ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Ο Ελληνισμός πολέμησε τον Φασισμό και τον Ναζισμό, που είχε ενσκήψει στην Ιταλία και την Γερμανία με τρεις Μάχες και δυο Αντιστάσεις. Οι Έλληνες Μαχητές του Στρατού και του Λαού, έδωσαν -με Κυβερνήσεις μάλιστα Δικτατόρων που τους είχαν στερήσει την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ-
1) τη Μάχη της Αλβανίας,
2) τη Μάχη των Οχυρών της Μακεδονίας και
3) τη Μάχη της Κρήτης.
Εξάλλου, ο Ελληνικός Λαός ανέπτυξε το ’41 – ’45 στην υπόδουλο και υπό Ιταλο-Γερμανο Βουλγαρική Κατοχή δύο Αντιστάσεις:
1) της Ηπειρωτικής Ελλάδας και Νησιών και
2) της Κρήτης
Α3) Η Μάχη και η Αντίσταση στην Κρήτη, είχε την ΙΔΙΟΓΕΝΕΙΑ ότι απ’ την πρώτη στιγμή, μέχρι και την τελευταία, αδιάκοπα και αδιάπτωτα ο Κρητικός Λαός για 4 στρόγγυλα χρόνια (21 Μαίου 1941 – 22 Μαίου 1945), πολέμησε με τα «νύχια και τα δόντια» τους Κατακτητές – κύρια Γερμανούς – που την είδαν απ’ την αρχή μέχρι το τέλος σαν το σκαλοπάτι της Παν-Κυριαρχίας του ΑΞΟΝΑ ή την Παν- Γερμανική Κυριαρχία στην Αφρο- Ασία και τον Κόσμο και γι’ αυτό έριξαν όλες τις δυνάμεις τους στη Μάχη και ανέπτυξαν όλα τα πρωτοποριακά για την εποχή τμήματα, σχήματα και όπλα, όπως ήταν τα Επίλεκτα Τάγματα, Συντάγματα των Αλεξιπτωτιστών και η φοβερή Βέρμαχτ,
(σημαία της Βέρμαχτ)
προκειμένου να την Κατακτήσουν – Υποδουλώσουν – Υποτάξουν, χωρίς κινδύνους αποτυχίας και στους χρόνους σχεδιασμού, αλλά απέτυχαν πανηγυρικά και ομολογημένα πια, κατά τρόπο μοναδικό και επώδυνο για τους Εισβολείς.
Φίλες και Φίλοι,
Α4) Επειδή είμαι βέβαιος ότι, τα περισσότερα απ’ τα γεγονότα αλλά και τις λεπτομέρειες της Μάχης της Κρήτης του 10ημέρου, είναι λίγο – πολύ γνωστά σε όλους, δεν θα σας ξανα-υποβάλω στην δοκιμασία να τα παρουσιάσω στις λεπτομέρειές τους. Όμως, το πρόχειρο «σκίτσο» της 10ήμερης Στρατιωτικής και Λαϊκής Εποποιίας, που εξελίχθηκε στα 4 διαμερίσματα του Νησιού, μέχρι την Κατάκτηση τους απ’ τις Δυνάμεις του Άξονα είναι απαραίτητα και αναπόφευκτα αναγκαίο να «παρουσιαστεί», γιατί «χρωματίζει» και αξιολογεί τον Αγώνα των Κρητικών για την Ελευθερία.
ΙΙ
Η μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο άνοδος του Μουσολίνι και των Φασιστών (1928) και ιδιαίτερα του Χίτλερ και των Ναζιστών (1933) στην Γερμανία είχαν σφραγίσει έστω κι αν δεν το γνώριζε η ίδια την μοίρα της Ευρώπης και της Υφηλίου. Ο κόσμος ωδηγείτο αναπόδραστα προς τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Χιτλερική Νέα Τάξη από το 1938 – ’39 «κτυπά» στην Κεντρική Ευρώπη (ΔΥΤΙΚΗ κ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ), ενώ τον Οκτώβρη του ’40 και τον Μάη του ’41 περνά τα κτυπήματα της στην Ν.Α. Ευρώπη με επιθέσεις στην Βαλκανική και στην Ελλάδα.
Β2) Έξη μήνες πριν από την 20η Μάη του 1941, στις 20 Οκτώβρη του ’40 ο Αρχηγός των Γερμανών Ναζί, ο Χίτλερ, γράφοντας στον Αρχηγό των Ιταλών Φασιστών, τον Μουσολίνι, για να τον πείσει να μην ξεκινήσει αμέσως τη δράση του κατά της Ελλάδας. Ανάμεσα στ’ άλλα έλεγε:
«Ιδιαίτερα θα ήθελα να σας τονίσω, Ντούτσε μου, την ανάγκη να μην αναλάβετε την ενέργεια αυτή προτού να καταλάβετε με κεραυνοβόλο δράση την Κρήτη. Για την τελευταία αυτή επιχείρηση ήθελα να σας κάνω συγκεκριμένες προτάσεις να χρησιμοποιήσετε μια Μεραρχία αλεξιπτωτιστών και μια άλλη Μεραρχία αερομεταφορόμενου πεζικού».
Με αυτόν τον τρόπο, ο Ηγέτης των Ναζί του Γ’ Ράιχ, εξωτερίκευε την αξιολόγηση του για την σημασία της Κρήτης στην περιοχή και τα σχέδιά του γι τον τρόπο εισβολής σ’ αυτήν. Δήλωνε έτσι ταυτόχρονα τη σκέψη του για το πώς θα αντιμετώπιζε αυτός, λίγους μήνες αργότερα το δικό του εγχείρημα για την κατάκτηση της Μεγαλονήσου.
Β3) Η ήττα των Ιταλών στην Ηπειρωτική Ελλάδα το 1940 επισημαίνει στους Γερμανούς την ανάγκη δικής τους επέμβασης. Την 6η Απριλίου 1941, επεμβαίνουν στα ΟΧΥΡΑ της Μακεδονίας.
Τότε ο Γκαίριγκ προτείνει στον Χίτλερ τα σχέδια της Κρήτης, που αναθέτουν την επιχείρηση, κύρια στην αεροπορία. Ο Χίτλερ τον συγχαίρει αλλά τα απορρίπτει σαν ΑΝΕΦΑΡΜΟΣΤΑ.
Το σχέδιο προβλέπει ότι η Κρήτη ύστερα από την κατάληψή της, θα γίνει ορμητήριο για νέες εξορμήσεις των γερμανικών δυνάμεων στο Κέντρο για την Κύπρο, την Αίγυπτο, την Διώρυγα του Σουέζ, Ανατολικά τη Συρία και την Παλαιστίνη και Δυτικά τη Λιβύη και την Κυρηναϊκή. Τα σχέδια μιλούν και για την συντριβή της Στρατιωτικής και Ναυτικής δύναμης των Βρετανών στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Χίτλερ αποφαίνεται, πως τα σχέδια είναι εξαίρετα αλλά όχι εφαρμόσιμα. Τελικά όμως πείθεται απ’ τον Γκαίριγκ και Στούντεν για την δυνατότητα να εφαρμοστεί το σχέδιο κατά της Νήσου Κρήτης και στις 25 Απριλίου ο Χίτλερ υπογράφει τις οδηγίες για την «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΕΡΜΗΣ», που αφορά την κατάληψη της Κρήτης.
Β4) Η «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΕΡΜΗΣ» μεταξύ των άλλων προβλέπει:
α) Πρέπει να προετοιμαστούμε να καταλάβουμε το νησί της Κρήτης, ως βάση για τον αεροπορικό πόλεμο εναντίον της Μεγάλης Βρετανίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
β)Οι Επιχειρήσεις στην Κρήτη δεν πρέπει να καθυστερήσουν τις Επιχειρήσεις κατά της Ρωσίας της «ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΣΑ».
Αργότερα ο Στρατάρχης Ζούφκοφ πρώτος θα αναγνώριζε ότι τελικά η Γερμανία αυτό ακριβώς δεν το απέφυγε.
γ) Έπειτα από την κατάληψη του νησιού όλα τα τμήματα των αερομεταφερόμενων δυνάμεών μας θα αντικατασταθούν προκειμένου να ετοιμαστούν για νέα καθήκοντα στα νέα μέτωπα Πολέμου.
δ) Η διαταγή για να πραγματοποιηθεί θα δοθεί από μένα και μόνο, Αδόλφος Χίτλερ.
‘Ετσι μετά από αυτά ο κύβος για την επιχείρηση κατά της Κρήτης έχει ριφθεί.
Γ1) Όσο πλησιάζει η μέρα δράσης, οι Γερμανοί δημιουργούν ένα επίλεκτο σώμα 22.000 περίπου ανδρών (13.000 αλεξιπτωτιστές και 9.000 αλπινιστές) και 1.300 περίπου αεροπλάνα (600 μεταγωγικά, 300 βομβαρδιστικά και 200-300 καταδιωκτικά), που τα βάζουν υπό τις διαταγές των Γερμανών στρατηγών της Εισβολής (Λωρ και Σουντέντ) της 4ης αεροπορικής στρατιάς. Ο Χίτλερ θεωρούσε το πιο πάνω σώμα από τα πιο διαλεχτά του τμήματα, «πιο σκληρούς ακόμα κι από τα μάχιμα ΕΣ-ΕΣ». Κατά τον Τσώρσιλ, «ήταν η ενσάρκωση του τευτονικού πνεύματος εκδικήσεως για την ήττα του 1918».
Γ2) Την ευθύνη της άμυνας στην Κρήτη την είχαν οι Βρετανοί και την σχεδίασαν κατά τις Βρετανικές ανάγκες.
Από την αρχή του Ελληνο – Ιταλικού πολέμου ο Τσώρτσιλ κινήθηκε γι’ αυτό. Από το τέλος Οκτωβρίου 1940 την Κρήτη τη θεωρούσε «πολύτιμο γέρας» για την Αγγλία.
Στη θύελλα που είχε ενσκήψει έστειλε αμέσως ένοπλη δύναμη στη Σούδα. Η πρώτη μικρή βρετανική δύναμη με 20 αντιαεροπορικά και με μερικά τηλεβόλα επάκτιας άμυνας. Σε όλη τη διάρκεια του πενταμήνου ως τη Γερμανική Εισβολή στην Ελλάδα, ο Τσώρτσιλ με συνεχή τηλεγραφήματα του στον Ήντεν και τους Βρετανούς Στρατηγούς (τον Ντιλ και τον αρχηγό Ουέϊβελ), αξίωνε να ενισχυθεί η άμυνα της Κρήτης.
Στις 17 Απριλίου 1941, όταν πια έδωσε τη συγκατάθεσή του για να φύγουν τα αγγλικά στρατεύματα από την Ηπειρωτική Ελλάδα, ο Άγγλος Πρωθυπουργός τηλεγράφησε στον Ουέϊβελ:
«Η Κρήτη πρέπει να κρατηθεί με ισχυρές δυνάμεις και δέον να προνοήσετε δια τούτο κατά την ανακατανομή των δυνάμεών σας. Είναι απαραίτητο όπως ισχυρές μονάδες του Ελληνικού Στρατού εγκατασταθούν στην Κρήτη, μετά του Βασιλιά και της Κυβέρνησης. Θα βοηθήσουμε και θα υπερασπιστούμε την Κρήτη με όλες μας τις δυνάμεις μέχρις εσχάτων».
Ο Τσώρτσιλ, όπως έγραφε ο ίδιος, ήθελε να κάνει τον κόλπο της Σούδας «ένα δεύτερο Σκάπα Φλόου». Αλλά ο Ουέϊβελ, απασχολημένος κυρίως με το μέτωπο της Κυρηναϊκής και με την ανεπάρκεια δυνάμεων και μέσων που είχαν ακόμα οι Βρετανοί, παραμέλησε την άμυνα και την οχύρωση της Κρήτης.
ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΑΜΥΝΟΜΕΝΩΝ
Γ3) Η αφοπλισμένη, άοπλη και ορφανή από τα παιδιά της, η Κρήτη έχει σαν φρουρά ξένα στρατεύματα. Απέναντι στις δυνάμεις των επιτιθεμένων οι αμυνόμενοι διέθεταν 30.000 περίπου αυτοκρατορικά στρατεύματα (κυρίως Νεοζηλανδούς και Αυστραλούς) και 10.000 Έλληνες σκορπισμένους σ’ ολόκληρη την Κρήτη με αρχηγό τον Αχιλλέα Σκουλά, οργανωμένους σε μονάδες, που είχαν συγκροτηθεί την τελευταία στιγμή (πολιτοφυλακή 1.500, χωροφύλακες 900, Κέντρο Εκπαίδευσης Ναυπλίου 4.585, Σχολή Ευελπίδων 300). Όμως πράγμα καίριο και αποφασιστικό, η Κρήτη ήταν αφοπλισμένη από την Δικτατορία και η Μεραρχία Κρητών βρισκόταν στα Ηπειρωτικά βουνά από την αρχή του Αγώνα. Σ’ αυτούς πρέπει να προστεθεί και η αυθόρμητη συμμετοχή αστράτευτων – μαχητών – εθελοντών, άγνωστου αριθμού ανδρών και γυναικών, 600-1000 περίπου μικροομάδων 3 μέχρι 80 ατόμων, που εμφανίστηκαν στη διάρκεια της μάχης απροσκλήτως και αυθορμήτως, με υποτυπώδη εξοπλισμό πήραν μέρος στον Αγώνα.
Ο Ουέϊβελ που είχε χρεωθεί την Βόρεια Αφρική, είχε στο μυαλό του το δικό του πόλεμο και τον πόλεμο των Βρετανών, όχι των Κρητών. Στο διάστημα που οι Βρετανοί έφεραν την ευθύνη της άμυνας ενέργησαν σχετικά ανεξάρτητα από την Ελληνική Ηγεσία και με πνεύμα υπεράσπισης των γενικότερων – όχι των στενά τοπικών Κρητικών – συμφερόντων τους.
Ο ίδιος ο Τσώρτσιλ (στα απομνημονεύματα του) διαπιστώνει τις ελλείψεις και γράφει:
«Όλες οι προετοιμασίες, είχαν προχωρήσει με βραδύ ρυθμό (…) Ούτε κανένα σχέδιο, ούτε καμία παρόρμηση για εργασία υπήρχε. Μέσα σε έξη μήνες διορίστηκαν έξη διοικητές της φρουράς της Κρήτης. Το Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής θα έπρεπε να έχει μελετήσει προσεκτικότερα τις συνθήκες κάτω από τις οποίες θα έπρεπε ίσως να υπερασπιστούμε κάποτε την Κρήτη από αεροπορική και θαλάσσια επίθεση. Δεν είχε προβλεφθεί η ανάγκη υπάρξεως, αν όχι ενός Λιμένος, τουλάχιστον όμως, ευκολιών αποβάσεως στην νότιο πλευρά της νήσου, στα Σφακιά ή στο Τυμπάκι και η κατασκευή ενός δρόμου από εκεί ως τον κόλπο της Σούδας και τα αεροδρόμια, από τα οποία θα μπορούσε να ενισχυθεί η δυτική Κρήτη από την Αίγυπτο. Η ευθύνη για την ελλιπή μελέτη του προβλήματος και για την κακή εκτέλεση οδηγιών που είχαν δοθεί, βαρύνει εξίσου το Κάϊρο και το Ουάϊτχωλ».
Οι ΈΛΛΗΝΕΣ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΕΣ
Γ4) Σε όλα αυτά οι Έλληνες Ηγέτες και ο Λαός, στέκουν αδύναμοι και παράμεροι.
Είναι χαρακτηριστικό ότι την 28η Απριλίου, ο Έλληνας Πρωθυπουργός τηλεγραφώντας στον Έλληνας Πρεσβευτή στο Λονδίνο λέει:
«Προσπαθήσατε να πείσετε τους αυτόθι να διατάξουν τις εδώ Βρετανικές Στρατιωτικές, Ναυτικές και Αεροπορικές αρχές σπεύσουν να παρασκευάσουν σοβαρά την Άμυνα της Κρήτης, καθόσον η υπάρχουσα είναι ανεπαρκέστατη. Εάν δεν το αντιληφθούν εγκαίρως, βαίνουμε απλώς προς ένα ένδοξο Αρκάδι. Αλλά τότε οι οδοί προς Σουέζ ανοίγουν εύκολα».
Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ – Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
Δ1) Όπως είχε προβλέψει ο Χίτλερ – αλλά για άλλους λόγους – το Σχέδιο Απέτυχε (οι Γερμανοί καταναυμαχόνται στη θάλασσα και από αέρος στην αρχή ηττώνται)και σε τόπο και σε χρόνο. Αλλά Απέτυχε και ή Άμυνα. Όταν την αυγή της 20ης Μαίου 1941 ξεκινούν οι ρήψεις Γερμανών Αλεξιπτωτιστών στα 3 μέτωπα Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο, οι Αμυνόμενοι Βρετανοί αιφνιδιάζονται, αλλά αντιδρούν και απαντούν. οι Γερμανοί στρατηγοί (Στούντεντ σχεδίασαν αεροναυτική Επιχείρηση, που έπρεπε να τελειώσει σε 3 ημέρες – ξεκινώντας από τα 3 αεροδρόμια σε Χανιά (Μάλεμε) – Ρέθυμνο – Ηράκλειο. Το Λασίθι έμενε για τους Ιταλούς.
Από τα μέσα Μαίου έχει αρχίσει ένας άγριος βομβαρδισμός της Κρήτης και όλων των πλοίων, που πηγαίνουν προς βόρεια λιμάνια της, από την Λουφτβάφε. Την αυγή της 20ης Μαίου 1941 ένας ανηλεής βομβαρδισμός ξεσήκωσε την περιοχή των Χανίων, της Σούδας και του Μάλεμε και ειδοποιούσε τους αμυνόμενους, ότι η επίθεση έρχεται σύντομα. Τα Στούκας και τα Μέσσερμιτ, που ουρλιάζουν πάνω από τα κεφάλια των υπερασπιστών της Κρήτης, σε λίγες ώρες εξουδετερώνουν σχεδόν όλα τα αντιαεροπορικά πολυβόλα στο Μάλεμε και στη Σούδα. Κατά τις 8 το πρωί ο ορυμαγδός των βομβών σταματά και μέσα από τα σύννεφα της σκόνης αρχίζουν να προσεδαφίζονται στα 3 κύρια μέτωπα Χανιά – Ρέθυμνο – Ηράκλειο, οι πρώτοι Γερμανοί βγάζουν τους πρώτους Εισβολείς. Στο Μάλεμε, στην κοιλάδα των Φυλακών της Αγίας και στη Χερσόνησο του Ακρωτηρίου τα μαύρα αεροπλάνα. Ταυτόχρονα ο ουρανός γεμίζει από πολύχρωμα μανιτάρια.
«… Οι αλεξιπτωτιστές φαίνονται ψεύτικοι και είναι δύσκολο να πιστέψεις – αφηγείται ο υποστράτηγος Ουώλτερ Τόμας, – πως είναι επικίνδυνοι.
Καθώς προβάλουν με φόντο το βαθυγάλαζο ουρανό της Κρήτης, νωρίς το πρωί, ανάμεσα σ’ ένα γκριζοπράσινο πλαίσιο από κλαδιά ελαιόδεντρων, μοιάζουν σαν μικρές μαριονέτες, που τα κυματιστά τους φορέματα, πράσινα – κόκκινα – κίτρινα – άσπρα έχουν μπλεχτεί στα σύρματα που τις κινούν (…) πασκίζω να πιάσω το νόημα αυτής της πολύχρωμης φαντασμαγορίας, να συνειδητοποιήσω ότι οι όμορφες αυτές κούκλες σημαίνουν ξαναζωντάνεμα όλων των φρικαλεοτήτων, που γνωρίσαμε τόσο πρόσφατα στην Ελλάδα».
