεξαρτησίας και εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αντίθετα, η Τουρκία εισέβαλε και έκτοτε κατέχει τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δηλώνει ταυτόχρονα, πως δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως κράτος. Επιπλέον, η Αγγλία, η τρίτη εγγυήτρια χώρα, συνεχίζει να αναγνωρίζει φραστικά την Κυπριακή Δημοκρατία και την Συνθήκη Εγγυήσεως. Δεν έχει όμως επέμβει μέχρι σήμερα για να διαφυλάξει την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Κυπριακή Δημοκρατία κάλεσε την Τουρκία, να προσφύγουν και οι δυο χώρες στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για να γνωματεύσει κατά πόσο νόμιμα εισέβαλε η Τουρκία στην Κύπρο. Η Τουρκία όμως αρνείται.[6].


Η εισβολή και διαίρεση του νησιού σχεδιασμένη από καιρό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βρετανία στην Κύπρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τις πρώτες δεκαετίες της αγγλοκρατίας οι Έλληνες της Κύπρου είδαν με ευχαρίστηση την αλλαγή. Η Τουρκική-Οθωμανική κακοδιοίκηση και τυραννία τερματιζόταν, οι νέοι κυρίαρχοι, αν και ξένοι, ήταν χριστιανοί και τους συνόδευε η φήμη ότι κυβερνούσαν τους λαούς με πνεύμα φιλελεύθερο και ανεκτικό. Από την πρώτη στιγμή γεννήθηκαν ελπίδες ότι οι Άγγλοι θα παραχωρούσαν τελικά την Κύπρο στην Ελλάδα. Οι ελπίδες των Ελληνοκυπρίων ήταν ουτοπικές.
Η Κύπρος είχε μια σημαντική τουρκική μειονότητα, βρισκόταν πολύ μακριά από την Ελλάδα και πολύ κοντά στην Τουρκία. Επίσης, η Αγγλία αφενός είχε αναλάβει την διακυβέρνηση της Κύπρου με σαφείς δεσμεύσεις έναντι της Τουρκίας, και αφετέρου η Κύπρος παρείχε πολλά στρατηγικά πλεονεκτήματα στη Βρετανία, όπως έλεγχο της διώρυγας του Σουέζ και τη διασφάλιση του θαλάσσιου δρόμου προς τις Ινδίες. Με βάση την Κύπρο, η Μεγάλη Βρετανία ήταν ευκολότερο να αναχαιτίσει τη σοβιετική επέκταση προς τη Μεσόγειο, και μπορούσε να εδραιώσει τη ναυτική της υπεροχή στη Μεσόγειο (με την Κύπρο και το Γιβραλτάρ στα άκρα και τη Μάλτα στο κέντρο).

Η Βρετανία κήρυξε άκυρη την Συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την είσοδο της Τουρκίας στον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Δυνάμεων (Γερμανίας, Αυστρίας) και τα γεγονότα που ακολούθησαν μέχρι την Συνθήκη της Λωζάνης, η Αγγλία κήρυξε άκυρη τη Συνθήκη Κωνσταντινούπολης (1878), απέλασε και ακύρωσε όλες τις Τουρκικές βλέψεις προς την Κύπρο, και προσάρτησε το νησί στις 5 Νοεμβρίου 1914, καθιστώντας την «αποικία του Στέμματος». Οι σαφείς δεσμεύσεις έναντι της Τουρκίας, με τις οποίες η Αγγλία είχε αναλάβει την διακυβέρνηση της Κύπρου, δεν υφίσταντο πλέον. Η Αγγλία ανακήρυξε την Κύπρο ως αποικία για καθαρά δικά της συμφέροντα.
Παρόλα ταύτα, οι Έλληνες της Κύπρου είχαν θερμό εθνικό πόθο να απεξαρτηθούν από τους αποικιοκράτες κατακτητές. Ο ενωτικός πόθος βρισκόταν διαρκώς ενώπιον των Άγγλων κυριάρχων, με δημοψηφίσματα, άοπλες εξεγέρσεις και διαμαρτυρίες. Στις 18 Οκτωβρίου 1931, αντιδρώντας στην αυθαιρεσία του Άγγλου Κυβερνήτη, αλλά και στην επίμονη άρνηση των Άγγλων να ικανοποιήσουν τους ενωτικούς πόθους των Ελληνοκυπρίων, ο λαός της Κύπρου μπήκε σε ανένδοτο αγώνα για Ένωση με την Ελλάδα. Πυρπόλησαν το κυβερνείο, αστυνομικούς σταθμούς και αποικιακά κυβερνητικά γραφεία. Αποκορύφωμα της βρετανικής αρνητικότητας ήταν δηλώσεις του υφυπουργού Αποικιών Χένρι Χόπκινσον στη Βουλή των Κοινοτήτων, ο οποίος αναφερόμενος στο αίτημα των Κυπρίων για αυτοδιάθεση είπε : «Υπάρχουν ορισμένα εδάφη της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, τα οποία λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους, ουδέποτε θα πρέπει να αναμένουν ότι θα γίνουν πλήρως ανεξάρτητα»[7]. Η Ελληνική προσφυγή στον ΟΗΕ, η οποία ακολούθησε το διαβόητο «ουδέποτε» του Χόπκινσον, στηρίχθηκε στο άρθρο 1, παράγραφος 2, του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, που διαλαμβάνει ότι ένας από τους σκοπούς των Ηνωμένων εθνών είναι «να αναπτύσσουν φιλικές σχέσεις μεταξύ των Εθνών, που να βασίζονται στο σεβασμό προς την αρχή της ισότητας των δικαιωμάτων και της αυτοδιάθεσης των λαών».

