ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΠΡΟΤΟΜΗΣ ΗΡΩΑ
ΧΡΗΣΤΟΥ Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ
Δ ο ξ α σ τ ι κ ό ν Ε ό ρ τ ι ο ν
ε.α. Αντιστρατήγου Παναγιώτου Κ. Γεωργακόπουλου, κατά τα Αποκαλυπτήρια της προτομής του Ταγματάρχης Πεζικού Χρήστου
Κωνσταντινίδη στην γενέτηρά του, το Σιδηρόκαστρον-Τριφυλίας την 28ην
Σεπτεμβρίου 2024
===========
Ο Χρήστος Κωνσταντινίδης, γεννήθηκε το 1888 εδώ στο Σιδηρόκαστρο.
Τόσο ο πατέρας του Γεώργιος όσο και ο παππούς του Παρασκευάς, όπως προκύπτει
από επίσημα έγγραφα, ήσαν Δικαστικοί κλητήρες εδώ στο Ειρηνοδικείο, που
συνεστήθη το 1857. Οι πρόγονοί του ήσαν από το Ρίπεσι και έλαβαν μέρος τόσο
προεπαναστατικά, όσο και κατά την επανάσταση, με το όνομα Μητροδημαίοι.
Πανάξιοι Οπλαρχηγοί.
-Η μητέρα
του Γιαννούλα, Τάση Πετροπούλου, γόνος της ιστορικής οικογένειας οπλαρχηγών (6
αδελφοί) είχε γεννηθεί το 1868, εδώ στο Σιδηρόκαστρο. -Ο μικρός Χρήστος
εφοίτησε, στο Δημοτικό και το Σχολαρχείο Σιδηροκάστρου, μέχρι το 1906, οπότε
εθελοντής κατετάγη στο Πεζικό του Ελληνικού Στρατού με το βαθμό του Δεκανέως.
Δηλώνει και εντάσσεται στα ανταρκτικά Σώματα προς καταδίωξη των Τουρκικών και
Βουλγαρικών αποσπασμάτων, που καταδυνάστευαν τους Ελληνικούς Πληθυσμούς στη Μακεδονία
και Ήπειρο, λεηλατούντες, απαγάγοντες κοράσια και κατασφάζοντας στους
πληθυσμούς αυτούς, από του Μοναστηρίου μέχρι και των Πιερίων και του Ολύμπου.
-Την οργάνωση αυτή των ανταρκτικών Σωμάτων ενήργησε, ο Ίων
Δραγούμης, μετά των άλλων ιδρυτών των κομιτάτων αυτών Καλλέργη, Λάμπρου
Κορομηλά, Καλαποθάκη και άλλων Πατριωτών. Την μυστική κίνηση και βοήθεια των
ενόπλων αυτών Σωμάτων, ανέλαβαν οι τότε δραστήριοι Ιεράρχες, όπως ο Καστορίας
Γερμανός Καραβαγγέλης, ο Δράμας Χρυσόστομος, ο Πολυανής Φώτιος, ο Νευροκοπίου
Θεοδώρητος, ο Γρεβενών Αιμιλιανός, ο μετέπειτα Εθνομάρτυς Μητροπολίτης Σμύρνης
Χρυσόστομος και άλλοι. Πολλοί από αυτούς επεσφράγισαν την Ελληνικότητα της της
Μακεδονίας με μαρτυρικό θάνατο.
-Αρχηγοί των ανταρτικών αυτών Σωμάτων, ανέλαβαν νεαροί Αξιωματικοί
του Στρατού και της Χωροφυλακής, όπως ο Παύλος Μελάς, ο Τέλος Άγρας, ο
Βλαχάκης, ο Πετροπουλάκης, ο Γεώργιος Κατεχάκης, ο Παύλος Γύπαρης και άλλοι,
καθώς και οι
Αξιωματικοί
της Χωροφυλακής Σπύρο-Μήλιος, Νικόλαος Τρουπάκης, Βασίλειος Δασκαλάκης, Ηλίας
Χρυσοσπάθης και άλλοι.
-Οπλαρχηγοί
ορίστηκαν Αξιωματικοί του Στρατού και της Χωροφυλακής, ηγούμενοι δυνάμεως 10-20
ανδρών έκαστος και άγνωστου αριθμού εθελοντών.