Οι υπερασπιστές της Κρήτης – Βρετανοί – Αυστραλοί – Νεοζηλανδοί – Έλληνες στρατιώτες ή άμαχοι ντόπιοι – υποδέχτηκαν τους επιδρομείς με όλων των ειδών τα πυρά και τα όπλα:

«Από την παραλία του Μάλεμε ως τα Χανιά και πίσω από τους λόφους στο Ακρωτήρι άκουγες τις στριγγές κραυγές των ελαφρών όπλων και το πιο βραχνό αλύχτισμα των όλμων».
Πολλοί αλεξιπτωτιστές σκοτώνονται στον αέρα, άλλοι καθώς οι σφαίρες τρυπούν τα αλεξίπτωτά τους, πέφτουν στη γη και τσακίζονται ή πνίγονται στη θάλασσα.
Εκατοντάδες εξοντώνονται μόλις φτάνουν στη γη.
«Έγινε γρήγορα φανερό – γράφει ο Στιούαρτ – ότι οι Αλεξιπτωτιστές ήταν πολύ τρωτοί στις άμεσες αντεπιθέσεις. Σε ακτίνα πάνω από διακόσιες γυάρδες τα αυτόματα πιστόλια τους δεν ήταν τόσο αποτελεσματικά όσα τα τουφέκια. Με εύστοχο πυρ μπορούσε κανείς να τους πετυχαίνει ένας – έναν καθώς έτρεχαν με φρενιασμένη βιασύνη να καλυφθούν κάπου».
«Όσους έπεφταν στους δρόμους, τους καταδίωκε ολόκληρος ο πληθυσμός, ακόμη και οι γυναίκες και τα παιδιά, ακόμη και οι σκύλοι, αυτοί οι Κρητικοί χρησιμοποιούσαν οποιοδήποτε όπλο, τουφέκια με πέτρα που είχαν πάρει από τους Τούρκους πριν από έναν αιώνα, τσεκούρια, ακόμη και τσάπες».
Εξάλλου, οι Γερμανοί Αλεξιπτωτιστές, παρά την ανώτερη στρατιωτική τους εκπαίδευση, δεν ήταν συνηθισμένοι σε τέτοιες συνθήκες πολέμου. Βρισκόντουσαν έξω από τα νερά τους. Όχι μόνο γιατί δεν γνώριζαν τον τόπο, αλλά και γιατί τους έλλειπε η πρωτοβουλία και καθώς έπεφταν, έχαναν την ιεραρχική τάξη, μέσα στην οποία και μόνο ήταν αποτελεσματικοί στρατιώτες:
Οι Αλεξιπτωτιστές – γράφει ο Κλάρκ – παρά τα νιάτα τους, την τέλεια υγεία τους, την εκπαίδευσή τους, την ποιότητα και την αποτελεσματικότητά του υλικού τους, δύσκολα τα έβγαζαν πέρα με τους Νεοζηλανδούς, μ’ όλο που αυτούς τους είχαν εξουθενώσει οι βόμβες, ή με τους θαρραλέους Έλληνες με τις τέσσερις σφαίρες σε κάθε άντρα. Μόνο όταν σχηματίστηκαν τα μέτωπα και η επίθεση πήρε κλασική μορφή, άρχισαν να εκδηλώνονται και πάλι η έμφυτη ανωτερότητα του Γερμανού στρατιώτη στην πειθαρχία και στην εκγύμναση και η αναμφισβήτητη εξουσία και δύναμη των υπαξιωματικών και των κατώτερων αξιωματικών.
Ε1) Όμως η έκπληξη ήρθε από τους αστράτευτους Κρητικούς Μαχητές.
«Οι μαχόμενοι υπερασπιστές βρήκαν ένα ισχυρό στήριγμα από ένα είδος μαζικής εξέγερσης του πληθυσμού», γράφει ο Γερμανός στρατηγός Φον Ντε Χεύντε.
Η προσπάθεια των επιτιθέμενων κυρίως στράφηκε από την αρχή στην εξασφάλιση του αεροδρομίου του ΜΑΛΕΜΕ σαν «προγεφύρωμα» της Εισβολής.
Στόχος που μετέτρεψε την περιοχή του αεροδρομίου σε κόλαση φωτιάς και θανάτου από τις πρώτες ώρες της μάχης.
Το ύψωμα 107, στάθηκε η Πύλη εισόδου του εχθρού.
Οι μοιραίες «Καυκάλες» η κορυφή του Λόφου, που δεσπόζει της περιοχής του αεροδρομίου, υπήρξε η αιχμή του αγώνα, το μήλο της έριδας και ταυτόχρονα το κλειδί για την τελική έκβασή του.
Οι απώλειες των Γερμανών τις πρώτες ώρες της εισβολής ήταν υπέρογκες. Πολλοί αξιωματικοί σκοτώθηκαν κατά την κάθοδο ή την προσγείωση των ανεμοπλάνων. Ο αντιστράτηγος Σούεσμεν, διοικητής της κεντρικής ομάδας των στρατευμάτων εισβολής σκοτώθηκε, όταν το ανεμόπλανό του, λίγο αφού το άφησε το αεροπλάνο που το μετέφερε και συντρίφθηκε σε βράχια του Αιγαίου. Στη Σούδα αντιμετώπισαν ισχυρότερα αντιαεροπορικά πυρά απ’ ότι περίμεναν. Στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο οι Επιχειρήσεις, όμοια δεν προχωρούν. Καθηλώνονται.
Έτσι, το βράδυ της πρώτης μέρας ο αιφνιδιασμός και η επίθεση είχε αποτύχει, οι απώλειες ήταν βαριές και οι προοπτικές ζοφερές για τους επιτιθέμενους, γι’ αυτό και ο Στούντεντ διέταξε ενεργό άμυνα σ’ όλα τα μέτωπα και εντοπισμό της προσπάθειας στο Μάλεμε για εξασφάλιση προγεφυρώματος. Σκέψη πέρα για πέρα σωστή ενός αρχηγού, από εκείνους που διέθετε η ναζιστική στρατιωτική μηχανή και που αποτελούσαν «το καλύτερο προϊόν του είδους» κατά τον Άγγλο ιστορικό Liddel Hart. (Η άλλη πλευρά του λόφου)
Για την κρισιμότητα της κατάστασης εκείνες τις ώρες ο Στούντεντ λέει: «Αν τη νύχτα της 20ης προς 21η ή νωρίς το πρωί της επόμενης, έκαναν επίθεση θα βρίσκονταν σε δύσκολη θέση και θα κινδύνευαν να εκκαθαριστούν τα κουρασμένα τμήματα του συντάγματος».
Και ενώ η γερμανική διοίκηση παρ’ όλες τις αναποδιές, το απρόβλεπτα και τις δυσκολίες αντιμετώπιζε ψύχραιμα και ρωμαλέα την κατάσταση, από την άλλη πλευρά τη βρετανική, δεν έγινε το ίδιο.
Τις πρώτες βράδυνες ώρες ο Νεοζηλανδός αντισυνταγματάρχης Άντριους, διοικητής του υψώματος 107, κουρασμένος, θορυβημένος μέσα στη σκόνη και τις εκρήξεις, μη μπορώντας να ελέγξει την περιοχή του, ζήτησε από τον διοικητή της 5ης μεραρχίας Χάργκεστ (Πλατανιά) να εγκαταλείψει το ύψωμα. «If you must, you must» ήταν η απάντηση, που σφράγισε τη μοίρα της Κρήτης. («Εάν πρέπει, μπορείς»).
Αυτή ήταν μοιραία στιγμή. Γιατί έτσι μπόρεσαν οι επιτιθέμενοι να επιτύχουν προγεφύρωμα στο αεροδρόμιο.

Το Γερμανικό αποβατικό Ναυτικό, συναντά τους Άγγλους Ναυάρχους Γκλένυ και Κίνγκ. Η ήττα των Γερμανών στη θάλασσα μεταφέρει και εξαρτά την επιτυχία του εγχειρήματος των Γερμανών στον αέρα. Όμως σ’αυτό με υπεράνθρωπη προσπάθεια επιτυγχάνουν ρήγμα.
Όμως, το πρώτο ρήγμα είχε ήδη υπάρξει. Το πάρσιμο του Μάλεμε αποδείχτηκε μοιραίο.
Μετά την 1η μέρα που έκλεισε με την απροσδόκητη και αδικαιολόγητη υποχώρηση των Βρετανών, τις μέρες που ακολούθησαν η γιγαντομαχία έφτασε σε ανυπέρβλητα ύψη. Οι δυνάμεις του Φράϊμπεργκ, αντιμετώπιζαν πια τμήματα συγκροτημένα, που αποβιβάζονταν στο Μάλεμε μαζί με τον οπλισμό τους και προχωρούσαν σταθερά προς τα ανατολικά.
Φονικές επικές μάχες διεξάγονται στο Καστέλλι με το Ι’ Σύνταγμα Πεζικού, στο Κολυμπάρι με την Σχολή Ευελπίδων, στο Γαλατά με Νεοζηλανδούς, στα Περίχωρα των Χανίων της Σούδας, στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο, όπου οι γερμανοί τις πρώτες μέρες καθηλώθηκαν από μια πρωτοφανή λαϊκή αντίσταση και πολέμησαν σκληρά για να κρατήσουν τις θέσεις τους. Το χωριό Γαλατάς κοντά στα Χανιά είναι το σημείο που άλλαξε πολλές φορές χέρια των αντιμαχόμενων και στρώθηκε από πτώματα.
Στις 26 ο Χέυντεν μπαίνει στα Χανιά και την επόμενη καταλαμβάνεται η Σούδα.
Από τι στιγμή εκείνη η «Μάχη» παίρνει άλλη μορφή. Οι αμυνόμενοι οπισθοχωρούν. Στόχος του Ρίγκελ, που πέφτοντας με αλεξίπτωτο στις 23 δυτικά του Ταυρωνίτη είχε αναλάβει τη διοίκηση, είναι να εγκλωβίσει και να συλλάβει τις Βρετανικές και Ελληνικές δυνάμεις και να τις εμποδίσει να διαφύγουν στη Μ. Ανατολή.
Σ’ αυτό απέτυχε. Προχωρώντας οι Γερμανοί ενώνονται στις 29 με τους αμυνόμενους συμπολεμιστές τους στο Ρέθυμνο και το βράδυ της ίδιας μέρας με την ανατολική ομάδα, που βρίσκεται καθηλωμένη στην περιοχή του Ηρακλείου.
Την 1η Ιούνη η «Μάχη της Κρήτης» έχει τελειώσει.
Σωστότερα η πρώτη φάση της. Η Αρχή. Η μεγάλη όμως Μάχη των Κρητικών κατά των Ναζί θα τελειώσει τη μέρα, που και ο τελευταίος Γερμανός στρατιώτης θα εγκαταλείψει το νησί. Στις 21/22 Μάη του 1945, 4 στρογγυλά χρόνια από την στιγμή που οι Γερμανοί πατούν στην Κρήτη.
Απώλειες Γερμανών
Η απογραφή των απωλειών και των θυσιών θέλει 7.000 Γερμανούς εκτός μάχης από τους οποίους 4.000 τουλάχιστον νεκροί, 220 αεροσκάφη κατεστραμμένα και 143 με βλάβες.
Απώλειες Βρετανών
12.000 αιχμάλωτοι, 3.500-4.000 νεκροί και τραυματίες. Στο Ναυτικό 40.000 από 18.000
Απώλειες Ελλήνων
9.000-10.000 μαζί με αυτούς που εκτελέστηκαν. Από το Στρατό και την Πολιτοφυλακή 600 και από την Χωροφυλακή 150.
Αυτοί βοήθησαν για να γραφεί αυτή η ένδοξη και αιματόβαφη σελίδα της Ιστορίας, που έρχεται σε μας σαν τη «Μάχη της Κρήτης».
ΙΙΙ
Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

ΣΤ1) Την 1η Ιούνη 1941, η Μάχη της Κρήτης, έχει τελειώσει. Σωστότερα η πρώτη φάση της, η Αρχή. Η μεγάλη Μάχη των Κρητικών κατά των Ναζί κλείνει όταν και ο τελευταίος Γερμανός στρατιώτης εγκαταλείπει το Νησί την 21/22 Μάη 1945.
Σ’ αυτή την κατάσταση, όπως διαμορφωνόταν και εξελισσόταν μετά την 1η Ιουνίου 1941 και το αμέσως μετά διάστημα, ποια τάχα υπήρξε η κατάσταση στο νησί μετά την ολοκληρωτική κατάληψή του, από τον κατακτητή και ποια τάχα υπήρξε η στάση και η απάντηση του Κρητικού Λαού; Να τι απαντά στα κρίσιμα αυτά ερωτήματα ένα επίσημο ντοκουμέντο, η επίσημη αναφορά – υπάρχει στα αρχεία του πολέμου – της αντιπροσωπείας των ανταρτών, που πολύ αργότερα την 1η Ιουνίου 1943 επισκέφθηκε το Κάϊρο για να ζητήσει βοήθεια από την Ελληνική Κυβέρνηση και το Στρατιωτικό Στατηγείο Μ. Ανατολής.
ΕΠΙΣΗΜΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ 1ης Ιουνίου 1943
ΔΙΑΜΟΡΦΩΘΕΙΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΗΨΗ
Αμέσως μετά την ΚΑΤΑΛΗΨΗ της ΚΡΗΤΗΣ από τους Γερμανούς. Αρχή Ιούνη, άρχισε από αυτούς η Εκκαθάριση – Καταδίωξη – Αιχμαλωσία από αυτούς των Εγκλωβισμένων Βρετανικών Στρατευμάτων ή των Ελλήνων και Κρητών Μαχητών της «Μάχης της Κρήτης» και οι Εκτελέσεις Κατοίκων με την επιχειρηματολογία της Συμμετοχής στην Μάχη, αστράτευτου πληθυσμού, που δεν καλυπτόντουσαν απ’ την Συνθήκη της Γενεύης υπέρ των Κανόνων του Πολέμου.
Να πως περιγράφεται σε αναφορά Κατοίκων της Περιοχής η συμπεριφορά του Στρατού Κατοχής, κατά τις πρώτες ώρες και ημέρες Ιουνίου.
«Η συμπεριφορά Στρατού Κατοχής εις Γερμανοκρατούμενες περιοχές:
1) Επεδείχθη κτηνώδης συμπεριφορά με βανδαλισμούς και αθρόους τουφεκισμούς, ομαδικές εκτελέσεις Πολιτών υπό το πρόσχημα της συμμετοχής του Λαού στον Αγώνα κατά την διάρκεια των επιχειρήσεων.
2) Πραγματοποιήθηκαν πυρπολήσεις και δηώσεις χωριών ευρισκόμενων εγγύς των πεδίων μαχών.
3) Πραγματοποιήθηκαν οργανώσεις Στρατοπέδων συγκεντρώσεων, συλλήψεις ομήρων, φυλακίσεις πλέον επιφανών και ζωτικών στοιχείων και εκτελέσεις πλείστων εξ αυτών αυθαιρέτως και άνευ διαδικασίας υπό το πρόσχημα της ανυπακοής και παρακινήσεως του πληθυσμού προς αντίδραση κατά των επιβαλλόμενων υπ’ αυτών μέτρων και της περιθάλψεως των παραμεινάντων εντός της νήσου συμμαχικών στρατευμάτων.
4) Πραγματοποιήθηκαν αυθαίρετες απογυμνώσεις των οικιών και καταστημάτων εκ των επίπλων, ειδών ιματισμού και κλινοστρωμνής και μέσων πολεμικής ανάγκης και άλλων χρειωδών ως και καταλήψεις των οικημάτων δι’ εξώσεως των ενοίκων και εγκαταστάσεως αυτών.
5) Πραγματοποιήθηκε αυθαίρετη επίταξη όλων των προϊόντων γης, μεγάλων και μικρών ζώων επί ποινή θανάτου. Επιβολή αναγκαστικής προσωπικής εργασίας στους κατοίκους από 16 έως 65 ετών δια τα πολεμικά τους έργα με εξοντωτικές κυρώσεις σε χρήμα και τρόφιμα υπό το πρόσχημα διενέργειας σαμποτάζ διάφορων μορφών εγκλίσεων σε στρατόπεδα ομήρων νεανίδων και γυναικών (πολλών εξ’ αυτών βιασμένων) προς εξαναγκασμό του λαού σε υποταγή και εκτέλεση των εκάστοτε εκδηλούμενων διαταγών.
6) Πραγματοποιήθηκαν πυρπολήσεις οικιών και δημεύσεις των περιουσιών των εν γένει Γερμανο- καταδιωκόμενων προσώπων.
7) Αποτολμήθηκε προσπάθεια των Αρχών Κατοχής και των εθελόδουλων οργάνων, προς διαφθορά των ηθικών δυνάμεων του τόπου, στρεφόμενη κατ’ αρχήν προς το κλήρο και μεθοδικά προς άπαντα τα κοινωνικά στρώματα.
Αποτολμήθηκε εφαρμογή της πολιτικής διασπάσεως της Εθνικής Ενότητας δια του διχασμού του πληθυσμού προς δημιουργία φιλικής προς αυτούς παρατάξεως. Παραλλήλως προσπάθεια δημιουργίας Εθνικο- σοσιαλιστικής Κινήσεως ενταχθείσα δια του έργου ενεργού ενδιαφέροντος της Κυβέρνησης των Αθηνών.
9) Έξη μήνες μετά από την Κατάληψη της Νήσου – από την αρχή του 1942 – η συνέχιση της εφαρμογής των εξοντωτικών μέτρων αυθαιρεσίας προσέλαβε νομότυπη μορφή δια της ιδρύσεως Στρατοδικείων, εκτάκτων και τακτικών, εις τα δεύτερα ταύτα επιτραπείσης προ δεκαμήνου περίπου της παραστάσεως συνηγόρων.
10) Επίσης δια της ασκούμενης πολιτικής των διαφόρων οικονομικών συνδυασμών, αναγκαστική ανταλλαγή τροφίμων κλπ, προς δικαιολόγηση των τουφεκισμών και των διαρπαγών της περιουσίας».
Ζ1) Αλλά ποια υπήρξε η στάση και η απάντηση του Κρητικού Λαού στις Προκλήσεις των πρώτων ημερών της Κατοχής; Να πως απαντά το
Ντοκουμέντο:
«Αντιμετώπισης της δημιουργηθείσης καταστάσεως κατά τη διάρκεια της κατοχής». Η ίδια αναφορά λέει: «Ο Λαός παρά τα εξοντωτικά μέτρα του στρατού Κατοχής διατήρησε ακλόνητη συνοχή και εθνική αλληλεγγύη και αντέταξε πείσμονα και γενναιοφόρα αντίδραση κατά της βάναυσου, καταπιεστικής ενέργειας του κατακτητή.
Η βιοτική κατάσταση του Λαού κατόπιν των απηνών καταδιώξεων, των διαρπαγών, των εξαντλητικών επιτάξεων κινητών περιουσιών και τροφίμων, της καταλήψεως εκλεκτών παραγωγικών χωρών, της παραλύσεως της αγροκαλλιέργειας δια της επιτάξεως κινητών περιουσιών και τροφίμων, της καταλήψεως εκλεκτών παραγωγικών χωρών, της παραλύσεως της αγροκαλλιέργειας δια της επιτάξεως των αροτριώντων ζώων και της ελλείψεως τεχνικών και χημικών μέσων, περιήλθε εις εσχάτη εξαθλίωση». Αλλά το ηθικό του Κρητικού Λαού παρέμενε ΑΚΜΑΙΟ και με ΠΙΣΤΗ στην ΤΕΛΙΚΗ ΝΙΚΗ. Αυτό ακριβώς το Ηθικό ΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΕ και ΑΝΕΠΤΥΞΕ την ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ.