Η Βρετανία μετατρέπει το Κυπριακό από αποικιακό ζήτημα σε ελληνοτουρκική διαφορά.[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι αγγλικές κυβερνήσεις των Συντηρητικών αναγνώρισαν την πολιτική απειλή που δημιουργείτο εναντίον τους, γενικότερα σε όλες τους τις αποικίες, αλλά ειδικότερα στην Κύπρο, με το όλο και αναβαθμιζόμενο δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών. Έτσι σχεδίασαν και πέτυχαν να μετατρέψουν το Κυπριακό από αποικιακό ζήτημα σε ελληνοτουρκική διαφορά, επειδή με αυτό τον τρόπο η πολιτική πίεση που δεχόταν θα υποβαθμίζετο. Εάν η Τουρκία εμπλεκόταν πολιτικά ζητώντας την Κύπρο, η Αγγλία θα μπορούσε στο διηνεκές να παρουσιάζεται ως διαμεσολαβητής και κηδεμόνας της Κύπρου. Ως το 1954, οι Τουρκικές κυβερνήσεις, παρά τις πιέσεις του Τουρκικού τύπου, σπάνια και με πολλή διακριτικότητα εκδήλωναν την αντίθεση τους στην Ένωση, αφού η Αγγλία κήρυξε άκυρη τη Συνθήκη της Κωνσταντινουπόλεως και οποιαδήποτε Τουρκικά συμφέροντα στη Κύπρο. Η Τουρκία τότε έδινε μεγάλη σημασία στη διαφύλαξη των ομαλών σχέσεων της Τουρκίας με την Ελλάδα. Η αγγλική διπλωματία όμως παρότρυνε παρασκηνιακά την Κυβέρνηση του Αντνάν Μεντερές να εκδηλώσει ενδιαφέρον για την Κύπρο και η Τουρκία βρήκε ευκαιρία για επανάκτηση χαμένου Οθωμανικού εδάφους[8]. Στις 8 Ιουνίου 1949 ο αναπληρωτής Κυβερνήτης της αγγλικής αποικίας της Κύπρου R.E.Turnbull εξέδωσε εγκύκλιο με την οποία απαγορεύει στην βρετανική διοίκηση στην Κύπρο να χρησιμοποιεί τον όρο "Μουσουλμάνοι της Κύπρου". Αντί αυτού επιβάλει τον όρο "Τουρκοκύπριοι".[9]
Στις 15 Ιανουαρίου 1950, στο Ενωτικό Δημοψήφισμα που διενήργησε η εθνάρχουσα εκκλησία, το 97% των Ελλήνων Κυπρίων ψήφισαν υπέρ της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα. Η σπουδή τότε των Βρετανών στράφηκε στο «πώς να αξιοποιήσουν τους Τούρκους», υπέρ της συνέχισης της αγγλοκρατίας και εναντίον του αντιαποικιακού κινήματος των Κυπρίων: Στις 19 Ιανουαρίου 1950, ο Βρετανός πρέσβης στην Αθήνα σημείωσε στην έκθεση του προς το Φόρεϊν Όφις: «Το τουρκικό χαρτί δεν είναι εύκολο στον χειρισμό, αλλά χρήσιμο στη δύσκολη θέση που βρισκόμαστε.»[10]
Σε συνέντευξη του στις 23 Ιανουαρίου 1950, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Νετζμεττίν Σαντάκ δήλωσε: «Δεν τίθεται ζήτημα που ονομάζεται Κυπριακό. Η Βρετανική Κυβέρνηση δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την νήσο Κύπρο σε κάποιο άλλο κράτος.» [11] Στις 20 Ιουνίου 1950, ο τότε νέος υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Αλί Φουάντ Κιουπρουλού, επίσης δήλωσε: «Για την Τουρκία δεν υφίσταται ζήτημα Κυπριακού.» [12]
Οι προσπάθειες των Βρετανών να κινητοποιήσουν την τουρκική μειονότητα και -μέσω αυτής- την Τουρκία εναντίον των Ελλήνων, ως αντίβαρο στον ειρηνικό αγώνα της Κύπρου για Αυτοδιάθεση – Ένωση, εντάθηκαν σε ύψιστο βαθμό το 1954, όταν η κυβέρνηση των Αθηνών πείσθηκε από τον Κύπριο Εθνάρχη Μακάριο να εισαγάγει το Κυπριακό στον ΟΗΕ[13].
Παράλληλος κύριος στόχος των αποικιοκρατών, σε πλήρη συνεργασία με την τουρκική ΤΜΤ, ήταν η εκτροπή του Κυπριακού από ζήτημα απελευθερωτικού/αντιαποικιακού αγώνα, σε ελληνοτουρκικό πρόβλημα αιματηρών διακοινοτικών συγκρούσεων. Χρειαζόταν να χυθεί τόσο αίμα, ώστε να προκληθεί ασίγαστο μίσος. Κορύφωση εκείνων των προσπαθειών, υπήρξε η Σφαγή των Κοντεμενιωτών στο Κιόνελι, στις 12 Ιουνίου 1958. «Το φρικιαστικότερο κακούργημα που διέπραξε η αγγλο-τουρκική συμμαχία εναντίον των Ελλήνων Κυπρίων, ήταν η ομαδική σφαγή των Κοντεμενιωτών στο Κιόνελι, ημέρα Πέμπτη, 12η Ιουνίου 1958. Την διέπραξαν, οργανωμένοι προς τούτο, ενεδρεύοντες στο αμιγώς τουρκικό χωριό Κιόνελι, 200 περίπου αιμοβόροι Τουρκοκύπριοι οι οποίοι, πυροβόλησαν, κατέσφαξαν, κατακρεούργησαν, αποκεφάλισαν, οκτώ άοπλους Έλληνες, από ένα σύνολο 35 Κοντεμενιωτών που ο αγγλικός στρατός συνέλαβε νωρίτερα στο χωριό Σκυλλούρα και τους μετέφερε προς σφαγή, στους αναμένοντες τα ανυπεράσπιστα θύματά τους, Τούρκους Κιονελίτες» [14] [15]