-Επιχειρούσαν μόνο κατά τη διάρκεια της νυχτός, ενώ την ημέρα
παρέμειναν σε απροσίτους κρύπτας. Από τους αρχηγούς των 75 αυτών ανταρκτικών
Σωμάτων, επέζησαν δυστυχώς μόνον 25. Η πλειονότητα αυτών ήσαν από την Παλαιά
Ελλάδα και κυρίως από την Κρήτη.
-Ο νεαρός Χρήστος Κωνσταντινίδης, εισέρχεται κρυφά στο Μακεδονικό
μέτωπο, υπό τας διαταγάς του Παύλου Γύπαρη. Στην περιοχή Βεύης και Ιεροπηγής
Φλωρίνης, σε νυχτερινή κυκλοειδή επιχείρηση 4 οπλαρχηγών, μεταξύ αυτών και ο
Δεκανέας Κωνσταντινίδης, κατατροπώνουν και φονεύουν απόσπασμα Κομιτατζήδων και
απελευθερώνουν 120 ομήρους Μακεδόνες, εκ των οποίων 40 κοράσια, διδασκάλους,
ιερείς και προκρίτους.
-Το Σώμα του Γύπαρη αποδεκατίζεται. Συμπτύσσεται με τα Σώματα
Μακρή, Μπέλου και Παπαλουκά. Εφορμούν τη νύχτα και ταυτόχρονα εναντίον των
Βουλγάρων κομιτατζήδων, στο Ανταρκτικό, Πρέσπες και Άγιο Γερμανό, φονεύουν 30
και αποσύρονται στη δασώδη εκεί περιοχή.
-Το ηθικό
των κατοίκων των περιοχών αυτών αναπτερώνεται.
-Το 1908
με την επανάσταση των νεοτούρκων τα ανταρκτικά Σώματα αποσύρονται. -Τα ιερά
χώματα της Μακεδονικής γης, έμελλε αργότερα να υπερασπιστεί και πάλι με
ανδρεία, αίμα και αυτοθυσία ο νεαρός Χρήστος Κωνσταντινίδης.
-Το 1909, εξερράγη στο Γουδί Επανάσταση υπό το Συνταγματάρχη
Πυροβολικού Νικόλαο Ζορμπά, που έχει ως γνωστόν αποτέλεσμα το κάλεσμα στα
Ελληνικά Πολιτικά Πράγματα του Ελευθερίου Βενιζέλου.
-Στο
κίνημα αυτό, συμμετείχε και ο Λοχίας Πεζικού Χρήστος Κωνσταντινίδης, μαζί με
τους Υπολοχαγούς τότε, Πάγκαλο, Οθωναίο, Κονδύλη, Παρασκευόπουλο, Γύπαρη κ.λπ. -Το
1912, συμμετείχε στην εκπόρθηση των στενών του Σαρανταπόρου, της Δεσκάτης
κ.λ.π. και ο λόχος του εισήλθε πρώτος, ως εμπροσθοφυλακή στα Γιάννενα,
ακολουθώντας τον αείμνηστο Ταγματάρχη του Ευζωνικού Βελισσαρίου.
2
-Προάγεται
και πάλι, επ’ ανδραγαθία στο βαθμό του Ανθυπασπιστού. Στο σημείο αυτό, διαβάζει η Διδάκτωρ της Ιστορίας
του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μαρία Λιακάκη, το Δημοτικό Τραγούδι, που τραγούδησε ο
Μιχάλης Καλούλης (Μανωλόπουλος), εκπορθητής του Μπιζανίου:
Μπήκαν οι
Τούρκοι μπήκανε στου Μπιζανιού την πόρτα και τα ταμπούρια βάρεσαν
γενήκαν τρεις κολώνες. Η μία βαρεί το Μέτσοβο κι η άλλη το Μπιζάνι
κι η
τρίτη (το ευζωνικό) στην πόλη πάει και μπαίνει. Βγαίνει ο Τούρκος ο
Πασάς, μεσ’ των Γιαννιών την πόρτα, και ακουμπάει το σπαθί στου
διάδοχου τα πόδια
-Στη μάχη
Κιλκίς - Λαχανά τον Ιούνιο του 1913, έλαβε μέρος με το Σύνταγμα του
Συνταγματάρχου Παπακυριαζή, στην πρώτη γραμμή του πυρός.