Ζ2) Να πως το αφηγείται η πιο πάνω αναφορά:
«Μικρόν χρόνον μετά την Κατάληψη της Νήσου συνεκροτήθησαν οι πρώτοι Πυρήνες Εθνικής Απελευθερωτικής δράσεως και συν τω χρόνω αύξησαν τις δυνάμεις τους δια την οργάνωση σοβαρού τμήματος του πληθυσμού σε μαχητικές ομάδες και της εμψυχωτικής ανυψώσεως του ηθικού και του εθνικού φρονήματος του υπολοίπου πληθυσμού, πλην των ευάριθμων δεδηλωμένων αντιπατριωτικών δρώντων Γερμανόφιλων σε σημείο ώστε σήμερα να παρουσιάζεται αγαστή Εθνική Ενότητα και αλληλεγγύη και ώριμο το αίσθημα της ενόπλου εξέγερσης κατά του βάρβαρου κατακτητή».
Έτσι, σ’ όλους τους νομούς και ανεξάρτητες περιοχές, κινούνται αρκετοί για τη συγκρότηση ένοπλων δυνάμεων ή ομάδων και Οργανώσεων Αντίστασης, επιζητώντας μάλιστα την επαφή με την Ελληνική Κυβέρνηση και το Στρατιωτικό Στρατηγείο Μ. Ανατολής.
Αυτήν την περίοδο στην Κρήτη παρατηρείται η συγκρότηση ανωνύμων ή μη Ομάδων Αντίστασης. Χωρίς συγκεκριμένη ονομασία ή με ελάχιστες ονομασίες, που διασώθηκαν, συγκροτούνται Αντιστασιακές Ομάδες όπως: Ανώτατη Επιτροπή Αντιστάσεως Κρήτης (ΑΕΑΚ), Κρητική Επαναστατική Επιτροπή, μετέπειτα Εθνική Επαναστατική Επιτροπή, Εθνική Απελευθερωτική Δράση, Φιλική Εταιρεία, Εθνική Οργάνωση, Εθνική Οργάνωση Χανίων, Εθνική Οργάνωση Ρεθύμνης, Εθνική Οργάνωση Ηρακλείου, Εθνική Οργάνωση Λασιθίου (ΑΕΑΚ) και πολλές άλλες, που ξεκινούν την Αντιστασιακή τους Δράση. Από την πρώτη στιγμή Καπετάνιοι ή Οπλαρχηγοί – σε σύντομο με τις αντιστασιακές ομάδες ή όχι – με μικρές ή μεγάλες ομάδες ενόπλων κινούνται σε ορεινές περιοχές ή στα βουνά της Κρήτης, αρνούμενοι την υποταγή.
Σαν επίσημες ημερομηνίες των Οργανώσεων (ΕΟΕ) Εσωτερικού θεωρούνται η 15η Ιουνίου 1941, των δε (ΕΑΟ) ενόπλων η 15η Οκτωβρίου 1941 γενικώς, των δε Αρχηγείων η 15η Ιουνίου 1941. Ενώ στην Ελλάδα δεν συγκροτούνται Αντιστασιακές Οργανώσεις νωρίτερα από τον Σεπτέμβριο του 1941.
Μάλιστα την 1η Ιουνίου 1941 οι ένοπλες ομάδες των ανεξάρτητων αρχηγών, που συνεργάζονταν με αντιστασιακές οργανώσεις, άρχισαν να οργανώνονται, χωρίς όμως συγκεκριμένο και κατευθυνόμενο πρόγραμμα. Ήταν δε εκείνες των οποίων οι αρχηγοί είχαν λάβει μέρος με άντρες τους στη Μάχη της Κρήτης.
ΔΥΝΑΜΕΙΣΚ ΑΤΟΧΗΣ
1941/’42/’43
Η1) Βέβαια, τα πρώτα Αντιστασιακά σαμποτάζ ξεκινούν στα μέσα του 1942. αλλά δεν πρέπει να λησμονείται ο όγκος και η ισχύς του Στρατού Κατοχής που υπήρχε στην ΕΛΛΑΔΑ και την ΚΡΗΤΗ Σε όλη την Ελλάδα υπήρχαν το 1941/’42/’43, 300 χιλιάδες Γερμανοί, Ιταλοί και Βούλγαροι στρατιώτες διοικούμενοι από τρεις Διοικήσεις – τη Διοίκηση Βορείου Ελλάδος, Νοτίου Ελλάδος και του Φρουρίου της Κρήτης – οι οποίοι δέσποζαν απόλυτα του ελληνικού χώρου. 85 χιλιάδες από αυτούς βρίσκονταν στην Κρήτη.
Δυο ενισχυμένες γερμανικές μεραρχίες 40 χιλιάδων ανδρών με έδρες τις πόλεις Χανιά, Ηράκλειο κατανεμημένες σε 12 χιλιάδες στα Χανιά, 8 χιλιάδες στο Ρέθυμνο, 18 χιλιάδες στο Ηράκλειο και δυο ενισχυμένες ιταλικές μεραρχίες συνολικής δύναμης περίπου 45 χιλιάδων ανδρών, που είχαν κατανεμηθεί, σε Λασίθι και σε μικρό μέρος σε Ηράκλειο, με έδρες τις πόλεις Αγ. Νικολάου και Νεάπολης, αποτέλεσαν το Στρατό Κατοχής.
Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ στην ΚΡΗΤΗ
1942 / ’43 / ’44 / ’45
Θ1) Μέχρι τα μέσα του 1942, οι Σύμμαχοι ενδιαφέρονταν μόνο για την οργάνωση δικτύου πληροφοριών και την διευκόλυνση μετάβασης στην Αίγυπτο, ανδρών, που παρέμεναν τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα όσο και στην Κρήτη. Με το πνεύμα αυτό, λειτούργησαν οι ομάδες αντίστασης, που από τον Ιούνιο του 1941 οργανώθηκαν στην Κρήτη. Μέχρι τότε συνεπώς, η ακαθοδήγητη Αντίσταση δεν έδρασε με επιτελικό σχέδιο για την εξουδετέρωση του εχθρού.
Εξάλλου, στην αντιστασιακή προσπάθειά του, ο Κρητικός Λαός, ένιωθε απαραίτητο η αντίστασή του να είναι οργανωμένη και να έχει μια επαφή και βοήθεια τόσο από την Ελληνική Κυβέρνηση Καΐρου όσο και από τους Συμμάχους.
Για την αντίσταση κατά του κατακτητή, που αυτή έπαιρνε έκταση στην Κρήτη, το Καϊρο δεν έδινε και πολύ σημασία, μέχρι την άνοιξη – καλοκαίρι του 1942. ως τότε το ενδιαφέρον και η συνεργασία τους με τις αντιστασιακές οργανώσεις, περιοριζόταν στην απόκρυψη, ασφάλεια και συντήρηση των συμμάχων στρατιωτικών , που είχαν παραμείνει στο νησί, μέχρι την επιβίβασή τους σε υποβρύχια ή πλοιάρια για την Αίγυπτο. Ακόμη από το Σεπτέμβριο του 1941 ανέπτυξαν ζωηρό ενδιαφέρον για πληροφορίες, που εξασφάλιζαν από δίκτυα και έστελναν στο Κάιρο, με ασύρματο. Αλλά τίποτε περισσότερο.
Ο Κρητικός Λαός όμως, ιδιαίτερα οργανωμένος στις αντιστασιακές οργανώσεις, αισθανόταν την ανάγκη μιας ουσιαστικής συνεργασίας με τους συμμάχους, για την υλοποίηση του στόχου του, που ήταν η απόκτηση της Ελευθερίας.
Τη λύση στις ανησυχίες των αντιστασιακών οργανώσεων της Κρήτης, την έδωσε η κατάσταση του βορειο-αφρικανικού μετώπου τον Ιούνιο του 1942, όταν τα πράγματα για τους συμμάχους δεν πήγαιναν καλά και ο Ρόμελ τους απωθούσε προς την Ανατολή. Ο κύριος παράγοντας των επιτυχιών της Γερμανο-Ιταλικής αυτής στρατιάς, ήταν ο άνετος, άφθονος και γρήγορος ανεφοδιασμός της με τη Λουφτβάφε από τα αεροδρόμια της Κρήτης. Αυτά όπως και τα λιμάνια, αλλά και οι αποθήκες πολεμικού υλικού και υγρών καυσίμων, έπρεπε με κάθε τρόπο να αχρηστευθούν.
ΙΟΥΝΙΟΣ 1942
Βορειοαφρικανικό Μέτωπο και Κρήτη
Η2α) Αυτά ξεκίνησαν από τις Ανάγκες του πολέμου στη Βόρεια Αφρική, κέντρο ανεφοδιασμού της εκεί Γερμανο-Ιταλικής στρατιάς, ήταν η Τρίπολη της Λιβύης. Όσο όμως η στρατιά αυτή προχωρούσε προς την Ανατολή απωθώντας προς την Αίγυπτο τη Βρετανική, η απόσταση από την Τρίπολη μεγάλωνε και ξεπερνούσε τα 1,500 χιλιόμετρα.
Η2β) Οι Γερμανοί το «ΦΡΟΥΡΙΟ ΚΡΗΤΗ» από την αρχή Ιουνίου 1942 μετέβαλαν σε ΟΡΜΗΤΗΡΙΟ και ΒΑΣΗ ΕΞΟΡΜΗΣΗΣ στα ΜΕΤΩΠΑ ΑΦΡΙΚΗΣ – ΜΕΣΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ –τότε θαυματούργησε πάλι ο ΑΣΤΡΑΤΕΥΤΟΣ ΜΑΧΗΤΗΣ σαν ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΡΤΗΣ.
Ουσιαστική Αντίσταση ξεκινά 6 μήνες μετά.
Ο Ιούνιος του 1942 ήταν πολύ κρίσιμος μήνας για τον Συμμαχικό Αγώνα στην Βόρειο Αφρική. Ο Μοντγκόμερι που μόλις είχε παραλάβει την διοίκηση της 8ης στρατιάς, οχυρώθηκε στο Ελ Αλαμέιν σε αμυντικό αγώνα και κρατούσε τις θέσεις εκεί με κάθε θυσία, γιατί αν το μέτωπο αυτό έπεφτε, η Αλεξάνδρεια θα κινδύνευε και το σχέδιο των κατακτητών θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Αυτό προέβλεπε την κατάληψη Αλεξάνδρειας – Καΐρου και το άνοιγμα θύλακα προς Ανατολάς, μέσω Μοσούλης για την Σοβιετική Ένωση, με αντικειμενικό σκοπό να χτυπήσει τους Ρώσους προς Καύκασο.
Παράλληλα η Ε’ Ομάδα Γερμανικών στρατιών Βαλκανικής ετοιμαζόταν να στείλει μέσω Ηπειρωτικής Ελλάδας με τον άξονα Γοργοποτάμου -Αθηνών και δια των βάσεων Κρήτης, μεταξύ των άλλων, 300,000 άνδρες στη Λιβύη και Αίγυπτο. Η Κρήτη ήταν το κύριο αλλά και το μόνο προγεφύρωμα που μπορούσε να εξυπηρετήσει τα στρατεύματα του Άξονα στην Βόρεια Αφρική.
Οι θαλάσσιες μεταφορές ήταν όχι μόνο δύσκολες και χρονοβόρες, αλλά και επικίνδυνες. Ο συμμαχικός στόλος επαγρυπνούσε, ενώ η Λουφτβάφε, ήταν τότε ακατανίκητη.
ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ στην ΚΡΗΤΗ

α + β) Τότε άνοιξη – καλοκαίρι του 1942, επενέβη η Αντίσταση και η Συμμαχική αεροπορία σε μια από τις σημαντικότερες και επιτυχέστερες αποστολές του πολέμου κατέστρεψε με μια σειρά πολεμικές αποστολές τα όνειρα και τις προοπτικές των Ναζί. Από το αεροδρόμιο Ηρακλείου, άρχισε να υπονομεύεται η αερογέφυρα των κατακτητών, που στήριζε τις ελπίδες για τις παραπέρα νίκες και δόξες του Ρόμελ.
Πολύ μεγαλύτερης σημασίας από την Καταστροφή της Γέφυρας του Γοργοποτάμου, είναι οι Καταστροφές των Κρητικών Αεροδρομίων, αφού συνέβαλαν αποφασιστικά στην Μάχη του Ελ Αλαμέϊν και τη Μάχη της Ερήμου, που έγινε με σημαντικά μικρότερες δυνάμεις απ’ όσες σχεδίαζαν να διαθέτουν οι Γερμανοί.
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ – ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
Η πρώτη μεγάλη Αντιστασιακή Επιχείρηση πραγματοποιείται:
α) το βράδυ της 11ης Ιουνίου του 1942, όταν στο Ηράκλειο ολιγομελής ομάδα σαμποτέρ που προερχόταν από την Μέση Ανατολή και στηριζόταν σε πληροφορίες Ελληνικού κατασκοπευτικού δικτύου, κατέστρεψε επί του εδάφους 17 αεροπλάνα Γιούγκερς.
β) Την επιχείρηση αυτή ακολούθησαν τον Ιούνιο 1942 μια σειρά καταστροφές αποθηκών, αεροπορικών μέσων και αεροδρομίων. Πρώτες ήταν οι καταστροφές των αποθηκών πολεμικού υλικού του πεζικού δυτικά του Αεροδρομίου Καστελλίου Πεδιάδας Ηρακλείου.
Εδώ οι Γερμανοί είχαν κατασκευάσει τις μεγαλύτερες αποθήκες της περιοχής των Βαλκανίων για κάθε είδους πολεμικό υλικό και δεξαμενές υγρών καυσίμων.
Την επιχείρηση αυτή ακολούθησαν:
γ) Τα σαμποτάζ και οι καταστροφές του Μάλεμε και 300 γερμανικών αεροπλάνων στο έδαφος.

δ) Και την 24η Ιουνίου του 1942 η Μεσσαρά – Τυμπάκι του μεγαλύτερου αεροδρομίου των Βαλκανίων, που κατασκευάστηκε στον κάμπο Μεσαράς, το αεροδρόμιο του Τυμπακίου Ηρακλείου, κοντά στην ακτή του Λιβυκού Πελάγους ανατολικά των συνόρων του νομού Ρεθύμνου, όπως υπολογίζεται καταστράφηκαν 350 γερμανικά αεροπλάνα.
ε) Μετά το κύμα των σαμποτάζ και των βομβαρδισμών των συμμαχικών αεροπλάνων στην αρχή του καλοκαιριού του 1942 και την ανάπτυξη της Αντίστασης στο Νησί, όπως και την αναθάρρηση του πληθυσμού –που υπήρχαν φήμες για ανακατάληψη του Νησιού με ανακατάληψη από τους Συμμάχους- η συμπεριφορά του κατακτητή μπήκε σε νέα φάση.
στ) Έτσι, μετά το καλοκαίρι του 1942 και τα τρία επόμενα χρόνια, 1943-1944-1945 οι κατακτητές με μια ασυγκράτητη σκληρή στάση, επιχείρησαν μέσα από ωμότητες, σκληρή και απάνθρωπη συμπεριφορά να κάμψουν τους υπερήφανους και αναθαρρημένους Κρητικούς. Σ’ όλο αυτό το διάστημα οι συγκρούσεις με τους «αντάρτες» στα βουνά και στις πεδιάδες στα ρέματα και τα φαράγγια, τα ρουμάνια και τις βουνοκορφές των κρητικών βουνών ή οι εξορμήσεις των αποσπασμάτων ή ολόκληρων στρατευμάτων των κατακτητών κατέληγαν σε αψιμαχίες, ένοπλες συγκρούσεις, συμπλοκές ή και μάχες. Και τις περισσότερες φορές μετά από αυτές σε εκτελέσεις ή συλλήψεις αθώων αμάχων ή υπόπτων, εκθεμελιώσεις ή πυρπολήσεις και καταστροφές περιοχών ή χωριών ή σπιτιών ή καταστροφή των τροφών των κατοίκων και φυλακίσεις ή εξορίες υπόπτων ή αγωνιστών σ’ όλο το Νησί.
Η περίοδος αυτή της ηρωικής και αιματοβαμμένης Κρητικής αντίστασης αποτελεί δραματικά ένδοξη σελίδα της ιστορίας του έθνους και είναι αδύνατο εδώ να αποδοθεί αναλυτικά. Οι χιλιάδες πρωταγωνιστές και αγωνιστές της και οι 100άδες μάχες και συμπλοκές στα κρητικά βουνά και πεδιάδες αποτελούν περίλαμπρη φάλαγγα ηρώων και πολύτιμο κομμάτι της πιο λαμπρής Ελληνικής Ιστορίας, αλλά είναι αδύνατο να παρελάσουν σ’ αυτήν την παρουσίαση.
Έφτασε σε Επεισόδια τύπου «Σύλληψη και Απαγωγή» του Στρατηγού Κραϊπε.
Ελάχιστες είναι πάντως οι πόλεις, κωμοπόλεις ή τα χωριά της Κρήτης, που δεν θρήνησαν αναρίθμητα θύματα ή δεν δοκίμασαν τις ωμότητες και βιαιότητες των κατακτητών σ’ αυτή την περίοδο μέχρι το τέλος της κατοχής.
Όμως, οι Μάχες και οι Συμπλοκές που έγιναν ανάμεσα στις Δυνάμεις Κατοχής και τις Ένοπλες Αντιστασιακές Δυνάμεις της Κρήτης, ήταν αναρίθμητες και ονομαστές, έτσι ώστε σήμερα να είναι δύσκολη η απαρίθμηση της κάθε μιας χωριστά, αν και κάθε μια χωριστά πολλές φορές ήταν Μικρό Αρκάδι ή Μεσολόγγι.
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΩΜΟΤΗΤΩΝ
Θ1) Η επιτροπή ωμοτήτων, που μετά την κατοχή περιήλθε το νησί και μάζεψε στοιχεία για τις αναίτιες καταστροφές από τον κατακτητή υπολόγισε σε 3,500 τους νεκρούς από τις εκτελέσεις, σε 8,800 τις ολοκληρωτικές καταστροφές σπιτιών και σε 2,100 τις μερικές καταστροφές σπιτιών, ενώ υπήρξαν αναρίθμητες συλλήψεις, φυλακίσεις ή ομηρίες, που υπέστησαν οι κάτοικοι του Νησιού.
Το ίδιο διάστημα ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έκλινε ραγδαία υπέρ των Συμμάχων. Μετά το Ελ Αλαμέιν και το Στάλινγκραντ είχε αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για τις δυνάμεις του Άξονα. Στη Βόρειο Αφρική μετά το Ελ Αλαμέιν άρχισε η καταδίωξη των συμμάχων τους σε όλη τη Βόρειο Αφρική και από κει το πέρασμα των τελευταίων στην Ευρώπη.
Κατάρρευση της Ιταλίας
Ι1) Όταν στις 25 Ιουλίου 1943 πραγματοποιήθηκε από τους συμμάχους απόβαση στη Σικελία, ο Μουσολίνι, ύστερα από απόφαση του Ιταλού Μονάρχη, κηρύχθηκε έκπτωτος, και φυλακίστηκε.