Οι Άγγλοι συνεργάζονται με τους Τούρκους[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αγορεύοντας κατά τη συζήτηση του Κυπριακού τον Σεπτέμβριο του 1954, ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας Σέλγουιν Λόιντ επίτηδες έδωσε έμφαση στην αντίθεση των Τουρκοκυπρίων προς την Ένωση και τον κίνδυνο διακοινοτικών ταραχών. Πρόσφερε έτσι την ευκαιρία στον Τούρκο αντιπρόσωπο Σελίμ Σαρπέρ να υποστηρίξει πλήρως τις βρετανικές θέσεις και να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας. Πλήρη ανάμειξη της Τουρκίας στο Κυπριακό επιχείρησε η κυβέρνηση του Άντονι Ήντεν το καλοκαίρι του 1955. Ενδεικτικά, στις 30 Ιουνίου 1955 ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας Χάρολντ Μακμίλαν προσκάλεσε τους ομολόγους του της Ελλάδας Στέφανο Στεφανόπουλο και της Τουρκίας Φατίν Ρουστού Ζορλού σε μια τριμερή διάσκεψη στο Λονδίνο για να συζητήσουν «πολιτικά και αμυντικά ζητήματα που επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο». Παρά τις έντονες προειδοποιήσεις του Μακαρίου ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στη Διάσκεψη θα σήμαινε αναγνώριση της Τουρκίας ως ενδιαφερόμενου μέρους στο Κυπριακό, η Ελληνική Κυβέρνηση έπεσε σε καλοστημένη παγίδα[16].
Στην τριμερή διάσκεψη ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Φατίν Ρουστού Ζορλού δήλωσε ωμά ότι «το μέλλον της Κύπρου δεν ήταν θέμα ούτε της Ελλάδας ούτε της Κύπρου, αλλά της Βρετανίας και της Τουρκίας»[17]. Υπογραμμίζοντας την αντίθεση της Τουρκίας στην Ένωση, χρησιμοποίησε επιχειρήματα, πολλά από τα οποία επαναλαμβάνονται μέχρι σήμερα. Η Κύπρος, είπε, είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της Τουρκίας. Όποιος ελέγχει την Κύπρο ελέγχει και τα νότια λιμάνια της Τουρκίας. Υποστήριξε ότι το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης δεν έχει απόλυτη εφαρμογή. Τα νησιά Ώλαντ, είπε, αν και οι κάτοικοί τους κατά 95% είναι Σουηδοί, παραχωρήθηκαν στη Φινλανδία, επειδή είναι πλησιέστερα στην χώρα αυτή παρά στη Σουηδία. Ο Ζορλού απέρριψε όχι μόνο την αυτοδιάθεση, αλλά και την αυτοκυβέρνηση, υποστηρίζοντας ότι, μέχρις ότου ηρεμήσουν τελείως τα πράγματα, έπρεπε να διατηρηθεί στην Κύπρο το υφιστάμενο καθεστώς. Στη Διάσκεψη έγινε ολοφάνερο το χάσμα απόψεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας[18]. Ήταν ό,τι ακριβώς επιδίωκε η Αγγλία[19], αυτό ομολόγησε ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών Ivone Kirkpatrick στον δημοσιογράφο Σύριλ Φολς[20]. Ο Macmillan αναφέρει: «Είχε (η Ελλάδα) τουλάχιστον αποδεχτεί ότι η Κύπρος δεν ήταν «αποικιακό πρόβλημα», αλλά ένα μεγάλο διεθνές ζήτημα»[21].
Το 1955 οι Βρετανοί συμμάχησαν με τους Τουρκοκύπριους εναντίον της ΕΟΚΑ, εκπαίδευσαν ειδική τουρκική μηχανοκίνητη μονάδα για να πολεμήσει την ΕΟΚΑ και προσέλαβαν ακόμα περισσότερους Τούρκους στην αστυνομία και τις εφεδρικές δυνάμεις. Μέλη αυτών των μονάδων ήσαν αναμεμειγμένοι στην ΒΟΛΚΑΝ και αργότερα στην ΤΜΤ [22]. Συγκεκριμένα, προκειμένου να αντιμετωπίσουν οι Βρετανοί την ΕΟΚΑ, δημιούργησαν την "Επικουρική Αστυνομία" αποτελούμενης εξ'ολοκλήρου από Τούρκους της Κύπρου μέλη ταυτοχρόνως της οργάνωσης "Βολκάν". Κύριος στόχος της ΒΟΛΚΑΝ, ήταν να στρέψει τον τουρκοκυπριακό πληθυσμό κατά των Ελλήνων Κυπρίων. Στις προκηρύξεις της, η ΒΟΛΚΑΝ εξέδιδε διαταγές απαγόρευσης στους Τούρκους να περιφέρονται στις ελληνοκυπριακές συνοικίες και να συχνάζουν σε κέντρα και κινηματογράφους των Ελλήνων, με την απειλή ότι, «όσοι δεν υπακούσουν θα κατηγορηθούν προδότες της πατρίδας και δεν θα έχουμε τύψεις συνειδήσεως αν πάθουν οτιδήποτε κατά τις επιθέσεις που θα διενεργήσουμε στους χώρους αυτούς». Η Βολκάν κινητοποίούσε την τουρκοκυπριακή νεολαία σε συλλαλητήρια που εξελίσσονταν σε τυφλές επιθέσεις όχλων κατά των Ελλήνων, όταν ανάμεσα στα θύματα της ΕΟΚΑ συγκαταλεγόταν και κάποιος Τουρκοκύπριος αστυνομικός των Εγγλέζων. [23].

Τουρκικές προβοκάτσιες, ηθικός υποστηρικτής η Αγγλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Σεπτεμβριανά
Η Τριμερής Διάσκεψη του Λονδίνου είχε και τρομερές επιπτώσεις στην Ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης. Από τον Αύγουστο του 1954, που κατατέθηκε από την Ελληνική κυβέρνηση προσφυγή στον ΟΗΕ με αίτημα την αυτοδιάθεση του Κυπριακού λαού, επικράτησε στη Τουρκία μεγάλος λαϊκός αναβρασμός. Στον Τύπο γράφονταν εμπρηστικά ανθελληνικά άρθρα και η τουρκική Κυβέρνηση πιεζόταν να αναλάβει δράση για να ματαιώσει την Ένωση. Με υποκίνηση της υπό τον Φαζίλ Κουτσιούκ τουρκοκυπριακής ηγεσίας, ιδρύθηκε στην Τουρκία οργάνωση με την ονομασία «Η Κύπρος είναι Τουρκική», που δεν έπαυε να εξάπτει τον φανατισμό των λαϊκών μαζών. Με υπόδειξη του υπουργού Εξωτερικών Ζορλού οργανώθηκαν από την ίδια την Κυβέρνηση και από στελέχη του κυβερνώντος Δημοκρατικού κόμματος, απίστευτης βαρβαρότητας ταραχές σε βάρος της ελληνικής μειονότητας στην Κωνσταντινούπολη. Απέβλεπαν στο να δοθεί το μήνυμα ότι η Κύπρος συγκλόνιζε τον Τουρκικό Λαό σε βαθμό που η Κυβέρνηση «αδυνατούσε να συγκρατήσει την κοινή γνώμη». Αυτό αποκάλυψε ο Μεντέρες στο δημοσιογράφο και πρόεδρο της οργάνωσης «Η Κύπρος είναι Τουρκική», Χικμέτ Μπιλ[24]. Έναυσμα των ταραχών αποτέλεσε είδηση που μεταδόθηκε από τον κρατικό ραδιοσταθμό και τις εφημερίδες ότι στις 5 Σεπτεμβρίου ρίχτηκε στην Θεσσαλονίκη βόμβα εναντίον του σπιτιού όπου είχε γεννηθεί ο Κεμάλ Ατατούρκ. Τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης άφησαν να εννοηθεί ότι ευθύνονταν Έλληνες. Στην πραγματικότητα, τη βόμβα την είχε μεταφέρει Τούρκος φοιτητής από την Τουρκία και την τοποθέτησε Τούρκος κλητήρας. Τα δύο αυτά πρόσωπα συνελήφθησαν και ομολόγησαν την πράξη τους.