-Οι
ολιγοήμερες μάχες του Κιλκίς – Λαχανά, υπήρξαν οι φονικότερες εκ του συστάδην
μάχες μέχρι σήμερα, με 8.885 νεκρούς και τραυματίες.
-Τρεις
Διοικητές Συνταγμάτων και 14 Διοικητές Ταγμάτων, μεταξύ των οποίων και ο
Συνταγματάρχης Παπακυριαζής, πέφτουν επί του πεδίου της μάχης.
-Ο αγώνας, διεξήγετο δια της λόγχης, η δε γραμμή εφόδου και
εφορμήσεως ήταν 50 έως 100 μέτρα από τις Βουλγαρικές γραμμές, επί αναπεπταμένου
πεδίου. Σφαγή ανελέητη, αίμα ποταμιαίο, οιμωγές πόνου, κραυγές θριάμβου,
συνέθεταν παιάνα φρίκης και μεγαλείου.
-Ο Κωνσταντινίδης διασώζεται. Προάγεται και πάλι, επ’ ανδραγαθία,
σε Ανθυπολοχαγόν Πεζικού για την αυτοθυσία του, άχρι περιφρονήσεως του θανάτου,
επί του πεδίου της μάχης.
-Ακολουθεί ο Εθνικός Διχασμός. Εντάσσεται στο Στρατό της Αμύνης
που συγκροτεί ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Μετέχει από την αρχή μέχρι του τέλους του
αγώνος στο Μακεδονικό Μέτωπο, εναντίον των Γερμανών, ως Διοικητής Λόχου στις
μάχες της Δοϊράνης και τους Σκρα. Στο λόχο του, ο στρατιώτης Θεμιστοκλής
Αρνόκουρος, εκ Σιδηροκάστρου, τραυματίζεται βαριά και πεθαίνει. Ο Χρήστος
Κωνσταντινίδης υπερασπίζεται και πάλι με αυτοθυσία και ηρωισμό τα χώματα της
Μακεδονικής γης, με τη Μεραρχία Κρητών.
3
-Τον Ιανουάριο του 1919, αποβιβάζεται με το 34ο Σύνταγμα Πεζικού
του Μακεδονομάχου Συνταγματάρχου Χρήστου Ρέμπελου στην Οδησσό και συμμετέχει
των επιχειρήσεων, εναντίον των Μπολσεβίκων.
-Είναι γνωστό ότι η εκστρατεία αυτή απέτυχε. Άφησε πίσω της 480
νεκρούς και 280 αγνοούμενους. Επακολούθησαν ανείπωτα αντίποινα του Ελληνογενούς
πληθυσμού. Διωγμοί, λεηλασίες, δολοφονίες.
-Ο Ελληνισμός που εγκαταβίωνε εκεί, επί αιώνες, εκριζώθηκε για
πάντα. Οι σύμμαχοι Γάλλοι, δεν επέτρεψαν την επιβίβαση, στα ναυλοχούντα γαλλικά
πλοία, του Στρατού μας. Ο ηρωικός Πλοίαρχος Κακουλίδης δια τον πολεμικών μας
πλοίων, έδωκε διαταγές και έλαβε θέση να ναυμαχήσει τα πλοία των Γάλλων, που
τελικά δέχτηκαν την επιβίβαση, με παρέμβαση των Άγγλων. Γνωστά ονόματα ανδρείων
Αξιωματικών που συμμετείχαν, όπως ο Οθωναίος, Πλαστήρας, Γονατάς, Κονδύλης,
Σαράφης, Μπακιρτζής, Γρηγοριάδης και ο Ανθυπολοχαγός Πυροβολικού, συμπατριώτης
μας Σωτήριος Κασίμης.
-Ο
Πολέμαρχος Χρήστος Κωνσταντινίδης, βροντοφωνεί παρών, στα πεδία των μαχών της
Μικράς Ασίας.
-Με την
ανεξάρτητη Μεραρχία, μάχεται ηρωικά στις παρόχθιες περιοχές του Σαγγάριου
ποταμού.
-Τα νερά του ποταμού, κοκκινίζουν από τα αίματα. Απευθύνει
επιστολή στον αδελφό του, Παναγιώτη ετών 19 τότε, σπουδαστή, επιτιμώντας αυτόν:
“Μόνον αι κορασίδαι των Αθηνών
κρύπτονται τώρα, που η Πατρίς μάχεται. Εδώ είναι οι άνδρες, εδώ η δόξα, εδώ το
χρέος το ατίμητον. Σπεύσον προς κατάταξιν εθελοντικήν”. Ο
αδελφός Παναγιώτης υπακούει στας εντολάς του μαχομένου αδελφού του.