Τον Σεπτέμβριος του 1943
η Ιταλία Καταρρέει
Στις 3-9-43, η Ιταλία καταρρέει, ακολουθεί ανακωχή και παράδοση του ιταλικού στόλου στον Κάνιγκαμ, γίνεται απόβαση (4-9-43) Αγγλοαμερικανικών στρατευμάτων στην Ιταλία και η υπογραφή της συνθηκολόγησης.
Τα ιταλικά στρατεύματα, που βρίσκονται στην Ελλάδα, αφοπλίσθηκαν από τους Γερμανούς.
Όμως τα απομένοντα γερμανικά στρατεύματα επιμένουν απτόητα κάθε μέρα και πιο σκληρά στην προσπάθεια κατάπνιξης με κάθε μέσο της Αντίστασης.
ΤΕΛΟΣ ΚΑΤΟΧΗΣ
ΙΑ1) Με την είσοδο και το προχώρημα του 1944 και ενώ οι μεραρχίες των Ναζί καταδιώκονταν ανηλεώς στο ανατολικό, στο ιταλικό και αργότερα στο μέτωπο της Νορμανδίας ο αντιστασιακός αγώνας σε όλο το ελλαδικό χώρο εντεινόταν. Το ίδιο και στο Νησί, όπου τα σαμποτάζ και οι συγκρούσεις πήραν συστηματικότερο στρατιωτικό τύπο και καθοδήγηση αφού οι εκπρόσωποι της Κυβέρνησης και του Συμμαχικού Στρατηγείου Μ. Ανατολής, είχαν αναλάβει το συντονισμό και την διεύθυνση των κινήσεων των ανταρτών και των αντιστασιακών οργανώσεων και του λαού. Η απάντηση και οι αντιδράσεις του κατακτητή μεγάλωσαν και οι μάχες και οι εκτελέσεις ή οι καταστροφές πήραν ακόμη πιο σκληρή και αποτρόπαιη μορφή.
Τον Οκτώβριο του 1944 σημειώθηκε η απελευθέρωση των Αθηνών, την ίδια εποχή, οι 23,000 Γερμανοί στρατιώτες που αποτελούσαν τότε τα στρατεύματα κατοχής και που επί 4 χρόνια κατείχαν και κυκλοφορούσαν στα 8,300 τετρ. Όλης της Κρήτης συμπτύχθηκαν και περιορίστηκαν σε έκταση 350 περίπου τετρ. Χιλ., γύρω από τα Χανιά. Οι νομοί Λασιθίου, Ηρακλείου και Ρεθύμνου εγκαταλείφθηκαν στην Αντίσταση, που ενωμένη, με τους 4,000 περίπου ένοπλους αντάρτες και αντιστασιακές οργανώσεις των περιοχών και με τη διεύθυνση των εκπροσώπων της Κυβέρνησης, τους κατέλαβε.
Στην Βίλα Αριάδνη της Κνωσού
η παράδοση του Νησιού «Φρούριον Κρήτης»
ΙΒ1) Ενώ προχωρούσε το 1945 ο ναζισμός έδινε τις τελευταίες θανάσιμες μάχες ύπαρξης στις νησίδες εδαφών, που απέμεναν. Η Ελλάδα με την βοήθεια της Αντίστασης επανερχόταν στο ελεύθερο κομμάτι του Νησιού. Στις 10 Μαΐου του 1945 στη Βίλα Αριάδνη της Κνωσού, ο Έλληνας Στρατιωτικός Διοικητής, ο εκπρόσωπος των Συμμάχων και ο Γερμανός Διοικητής του Φρουρίου Κρήτης διατύπωσαν τους όρους παράδοσης και υπέγραψαν το Πρωτόκολλο παράδοσης του νησιού από τον κατακτητή.
Στις 21 Μαΐου ο Έλληνας Στρατιωτικός Διοικητής και Έλληνες και Σύμμαχοι Αξιωματικοί μπήκαν στα Χανιά και παρέλαβαν τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ενώ την επόμενη και μεθεπόμενη 22-23 τα στρατεύματα κατοχής επιβιβάστηκαν σε πλοία και αποχώρησαν από το Νησί.
Το μεσημέρι της 23ης Μαΐου, ο Λαός των Χανίων υποδέχθηκε έξαλλος από ενθουσιασμό τους αντάρτες και τον Ελληνικό Στρατό, που μπήκαν ελευθερωτές στο τελευταίο σκλαβοκομμάτι του Νησιού και της Ελλάδας.
ΙV
ΛΟΓΟΙ – ΑΙΤΙΕΣ
της ΜΑΧΗΣ – ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ στην ΚΡΗΤΗ
Οι Αιτίες – Λόγοι που η Κρητική Αντίσταση πήρε αυτή τη μορφή και απέκτησε αυτόν τον χαρακτήρα είναι πολλοί και συνδέονται και σχετίζονται μεταξύ τους. Να μερικοί:
Πρώτος Λόγος: η τακτική των κατακτητών με τα απάνθρωπα Αντίποινα και τις Εκτελέσεις. Οι κατακτητές από μιας αρχής κατάπληκτοι από τον οδυνηρό αιφνιδιασμό της ολοκληρωτικής συμμετοχής του πληθυσμού στη μάχη για την υπεράσπιση του πάτριου εδάφους, πέρασαν αστραπιαία σε τακτική εκδικήσεων και αντιποίνων κατά των αμάχων, που ξεκίνησαν από την 2η Ιουνίου και κράτησαν μέχρι την αμνηστία -ψευτοαμνηστία- για τον Λαό του Σεπτεμβρίου 1941, και σε κτηνώδη μεταχείριση των επιζώντων θεωρώντας, όπως έλεγαν, ότι παραβιάστηκαν οι κανόνες του πολέμου. Το ακλόνητο επιχείρημα των κατοίκων ότι αυτοί που συμμετείχαν στην 10ήμερη μάχη ήταν οι επιστρατευμένοι ή ότι προασπιζόντουσαν ελεύθερο έδαφος της πατρίδας τους και συνεπώς, πολεμούσαν κατά τους «κανόνες πολέμου» δεν τους έκαμπτε ούτε τους επηρέαζε κατά οποιονδήποτε τρόπο. Αντίθετα τους ερέθιζε και τους εξωθούσε σε νέες αιματηρές ακρότητες. Εξάλλου, αντιλήφθηκαν από μιας αρχής όπως λέει ο Μακένζυ «πως δεν είχαν άλλο τρόπο να κάμψουν τέτοιους πολεμιστές» και γι’ αυτό βούλιαξαν στο «έγκλημα».
Δεύτερος Λόγος: το γεγονός ότι τα Ελληνικά και συμμαχικά στρατιωτικά τμήματα που υποχωρούσαν δεν πρόφτασαν να επιβιβαστούν των πλοίων και να περάσουν στην Αίγυπτο και Μέση Ανατολή. Έτσι, μετά την επιβίβαση στα πλοία και την φυγή στην βόρειο Αφρική και Αίγυπτο 10,000 περίπου συμμάχων και στρατιωτών και τον εγκλεισμό σε στρατόπεδο μερικών ακόμη χιλιάδων, παρέμεινε ένας αριθμός 10,000-15,000 πολεμιστών που περιφέρονταν ζητώντας βοήθεια στις πόλεις και τα χωριά της Κρήτης, όπου με κίνδυνο και αυτοθυσία των κατοίκων προστατεύθηκε από τους διώκτες κατακτητές, κρυμμένοι μήνες και χρόνια προκειμένου να μην αιχμαλωτιστούν και να φυγαδευτούν τελικά στην Αίγυπτο. Όμως, αυτό από την πρώτη μέρα αποτελούσε έγκλημα κατά των κατακτητών, τιμωρούμενο με κεφαλική ποινή.
Τρίτος Λόγος: το γεγονός ότι όπως όλη η χώρα, αλλά σε άπειρα μεγαλύτερο βαθμό από οποιοδήποτε άλλο σημείο της επικράτειας παρέμεινε σχεδόν ζώνη επιχειρήσεων. Ο αγώνας σε αέρα και θάλασσα γύρω απ’ την Κρήτη και η άμεση γειτονία της ένα από τα δύο, μετά το 1941 μεγάλα θέατρα πολέμου, εκείνο της Αφρικής – Μέσης Ανατολής, που τη μετέτρεπε σε Βάση Εξόρμησης και Εφοδιασμού των δυνάμεων του ΑΞΟΝΑ σε άνδρες και πολεμικό υλικό, στη Βόρεια Αφρική – Αίγυπτο – Μέση Ανατολή, την κατέστησε από την πρώτη στιγμή μέχρι σχεδόν την τελευταία του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου το «επίζηλο γέρας» – κατά την έκφραση του Τσώρτσιλ – των αντιμαχόμενων στην Ανατολική Μεσόγειο. Γι’ αυτό το λόγο και μετά το πάρσιμο της από τις δυνάμεις του ΑΞΟΝΑ παρέμεινε ο πρώτος στρατιωτικός στόχος του Αρχηγείου της Μέσης Ανατολής. Από τον Ιούλιο του 1941 επανέρχονται μυστικά οι στρατιωτικοί σύμβουλοι της Ελληνικής Κυβέρνησης και του Συμμαχικού Στρατηγείου ανάμεσα στα αντάρτικα σώματα που είχαν συγκροτήσει ο ντόπιοι στην αρχή για την υποβοήθηση της φυγάδευσης όσων είχαν εγκλωβιστεί στο Νησί μετά την κατάληψή του και μετά την άνοιξη του ’42 για τον συντονισμό επιθετικών αντιστασιακών πράξεων μεγάλης βαρύτητας για το συνολικό αγώνα κατά των Ναζί και των Φασιστών, και που έκτοτε παρέμειναν σταθερά μέχρι το τέλος σαν στρατιωτικοί σύνδεσμοι της Αντίστασης με την Ελληνική Κυβέρνηση και το Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής.
Τέταρτος Λόγος: ο Λαός και οι Παραδόσεις του. Η ιστορία και οι παραδόσεις της Κρήτης παράλληλα και ταυτόχρονα με τον χαρακτήρα , την ψυχολογία του Λαού, αλλά και τον ψυχισμό, που σφράγισε το τελευταίο και το πιο κρίσιμο γι’ αυτόν επεισόδιο. Τον Ηρωικό Αγώνα για την Ελευθερία του Νησιού. Να πως βλέπει ο Άγγλος συγγραφέας Μακένζυ αυτή την στάση των Κρητικών.
«Κατά την Νήσου ταύτης, της οποίας οι κάτοικοι επί 60 γενεάς και πλέον είχαν πολεμήσει και δεινοπαθήσει δια την ελευθερία των, έπεσε την 20η Μαίου 1941 μια φαντασμαγορία από αιματηρά τρομοκρατία. Παιδιά, γυναίκες και γέροντες κατεσφάγησαν ως ακριβώς κατεσφάζοντο τόσον συχνά εις το παρελθόν οι πρόγονοι των υπό των δυναστών της Νήσου των. Προγονικαί φωναί ηχούν εις τα ώτα των Κρητών. Αναμνήσεις περασμένων μαχών επυρπόλουν τας καρδιάς των. Άνδρες και γυναίκες έλαβον τα όπλα και δεν τα εγκατέλειψαν παρά μόνον αφού και ο τελευταίος Γερμανός στρατιώτης έφυγε κατησχυμένος από το Νησί».
Να όμως τι αναφέρει και αναφορά προς τις κατοχικές Αρχές των πρώτων ημερών της κατοχής, που είχε συντάξει συνταγματάρχης της γερμανικής Αντικατασκοπίας:
«Το νησί αυτό κατοικείται από ένα περήφανο Λαό που αγαπά την ελευθερία του. Οι υψηλές αδύνατες σιλουέτες των Κρητικών, με τα πλατιά τούρκικα βρακιά των, τις φαρδιές ζώνες, τα ιδιόρρυθμα καλύμματα της κεφαλής με τα μαυροκαφεδιά πρόσωπα, με αδρά χαρακτηριστικά, υπενθυμίζουν την Ασία και την Αφρική.
Τα συνδυάζουν όλα εις ένα. Ληστές και κλέφτες, έμποροι και αγαθοί, χωρικοί και κυνηγοί με καλό χαρακτήρα, άγριοι βοσκοί και κυνηγοί. Όταν ο Κρητικός ταξιδεύει στην Ελλάδα λέει: «πάω στην Ευρώπη» κι αυτό εκφράζει άρτια πόσο ο Κρητικός θεωρεί το Νησί του σαν ένα ιδιαίτερο κόσμο. Και έχει το λόγο της αυτή η αντίληψη, γιατί η Κρήτη είναι ένας ιδιαίτερος κόσμος, ταυτόχρονα παράδεισος και κόλαση… Και καταλήγει: … Αυτός ο λαός είναι αδύνατο να υποταγεί στη μοίρα του. Με πρώτη ευκαιρία θα πιάσει πάλι τα όπλα.
Πέμπτος Λόγος: η Μάχη της Κρήτης υπήρξε Παλλαϊκή και Πάνδημος. Σ’ αυτή συμμετείχε ολόκληρος ο Λαός και η Αντίσταση ξεπήδησε ουσιαστικά από τη ΜΑΧΗ της ΚΡΗΤΗΣ. Συνέχισε τη Μάχη της Κρήτης σε συνθήκες ΚΑΤΟΧΗΣ. Ο 10ήμερος Αγώνας της απόκρουσης του κατακτητή, έμπλεξε λίγο – πολύ ολόκληρο σχεδόν τον πληθυσμό, που από την πρώτη ημέρα της Κατοχής τον κατέστησε «Εγκληματία» τιμωρούμενο με Θάνατο σύμφωνα με τη νέα τάξη πραγμάτων.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ & ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Όμως, πιο σημαντικό απ’ ΟΛΑ που μένει σαν ΔΙΔΑΓΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, είναι ότι ΟΧΙ ΜΟΝΟ η ΜΑΧΗ αλλά και η Αντίσταση των 4 στρόγγυλων χρόνων είχαν ΜΟΝΑΔΙΚΟΤΗΤΑ και ΙΔΙΑ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΠΡΩΤΟΓΝΩΡΗ.
Πρώτο Χαρακτηριστικό: το πρώτο και ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της «Μάχης της Κρήτης», Κρητικής Αντίστασης, υπήρξε ότι ξεκίνησε αστραπιαία και αντανακλαστικά, πρωτόβουλα και ακαθοδήγητα. Καμία Οργάνωση ή Κυβερνητική κατεύθυνση δεν προηγήθηκε. Ήδη από τις 29 Μαίου, τελευταία μέρα άμυνας κατά του εισβολέα, εμφανίζεται το φαινόμενο «Μαχητές της Μάχης της Κρήτης», στρατιωτικοί και πολίτες να τραβιούνται στα ορεινά συγκροτώντας ένοπλες ομάδες ανταρτών με την απόφαση να μην παραδοθούν και να συνεχίσουν τον ένοπλο αγώνα κατά του κατακτητή. Να πως εκθέτει σε αναφορά της εποχής ένας από τους πρωταγωνιστές της Αντίστασης την απόφασή του αυτή. «Μετά το πέρας του αγώνος τον οποίο έδωσαν μετά των εν Κρήτη συμμαχικών στρατευμάτων και την κατάκτησίν της Νήσου υπό των Γερμανών, τόσον εγώ, όσον και πλείστοι άλλοι συμπατριώται μου, μη δεχόμενοι ουδεμίαν υποταγήν προς τους Γερμανούς, αλλά ελαυνόμενοι αφ’ ενός μεν υπό του αισθήματος της ελευθερίας, αφ’ ετέρου δε εκ του γεγονότος ότι σύμμαχοι συνέχιζαν τον πόλεμον αποφασίσαμε να συνεχίσουμε και εμείς τον αγώνα μας κατά το μέτρον του δυνατού».
Δεύτερο Χαρακτηριστικό: το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι ότι το κλίμα αντίθεσης κατά του κατακτητή, από μιας αρχής, υπήρξε πάνδημο και επιθετικό. Στην αρχή με την παροχή προστασίας κάλυψης και φιλοξενίας, την εξασφάλιση φυγάδευσης στους Έλληνες και Συμμάχους πολεμιστές, που είχαν εγκλωβιστεί στο Νησί ή δεν είχαν ακόμη διαφύγει προς τη Μ. Ανατολή και που παρείχαν όλοι οι Κρητικοί ανεξαίρετα και χωρίς φόβο και στη συνέχεια με την ένταξη σε οργανώσεις με πράξεις ή ενέργειες ένοπλης ή μη Αντίστασης.
Τρίτο Χαρακτηριστικό: το τρίτο χαρακτηριστικό είναι ότι ο αγώνας υπήρξε συντονισμένος και αλληλοτροφοδοτούμενος από τις Ελληνικές και Συμμαχικές δυνάμεις στην Αφρική. Η αντίσταση στη Κρήτη από πολύ νωρίς βρισκόταν σε επαφή με την Ελληνική Κυβέρνηση Μ. Ανατολής. Σχεδόν δεν διακόπηκε καθόλου η ανοικτή γραμμή ανάμεσα στην Κρήτη και το Κάιρο. Η γεωπολιτική και στρατιωτική θέση του Νησιού, οι εξελίξεις των επιχειρήσεων του Πολεμικού Θεάτρου Μ. Ανατολής ανέδειξαν από το 1942 και μέχρι σχεδόν το τέλος του πολέμου τη μοναδική αξία της θέσης του νησιού αλλά και την αγωνιστικότητα, την εθελοθυσία, τη φλόγα και την πολεμική αποτελεσματικότητα των κατοίκων του σε μοναδικό στρατηγικό παράγοντα για την πορεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Τέταρτο Χαρακτηριστικό: το τέταρτο χαρακτηριστικό είναι ο ενωτικός, αντι- εμφυλιοπολεμικός και φιλάδελφος χαρακτήρας της Κρητικής αντίστασης και της συμπεριφοράς όλων των παραγόντων και οργανώσεων που εμφανίστηκαν από την πρώτη μέρα μέχρι την 22η Μαίου του 1945. Η Αντίσταση στην Κρήτη ξεκίνησε ενωτικά και μολονότι στην πορεία επηρεάστηκε από την κατάσταση της Ελλάδας, έκλεισε συναγωνιστικά χωρίς αιματηρές συγκρούσεις και διαμάχες. Σε μεγάλο βαθμό – ιδιαίτερα μετά τα μέσα του 1942 – που συνδέθηκε και επηρεαζόταν από την ηπειρωτική Ελλάδα, δεν στερήθηκε του ιδιαίτερου πολιτικού χαρακτήρα, που είχαν οι αντιστασιακές οργανώσεις στην κατοχή. Όμως, πουθενά και ποτέ δεν εξελίχθηκε σε αιματηρή αναμέτρηση, αλλά αντίστροφα χαρακτηρίστηκε από συμφωνίες συντονισμού και συνεργασίας.
Το φαινόμενο του συγκρητισμού και της συναδέλφωσης – προγονική Κρητική παράδοση – προ του κοινού εχθρού και για χάρη του κοινού σκοπού επιβλήθηκε και επέπλευσε όλων των επιδιώξεων και σκοπιμοτήτων των οργανώσεων ή των ατόμων.