Καμία λύση χωρίς την έγκριση της Τουρκίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από τη στιγμή που οι Βρετανοί κατέστησαν την Τουρκία ισότιμο ενδιαφερόμενο μέρος στο Κυπριακό, οι Τούρκοι αποθρασύνθηκαν. Με τρόπο ωμό, βίαιο και έξω από τα διπλωματικά θέσμια πολλές φορές, δεν παρέλειπαν ευκαιρία που να μην καθιστούν σαφές, τόσο προς την Αγγλία, όσο και προς την Ελλάδα και τις ΗΠΑ ότι καμία λύση δεν θα μπορούσε να δοθεί στο Κυπριακό χωρίς την έγκριση της Τουρκίας. Και καθώς η Τουρκία εθεωρείτο πολύτιμος και αναντικατάστατος σύμμαχος του ΝΑΤΟ, οι τουρκικές αυτές προειδοποιήσεις λαμβάνονταν πολύ σοβαρά υπόψη. Τελικά, η αγγλική πολιτική στο Κυπριακό κατέστη δέσμια των Τούρκων. Δεν απείχε από την πραγματικότητα αυτό που ο Ρούντολφ Τσόρτσιλ, γιος του Ουίνστον Τσόρτσιλ, είπε στις 6 Ιουλίου του 1956 στον Αμερικανό δημοσιογράφο Σάυρους Σουλτσμπέργκερ: «Το Φόρειν Όφις δεν το διευθύνει πια ούτε ο Ίντεν, ούτε ο Σέλγουιν, αλλά ο Μεντερές»[25].

Η Εθναρχία εγκαταλείπει το αίτημα της Ένωσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αδυναμία των Άγγλων να καταστείλουν τη δράση της ΕΟΚΑ τούς ανάγκασε να διαπραγματευτούν για πρώτη φορά το Κυπριακό αποκλειστικά με τον Μακάριο και όχι και με εκπροσώπους των Τουρκοκυπρίων. Στις 30 Οκτωβρίου 1955 στάλθηκε στην Κύπρο ως Κυβερνήτης ο σερ Τζων Χάρτινγκ και συναντήθηκε με τον Μακάριο. Πρότεινε το ίδιο σχέδιο αυτοκυβέρνησης που είχε παρουσιάσει ο Μακμίλαν και προνοούσε τη νομοθετική εξουσία να την ασκούσε Νομοθετική Συνέλευση με «αιρετή πλειοψηφία» με τη συμμετοχή Τουρκοκυπρίων. Οι εξωτερικές υποθέσεις, η άμυνα και η εσωτερική ασφάλεια θα άνηκαν ασφαλώς στην αποκλειστική δικαιοδοσία του κηδεμόνα της Κύπρου, Άγγλου Κυβερνήτη. Ο Μακάριος για πρώτη φορά, όπως παρατηρεί ο Κρανιδιώτης, εγκατέλειπε το αίτημα της άμεσης Ένωσης και δεχόταν να συνεργαστεί με τη Βρετανική Κυβέρνηση σε ένα μεταβατικό σύνταγμα αυτοκυβέρνησης μέχρι την εφαρμογή της αρχής της αυτοδιάθεσης[26]. Ο Μακάριος αντιπρότεινε στον Χάρτιγκ τα εξής: «Αναγνώριση από τη Βρετανία του δικαιώματος του Κυπριακού λαού για αυτοδιάθεση, και συνεργασία με τη Βρετανική Κυβέρνηση για εκπόνηση και άμεση εφαρμογή Συντάγματος προσωρινής αυτοκυβέρνησης». Ακολούθησαν τρεις άλλες συναντήσεις του Μακαρίου με τον Χάρτιγκ και μετά από διαβουλεύσεις του Χάρντιγκ με την Αγγλική Κυβέρνηση και του Μακαρίου με την νέα Ελληνική Κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή (που σχηματίστηκε στις 6/10/1955) μετά το θάνατο του Αλέξανδρου Παπάγου) για πρώτη φορά αναγνωριζόταν, έστω και με δύο αρνήσεις, το δικαίωμα του Κυπριακού Λαού για αυτοδιάθεση. Συγκεκριμένα αναφερόταν «Δεν είναι, όθεν, θέσις της Βρετανικής Κυβερνήσεως το ότι η αρχή της αυτοδιαθέσεως ουδέποτε δύναται να εφαρμοσθή εις την Κύπρον».
Ωστόσο η προσφορά της αυτοδιάθεσης που έγινε κάτω από την πίεση του αγώνα της ΕΟΚΑ, γινόταν υπό όρους που ουσιαστικά την εξουδετέρωναν. Μια τελική λύση, σύμφωνα με το έγγραφο που παρουσίασε ο Χάρντιγκ, θα έπρεπε να εξασφαλίζει τα στρατηγικά συμφέροντα όχι μόνο της Βρετανίας, αλλά και των συμμάχων της. Όμως σημαντικότερος σύμμαχος της Αγγλίας στην περιοχή αυτή ήταν η Τουρκία, η οποία υποστήριζε πλέον ότι η Κύπρος ήταν ζωτικής σημασίας για τα στρατηγικά της συμφέροντα, γι´αυτό και απέρριπτε ασυζητητί την εφαρμογή της αυτοδιάθεσης στην Κύπρο, επειδή θα οδηγούσε στην Ένωση. Καθ´αυτό τον τρόπο η Αγγλία επανειλημμένα επανέφερε τις Τουρκικές βλέψεις στη Κύπρο πάντοτε με σκοπό την δική της κηδεμονία στο νησί. Εξαρτούσε δηλαδή την τελική λύση και από την Τουρκία, η οποία ήταν σύμμαχός της στο ΝΑΤΟ και το Σύμφωνο της Βαγδάτης (αντικομουνιστική συμμαχία).