Κατατάσσεται εθελοντής, πολεμάει στο Ουσάκ, συλλαμβάνεται αιχμάλωτος,
βασανίζεται, επιστρέφει σακατεμένος, με κομμένα πόδια. Εγώ φέρω υπερηφάνως το
όνομά του, Παναγιώτης.
Διαβάζει και πάλι η εκλεκτή μας επιστήμων, το τραγούδι, έτσι όπως
το τραγούδησαν ο Νικόλαος Γ. Αλεξόπουλος και ο Παναγιώτης Κωνσταντινίδης,
μαχητές του Σαγγαρίου και το κατέγραψα το 1963, ως μαθητής Γυμνασίου:
Σαγγάριε,
Σαγγάριε
αιματοποτισμένε,
μας έχεις
κάψει την καρδιά παναθεματισμένε.
Δεν
ροβολάς θελά νερά κατεβασιάς λιθάρια, μα αίματα λεβεντονιών παλικαριών κουφάρια.
4
-Με την κατάρρευση πλέον του Μετώπου, η μονάδα του Χρήστου
Κωνσταντινίδη, η ανεξάρτητος Μεραρχία του Συνταγματάρχου Καλογερόπουλου, μένει
τελευταία, ως ενεργούσα ελιγμόν επιβραδύνσεως, προς απόπλουν των υπολειμμάτων
του Στρατού. Ο Μέραρχος διατάσσει τον φόνων 120 περίπου αλόγων, από τους άνδρες
του Υπομοιράρχου της Χωροφυλακής Δικαίου. Εκείνος αρνείται. Όταν το καταδρομικό
“ΛΗΜΝΟΣ” έλυσε τους κάβους προς αναχώρησιν, διέταξε τον
Λοχαγό Χρήστο Κωνσταντινίδη, να παρατάξει τα υπολείμματα του Λόχου του και να παρουσιάσει
όπλα εν παρατάξει, επί του καταστρώματος, αποτίοντας φόρον τιμής προς τους
νωπούς τάφους των ανδρείων μαχητών. Η σάλπιγγα, δεν παιανίζει εόρτιον σάλπισμα
ή έφοδον εξορμήσεως προς μάχην αλλά Σάλπισμα πένθιμον, ανατριχιαστικόν γεμάτο
τραγικότητα. Ο Στρατηγός μετά των Αξιωματικών εν παρατάξει, χαιρετούν με μάτια
που έτρεχαν ποταμηδόν. Ήταν αποπνοή θανάτου, ένας επιθανάτιος ρόγχος ζωής
αιώνων, του Ελληνισμού της Ιωνίας.
Διαβάζει
και πάλιν η Μαρία Λιακάκη, το Δοξαστικό Σιωπητήριο:
Παράγγελμα δώσε Λοχαγέ,
Ήτανε
απόβραδο,
στα έμπα
του Σεπτέμβρη, που ο Μέραρχος διέταξε όλοι ν’ αρματωθούμε.
Μπροστά
εκείνος
κ’ ύστερα
οι κατοπινοί, αμίλητοι κλαημένοι.
ασάλευτοι
στους τάφους να κοιτάμε και εσύ τη σάλπιγγα να πάρεις σαλπιγκτή, θρηνητικό το
σάλπισμά σου να ’ναι.
Μέχρι τα
πέρατα της γης,
της
Ιωνικής να φτάσει ο αχός σου, εκεί, στους τάφους στους νωπούς, σαν σιωπητήριο
δοξαστικό
τα πάντα
να σκεπάσει.
-Αυτόν τον άνδρα, τον ατρόμητο ήρωα Ταγματάρχη
Χρήστο Κωνσταντινίδη αγαπητοί μου προσκυνητές, εκτέλεσαν την 14η Σεπτεμβρίου
1943 οι Γερμανοί Ναζί, δια ριπών πολυβόλου, εδώ στο χωριό του, έξω από το σπίτι
του, στα ριζά του κάστρου. Το φταίξιμό του ήταν, ότι έφερε τη στολή, την
τετιμημένην, ως απόστρατος πλέον Ταγματάρχης. Ακόμα φαίνεται και σκοτωμένος θα
αποτελούσε φοβέρα για τους φονιάδες. Έσπευσαν και ημιθανή ή νεκρόν κείτοντα και
τον πυροβόλησαν και πάλι δια πολυβόλου όπλου.