Πέμπτο Χαρακτηριστικό: το πέμπτο χαρακτηριστικό είναι ότι αν ληφθούν υπόψη οι στρατηγικές και πολιτικές αναλογίες, ήταν η μακρότερη, σκληρότερη και αιματηρότερη της χώρας. Διήρκησε 4 ολόκληρα χρόνια. σημείωσε 100άδες αψιμαχίες ένοπλες συγκρούσεις και μικρές ή μεγάλες μάχες σε όλο το Νησί και είχε πολλές χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες από μάχες, αλλά και εκτελέσεις αμάχων, εκτός από τους φυλακισμένους, εκτοπισμένους ή ομήρους και τους ολοκληρωτικά ή μερικά κατεστραμμένους οικισμούς ή περιουσίες.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε ο Κρητικός Τύπος μετά την Κατοχή οι απώλειες σε νεκρούς, τα θύματα πολέμου και οι καταστροφές οικιών ήταν συνολικά για το Νησί: έτσι εκτός από τις Απώλειες των 9-10 χιλιάδων νεκρών και τις ασύλληπτες καταστροφές που στο 1ο μέρος της μάχης (21 Μαίου – 1 Ιουνίου 1941). Εκτελεσθέντες και φονευθέντες 6,603 καταστροφές οικιών 12,903 ορφανά από πατέρα, 4,456 ορφανά από μητέρα 1,846.
Αλλά πάνω απ’ όλα και δηλωτικό για όλα είναι το γεγονός ότι η Αντίσταση στη Κρήτη – γέννημα , τέκνο της Μάχης της Κρήτης – είναι Ιστορικά ΒΕΒΑΙΟ, ότι υπήρξε η πρώτη σ’ ολόκληρη την Ευρώπη και προηγήται χρονικά κατά πολύ και αυτής της Γιουγκοσλαβικής του Τίτο ή της ελληνικής του Ηπειρωτικού χώρου. Επίσημη ημερομηνία έναρξης του Αντιστασιακού Αγώνα των Ένοπλων Αρχηγείων, θεωρείται η 15η Ιουνίου 1941 – που άλλη Ελλάδα δεν υπάρχει αντιστασιακή κίνηση πριν από τον Σεπτέμβριο του 1941.
ΜΑΧΗ & ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ & ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ τους στον ΠΟΛΕΜΟ
Οι συνέπειες της ΜΑΧΗΣ & της ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ στην εξέλιξη του Πολέμου υπήρξαν σημαντικές. Να τους:
α) Μαζί με την Μάχη τους Ελλάδας καθυστέρησαν την επίθεση των Γερμανών στη Ρωσία και επέτρεψαν στο «στρατηγό Χειμώνα» να παίξει το γνωστό του ρόλο.
β) Κατάφερε θανάσιμο πλήγμα στο μοντέρνο όπλο του Χίτλερ: Τους ΑΛΕΞΙΠΤΩΤΙΣΤΕΣ, απαραίτητο εξάρτημα του μοντέρνου πολέμου και τους κανόνες τακτικής του Blietz Krietz του «αστραπιαίου κτυπήματος», που είχε επινοήσει η Χιτλερική μηχανή. Χαρακτηριστικά πρέπει να σημειωθεί ότι από τότε και σ’ ολόκληρη τη διάρκεια του πολέμου ο Χίτλερ απέφυγε να χρησιμοποιήσει ξανά τους αερομεταφερόμενους αλεξιπτωτιστές. Η Κρήτη υπήρξε «ο τάφος των Γερμανών αλεξιπτωτιστών και του νέου όπλου». Έσωσε την Ρωσία – Στρατάρχης Ζουκωφ.
γ) Σώθηκε η Κύπρος, η Μάλτα, η Συρία και το Ιράκ.
δ) Δίδαξε τους συμμάχους τους δυνατότητες των επεμβάσεων των αλεξιπτωτιστών, που τόσο πολύ και με τόση επιτυχία χρησιμοποιήθηκαν αργότερα στο Δυτικό μέτωπο. Νορμανδία, κλπ.
ε) Αποτέλεσε την ζώνη προετοιμασίας πολέμου σε ολόκληρο το μέτωπο Βόρειας Αφρικής – Μέσης Ανατολής και γι’ αυτό Ζώνη Επιχειρήσεων σ’ ολόκληρη τη διάρκεια του πόλεμου και μέχρι μεταφορά από τους συμμάχους από την Αφρική στην Ευρώπη.
V
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Οι 10 ημέρες από τις 20 έως 30 Μαίου του ’41, που εξελίχθηκε η τιτανομαχία με την πρωτοφανή «ιδιόρρυθμη» φυσιογνωμία, που εμφάνισε η Μάχη της Κρήτης, αλλά και τα 4 πλήρη έτη ΜΑΧΗΣ και ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ, αποτελούν αναμφισβήτητα ένα καθοριστικό για την πορεία του πολέμου γεγονός, μοναδικό για μερικές πτυχές του στην ιστορία των επεισοδίων του μεγάλου αγώνα. Η μορφή των συγκρούσεων, που εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην Κρήτη και η αυθόρμητη, αυτόματη αντίδραση του αστράτευτου λαού με την αυτόκλητη παρουσία στο πεδίο της μάχης αμάχων και πολλές φορές άοπλων όλων των ηλικιών και καταστάσεων αποτέλεσε πρωτόφαντο, μοναδικό και ανεπανάληπτο ίσως φαινόμενο, που την πέρασε στην ιστορία σαν την πιο «παράδοξη» μάχη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ανάμεσα στις χιλιάδες άλλες της έδωσε το όνομά της, το δικό της όνομα. Είναι για όλους τους ανθρώπους η ΜΑΧΗ της ΚΡΗΤΗΣ, που στέκει δίπλα στις γιγαντομαχίες του Στάλινγκραντ, της Αγγλίας, της Νορμανδίας και σε λίγες άλλες επώνυμες και διακεκριμένες. Και αυτό που αυτή πια μας δίνει, σωστότερα μας «παραδίδει», εκτός από το τιμημένο όνομα της είναι το ΜΗΝΥΜΑ της. «ΕΜΕΙΣ, ΜΟΝΟ ΕΜΕΙΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΡΑΤΟΥΜΕ ΤΑ ΧΩΜΑΤΑ ΤΗΣ».
Φίλες και φίλοι,
Ο εικοστός αιώνας ΣΦΡΑΓΙΣΤΗΚΕ από 2 Παγκοσμίους Πολέμους. Αναρρίθμητες Επαναστάσεις – Πραξικοπήματα – Χούντες – Δικτατορίες – Αντιστάσεις – Απελευθερώσεις – ατελείωτη Ανακύκληση Πολιτευμάτων, αλλά τελικά με ΣΩΤΗΡΙΑ της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (Στρατιωτικούς – και Πολιτικο–Οικονομικούς και Κοινωνικούς Ολοκληρωτισμούς) και της ΠΑΤΡΙΔΑΣ όπως πρώτος ο Πολύβιος είπε: Τα Πολιτεύματα Ανακυκλώνονται.
Ο 21ος αιώνας ΞΕΚΙΝΗΣΕ με ΠΟΛΕΜΟΥΣ μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 και συνεχίζεται εν μέσω Πολέμων και Κοινωνικών αναστατώσεων σε διάφορες Περιοχές της Γης. Όμως, Πολιτικά και Οικονομικο- Κοινωνικά φαινόμενα σαν εκείνα που εκτίναξαν ψιλά τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι, αρχίζουν να επανεμφανίζονται καθαρά σε πολλές Δυτικές Κοινωνίες, ενώ στις Ανατολικές Περιοχές Πόλεμοι και Εισβολές μαίνονται .
Η Παγκοσμιοποίηση των Οικονομιών και των Αγορών, η Οικουμενικοποίηση των Κοινωνιών και ο Κοσμοπολιτισμός των Εξουσιών σαν ΑΣΚΟΣ του ΑΙΟΛΟΥ, εξαπολύει θύελλες και αναστατώσεις σε εκτεταμένες περιοχές της Ευρασίας και της Αφρικής που σαρώνονται από Πολέμους και Αντι-Πολέμους στο όνομα των σύγχρονων Πολιτικών ή Θρησκευτικών « -ΙΣΜΩΝ » που επειδή όμως δεν λαμβάνουν υπόψη τους Λαούς και τις Θρησκείες της Περιοχής Μέσης Ανατολής, Αραβίας, Αφρικής, βάζουν σε νέα δοκιμασία τις Οικουμενικές – Περιφερειακές – Εθνικές ισορροπίες με άδηλο μέλλον.
Γι’ αυτό άλλη μια φορά, μπαίνουν σε δοκιμασία ψυχής Αρχές και Αξίες, που χαρακτήριζαν την Ιστορία και τον Πολιτισμό των Λαών της Περιοχής.
Μέχρι στιγμής η Παγκοσμιοποίηση Νικά στην Κορυφή, αλλά Ηττάται στη Βάση. Έτσι συμβαίνει συχνά στην Ιστορία. Το ίδιο συνέβη και στην Κρήτη πριν από 70 και χρόνια. ΟΙ ΛΑΟΙ ΑΡΓΟΥΝ – ΑΛΛΑ ΝΙΚΟΥΝ.
Εμείς οι Κρητικοί από Προγονικές Εντολές και Φωνές, πιστεύουμε στις 2 πιο δυνατές ρίζες της Ανθρώπινης Ψυχής, την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και την ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, αλλά το πρόβλημα δεν είναι το «Θεραπεύειν» όσο είναι το «Προλαμβάνειν». Γι’ αυτήν την Πρόληψη η Μεγαλύτερη και Λαμπρότερη Ιστορική Παρακαταθήκη μας είναι η ΜΑΧΗ και η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ στην ΚΡΗΤΗ το 1941-45.
Αυτήν θα συνεχίσουμε και θα αξιοποιήσουμε και στον 21ο αιώνα, που άρχισε απ’ τα πρώτα βήματα, τα πρώτα κιόλας χρόνια του – τις Προκλήσεις του – ΚΑΛΩΣ ΝΑ ΕΡΘΟΥΝ …
Ποτέ δεν εγκαταλείψαμε το ΑΡΧΑΙΟ – ΕΛΛΗΝΙΚΟ «ΕΣΟ ΕΤΟΙΜΟΣ» .
Προς τιμήν των αγωνιστών της Ιστορικής «Μάχης της Κρήτης».
"A strong body makes the mind strong. As to species of exercises, I advise the gun. While this gives moderate excercise to the body, it gives boldness, enterprise and independence to the mind. Games played with the ball, and others of that nature, are too violent for the body and stamp no character on the mind. Let your gun, therefore, be your constant companion of your walks." - Thomas Jefferson, letter to Peter Carr, August 19, 1785.
"Ένα δυνατό σώμα δυναμώνει και τον νου. Όσον αφορά τα είδη ασκήσεων, προτείνω το όπλον. Που ενώ επιβάλλει μέτρια άσκηση στο σώμα, προσφέρει τόλμη, επιχειρηματικότητα και ανεξαρτησία στη σκέψη. Αγωνίσματα που παίζονται με μπάλα, και άλλα τέτοιας ιδιοσυγκρασίας, παρα-είναι βίαια για το σώμα και δεν αναπτύσσουν χαρακτήρα στο πνεύμα. Επέτρεψε στο όπλο σου, λοιπόν, να είναι ο σταθερός σου σύντροφός στον τρόπο ζωής σου." - Θωμάς Τζέφερσον, επιστολή προς Πήτερ Καρ, 19 Αυγούστου, 1785. (Μετάφραση Πολύδωρου [μη Αμερικανόφιλου]).
++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Ανιγραφή από: http://filonohpontou.wordpress.com/2011/05/20/205/
Ἡ Πύρρειος νίκη τοῦ Γκαίρινγκ
Ἀπὸ τὸν/τὴν Φίλοι
Κρήτη μου ὄμορφο νησί, πού ΄γραψες Ἱστορία,
δίχως στρατό πολέμησες μιάν αὐτοκρατορία.
Ἡ μάχη τῆς Κρήτης ὅπως ἐπεκράτησε νά λέγεται ἠ ἐπική ἀντίστασι τῶν ὑπερασπιστῶν τῆς νήσου κατά τῶν Γερμανῶν εἰσβολέων τό τελευταῖο δεκαήμερο τοῦ Μαΐου τοῦ 1941, εἶναι τό τελευταῖο μεγάλο γεγονός στήν Ἱστορία τῆς Κρήτης. Ἡ μάχη αὐτή εἶναι «ὁ δραματικός ἐπίλογος τοῦ Ἑλληνοιταλικοῦ πολέμου.
Μετά τήν ὑποταγή τῆς ἠπειρωτικῆς Ἑλλάδος τόν Ἁπρίλιο τοῦ 1941 ἀπό τούς Γερμανούς, ἡ Κρήτη περέμενε τό τελευταῖο ἐλεύθερο τμῆμα της. Λίγο πρίν καταληφθεῖ ἡ Ἀθήνα κατέφυγαν στήν Κρήτη ὁ βασιλιᾶς Γεώργιος ὁ Β καί ἡ κυβέρνησις τοῦ Ἐμμ. Τσουδεροῦ (23 Ἀπριλίου 1941). Τήν ἄμυνα τῆς νήσου εἶχαν ἀναλάβει δυνάμεις Ἄγγλων, Αὐστραλῶν καί Νεοζηλανδῶν, πού εἶχαν ἐσπευσμένως μεταφερθεῖ μετά τήν κατάρρευσι τῆς Ἠπειρωτικῆς Ἑλλάδος. Οἱ δυνάμεις αὐτές ὑπολογίζονται σέ 30.000 – ἔως 32.000 ἄνδρες. Στήν Κρήτη βρίσκονται ἐπίσης ἔλάχιστες Ἑλληνικές δυνάμεις: ὀκτώ τάγματα νεοσυλλέκτων πού εἶχαν μεταφερθεῖ ἀπό τήν Τρίπολη καί τό Ναύπλιο, ἀγύμναστοι καί χωρίς ὁπλισμό.Ἀξιόμαχη ἦταν ἡ δύναμις τῆς Σχολῆς Χωροφυλακῆς καί οἱ πρῶτες τάξεις τῶν σχολῶν εὐελπίδων καί Ἰκάρων πού ὅμως εἶχαν ἀνεπαρκῆ ὁπλισμό καί ἐλάχιστα ἐφόδια. Συνολικά οἱ Ἑλληνικές δυνάμεις ἀριθμοῦσαν 11.500 ἄνδρες. Κρητικοί στρατιῶτες δέν ὑπῆρχαν στήν νῆσο, γιατί ἡ μεραρχία Κρήτης εἶχε ἀποκλειστεῖ στήν ἄλλη Ἑλλάδα. Τήν ἀνωτάτη στρατιωτική διοίκησι τῶν συμμαχικῶν καί τῶν Ἑλληνικῶν δυνάμεων ἀνέλαβε ὁ Ἄγγλος ὑποστράτηγος Φράιμπέργκ, ὁ ὁποῖος ἀνέπτυξε τίς δυνάμεις του στίς περιοχές τοῦ Μάλεμε, τῶν Χανίων, τῆς Σούδας, τοῦ Ρεθύμνου καί τοῦ Ἡρακλείου. Ἀπό τήν ἄποψιν τῶν βαρέων ὅπλων ἡ κατάστασις ἦτο οἰκτρά. Σέ ὅλη τήν Κρήτη ὑπῆρχαν 69 ἀντιαεροπορικά πυροβόλα, 4 ἀντιαρματικά καί 103 διαφόρων διαμετρημάτων.
Εἶναι γεγονός ὅτι ἡ ἄμυνα τῆς Κρήτης δέν εἶχε ἀπασχολήσει τή συμμαχική ἡγεσία, γιατί κανένας δέν μποροῦσε νά διανοηθῆ ὁτι ὁ Χἰτλερ θά ἀποτολμοῦσε μιά δύσκολη ἐπιχείρησι γιά τήν κατάληψί της, ὅταν εἶχε νά ἀντιμετωπίση ἄλλους μεγαλύτερους στόχους. Ἐν τούτοις ἡ γερμανική στρατιωτική ἡγεσία ἀπεφάσισε τήν κατάληψι τῆς Κρήτης καί προετοίμασε ἕνα πολεμικό σχέδιο, τό γνωστό «Merkur» ( «Ἑρμῆς»), πού θά στηριζόταν κυρίως στήν χρησιμοποίησι ἀερομεταφερομένων ἐπιλέκτων μονάδων ἀλεξιπτωτιστῶν.Ἡ ἐπιχείρησις αὐτή ἀνταποκρινόταν στήν ἀχαλίνωτη φιλοδοξία τοῦ ἀρχηγοῦ τῆς γερμανικῆς πολεμικῆς ἀεροπορίας, τοῦ Γκαίρινγκ (Göring) καί τοῦ ὑπαρχηγοῦ του Στούντεντ ( Student). Ὁ δεύτερος μάλλιστα εἶχε ἐκπονήσει τά πολεμικά σχέδια καί ἐτέθη ἐπικεφαλῆς τῆς ὅλης ἐπιχειρήσεως γιά τήν κατάληψιν τῆς Κρήτης.
Ἀπό τίς 14 Μαΐου ἡ γερμανική ἀεροπορία ἐπιχειροῦσε, σχεδόν καθημερινά, ἰσχυρούς βομβαρδισμούς ἐπιλεγμένων στρατηγικῶν στόχων στήν Κρήτη. Ἡ εἰσβολή ἄρχισε τήν αὐγή τῆς 20ης Μαΐου 1941, μέ ἰσχυρό βομβαρδισμό καί ῥίψη ἀλεξιπτωτιστῶν στήν περιοχή τοῦ ἀεροδρομίου τοῦ Μάλεμε καί γύρω ἀπό τά Χανιά. Οἱ δυνάμεις τῶν εἰσβολέων ἦταν τρομακτικές ὁλόκληρη ἡ ἀερομεταφερόμενη μεραρχία ἀλεξιπτωτιστῶν, ἐφοδιασμένη μέ βαρέα ὅπλα καί ἀντιαεροπορικά πυροβόλα. Ἡ ὀρεινή μεραρχία πεζικοῦ, 1.080 ἀεροπλάνα. Σέ αὐτά πρέπει νά προστεθῆ μεγάλος ἀριθμός πολεμικῶν πλοίων, πού θά μετέφεραν ἄνδρες, ὁπλισμό καί ἐφόδια. Ἡ ῥίψις ἀλεξιπτωτιστῶν συνεχίστηκε ἀσταμάτητη. Τό μεσημέρι τῆς ἴδιας ἡμέρας ἔπεσαν ἀλεξιπτωτιστές στό Ρἐθυμνο καί τό ἀπόγευμα στό Ἡράκλειο. Ὁ πρῶτος στόχος, βέβαια τῶν Γερμανῶν ἦταν ἡ κατάληψις τοῦ ἀεροδρομίου τοῦ Μάλεμε, ὅπου θά προσεγειώνοντο κατόπιν ἀνενόχλητα τά ἀεροσκάφη τους μέ τίς ἀπαραίτητες ἐνισχύσεις σέ ἄνδρες καί σέ πολεμικό ὑλικό.