Μαχητική διεκδίκηση της διχοτόμησης εκ μέρους της Τουρκίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κλειδί για την κατανόηση της τροπής που πήρε το Κυπριακό και της πολιτικής που ακολούθησε έκτοτε η Τουρκία στο θέμα αυτό είναι δύο υπομνήματα του Τούρκου καθηγητή της Νομικής και πολιτικού Νιχάτ Ερίμ προς την κυβέρνηση Μεντερές στις 24 Νοεμβρίου 1956 και 22 Δεκεμβρίου 1956[27]. Ο Ερίμ υπέδειξε ότι η απαίτηση της Τουρκίας να της επιστραφεί ολόκληρη η Κύπρος σε περίπτωση αποχώρησης των Βρετανών από το νησί ένεκα του αγώνα της ΕΟΚΑ, δεν συγκέντρωνε καμία πιθανότητα διεθνούς υποστήριξης. Αντίθετα, αν απαιτούσε διχοτόμηση, θα μπορούσε να την στηρίξει σε μια διεθνώς αποδεκτή και πολύ συμπαθή αρχή, εκείνη της αυτοδιάθεσης. Η πολιτική της Τουρκίας πήρε μια απότομη στροφή και μαχητικά διεκδικούσε να εφαρμοστεί η αυτοδιάθεση ξεχωριστά για τους Έλληνες και τους Τούρκους της Κύπρου, πράγμα που θα οδηγούσε στη διχοτόμηση. Άρχισε να πιέζει πολιτικά τους συμμάχους της, υποστηρίζοντας ότι η Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτή από την Τουρκία γιατί «θα παραβίαζε το δικαίωμα της τουρκοκυπριακής κοινότητας για αυτοδιάθεση, και θα διασάλευε εις βάρος της Τουρκίας την ισορροπία που είχε επιτευχθεί με τη Συνθήκη της Λωζάνης». Ο Ερίμ υποστήριξε ότι η ελληνική πλειοψηφία στην Κύπρο ήταν περιστασιακή και υπέδειξε ότι η Τουρκία θα έπρεπε να ακολουθήσει πολιτική ανατροπής των πληθυσμιακών δεδομένων με την εγκατάσταση χιλιάδων Τούρκων στο νησί.
Τις εισηγήσεις του Ερίμ υιοθέτησε η Κυβέρνηση Μεντερές, η οποία από τότε πρόβαλλε τη διχοτόμηση ως εθνική διεκδίκηση της Τουρκίας. Από τους Τούρκους παρέλαβε την ιδέα της διχοτόμησης η Αγγλία, η οποία την χρησιμοποίησε ως δαμόκλειο σπάθη για να εξουδετερώσει το ελληνικό αίτημα για αυτοδιάθεση – Ένωση και έτσι να διατηρήσει την κυριαρχία της στην Κύπρο. Ο Ερίμ, επικεφαλής τουρκικής αντιπροσωπείας, επισκέφτηκε τη Λευκωσία, όπου ο Χάρντιγκ ανάμεσα στα άλλα τον συμβούλεψε να στείλει η Τουρκία για εγκατάσταση στην Κύπρο δέκα χιλιάδες μορφωμένους Τούρκους για να ενισχύσουν την τουρκική κοινότητα[28]. Ο Φαζίλ Κουτσιούκ, ιδρυτής της οργάνωσης «Η Κύπρος είναι Τουρκική» με έδρα την Κωνσταντινούπολη και σκοπό την επιστροφή της Κύπρου στην Τουρκία, τώρα προωθεί τη διχοτόμηση. Η προτασή του ήταν να διχοτομηθεί η Κύπρος στην γραμμή του 35ου παράλληλου, το βόρειο τμήμα να ενωθεί με την Τουρκία και το νότιο με την Ελλάδα[29]. Η γραμμή του 35ου παράλληλου είναι περίπου το έδαφος σήμερα της Κυπριακής Δημοκρατίας που βρίσκεται κάτω από την Τουρκική κατοχή με την εισβολή της Τουρκίας το 1974.
Οι Άγγλοι για να αντιμετωπίσουν την ΕΟΚΑ επιδίωξαν τη συμμαχία των Τούρκων και Τουρκοκυπρίων. Προσέλαβαν εκατοντάδες Τουρκοκύπριους ως επικουρικούς αστυνομικούς, στους οποίους ανέθεταν μεταξύ άλλων και κοινές με τους Βρετανούς στρατιωτικές περιπολίες σαν ένα σώμα. Ήταν αναπόφευκτο, σε αιματηρές συγκρούσεις να σκοτώνονται και Τούρκοι επικουρικοί και από επικουρικούς να σκοτώνονται αγωνιστές της ΕΟΚΑ. Σε περιπτώσεις που σκοτώνονταν επικουρικοί, οι Τουρκοκύπριοι ξεχύνονταν σε συνοικίες πάντα με την ανοχή των Άγγλων και πυρπολούσαν γειτονικά ελληνικά καταστήματα, κακοποιούσαν ή και σκότωναν Ελληνοκυπρίους άοπλους. Τέτοια γεγονότα προκαλούσαν μεγάλη ένταση μεταξύ των δύο κοινοτήτων και μεγάλο αναβρασμό μεταξύ των λαϊκών μαζών στην Τουρκία. Ο σκοπός των Άγγλων που ήθελαν την κηδεμονία του νησιού γινόταν πια εφικτός.

Απόπειρες Τουρκικής Εισβολής στην Κύπρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Βομβαρδισμός Αμμοχώστου 1974
Μία απόπειρα της Τουρκίας να εισβάλει στο νησί και να επιβάλει την διχοτόμηση ήταν στις 25 Φεβρουαρίου 1964, όταν η Κυπριακή Δημοκρατία εξήγγειλε τον αφοπλισμό των ατάκτων και τη δημιουργία μιας δύναμης 5.000 ειδικών αστυνομικών. Αυτό έμελλε να είναι το πρώτο βήμα για τη δημιουργία στρατού της Κύπρου, που αργότερα πήρε την ονομασία «Εθνική Φρουρά». Την 1η Ιουνίου 1964 θεσπίστηκε νόμος που προέβλεπε υποχρεωτική στρατιωτική θητεία. Ο νόμος προκάλεσε τις διαμαρτυρίες της Τουρκίας και της Αγγλίας. Ο Κουτσιούκ, ο οποίος μετά τις διακοινοτικές συγκρούσεις δήλωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ήταν νεκρή, τώρα παρουσιάζεται ως αντιπρόεδρος και προβάλει βέτο. Η Τουρκία ειδοποίησε τις ΗΠΑ ότι σκόπευε να διατάξει εισβολή. Η Σοβιετική Ένωση, μέσω του σοβιετικού ηγέτη Νικίτα Χρουστσιόφ, δηλώνει κατά τρόπο σαφή και κατηγορηματικό την πρόθεσή της να υπερασπιστεί την ελευθερία και ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στις 5 Ιουνίου 1964 ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζόνσον, με αυστηρή επιστολή του προς τον Ισμέτ Ινονού, ανακόπτει την Τουρκική πρόθεση, δηλώνοντας πως «εάν η Σοβιετική Ενωση αντιδρούσε στη Τουρκική εισβολή, το ΝΑΤΟ δεν θα εμπλεκόταν και η Τουρκία θα αφηνόταν στο έλεος της Σοβιετικής Ένωσης[30].
Ο Μπαρουτσού (Γενικός Διευθυντής του Τμήματος Τουρκο-Ελληνικών υποθέσεων) την 1η Ιουλίου 1974 στην Κυπριακή Συντονιστική Επιτροπή (Kibris Koordinasyon Komitesi) είπε ότι στην προκειμένη περίπτωση πραξικοπήματος, η Τουρκία πρέπει να το προβάλει ως διεκπεραίωση της Ένωσης, γιατί αυτό θα δικαιολογούσε μονομερή στρατιωτική επέμβαση[31]. Για τέτοια προοπτική ή για κάποια γεγονότα που θα ήταν αρκετά να δώσουν στους Τούρκους την πρόφαση, άρα τη δυνατότητα απόβασης, οι Τούρκοι είχαν ετοιμάσει τρία λεπτομερή στρατηγικά σχέδια εισβολής που βρίσκονταν στα συρτάρια. Το πρώτο προέβλεπε απόβαση σε 24 ώρες, το δεύτερο σε 48, και το τρίτο σε τρεις φάσεις. Πολλές φορές στο παρελθόν επιβιβάστηκαν οι Τούρκοι στα πλοία για να πραγματοποιήσουν κάποιο από τα τρία αυτά σχέδια μα γύριζαν πίσω, επειδή το πρόσχημα δεν ήταν αρκετό[31].