Αὐτό πού συνέβη τότε στήν Κρήτη εἶναι ἀληθινά ἀπερίγραπτο καί κίνησε τόν παγκόσμιο θαυμασμό. Οἱ Γερμανοί προσέκρουσαν σέ ἄμεση καί καθολική ἀντίστασι τοῦ πληθυσμοῦ, πού προσέτρεξε αὐθόρμητα σέ ἕναν ἄγριο καί πρωτοφανῆ ἀγῶνα ὑπερασπίσεως τῆς πατρίδος καί τῆς ἐλευθερίας του. Οἱ συμμαχικές δυνάμεις καθήλωσαν τούς Γερμανούς καί ἀνέτρεψαν τά ἀρχικά σχέδια τους. Χρειάστηκαν 10 ὁλόκληρες ἡμέρες γιά νά καταλάβουν τήν νῆσο. Οἱ ἀπώλειες ἦταν τρομακτικές.Σκοτώθηκαν περισσότεροι ἀπό 4.000 ἀλεξιπτωτιστές «ἡ αιχμή τῆς ναζιστικῆς λόγχης», ἡ ἀερομεταφερόμενη μεραρχία διαλύθηκε, κατεστράφησαν περισσότερα ἀπό 170 ἀεροπλάνα. Στήν Κρήτη δοκιμάστηκε τό ὅπλο τῶν ἀλεξιπτωτιστῶν, πού τό θεωροῦσαν ἀήττητο καί εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι δέν χρησιμοποιήθηκε ποτέ πιά σέ μεγάλες ἐπιχειρήσεις. Ἄλλωστε ὁ ἴδιος ὁ Χίτλερ ὀμολόγησε: «ἡ Κρήτη ἀπέδειξε ὅτι οἱ μεγάλες ἡμέρες τῶν ἀλεξιπτωτιστῶν τελείωσαν».
Ἡ Κρήτη ὑπέκυψε κάτω ἀπό τό βάρος τῆς τρομερὀτερης πολεμικῆς μηχανῆς, πού εἶχε γνωρίσει ὥς τότε ὁ κόσμος.Στίς 27 Μαΐου κατελήφθησαν τά Χανιά καί τό Ρέθυμνο.Στίς 30 Μαΐου ἔπεσε καί τό Ἠράκλειο. Τίς δύο τελευταῖες μέρες τοῦ Μαΐου τά συμμαχικά στρατεύματα εἶχαν συγκεντρωθεῖ στά νότια παράλια τῆς Κρήτης καί ἔφυγαν μέ πλοῖα τοῦ συμμαχικοῦ στόλου στή Μέση Ἀνατολή. Ἡ Κρήτη περνοῦσε μέ τήν σειρά της στή ζοφερή νύκτα τοῦ Ναζιστικοῦ τρόμου.
Ἡ Μάχη τῆς Κρήτης ἀνέτρεψε τά σχέδια τοῦ Χίτλερ καί ἐπηρέασε ἀποφασιστικά, τήν ἐξέλιξι τῶν ἐπιχειρήσεων τοῦ μεγάλου πολέμου. Ὁ Οὐίνστον Τςῶρτσιλ σημειώνει στά ἀπομνημονεύματά του: «Στήν Κρητη ὁ Γκαίρινγκ κέρδισε μιά πύρρειο νίκη, γιατί μέ τίς δυνάμεις πού σπατάλησε ἐκεῖ, θά μποροῦσε εὔκολα νά κατακτήση τήν Κύπρο, τή Συρία, τό Ἰράκ καί ἴσως ἀκόμη καί τήν Περσία…Διέπραξε τήν ἀνοησία νά ἀφήση νά τοῦ διαφύγουν αὐτές οἱ μεγάλες εὐκαιρίες, μέ τό νά θυσιάση τίς ἀναντικαταστατες αὐτές δυνάμεις σ΄ ἕναν θανάσιμο ἀγῶνα, πού διεξάγετο συχνά σῶμα μέ σῶμα…». Ἡ καθυστέρησις τῶν Γερμανῶν στήν Κρήτη ἐπέτρεψε στόν Ἄγγλο στρατάρχη Γουέιβελ νά ὀργανώση τήν ἄμυνα τῆς Αἰγύπτου καί ὁ ἴδιος ἀνέφερε στήν κυβέρνησι του: «Οἱ ἀπώλειες τῶν Γερμανῶν στήν Κρήτη ἔσωσαν τήν γενική κατάστασι στή Μεσόγειο γιατί καταστράφηκε μέγα μέρος ἀπό τά ἀεραγήματα τοῦ ἐχθροῦ καί τεράστιος ἀριθμός ἀεροπλάνων».
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Αντιγραφή από: http://www.pentapostagma.gr/2011/05/blog-post_1921.html
Παντού θα υπάρχει ένας “Εφιάλτης” στην Κρήτη οι προδότες είχαν τη μοίρα που τους άξιζε...
Η ιστορία που θα διαβάσετε είναι πέρα για πέρα πραγματική. Είναι μια από τις εκατοντάδες τραγικές ιστορίες στη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου, στη Κρήτη. Μια ιστορία που τα έχει όλα. Θάρρος, ηρωισμό, αγάπη για την πατρίδα αλλά και προδοσία...
“Κατεδικάσθην εις θάνατον. Σήμερον Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου 1944. Περιμένω χάριν. Ο Θεός βοηθός. Συγχωρέστε με και ο
Θεός να σας συγχωρέσει. Έχετε υγεία για πάντα. Ο υιός και σύζυγος σας Δημήτρης”
Αχνοχάραζε η 21η Φεβρουαρίου, έξω από τα Χανιά, στην Αγιά. Οι φυλακές δεν είχαν πάρει ακόμη τον ρυθμό της μουντής καθημερινότητας τους. Στο παράθυρο ενός κελιού στην πτέρυγα των μελλοθάνατων, ένα παλικάρι 30 ετών, κοιτάει τον ουρανό που ξημέρωνε. Στα χέρια του κρατάει ένα γράμμα που μόλις έγραψε (με μεγάλη δυσκολία και πόνο, αφού από τα δάχτυλα του έλειπαν τα νύχια από τα βασανιστήρια) για την λατρεμένη γυναίκα του, τη Μαρία και τους αγαπημένους γονείς του. Βαθιά μέσα του ο Δημήτρης Βαλαβάνης, ήξερε ότι δεν θα του έδιναν χάρη. Ήξερε ότι δεν θα ξαναδεί την Μαρία και τους γονείς του. Το απόγευμα θα τον οδηγούσαν στο απόσπασμα. Ο άνθρωπος που τον κάρφωσε ήταν Έλληνας. Στενός συνεργάτης των Γερμανών. Ο λόγος του προδότη ενάντια στον δικό του. Δεν είχε καμία ελπίδα στο στρατοδικείο...
Η ζωή του πέρασε σαν σε ταινία μπροστά από τα μάτια του καθώς είχε αφεθεί να κοιτά ανάμεσα από τα κάγκελα, τον ουρανό. Το χωριό του τον Σοκαρά στο Ηράκλειο, τα παιδικά του χρόνια, τη γνωριμία του με τη Μαριώ, τον πόλεμο. Το Αλβανικό μέτωπο. Υπηρέτησε σαν ανθυπολοχαγός Μηχανικού στη χιονισμένη Πίνδο όταν παίρναμε φαλάγγι τους Ιταλούς. Μετά ήρθαν οι Γερμανοί. Επέστρεψε στο νησί του όταν εκείνο είχε πέσει στα χέρια τους. Ξεκίνησε την αντίσταση μαζί με τα αδέρφια του, τον Πέτρο τον Κώστα και τον Γιώργη. Μαζί ήταν και άλλοι συχωριανοί του από τον Σοκαρά.
Αντίσταση, σαμποτάζ, δολιοφθορές στους Γερμανούς. Τον έψαχναν αλλά δεν ήξεραν ποιος είναι. Ήταν ένα φάντασμα που έκρυβε στο σπίτι του Εγγλέζους σαμποτέρ, και πράκτορες των συμμάχων που τους κυνηγούσαν οι Γερμανοί. Μιλούσε στον ασύρματο από τον “μπλουμέ” (το υπόγειο) του σπιτιού του. Έπαιρνε οδηγίες από το Κάιρο, επαναπροωθούσε αλλά και δεχόταν Άγγλους. Ήταν αριστερός αλλά εκείνη την εποχή ακόμη δεν είχε καμία σημασία. Ο κοινός εχθρός ήταν ο Γερμανός. Έξω από το χωριό του σε μια σπηλιά που γα να ανέβεις θα έπρεπε να είσαι αγριοκάτσικο, έκρυβε όπλα. “Η σπηλιά του Βαλαβάνη”.
25η Μαρτίου 1942, η αρχή του τέλους. Στη σχολική εορτή για την επανάσταση, έβγαλε πύρινο πατριωτικό λόγο στους μικρούς μαθητές. Οι γονείς των παιδιών κοιτάζονταν μεταξύ τους έντρομοι. “Μα ήντα κάνει ο κουζουλός” Ανάμεσα στο πλήθος και κάποιοι Γερμανοί. Τον άκουσαν και τους κίνησε την περιέργεια. Αμέσως άρχισαν να τον παρακολουθούν στενά. Δηλαδή όχι οι ίδιοι αλλά οι συνεργάτες τους, τα τσιράκια τους οι Έλληνες Εφιάλτες. Ο διορισμένος από τις δυνάμεις κατοχής, κοινοτάρχης του Ασημίου, Μανώλης Καλιτσούνης, δεν τον έχασε ποτέ από τα μάτια του. Κατέγραφε όλες του τις κινήσεις...
Όσο και να είχε μυηθεί στο αντάρτικο και στους κανόνες συνωμοσίας που διέπουν κάποιον που κάνει αντίσταση, ο Δημήτρης βαλαβάνης έκανε μικρά λαθάκια. Μικρά λάθη που σε άλλη περίπτωση θα περνούσαν απαρατήρητα. Όχι όμως και στη δική του. Ήταν “σταμπαρισμένος” και περίμεναν πότε θα αποκαλυφθεί. Ένα πρωινό στο σπίτι του στον οικισμό Βελούλι στον Σοκαρά ένα Γερμανικό απόσπασμα χτύπησε δυνατά την βαριά ξύλινη πόρτα. Άνοιξε ο ίδιος και οι Γερμανοί του παρέδωσαν ένα επίσημο έγγραφο: “Καλείσθε όπως δίδετε το παρών κάθε εβδομάδα εις το Φρουραρχείον Πύργου”. Ο Βαλαβάνης ήξερε πλέον πια θα ήταν η μοίρα του...
Ο διερμηνέας της Μυστικής Αστυνομίας Μοιρών Ηρακλείου, Νίκος Μαγιάσης μαζί με τον Κοινοτάρχη Ασημίου Μανώλη Καλιτσούνη, είχαν βάλει τον Βαλαβλανη στο μάτι. Ο κλοιός έκλεινε γύρω του επικίνδυνα. Ο 30χρονος υπολοχαγός (πλέον) του μηχανικού αποφάσισε να βγει στα βουνά. Οι Γερμανοί τον κήρυξαν φυγόδικο αφού σταμάτησε να εμφανίζεται στο Φρουραρχείο της Κράις Κομμαντατούρ.
Κάποια στιγμή στις αρχές Φεβρουαρίου 1944 ο Δημήτρης Βαλαβάνης συνελήφθη από Γερμανικό απόσπασμα συνοδευόμενος από το Νικόλαο Μαγιάση. Αρχικά μεταφέρθηκε στις Μοίρες. Εκεί υπέστη απάνθρωπα βασανιστήρια. Τον χτύπησαν άσχημα, του τσάκισαν τα κόκαλα, του έβγαλαν τα νύχια με τανάλια, του έσπασαν τα δόντια και τη μύτη με σφυρί. Παρών σε όλα τα βασανιστήρια και ο Έλλην διερμηνέας... Κάποια στιγμή λιποθύμησε. Ο Μαγιάσης του έριξε ένα κουβά νερό στο πρόσωπο. Συνήλθε. Το στόμα του ήταν μια άμορφη μάζα κρέατος. Η γλώσσα του είχε πρηστεί τόσο που με δυσκολία ανέπνεε. Σήκωσε το κεφάλι και είδε τον Μαγιάση να χαμογελάει ειρωνικά. Έφτυσε αίμα και κατάφερε να ψελλίσει: “ Εγώ μωρέ Μαγιάση θα πεθάνω Έλληνας. Εσύ όμως θα πεθάνεις προδότης”... Από τις Μοίρες τον μετέφεραν στις φυλακές της Αγιάς. Εκεί πέρασε από το Γερμανικό στρατοδικείο όπου και καταδικάστηκε “εις θάνατον” .
Το απόγευμα της 21ης Φλεβάρη ο Βαλαβάνης εκτελέστηκε πίσω από μια μάντρα που χρησιμοποιούσαν οι Γερμανοί για τον σκοπό αυτό. Αρνήθηκε να του δέσουν τα μάτια. Ήταν ένας υπερήφανος Κρητικός...
Τι απέγιναν όμως ο Καλιτσούνης και ο Μαγιάσης; Κατά τη διάρκεια της κατοχής στην Κρήτη, και οι δυο είχαν άμεση σχέση με τον ταγματάρχη Χάρτμαν. Ο Χάρτμαν συγκέντρωνε πληροφορίες για την δράση των ανταρτών αλλά και των Άγγλων, στη μεγαλόνησο και τις έδινε στους συνεργάτες του, Γερμανούς. Ο Χάρτμαν δεν ήταν Γερμανός. Ήταν Έλληνας. Ήταν ένας από τους δυο Έλληνες αξιωματικούς που το 1920 είχε αποπειραθεί να δολοφονήσει τον Ελευθέριο Βενιζέλο στο Παρίσι.
Με το τέλος του πολέμου ο Καλιτσούνης συνελήφθη και πέρασε από το Ειδικό Δικαστήριο Δοσίλογων , στο Ηράκλειο. Πρόεδρος του δικαστηρίου, ήταν ο Εφέτης Κρήτης Γιώργος Βάρσαμος. Ο Καλιτσούνης κατηγορήθηκε όχι μόνο για την κατάδοση του Βαλαβάνη, αλλά και για την κατάδοση άλλων 27 κατοίκων του Σοκαρά, οι οποίοι εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς. Η ακροαματική διαδικασία ξεκίνησε στις 4 Δεκεμβρίου του 1945 και ολοκληρώθηκε σε 5 ημέρες. Η ποινή ήταν πέρα από κάθε αμφισβήτηση. Για την κατάδοση των 27 κατοίκων στους Γερμανούς ο πρώην κοινοτάρχης Ασημίου καταδικάστηκε “εις Θάνατον” και για την “ανάληψη υπηρεσίας στις Αρχές κατοχής” σε “δις ισόβια”. Δυο χρόνια αργότερα στις 18 Μαΐου του 1947 ο Καλιτσούνης εκτελέστηκε στις φυλακές Καλλιθέας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός που εκτελούσε και χρέη Αντιβασιλέα, απέρριψε όλες τις αιτήσεις χάριτος του Καλιτσούνη.
Ο Νίκος Μαγιάσης σκοτώθηκε 18 ημέρες νωρίτερα από τον πρώην συνεργάτη του. Για την ακρίβεια δολοφονήθηκε. Και για να είμαστε ακόμη πιο ακριβείς ο Νίκος Μαγιάσης βρήκε τη Νέμεση του... Ο θάνατος και το φρικτό του τέλος συγκλόνισαν το Πανελλήνιο.
30 Απριλίου 1947. Το Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων που συνεδρίαζε στο Ηράκλειο, ήταν έτοιμο να βγάλει την ετυμηγορία του. Ο Πρόεδρος ζητά από τον κατηγορούμενο να σηκωθεί και να ακούσει την ποινή του. Ο Μαγιάσης δικαζόταν για τον φόνο του Μιχάλη Βρέντζου στη Νίδα του Ψηλορείτη. Ο Μαγιάσης σηκώθηκε. Από το πρόσωπο του είχε χαθεί η αλαζονεία που είχε τα προηγούμενα χρόνια. Έμοιαζε με ανθρωπάκι που εάν δεν γνώριζες τη φριχτή του δράση θα σου προκαλούσε λύπη. Στην Κρήτη όμως κανείς δεν ξεχνούσε και κανείς δεν “παρασύρονταν” από την μάσκα του καλού που φόρεσε ο δοσίλογος. Και κυρίως οι συγγενείς των θυμάτων. Οι άνθρωποι που έθαψαν τα αδέρφια, τους γονείς και τα παιδιά τους εξαιτίας του Μαγιάση. Από τα πίσω καθίσματα του δικαστηρίου μια μορφή σηκώθηκε.
ο αδελφος του Μιχάλη, Γιώργος Βρεντζος, χρόνια μετά
Φορούσε μαύρα και είχε αφήσει μούσια σαν ένδειξη πένθους,όπως συνηθίζουν στην Κρήτη. Με τρεις δρασκελιές διέσχισε την αίθουσα και έφτασε κάτω από τα έδρανα, ακριβώς δίπλα στις θέσεις που κάθονται οι κατηγορούμενοι. Ο Πρόεδρος δεν πρόλαβε να πει λέξη. Οι χωροφύλακες μέσα στην αίθουσα ούτε που κατάλαβαν τι έγινε. Ο Μαγιάσης που είχε σηκωθεί όρθιος κοίταζε με γουρλωμένα μάτια τον άγνωστο που σε κλάσματα του δευτερολέπτου βρέθηκε δίπλα του. Ο κατηγορούμενος άκουσε τον άγνωστο να του ψιθυρίζει: “Τον Μιχάλη τον θυμάσαι;” Ένα μεγάλο κρητικό μαχαίρι εμφανίστηκε στα χέρια της σκιάς. “Σκυλί...” ακούστηκε σιγανά και το μαχαίρι άστραψε για λίγο πριν χωθεί στην κοιλιά του Μαγιάση για 5 φορές. Σωριάστηκε. Πνιγόταν στο ίδιο του το αίμα. Στις 5 το απόγευμα πέθανε στο Πανάτιο νοσοκομείο Ηρακλείου.
Ο άγνωστος πέταξε το μαχαίρι του στο γεμάτο αίματα πάτωμα του Δικαστηρίου. Σήκωσε τα χέρια του και παραδόθηκε στους Χωροφύλακες. Το όνομα του ήταν Γιώργος. Ο αδερφός του, Μιχάλης Βρέντζος μπορούσε τώρα να αναπαυθεί...
Η μαντινάδα μιλάει μόνη της:” Ένας αετός των Βρέντζηδων έσφαξε τον Μαγιάση και όλοι μαζί φωνάξαμε, η χέρα του ν'αγιάσει. Μέσα στο δικαστήριο γιατί 'χενε σκοτώσει και έπρεπε οπωσδήποτε ψυχή να παραδώσει”
ΠΗΓΗ: http://www.pentapostagma.gr/2011/05/blog-post_1921.html#ixzz1MzcKagOJ
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ-Επετειακό
Ι.Π
Σ' αυτή την χώρα "την πατρίδα μας" καθε μέρα καί μία
επέτειος ηρωισμού και δακρύων.
Μετά από τις σοβαρότατες απώλειες των Γερμανών ο Χίτλερ
εγκατέλειψε πλέον τα σχέδια του γιά την επιχείρηση "Θαλάσσιος
Λέων" (απόβαση στην Αγγλία). Κ.Κ.
Ο «τάφος των Γερμανών αλεξιπτωτιστών»: 71 χρόνια από τη Μάχη της
Κρήτης
«Επιχείρηση Ερμής» (Unternehmen
Merkur) ήταν το κωδικό όνομα της γερμανικής αεραποβατικής επιχείρησης για
την κατάληψη της Κρήτης, 71 χρόνια πριν: Η Μάχη της Κρήτης διήρκεσε από τις 20
Μαΐου μέχρι την 1η Ιουνίου 1941 και αποτελούσε ένα φιλόδοξο εγχείρημα από
πλευράς των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων, λίγο μετά την κατάρρευση του μετώπου
της ηπειρωτικής Ελλάδας. Επρόκειτο για τη μία και μοναδική μεγάλης κλίμακας
αεραποβατική επίθεση των Γερμανών κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία
χαρακτηρίζεται από την άνευ προηγουμένου χρήση αερομεταφερόμενων δυνάμεων για
την επίτευξη του αντικειμενικού σκοπού, αλλά και από τη σκληρότητα των μαχών,
σε μεγάλο βαθμό λόγω της αναπάντεχα σθεναρής αντίστασης του κρητικού πληθυσμού.
Η στρατηγική σημασία της Κρήτης και
οι αντίπαλες δυνάμεις
Η θέση της Κρήτης, στο μέσο της
ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου, την καθιστά ιδανική βάση αεροναυτικών
επιχειρήσεων, παρέχοντας σε αυτόν που την κατέχει τον έλεγχο όλων των
συγκοινωνιών στη Μεσόγειο.
Όπως αναφέρεται σε σχετικό κείμενο στην
ιστοσελίδα του Γενικού Επιτελείου Στρατού (του Ιωάννη Γ.
Γεμενετζή, Ανχη (ΠΒΕΥ) - Ιστορικού), στο τέλος Απριλίου του 1941, τη διοίκηση
των Βρετανικών και Ελληνικών Δυνάμεων Κρήτης ανέλαβε ο διοικητής της 2ης
Νεοζηλανδικής Μεραρχίας υποστράτηγος Φρέϊμπεργκ.
Η συνολική στρατιωτική δύναμη της
Κρήτης, μετά από ενίσχυσή της και από δυνάμεις που μεταφέρθηκαν από την
ηπειρωτική Ελλάδα, ανερχόταν περίπου σε 11.500 Έλληνες και 31.500 Βρετανούς.
Μειονεκτούσε όμως, σοβαρά σε θέματα εξοπλισμού, αφού ο οπλισμός, τα πυρομαχικά
και τα άλλα εφόδια βρίσκονταν πολύ κάτω του επιθυμητού επιπέδου. Επίσης,
αεροπορία στο νησί δεν υπήρχε, ενώ τα διαθέσιμα πυροβόλα και άρματα μάχης
κρίνονταν ανεπαρκή.
Το σύνολο των γερμανικών δυνάμεων
που θα έπαιρναν μέρος στην επίθεση κατά της Κρήτης ανερχόταν σε 22.750 άνδρες,
1.370 αεροπλάνα και 70 πλοία. Την επιχείρηση θα υποστήριζε και μικρός αριθμός
ιταλικών αντιτορπιλικών και τορπιλακάτων, ενώ ένα ενισχυμένο ιταλικό σύνταγμα,
ύστερα από αίτηση του Μουσολίνι, θα αποβιβαζόταν από τη Δωδεκάνησο στις
ανατολικές ακτές της νήσου. Η ενέργεια αυτή, τελικά, πραγματοποιήθηκε στα τέλη
Μαΐου, όταν η μάχη είχε ήδη κριθεί.
Η διεξαγωγή των επιχειρήσεων
Η γερμανική επίθεση άρχισε το πρωί
της 20ης Μαΐου 1941. Μετά από σφοδρό βομβαρδισμό, σμήνη μεταγωγικών αεροσκαφών
άρχισαν να πραγματοποιούν ρίψεις αλεξιπτωτιστών στην περιοχή Χανίων-Μάλεμε, ενώ
παράλληλα άρχιζε και η προσγείωση ανεμοπλάνων με αερομεταφερόμενα τμήματα.
Ακολούθησε σκληρός αγώνας, με τη
συμμετοχή του ίδιου του κρητικού πληθυσμού. Κατά τη διάρκεια τηςεπιχείρησης, οι
Γερμανοί κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ένα μικρό προγεφύρωμα στα ανατολικά του
Ταυρωνίτη ποταμού και να θέσουν υπό τα πυρά τους το αεροδρόμιο Μάλεμε και το
ύψωμα 107, από το οποίο ελεγχόταν η ευρύτερη περιοχή του αεροδρομίου.
Στις περιοχές Ρέθυμνου και
Ηρακλείου η γερμανική επίθεση εκδηλώθηκε από τις απογευματινές ώρες της ίδιας
ημέρας. Οι αλεξιπτωτιστές σε αυτές τις περιοχές υπέστησαν βαριές απώλειες και
δεν μπόρεσαν να σημειώσουν καμία επιτυχία. Ωστόσο, η αντεπίθεση για ανακατάληψη
του αεροδρομίου Μάλεμε και του υψώματος 107 απέτυχε.
Η εν λόγω αποτυχία, καθώς και η
προώθηση των συνεχώς ενισχυόμενων γερμανικών δυνάμεων προς τα βορειοανατολικά
ανάγκασε τις οι εκεί ελληνοβρετανικές δυνάμεις συμπτύχθηκαν τη νύχτα της 23ης-
24ης Μαΐου σε νέα τοποθεσία ανατολικότερα. Από τότε και μετά η πρωτοβουλία των
επιχειρήσεων περιήλθε στους Γερμανούς. Στην ουσία η τύχη του νησιού είχε
κριθεί, ωστόσο οι σκληρές συγκρούσεις συνεχίστηκαν ως τις 29 Μαΐου, οπότε
άρχισε η εκκένωση της Κρήτης από τις βρετανικές δυνάμεις, που κατά το
μεγαλύτερο μέρος ολοκληρώθηκε το βράδυ της 31ης Μαΐου.
Απώλειες
Ο διοικητής του ΧΙ Γερμανικού
Σώματος Αεροπορίας αντιπτέραρχος Στούντεντ παραδέχτηκε ότι η Κρήτη υπήρξε «ο
τάφος των Γερμανών Αλεξιπτωτιστών», με αποτέλεσμα να μην τολμήσουν οι Γερμανοί
μέχρι το τέλος του πολέμου παρόμοια επιχείρηση.
- -Ελλήνων: Νεκροί 426 και
μεγάλος αριθμός τραυματιών και αιχμαλώτων.
- -Βρετανών: Νεκροί 1.742,
τραυματίες 1.737 και αιχμάλωτοι 11.835. Επίσης βυθίστηκαν 2 καταδρομικά, 6
αντιτορπιλικά και χάθηκαν πάνω από 2.000 αξιωματικοί και ναύτες.
- -Γερμανών: Νεκροί 1.990,
αγνοούμενοι 1.995 και σοβαρός αριθμός τραυματιών. Συνολικά οι απώλειες του
επίλεκτου σώματος των Γερμανών αλεξιπτωτιστών ξεπέρασαν τους 8.000 άνδρες.
Οι απώλειες σε αεροσκάφη ανήλθαν σε 220 τελείως κατεστραμμένα και 150
περίπου με σοβαρές ζημιές.
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
ΓΕΣ
THE BATTLE CRETE
[By Major Gen. Kostas X.
Konstantinidis (Ret)]
General
This military study*
was overtaken on the 64 t h anniversary of the Battle of Crete for the
honor of the dead in action, as well as for the living and dead veterans of the 2nd N. Z Infantry Division, that fought gallantly
in Crete for the liberty, democracy, dignity and the human values.
The general situation
The Battle of Crete took place from 20
- 31 May 1941 and is last battle of
Germans to integrate of occupation of Greece Greece 28 October 1940
with the Italian attack against N.W Greek borders, in Epirus
From 6th of April til 24
May, the Germans made a quick advance along
the continental Greece Crete .
The Battle of Crete is the first great
air born operation during the W. W II and the last one, due to the
disproportional heavy losses from the part of the German Corps of Paratroopers.
The use of air born in Belgium Holland Crete
was imposed to the Germans, for two reasons:
a/ they did not
have the naval domination in the Aegean Sea .
Despite their crushing air superiority, the British and Greek Navy dominated
the waters all around Crete .
b/ the Germans
had not sufficient time to concentrate their naval forces and landing crafts in
the area, because they were in a great hurry to
finish the Balkan theater of
operations as soon as possible, because the Greek resistance had delayed
their offensive against Russia (Barbarossa Plan) Finally this delay
resulted in the defeat of Germans in Russia, because they faced the severe
winter at the outskirts of Moscow. Therefore the German victory in Crete belongs to the Luftwaffe and the air born forces.
The situation in Crete
After the transfer of the V Greek Infantry Division
from n Crete to the Albanian front , the
island had been left only with a
Military Command and a
force of three recruits regiments.
The allied forces
came in Crete the night of 28/29 April
having only their light weapons. Due to their quick withdraw the heavy armament
had been abandoned in continental Greece Ajax Crete the Commanding General of II N. Z
Division general Fryberg. This
heroic general left with the last detachments from Greece
1/ 2nd
New Zealand
* The data were taken from the archives of the Greek
General Staff
- 2 -
2/ VI
Australians Infantry Division
3/ I Armor Division
4/ Some other formations, e. g anti-aircraft and
anti-tank units, artillery units e c t .
The total number of allied forces that arrived in Crete
was about 25.000 men. In addition the Greek General Staff transferred in Crete 8 recruits Battalions and a armed police unit,
numbering 7.500 men.
The Greek Arm Forces had the order to fight stubbornly
in continental Greece Crete
and Egypt
The Operation Plans
The German Operation Order n.
28/25.4.41 provided “the occupation of Crete , in order to use it as an air base against the
British Forces in Mediterranean ”
Marshal Gheorig
was commander in chief of the whole operation. Commander of the air forces was
the air force General Lher, while
commander for the ground
operation was assigned Lt. General Student, which was the commander of the VI
air born corps . Lt. General Richthoffen
was commander of the air forces that
would destroy the allied fleet and the defenses on the island.
The main targets of the German air
force were: (SLIDE
1 )
The airfields of
Maleme, the Souda naval and air base, Chania, Rethymnon and Heraklion .
The British Defense Plan (SLIDE 1 )
It provided the repulsion of the German attacking
forces from air and sea. For this reason
the commander in chief General Frayber deployed his forces symmetrically to
protect the above targets and especially, the airfields, the naval and air base
of Suda and the suitable coasts for landing. The main effort was given in
Maleme and Chania, where is the Suda
base. However the great distant between the above sectors, in conjunction with the very bad conditions of the road
network, made the defense very difficult , because the commander could not keep a central reserve force ready for
launching a counter attack. It is
evident that after the German air strikes against the bridges, the poor road
system of the island became almost impassable.
The military importance of Crete
- 3 -
against the Balkan, Turkey Middle
East and Africa .
That is why Crete has
been characterized as a strong point
and the “unsunk aircraft carrier”. Many invaders from ancient times till now, e. g the Byjantines,
Francs, Ottomans, British and after the W. W II the Americans
are using the island as a major base.
The Adversary Forces
The New
Zealand Chania
1/ The Command Headquarters was at Saint Matthew, near
Chania.
2/ The sector of Maleme:
Commander was the Brigadier General Pattick, having
his headquarters in the village Efthimi. Under his command was:
a/ 2nd
N . Z
Division in 20-5- 41 the having:
5th
N. Z Brigade ( 21, 22, 23
Battalions, and 28 Maori Battalion )
deployed all around the Maleme airfield,
on the height 107 m. as well as
at the village Platanias and
Kontomari. (SLIDE 2 )
4th
N. Z Brigade ( 18, 19, 20 Battalions) deployed at the area Efthimi, Kladissos river, Daratsos
till the coast line. (SLIDE
4 )
10 N. Z Brigade (composite Battalion, cavalry Battalion, an artillery battery consisted of 200 men)
. Under the 10 Brigade was also the Greek 6 and 8
recruit Regiments, in the area of Galatas, Agia, and Alikianou .
This defensive force
had 16 artillery pieces , 16
anti-aircraft canons and 14 light tanks.
(LIDE
4 )
Missions
5 N. Z
Brigade to defend the airfield and the strong terrain all
around it. (SLIDE 2 )
10 N. Z
Brigade to control the coast line and repel any sea and
air landing operation.
(SLIDE 4 )
4 N. Z
Brigade to stay in reserve behind the
defensive position , in the Efthimi and Kladissos area.
(SLIDE 4 )
In the defensive area of Chania and Suda base were
other British, Australian and Greek forces, as well as the first class of the Hellenic Cadet School
- 4 -
Total Allied Forces in Crete
The total Allied
Forces were 42. 980 men as follows:
British (plus the New Zealanders and Australians) 31.
500 men
Greek Forces
11. 480 men.
However the numerical comparison would be false,
because the allied forces lacked heavy armament, armor, trucks, fortifications,
tasted plans and moral.
The Resistance of the Cretan People
Furthermore, in the defensive force must be included
the Cretan civilian people that without modern weapons they run voluntarily to
participate in the battle. They fought bravely and killed many German
parachutists, using only their hunting
guns, agricultural tools (axis, shovels
wooden sticks e t c) However they paid a great price for their brave resistance. When the Germans occupied the island, committed
collective reprisals against the
civilian population and destroyed completely
many villages, as happened with the village Kndanos .
Way of action of
German Forces
General Lher was the chief of the IV Airborn Fleet
having under his command the following formations:
XI Airborn Corps deployment in the morning of 20-5-41 with:
(SLIDE 4 )
n
VII Airborn Division with 3 parachutist regiments
and other Divisional support and administration units.
n
An Assault Regiment with 4 battalions and
other support units
n
V Mountainous Division (commander Major General Rinkel) with 3
infantry regiments and other support and administrative units. (SLIDE
7 )
n
Other
Units that were transferred with boats,
such as the armor , artillery, engineers and other heavy units . This transfer
was made by the vice admiral Shooter, with 2 flotilla of light crafts , 2 steam boats , 2 destroyers , 12 torpedo boats
e t c
2/ VIII Air force Corps (air force Major General Richhoffen)
Having under his command:
*
530 cargo air crafts ( three engines
Joungers)
*
53 gliders
*
280 bomber
air crafts
*
150
diving fighters (stukas )
*
180 different types fighters
*
40 reconnaissance aircrafts e t c
The total German force was 24.000 men and 1370
airplanes
- 5 -
Method of
Actions
The German Command had not
sufficient forces to operate in all fronts. That is why it operated in
two phases:
·
Phase
One: To attack in 20
May from 08.00 until 15.00 o’ clock against Maleme - Chania
(SLIDE 2 )
·
Phase Two:
To attack in 20 May from 16.00 hour until the sunset against Rethymnon and
Heraklion.
(SLIDE
1 )
Group A(West)
, consisted of the majority
of German forces and were directed against Maleme- Chania.
(SLIDE 2 )
·
Group
B(Center) which included only the 2 n d Airborn Regiment was directed
against Rethymnon, in order to occupy the airfield and Rethymnon.(SLIDE
1 )
·
Group
C (East) which included only the 1st Airborne Regiment was directed against
the airport and town of Heraklion. Two Airborn Battalions were kept in
reserve.
(SLIDE 1 )
The Moral of opposing Forces
The British forces
had suffered a very long withdraw,
from the North Greek borders until the southern harbors of Peloponnese, about 900 klm . Therefore they were extremely
tired and their moral was low. However they fought bravely. On the opposite,
the Germans, although they had suffered the same fatigue, their moral was high,
because they were winners. Especially
the selected air born forces were considered invincible. The Greek forces although had suffered the
psychological trauma from the occupation to our fatherland, they fought bravely
in order to revenge.
The outcome of
the Battle
D- DAY 20 May
0750
(SLIDE
1 )
Before the main
battle the Germans made reconnaissance
and bombing activities against
airfields , bridges, harbors and other targets.
In 20 of
May from 07.50
until 08.00 hour the Germans
bombed severely Maleme and Chania and
the defensive sites around Maleme airfield.
At 08.00
o’clock made their appearance the cargo
air crafts bringing the air born troops . At 08.15 the first paratroopers
started jumping from planes and gliders upon the area of Agia- Alikianos and
a smaller force to the western area of Kastelio-Kissamou. The launched paratroopers east of Maleme airfield suffered a real catastrophe
and most of them were killed by 21 and
23 N. Z Battalions and Engineer
Battalion. Among 126 Germans parachutists 112 were dead and a few
alive , concentrated in Pyrgos
area and resisted to survive. (SLIDE
2 )
However the German aggressors made
their main effort to seize the height
170. On the contrary, the New Zealander
defenders fought heroically to keep this stronghold, that controlled
Maleme airfield, any way in their hands. The German air born Detachment of major Koch,
that launched upon the height 170 ,
within
- 6 -
the defensive
lines of 22 N. Z Battalion, suffered
serious losses but at the end succeeded to make a bridgehead. For the Germans it was the key for the final success of the Battle of Crete. It
judged the whole operation, while for the Allied forces it was the beginning of
the defeat . In the mean time a greater air born force of the Assault Regiment, under the major Braun , landed with
their 50 gliders along side of Tavronitis river , where no British forces
existed and stabilized a serious stronghold.
After that another force under
the German major general Mild landed in this area and stabilized a base
for further attacks against the main
objective, that is the Maleme airfield .
This German force attacked immediately
against Tavronitis village and the
height 170 , that was the key of the
whole allied defensive position. Under the German pressure the British company
retreated from the height 170 eastward and discovered the whole defensive
position and the Maleme airfield. The military analyzers criticize the British
command that did not launch a direct counter attack to regain the height
170. However 5th N. Z Brigade was knocked out -and especially
the degraded 22 Battalion - were unable to react this night. At this critical moment the inability of the
commander in chief , General Frayberg,
to launch a direct counterattack to seize the height
170, is the main cause of the failure of Battle of Crete . If the British
command launched a counterattack this night,
it is certain that the Germans could not survive, because they were very
weak , disorganized, their troops were decimated and most of their commanders
dead( major Braun and Koch) Instead of
counterattack the commander of the already decimated 22 Battalion , at
24.00 o’clock took the initiative to retreat it behind the
defensive positions of the 21 and
23 Battalions at Pyrgos and Modion. We
can not criticize him because he did not take any reinforcement from the
Brigade and the Division to take over a night counterattack.
During the critical time of night
20/21 May the brigadier commander of the 5
Brigade had not any communications with the Division commander to brief
him and ask reinforcements. Within this
confusion he did not stop the retreat of the 22 Battalion that proved fatal for
the further outcome of the whole operation. In the sectors of 4th and 10th
N. Zealand Brigades in the morning of
20-5-41 see (SLIDE 4)
SECOND DAY 21 May ( SLIDE 7 )
With the exemption of the capture of height 170, the first day of
the battle was disappointed for the Germans, because they suffered full
surprise from the stubborn resistance of
the British forces and the local population.
This day they had suffered heavy losses and the struggle was in a very
critical point, if the British forces launched a timely night counterattack.
When the brigadier general
Pattick informed the situation he
reacted in a hurry and launched a counterattack
early in the morning , in order to regain the height 170. However, it failed, because it was executed during the
day light of 22/5, under the German strong air
strikes from the Luftwaffe, that
struck severely the allied attacking force.
After the seize of Maleme
airfield, new fresh German units aboard cargo air crafts started their landing, even under the British artillery
fires.
- 7 -
The 3 Air born Regiment was launched in Alikianou sector at 08.15 and later landed with gliders the staff
of VII
Air born Division, with the exemption of Commanding General Schusman
whose glider has fallen in Eagina island( near Pireus ) and all aboard were
killed.
From the second day the Germans
started to land fresh reserve units
and reorganized their forces in
order , a/ to keep their own bridgeheads and , b/ clear the remaining
British resistance within their lines. The earmarked sea transfer of troops and
heavy material during the first night
was postponed, because the occupation of the Maleme airfield
permitted them a more safe transfer. Despite
the airfield was still under allied
artillery fires and its corridors were excavated, the Germans succeeded the normal landing and
taking off their planes.
THIRD DAY 22 May (SLIDE 8 )
During this day both opponents were very tired,
disorganized and exhausted from the previous 48 hour heroic battle. So, did not
happen any serious battle activity. Both
have suffered heavy losses and should bury their dead and treat their
wounded . They were also busy to reorganize their forces and transfer them in places for the future
operations.