Ο ρόλος των Άγγλων, των Αμερικανών και της πρώην ΕΣΣΔ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ίδρυση του κράτους του Ισραήλ στις 14 Μαΐου 1948 σε παλαιστινιακά εδάφη, με την εκδίωξη χιλιάδων Αράβων από τις εστίες τους, προκάλεσε την εχθρότητα των αραβικών λαών και έγινε αιτία να φουντώσει ο αραβικός εθνικισμός. Η αραβική εχθρότητα έγινε ακόμη μεγαλύτερη μετά τον «Πόλεμο των έξι ημερών» τον Ιούνιο του 1967, κατά τον οποίο το Ισραήλ κατέλαβε και άλλα αραβικά εδάφη (τη Δυτική Όχθη, τη λωρίδα της Γάζας, την χερσόνησο του Σινά και τα υψώματα Γκολάν στη Συρία). Η εχθρότητα των Αράβων στράφηκε και εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ, που υποστήριζαν το Ισραήλ. Οι μεγάλες αραβικές χώρες που περίζωναν το Ισραήλ (η Αίγυπτος, η Συρία και το Ιράκ) ζήτησαν και πήραν βοήθεια από τη Σοβιετική Ένωση. Άφθονος σοβιετικός οπλισμός κατέκλυσε τις χώρες αυτές. Και το σημαντικότερο, ο σοβιετικός στόλος, του οποίου η παρουσία στην Μεσόγειο ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη πριν την δεκαετία του 1960, άρχισε να αμφισβητεί την κυριαρχία του 6ου Αμερικανικού στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο (Απρίλιος 1964)[32].
Το 1971 ο σοβιετικός στόλος στην Ανατολική Μεσόγειο παρουσίαζε υπεροπλία σε σύγκριση με τον αμερικανικό[33]. Μπορούσε μάλιστα να ελλιμενίζεται σε φιλικά λιμάνια, ενώ ο 6ος αμερικάνικος στόλος έχασε τα λιμάνια της Τουρκίας ένεκα των εχθρικών διαδηλώσεων Τούρκων πολιτών που θεωρούσαν εχθρική την αμερικάνικη πολιτική, επειδή παρεμπόδισε τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1964. Η κατάσταση γινόταν ακόμα πιο δυσμενής για τα δυτικά συμφέροντα, επειδή οι πετρελαιοπαραγωγικές αραβικές χώρες, όπως Ιράκ, Λιβύη και Αλγερία, καθώς και το Ιράν, άρχισαν να θέτουν υπό τον έλεγχό τους την παραγωγή και την εμπορία του πετρελαίου, το οποίο μέχρι τότε εκμεταλλεύονταν με τεράστια κέρδη αγγλικές, αμερικανικές και γαλλικές εταιρίες.
Η Κύπρος υποστήριζε τις αραβικές χώρες στη διαμάχη τους με το Ισραήλ και αυτές υποστήριζαν ένθερμα τις προσπάθειες του Ελληνισμού στην Κύπρο να αποκτήσει αδέσμευτη ανεξαρτησία και να μην περιέλθει υπό τον έλεγχο του ΝΑΤΟ. Όμως, πολιτική των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ ήταν να εμποδίσουν τη Σοβιετική Ένωση να αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερα πλεονεκτήματα με την αύξηση της επιρροής της στην Κύπρο, που, λόγω της φιλίας της με τους Άραβες συνεπαγόταν αυξημένο κίνδυνο για το Ισραήλ.
Η διείσδυση της ΕΣΣΔ στο χώρο της Μέσης Ανατολής αύξησε την στρατηγική σημασία της Κύπρου για τη Δύση. Οι βρετανικές βάσεις στη Δεκέλεια και το Ακρωτήρι απέκτησαν ακόμη μεγαλύτερη στρατηγική αξία, ειδικά μετά την εκδίωξη των Άγγλων από τη διώρυγα του Σουέζ (1956) και το Άδεν (1967). Οι βάσεις χρησιμοποιούνταν προς «αντιμετώπιση της απειλής του σοβιετικού συνασπισμού»[34]. Το ΝΑΤΟ θεωρούσε το Κυπριακό ως οικογενειακή του υπόθεση, εξαιτίας της στρατιωτικής παρουσίας της Αγγλίας και των ΗΠΑ στο νησί. Γι'αυτό και είδε με εξαιρετική ανησυχία την ανάμειξη της ΕΣΣΔ που έθετε σε κίνδυνο τα στρατηγικά του πλεονεκτήματα στην Κύπρο[35].
Κύρια φροντίδα της Αμερικής ήταν να αποτραπεί μια σύγκρουση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας εξαιτίας της Κύπρου. Κάτι τέτοιο θα ήταν καταστροφή, επειδή θα επέφερε διάσπαση της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, ισχυροποίηση της παρουσίας της ΕΣΣΔ στην Ανατολική Μεσόγειο και κίνδυνο μετατροπής της Κύπρου σε σοβιετικό δορυφόρο. Για να εξουδετερωθούν οι κίνδυνοι έπρεπε ο Μακάριος να φύγει από την εξουσία και να πάρει τη θέση του μια φίλια κυβέρνηση, και η Τουρκία να συγκρατηθεί από το να εισβάλει στην Κύπρο. Όμως η Τουρκία με κανένα τρόπο δεν έπρεπε να ταπεινωθεί, επειδή ήταν ένας εξαιρετικά πολύτιμος σύμμαχος για τις ΗΠΑ. Γι´αυτό οποιαδήποτε λύση του Κυπριακού απαραιτήτως θα έπρεπε να έχει την έγκριση της Τουρκίας.
Η ΕΣΣΔ εξάλλου είχε ως σκοπό η Κύπρος να μην τεθεί υπό τον έλεγχο του ΝΑΤΟ. Για να αποτρέψει τέτοιο ενδεχόμενο προειδοποιούσε ότι δεν θα ανεχόταν στρατιωτική εισβολή της νατοϊκής Τουρκίας στη Κύπρο. Για τον ίδιο ρόλο καθιστούσε σαφές ότι δεν ευνοούσε ένωση της Κύπρου με την νατοϊκή Ελλάδα. Η Κύπρος για την ΕΣΣΔ θα έπρεπε να διατηρηθεί ως ανεξάρτητο κράτος και οποιαδήποτε λύση του προβλήματος θα έπρεπε να εξευρεθεί μέσω του ΟΗΕ και όχι του ΝΑΤΟ.

Η Αφορμή της Εισβολής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αφορμή ήρθε στις 15 Ιουλίου 1974, όταν εκδηλώθηκε πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου από την ΕΟΚΑ Β΄. Την πρώτη μέρα του πραξικοπήματος, η Αθήνα αποδοκιμάστηκε σκληρά. Από όλα τα κράτη, η Σοβιετική Ένωση, που φοβόταν την Αμερικανική ανάμειξη μέσω της Χούντας των Αθηνών (της κυβέρνησης δηλαδή των πραξικοπηματιών) είχε την πρώτη και πιο σκληρή αντίδραση δηλώνοντας κατηγορηματικά: «Η Χούντα άπλωσε το χέρι της και στη Κύπρο»[31].
Η Τουρκία βρήκε την αφορμή, έπρεπε όμως πριν την εισβολή να βεβαιωθεί ότι τα πλοία της δε θα επέστρεφαν πίσω, όπως τόσες άλλες φορές. Ερωτηματικά που έπρεπε να απαντηθούν ανάμεσα σε άλλα ήταν, «Ποια θα ήταν η αντίδραση της Ρωσίας;», «Η Αμερική θα έλεγε στην Τουρκία να γυρίσει πίσω όπως επί Τζόνσον;», «Τι θα έκανε η Ελλάδα;, υπήρχε κίνδυνος να επιτεθεί;» [31].

Πραξικόπημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο λήμμα: Πραξικόπημα του 1974 (Κύπρος)
Ο Μακάριος στέλνει επιστολή προς τον Γκιζίκη, αναφέροντας πληροφορίες ότι Έλληνες αξιωματικοί της Κύπρου ετοιμάζουν εναντίον του πραξικόπημα και ζητά την άμεση απομάκρυνσή τους. Με αυτό το γράμμα ο Μακάριος για πρώτη φορά μπήκε σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τη Χούντα[36].

Το χρονικό της εισβολής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τουρκικός στόλος επιτέθηκε στο λιμάνι της Κερύνειας και τα σημεία όπου βρίσκονταν ελληνοκυπριακές δυνάμεις. Δυνάμεις αλεξιπτωτιστών ρίχτηκαν σε περιοχές τουρκοκυπριακές και στην τουρκοκυπριακή συνοικία της Λευκωσίας. Στις επιθέσεις αυτές, η αντίδραση των κυπριακών και ελλαδικών δυνάμεων Κύπρου ήταν χαλαρή και ανοργάνωτη. Οι εισβολείς διέθεταν όλα τα σύγχρονα όπλα της εποχής. Αντίσταση άξια λόγου πρόβαλε η ΕΛΔΥΚ και ορισμένα σώματα Κυπρίων Εθνοφρουρών, πολλοί από τους οποίους σκοτώθηκαν, αιχμαλωτίστηκαν ή χάθηκαν τα ίχνη τους. Στο μεταξύ στην Ελλάδα έγινε γενική επιστράτευση και κινητοποίηση στρατού, αλλά το ελληνικό καθεστώς, η Χούντα των Συνταγματαρχών, δεν προχώρησε παραπέρα και δεν αντέδρασε στρατιωτικά
Στην Νέα Υόρκη συνήλθε και πάλι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και αποφάσισε την κατάπαυση του πυρός από τις 4 το απόγευμα της 22ης Ιουλίου. Με την προοπτική της κατάπαυσης του πυρός, οι Τούρκοι δυνάμωσαν τις πολεμικές τους επιχειρήσεις, καταλαμβάνοντας την Κερύνεια και επεκτείνοντας τη ζώνη κατοχής. Στις 4 το απόγευμα, από την ελληνοκυπριακή πλευρά εφαρμόστηκε η απόφαση για κατάπαυση του πυρός, όχι όμως από την πλευρά των Τούρκων, που προώθησαν τις δυνάμεις τους και κύκλωσαν το αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Λίγο μετά τις 4 το απόγευμα τα διεθνή πρακτορεία μετέδιδαν την καθεστωτική αλλαγή στην Αθήνα. Η πτώση του στρατιωτικού καθεστώς και η μεταβίβαση της εξουσίας στους εξόριστους πολιτικούς ήταν γεγονός. Την 24η Ιουλίου, κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας ορκίστηκε στην Αθήνα, με πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Παράλληλα στην Κύπρο τα γεγονότα υποχρέωσαν τον Σαμψών να παραιτηθεί. Πρόεδρος ανάλαβε ο Γλαύκος Κληρίδης.
Στις 25 Ιουλίου 1974, άρχισαν στην Γενεύη οι ειρηνευτικές συνομιλίες για την Κύπρο, μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών των τριών εγγυητριών χωρών της Κυπριακής Ανεξαρτησίας (Μαύρος, Γκιουνές, Κάλαχαν). Στο τέλος των συνομιλιών, στις 30 Ιουλίου, υπέγραψαν διακήρυξη, τα κύρια σημεία της οποίας ήταν:
  1. Η μη επέκταση των περιοχών που είχαν κάτω από τον έλεγχό τους οι αντίπαλες δυνάμεις.
  2. Η εγκαθίδρυση ζωνών ασφαλείας μεταξύ των αντιμαχομένων
  3. Η εκκένωση των Τουρκικών θυλάκων από την Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ
  4. Το δικαίωμα να διαθέτουν οι δύο πλευρές δική τους αστυνομία και δυνάμεις ασφαλείας
  5. Η διεξαγωγή διαπραγματεύσεων με συμμετοχή Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων για οριστική διευθέτηση του Κυπριακού.
Εάν σκοπός της Τουρκίας μέσω της εισβολής ήταν ό,τι είχε ανακοινώσει και ισχυρίζεται μέχρι σήμερα, δηλαδή ότι δεν πρόκειται περί εισβολής αλλά για «ειρηνική επέμβαση» με σκοπό την επαναφορά του συνταγματικού σκηνικού στη πριν του πραξικοπήματος κατάσταση, η εισβολή έπρεπε να σταματήσει εδώ. Τα σχέδια των Τούρκων όμως ήταν άλλα. Ακολούθησε η δεύτερη φάση των ειρηνευτικών συνομιλιών της Γενεύης (8-14 Αυγούστου).