As a matter of fact the commander in chief, general
Frayberg ordered the commander of the 5th Brigade to take over a counterattack against
the height 170. The brigadier general answered that could not make such an
attack and the operation was aborted,
because its troops were exhausted.
Instead of that the commander of 5
Brigade retreated eastward in new positions the night 22/23, to avoid an
isolation form the main body in the case the Germans cut off the main road Maleme - Chania .
FOURTH DAY 23 May
(SLIDE 12 )
The new German commander of Crete and
commanding general of V Mountainous Division, general Ringel reorganized his forces
in four Groups as follows:
Group “A”, under
the Lt. Colonel Stette, to defend the
sector of Maleme (height 170, airfield)
Group “B” (air
born troops) , under the Colonel Ramke to advance against Chania.
Group “C”(V Mountainous Division minus), under the
Colonel Ouz to make a outflanking movement through Revma Keritis,
Koufos, Galatas toward Chania.
Group “D” , to
make a
secondary movement against Stalou(east of Agia Marina)
The
British commander in chief lost any hope to regain the Maleme airfield and took
measure to facilitate the future evacuation of Crete. In the meantime he give a
struggle of rear guards along side of the road Alikianou - Chania- Suda.
The battle stricken 5 Division retreated eastward for relax and reorganization
the night of 23/24 May
- 8 -
VIFTH DAY 24
MAY
(SLIDE 12 )
During this day the Allied forces
prepared themself for defense of
Chania- Suda sector , while the Germans prepared themself to launch an attack
eastward to capture Chania and Suda
base. In the mean time they continued the pressure against all directions. A
German force of motorcyclists moved against the village Kandanos and Palaiochora
at the south coast of the island. This force was decimated from the brave
resistance of the local population.
Later in 3 June the Germans
destroyed even the ruins of this village and put the label that wrote “HERE
WAS SOMETIMES KANDANOS”
SIXTH DAY 25 MAY
This day the Germans having the crushing
air superiority stuck the allied forces and launched a strong attack against 4th
N. Z Brigade. The New Zealand fighters
despite the fatigue and the great losses from the previous days
Fought heroically
and repelled the German offensive all the day.
But at 20.00 o’clock the Germans seized the village Galatas that was a
stronghold in the area. The New Zealanders with 2 tanks made a counterattack
and the fight continued body to body with swords and hand grenades and finally
the New Zealanders regained the village Galatas . It was an epic battle of the
New Zealanders that was respected even by the Germans for their gallantry. On this point the Germans built an impressing monument that is still
in good condition.
From the time that Maleme airfield was seized by the Germans the battle of Crete had already been
judged. From now on the fight for the Allied forces was to gain time in order to evacuate orderly from the south coasts of the island, while
the German forces were in a hurry to catch the strategic points of the island
and cut off the allied evacuation to the Middle East.
SEVENTH DAY 26 MAY
The commander in chief, General
Fryberg after the estimate of the tragic situation of his forces he
communicated with the Middle East commander in chief, General Wayvel in Cairo
his proposal for the evacuation of the island.
This night the
allied lines were 2 klm west of Chania and the Germans with air strikes and
ground attacks were pushing them eastward.
EIGHTH DAY 27 MAY
The situation in the British forces is
tragic. The commander in chief of Crete called again General Wayvel and pleased
him to order the urgent evacuation of his forces to the Middle East, otherwise
they were in a danger to be caught prisoners by the Germans. The same day Prime Minister Winston Churchill
gave his permission and Wayvel
gave the order of evacuation.
THE OTHER SECTORS
The sector of Suda-Chania was as in the (SLIDE 17 ) and the sector of Rethymnon
as in (SLIDE 18)
- 9 -
The sectors of
Rethymnon and Heraklion, constituted secondary attempts for the Germans. So,
their small air born forces dropped in those sectors either were neutralized or
created strongholds to survive from destruction.
All this time the German air force had a crushing
superiority over the island. Only in 23 May appeared 12 British hurricans from Egypt,
that made a dog fight with the German air crafts. As a result, two British aircraft were fallen
from their own anti-aircraft fires and four
landed in Heraklion airfield, due to their damages.
In the night of 28 /29 took place the evacuation of
British troops from harbor of Heraklion.
For this purpose came a British naval force under the admiral Rollings ( 3 cruiser and 6 destroyers)
After the successful evacuation of 400 men the flotila left at 03.00 o’clock at
midnight, without to be discovered by the Germans. However during the day the
German air force sunk two desrtoyers. It is remarkable the telegram
of British admiral Kanningham to this flotila“ A battle ship takes three years to be done , but the naval fame needs three centuries”
28 MAY - 1
JUNE THE EVACUATION
A commando detachment came from Egypt
to cover the evacuation from the south coasts of the island. From the Chania -Suda sector were evacuated
to Egypt all and all only 4.000 men. All the other either were killed in
action, or wounded, or were caught prisoners from the Germans. General Fryberg
left in 1 s t June with the last ship.
THE LOSSES
a/ German
Dead: 2.000 plus 1900 missing in
actions
Total dead =
3.900
Wounded: 2.600
b/ British:
Dead: 1.750 plus 2.500 naval losses = 4.250
Wounded: 2.300
Prisoners of war:
11.350
[The II New Zealand Division (Maori) had suffered
great losses:
Among the 7.000 men that went to Crete were: 671 dead,
967 wounded and 2.180 prisoners of war.]
c/ Greek
Dead: 456
Wounded: Great number of military and among the
population too.
Prisoners of war: 5.300
After the Germans occupation the local population
suffered wild collective reprisals, mass executions, destruction of their
villages, imprisonment, hunger, starvation e t c
- 10 -
Damages
The Germans lost 350 planes (mostly cargo air crafts)
The British lost 3 cruisers, 6
destroyers and all the heavy equipment,
trucks and armament that remained in the island.
The Greeks suffered great damages in
infrastructure, buildings, harbors, ships, agriculture e t c
CONCLUSIONS
The Battle of Crete is an epic confrontation among the
Axis and Allied forces. The W. W II
and especially the Battle of Crete, introduced the importance of the air superiority
and vertical attack in waging the modern warfare.
It was the first and the last independent air born
operation in history that although it was successful, it rejected for the huge
losses. These significant losses made Hitler to state: “Crete proved that the parachutists belong to the past”
The British forces fought bravely, despite they were
extremely tired after their long retreat along the continental Greece. When they reached the island they tried
hastily to organize the defense system , however they lacked air support , armor units,
transportation, defense fortifications , enough supplies and reserves .
Despite the
General Fryberg estimated correctly the German attack against the Maleme
airfield and Suda base, the lack of
reserves permitted the Germans
to create the fatal bridgehead in Maleme. Finally the higher Germans moral and
the Luftwaffe gave them the victory.
Now the Battle
of Crete seemed as a civil European
War. The soldiers and officers from both
sides fought gallantly for the glory of their fatherlands, despite the responsibility
of Nazist regime that committed crimes against the humanity.
Eternal to be their memory and a paradigm to the
present generation to establish a
lasting and just Peace all over the world.
Major General Kostas
Konstantinidis(Ret)-Amphiktyon
Αuthor-Columnist
Member of the Hellenic Literature
Association
80 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης: Η ξεχασμένη ιστορία των αυτοχθόνων Μαορί από τη Ν. Ζηλανδία
Newsroom
Ανανεώθηκε: Πέμπτη, 20 Μαϊος 2021 10:50
274
Εκείνο το ανοιξιάτικο πρωινό της 20ης Μαΐου 1941, καθώς οι πρώτοι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές ρίχνονταν στο κενό από τα τρικινητήρια μεταγωγικά αεροπλάνα με τους ναζιστικούς σταυρούς στα μεταλλικά τους φτερά πάνω από την Κρήτη, τα επόμενα λεπτά, οι επόμενες ώρες και οι επόμενες δώδεκα δραματικές ημέρες που επακολουθήσαν, θα ήταν πάντα χαραγμένες στη μνήμη όσων επέζησαν, αφού στο έδαφος, μετά το πρώτο σοκ της πτώσης, ο θάνατος θα παραμόνευε παντού στο ηλιόλουστο αυτό νησί της Μεσογείου, με την μακρά παράδοση αντίστασης ενάντια σε κάθε κατακτητή. Η Μάχη της Κρήτης ή όπως είναι περισσότερο γνωστή στον αγγλοσαξονικό κόσμο ως η μάχη για την Κρήτη είχε αρχίσει.
Ανάμεσα σ’ ένα «μωσαϊκό» υπερασπιστών του νησιού, του μοναδικού μέχρι εκείνη τη στιγμή ελληνικού εδάφους, που δεν είχε πατήσει ο Γερμανός εισβολέας ήταν και οι Μαορί, αυτόχθονες πολεμιστές από τη Νέα Ζηλανδία, ενταγμένοι στο 28ο Τάγμα Πεζικού, που αποτελούσε τμήμα της 2ης Νεοζηλανδικής Μεραρχίας του 2ου Νεοζηλανδικού Εκστρατευτικού Σώματος, που είχε φτάσει στο λιμάνι του Πειραιά στα τέλη Μαρτίου 1941, θέλοντας να ενισχύσει τις ελληνοβρετανικές δυνάμεις στην ηπειρωτική Ελλάδα. Το τάγμα αποτελείτο από επτακόσιους εθελοντές.
Ο κ. Γεώργιος Λόης, συνταγματάρχης ε.α. των τεθωρακισμένων, με την ευκαιρία των 80 χρόνων της επετείου από τη Μάχη της Κρήτης, αναφέρει χαρακτηριστικά στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:
«Κατά τη διάρκεια της μνημειώδους μάχης της Κρήτης (20 Μαΐου–1 Ιουνίου 1941) διακρίθηκε ιδιαίτερα το 28οΝεοζηλανδικό Τάγμα Πεζικού, το οποίο αποτελείτο από ιθαγενείς Μαορί αξιωματικούς και στρατιώτες σχεδόν στο σύνολό του. Οι αυτόχθονες εθελοντές από τις νήσους της μακρινής Νέας Ζηλανδίας έλαβαν το βάπτισμα του πυρός πρωταρχικά στην ηπειρωτική Ελλάδα, αντιμετωπίζοντας με αξιοθαύμαστο σθένος τα γερμανικά στρατεύματα κατά τον υποχωρητικό ελιγμό της Βρετανικής Εκστρατευτικής Δύναμης. Ωστόσο, έμελλε να εδραιώσουν τη φήμη τους ως ατρόμητοι πολεμιστές στο μαρτυρικό κρητικό έδαφος».
Μάχες εκ του συστάδην στο Μάλεμε
«Από την έναρξη της αεροπορικής γερμανικής εισβολής στη μεγαλόνησο την 20η Μαΐου 1941», τονίζει ο κ. Λόης, «οι υπερήφανοι Μαορί εκκαθάρισαν αποτελεσματικά πλείστους θύλακες επίλεκτων Γερμανών αλεξιπτωτιστών στην ευρύτερη περιοχή του Πλατανιά Χανίων. Στις 22–23 Μαΐου το τάγμα τους συμμετείχε στην απεγνωσμένη συμμαχική αντεπίθεση στον τομέα του αεροδρομίου Μάλεμε. Οι Νεοζηλανδοί αυτόχθονες πολέμησαν με παραδειγματική γενναιότητα, αγωνιζόμενοι αρκετές φορές με πείσμα εκ του συστάδην και κραυγάζοντας τις παραδοσιακές πολεμικές ιαχές τους, προκαλώντας κυριολεκτικά τον τρόμο στις τάξεις του εχθρού. Αν και προσπάθησαν να ανταπεξέλθουν στην αποστολή τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, ενεργώντας μέσα σε χαοτικές συνθήκες, εντούτοις διατάχθηκαν να υποχωρήσουν από το Μάλεμε, παρά τη θέλησή τους να συνεχίσουν την επιχείρηση κατάληψης του αεροδρομίου».
Στην 42η Οδό με εφ’ όπλου λόγχη…
«Στις 27 Μαΐου 1941», όπως αναφέρει ο κ. Λόης, «το 28ο Τάγμα πρωτοστάτησε στη συγκλονιστική αναμέτρηση της 42ης Οδού (σημερινή οδός Τσικαλαριών), συμπαρασύροντας και τις γειτονικές Νεοζηλανδικές και Αυστραλιανές μονάδες. Απέναντι στην επιτιθέμενη εχθρική δύναμη, οι ενθουσιώδεις Μαορί στρατιώτες τοποθέτησαν με ψυχραιμία τις ξιφολόγχες στα τυφέκιά τους και διενέργησαν ορμητική έφοδο με απαράμιλλο θάρρος και με εκκωφαντικές ιαχές, διαλύοντας κυριολεκτικά τους Γερμανούς Ορεινούς Κυνηγούς. Μάλιστα, πριν την εφόρμηση, αρκετοί εξ’ αυτών σηκώθηκαν αγέρωχα από τις θέσεις μάχης τους και εκτέλεσαν τον πολεμικό χορό χάκα, κραδαίνοντας τον οπλισμό τους για λίγα δευτερόλεπτα, ενώ οι αντίπαλοί τους κοιτούσαν εμβρόντητοι. Αυτή η παροδική συμμαχική νίκη καθυστέρησε σημαντικά τη γερμανική προέλαση, παρέχοντας τον απαιτούμενο χρόνο στους σχηματισμούς της Βρετανικής Κοινοπολιτείας να αρχίσουν την απόσυρσή τους με σχετική ασφάλεια από την περιοχή της Σούδας προς τα νότια παράλια της Κρήτης».
Η διαφυγή από τα Σφακιά
«Τις επόμενες ημέρες, το κύριο σώμα των Νεοζηλανδών αυτοχθόνων ακολούθησε το καθορισμένο δρομολόγιο αποχώρησης, διασχίζοντας τα δύσβατα Λευκά Όρη απολύτως συντεταγμένα με τερματικό σταθμό τη Χώρα Σφακίων, όπου ανέμεναν τα βρετανικά πολεμικά πλοία εκκένωσης. Παράλληλα, ένα κλιμάκιο της μονάδας συγκρότησε το τμήμα οπισθοφυλακής των συμμαχικών στρατευμάτων, καλύπτοντας με επιτυχία την υποχωρητική ενέργειά τους. Οι ακατάβλητοι Μαορί αναχώρησαν σε δύο τμήματα την 31η Μαΐου και την 1η Ιουνίου 1941 για το λιμάνι της Αλεξάνδρειας της Αιγύπτου, αφήνοντας στην Κρήτη έναν βαρύ φόρο αίματος 84 νεκρών, ενώ άλλοι 71 άνδρες συνελήφθησαν αιχμάλωτοι».
Πέραν πάσης αμφιβολίας, υπογραμμίζει ο κ. Γεώργιος Λόης, «οι πολεμιστές Μαορί επέδειξαν ύψιστο μαχητικό πνεύμα, υπερασπιζόμενοι με περισσή αυταπάρνηση την κρητική γη ενάντια στους Γερμανούς εισβολείς, ευρισκόμενοι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τις πατρογονικές εστίες τους. Ταυτόχρονα, με την αρειμάνια στάση τους εκμηδένισαν τις φυλετικές προκαταλήψεις του ναζιστικού κατεστημένου, ενώ διέσωσαν και την τιμή των βρετανικών όπλων στη μάχη της Κρήτης. Το ηρωικό πέρασμα τους δεν πρόκειται να λησμονηθεί, καθώς συνάδει απόλυτα με τη μαχητική παράδοση των Κρητικών και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μακραίωνης ιστορίας της λεβεντογέννας μεγαλονήσου».
Ο Θεός του Πολέμου ήταν Μαορί…
Ακόμα και σήμερα δεν έχει μελετηθεί επαρκώς η σημασία της προσφοράς των αυτοχθόνων Μαορί, με καταγωγή από τη μακρινή Νέα Ζηλανδία, την Πολυνησία και τα νησιά Κούκ, στις πολεμικές επιχειρήσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όταν αυτός τελείωσε το 1945, το 28ο Τάγμα Μαορί ήταν η πιο ένδοξη και πλέον παρασημοφορημένη μονάδα των Νεοζηλανδικών ενόπλων δυνάμεων. Συνολικά 16.000 ιθαγενείς Μαορί κατατάχθηκαν και στα τρία όπλα, από τις αρχές μέχρι το τέλος του πολέμου. Από αυτούς περίπου 3.600 υπηρέτησαν με το 28ο Τάγμα από το 1940 έως και το 1945, από τους οποίους 649 σκοτώθηκαν σ’ επιχειρήσεις, λίγο παραπάνω από το 10% των 6.068 Νεοζηλανδών που έχασαν την ζωή τους μαχόμενοι με το 2ο Νεοζηλανδικό Εκστρατευτικό Σώμα, στην Ελλάδα, στην ηπειρωτική Ευρώπη και την Μ. Ανατολή.
Οι σκληραγωγημένοι αυτοί αυτόχθονες είχαν και έναν άλλο λόγο να πολεμήσουν τον Ναζισμό: Για τους χιτλερικούς, οι Μαορί δεν ήταν καν άνθρωποι, αλλά βρίσκονταν σε μια άλλη κατηγορία, στους «υπανθρώπους», μαζί με τους Ρώσους και τους αθίγγανους.
Στη Κρήτη μπορεί να πήραν το βάπτισμα του πυρός, πολέμησαν όμως αργότερα και τον Ρόμελ στις μάχες του Ελ Αλαμέιν. Όταν στις 13 Μαΐου 1943 το μέτωπο του Άξονα στη Βόρειο Αφρική κατέρρευσε με την παράδοση 238.000 Γερμανών και Ιταλών στρατιωτών στις συμμαχικές δυνάμεις, διέσχισαν σ’ ένα ομηρικό ταξίδι 3.000 χλμ. την ενδοχώρα μέχρι την Αίγυπτο. Στους δεκαοκτώ μήνες πολέμου στην έρημο ο θρύλος των Μαορί είχε ξεπεράσει σε φήμη όλες τις μάχιμες μονάδες της 8ης Στρατιάς.
Τον Οκτώβριο του 1943 αποβιβάζονται στην Ιταλία. Η χώρα έχει παραδοθεί στους Συμμάχους, όχι όμως και οι Γερμανοί. Πολεμούν στη μάχη του Μόντε Κασσίνο στις αρχές του 1944, σε μια από τις αιματηρότερες συμπλοκές, όπου από τους 200 άνδρες δύο λόχων είχαν σκοτωθεί ή τραυματιστεί οι 128.
Τον Απρίλιο του 1945, τελευταίο μήνα των εχθροπραξιών στην Ευρώπη καταδιώκουν τους τελευταίους Γερμανούς σε ιταλικό έδαφος. Το τέλος του πολέμου τους βρίσκει στην Τεργέστη. Θα περάσουν άλλοι επτά μήνες μέχρι να επιστρέψουν στη Ν. Ζηλανδία.
Στις επιχειρήσεις στην Ιταλία οι Μαορί έχασαν 230 άνδρες και 887 τραυματίστηκαν.
Σύμφωνα με τα λόγια του Νεοζηλανδού στρατηγού Μπέρναρντ Φράιμπεργκ διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων στην Μάχη της Κρήτης, «κανένα τάγμα πεζικού δεν είχε πιο διακεκριμένο ρεκόρ ή ενεπλάκη σε περισσότερες μάχες, ή αλλοίμονο να έχει τόσες μεγάλες απώλειες, όσο το Τάγμα των Μαορί».
FOCUS · ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ · ΓΕΡΜΑΝΟΙ · ΚΡΗΤΗ · ΕΙΔΗΣΕΙΣ · ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΤΩΡΑ · CNN ΕΙΔΗΣΕΙΣ