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Jump up ↑ Ρόνι Αλάσορ, Διαταγή: «Εκτελέστε τους Αιχμαλώτους!» ISBN 960-03-3260-6
  2. Jump up ↑ M. Mπιραντ, «Απόφαση Απόβαση» Έκδοση «Milliyet» Κωνσταντινούπολη, Μάρτιος 1976, Τίτλος Πρωτότυπου: «30 Sicak gun»
  3. Jump up ↑ Ουδόλως εξουσιοδοτήθη εξ οιασδήποτε εντολής από το Συμβούλιον Ασφαλείας του ΟΗΕ
  4. Jump up ↑ Opinion of the Legal Department of the United Nations upon the Treaty of Guarantee of Cyprus on the one hand and Greece, the United Kingdom and Turkey on the other hand, 12th May 1959, Λεωνίδας Γ. Παπαδόπουλος, Το Κυπριακό Ζήτημα, Κείμενα 1954-1974, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1999
  5. Jump up ↑ «Τα Μυστικά Αρχεία του Κίσινγκερ» (Εκδόσεις Λιβάνη)» Ο χάρτης που «κάρφωσε» τα διχοτομικά σχέδια της Αγκυρας και του Κίσινγκερ
  6. Jump up ↑ [1] Γραφείο τύπου και πληροφοριών, Κυπριακή Δημοκρατία
  7. Jump up ↑ Nancy Crawshaw, The Cyprus Revolt. George Allen and Unwin, London 1978 p.76
  8. Jump up ↑ Anthony Eden, «Memoirs, Full Circle, Cassell, London 1960 p.400»
  9. Jump up ↑ Κίνηση για Ελευθερία και Δικαιοσύνη στην Κύπρο, Αιματηρή Αλήθεια, σελ 18, Λευκωσία 2009
  10. Jump up ↑ Ρόμπερτ Χόλλαντ (Καθηγητής Ιστορίας της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και Κοινοπολιτείας, Πανεπιστήμιο Λονδίνου) «Η Βρετανία και ο κυπριακός αγώνας 1954-1959» εκδ. «Ποταμός» 1999, καθώς και έγγραφο Φόρεϊν Όφις FO371/87719, RG1081/104.
  11. Jump up ↑ Φαχίρ Αρμάογλου «Το Κυπριακό Ζήτημα 1954-1959: Η Τουρκική Κυβέρνηση και οι Συμπεριφορές της Κοινής Γνώμης» - Άγκυρα 1963.
  12. Jump up ↑ Φαχίρ Αρμάογλου «Το Κυπριακό Ζήτημα 1954-1959: Η Τουρκική Κυβέρνηση και οι Συμπεριφορές της Κοινής Γνώμης» - Άγκυρα 1963.
  13. Jump up ↑ Κίνηση για Ελευθερία και Δικαιοσύνη στην Κύπρο, Αιματηρή Αλήθεια, σελ 18, Λευκωσία 2009
  14. Jump up ↑ Η σφαγή έξω από το Κιόνελι 1958, The Guardian
  15. Jump up ↑ Κίνηση για Ελευθερία και Δικαιοσύνη στην Κύπρο, Αιματηρή Αλήθεια, σελ 18, Λευκωσία 2009
  16. Jump up ↑ Κρανιδιώτης Νίκος, «Δύσκολα Χρόνια», Εστία, Αθήνα 1981
  17. Jump up ↑ Κρανιδιώτης Νίκος, «Δύσκολα χρόνια», Εστία, Αθήνα 1981
  18. Jump up ↑ Λεόντιος Ιεροδιακόνου, «Το κυπριακό πρόβλημα», Παπαζήσης, Αθήνα 1975 σελ 101-123
  19. Jump up ↑ Δημήτρης Μπίτσιος, «Κρίσιμες ώρες», Εστία, Αθήνα 1975 σελ. 30
  20. Jump up ↑ Δημήτρης Μπίτσιος, «Κρίσιμες ώρες», Εστία, Αθήνα 1975 σελ. 30
  21. Jump up ↑ Macmillan Harold, «Riding the Storm», Macmillan, London 1971
  22. Jump up ↑ Αιματηρή Αλήθεια
  23. Jump up ↑ Κίνηση για Ελευθερία και Δικαιοσύνη στην Κύπρο, Αιματηρή Αλήθεια, Λευκωσία 2009
  24. Jump up ↑ Νεοκλής Σαρρής, «Η άλλη πλευρά», τ. 2 βιβλίο ΑΙ. Γραμμή, Αθήνα 1982 σ. 166, 192-193
  25. Jump up ↑ Εφημερίδα Ελευθερία 18/11/1970, απόσπασμα από το Ημερολόγιο του Σουλτσμπέργκερ
  26. Jump up ↑ Κρανιδιώτης Νίκος, «Δύσκολα Χρόνια» Εστία, Αθήνα 1981
  27. Jump up ↑ Σαρρής Νεοκλής, «Η άλλη πλευρά» τ.1 2ΑΙ, Γραμμή, Αθήνα 1977
  28. Jump up ↑ Σαρρής Νεοκλής, «Η άλλη πλευρά» τ.1 2ΑΙ, Γραμμή, Αθήνα 1977 σελ. 340
  29. Jump up ↑ Φαζίλ Κουτσιούκ «The Cyprus Question: A Permanent Solution», Λευκωσία 1957
  30. Jump up ↑ Henry Kissinger, «Years of Renewal». Weidenfeld and Nicolson, London 1999 p.200
  31. ↑ Jump up to: 31,0 31,1 31,2 31,3 M. Mπιράντ, «Απόφαση Απόβαση» Έκδοση «Milliyet» Κωνσταντινούπολη, Μάρτιος 1976, Τίτλος Πρωτότυπου: «30 Sicak gun»
  32. Jump up ↑ Σύμφωνα με την ετήσια ανάλυση του βρετανικού Υπουργείου Άμυνας που δημοσιεύτηκε στις 18/2/1971, Χατζηαργύρης, Κώστας, «Ο Μακάριος και οι Σύμμαχοί του» σελ.160 Gutenberg, Αθήνα 1974
  33. Jump up ↑ Σύμφωνα με την ετήσια ανάλυση του βρετανικού Υπουργείου Άμυνας που δημοσιεύτηκε στις 18/2/1971, Χατζηαργύρης, Κώστας, «Ο Μακάριος και οι Σύμμαχοί του» σελ. 181-182 Gutenberg, Αθήνα 1974
  34. Jump up ↑ Όπως δήλωσε εκπρόσωπος των βρετανικών βάσεων στις 11,4,1963, ανακοινωθέν του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων στη Χαραυγή, 17/1/1965
  35. Jump up ↑ Ball George W. «The past has another pattern», W.W. Norton and Company, New York-London 1982
  36. Jump up ↑ Γιάννης Κ. Λάμπρου, Ιστορία του Κυπριακού, «Τα χρόνια μετά την Ανεξαρτησία» 1960-2004 ISBN 9963-9044-0-8

Εξωτερικές συνδέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ανακτήθηκε από "http://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τουρκική_εισβολή_στην_Κύπρο&oldid=4363038"