-Τούτο αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι η αείμνηστος μητέρα μου
Μαριγώ, εξαδέρφη του, βρήκε και περιμάζωξε τους κάλυκες του πολυβόλου, επάνω
και γύρω από το σκοτωμένο εξάδελφό της. Τους κάλυκες αυτούς, φυλάσσω
φιλοστόργως στο Ιστορικό Μουσείο.
5
-Το αίμα
του ήρωος, που δεν εχύθη στα τόσα πεδία των μαχών, έμελλε να ποτίσει τα χώματα
της πατρώας γης, από άτιμους εκτελεστές.
-Υπήρξαν
σκηνές αλλοφροσύνης. Η μητέρα Αγγελική με τα 5 παιδιά, κοντά στη Μάνα μου στο
εξώσπιτο του Λιτρουβιού, εδώ στο χωριό.
-Ακολουθεί ο Γολγοθάς της ορφάνιας. Με αγώνα ζωής, αναδεικνύονται,
ο Γιώργος επιχειρηματίας, ο Κωνσταντίνος και ο Αθανάσιος τετιμημένοι Στρατηγοί
του Ελληνικού Στρατού. Η Νίκη και η Ελένη, σπουδασμένες, με θέσεις
υψηλές.
-Παράλληλα
με την πολεμική του δράση, ο Ταγματάρχης Χρήστος Κωνσταντινίδης αγρυπνά δια την
πνευματική ανύψωση της πατρώας γης.
-Μαζί με τον αείμνηστο αδελφό του Παναγιώτη εκδίδουν από το 1930
έως το 1940, την εφημερίδα “ΑΓΩΝ
ΤΗΣ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ”, που υπήρξε το
φυτώριο όλων των επιφανών λογίων της Τριφυλίας και όχι μόνον,καθώς και την
Εφημερίδα “ΠΑΝΤΡΙΦΥΛΙΑΚΗ”.
-Με την
επιβολή της δικτατορίας του Μεταξά, ο Παναγιώτης Κωνσταντινίδης, αρνείται τη
διεύθυνση της εφημερίδας, την οποία αναλαμβάνει ο Άριστος Σταθόπουλος. -Μεγάλη
λοιπόν προσφορά της Οικογενείας Κωνσταντινίδη, προς την Πατρίδα και το Έθνος.
-Ο Στρατηγός Κωνσταντίνος, με περγαμηνές σπουδών σε Στρατιωτικές
Ακαδημίες του εξωτερικού, υπηρετεί σε υψηλές και σπουδέες υπηρεσίες του
Συμμαχικού και Ελληνικού Στρατού. Ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο ως μέλος του
Ομίλου των Στρατηγών της Ειρήνης του ΝΑΤΟ. Συγγράφει δεκάδες άρθρα και μελέτες
και ομιλεί δεκάδες ώρες σε τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά δίκτυα σε όλον τον
Πλανήτη. Συγγράφει δεκάδες βιβλία ιστορικού και επιστημονικού πεδίου.
-Ο έτερος
Στρατηγός Αθανάσιος, διοικεί μεγάλους Στρατιωτικούς Σχηματισμούς στον Ελληνικό
και Κυπριακό ζωτικό χώρο.
-Στρατηγοί
λοιπόν γενναίοι, όπως ο πατέρας τους, φέρουν υπερηφάνως επί του στήθους τα
παράσημα της Πατρίδος.
-Ο
ανάδοχός μου Παναγιώτης, ιστορικός συγγραφέας κατέλειπε έργο ζηλευτό στα
ελληνικά γράμματα. Η προτομή του κοσμεί την κλίμακα του πολιτισμού, εδώ στο
χωριό. -Η σύζυγος αυτού Σταυρινή, ξεριζωμένη από τις χαμένες Πατρίδες,
αναπτύσσει αξιοζήλευτη δράση στον Πατριωτικό και Κοινωνικό τομέα, εδώ και
αλλαχού.
6
-Με ανύστακτη αγωνία μεριμνά για την παιδεία των φτωχών παιδιών
του χωριού. Πέντε φτωχά κορίτσια του χωριού, τη δεκαετία του 50, βγαίνουν
νυφάδες, από το σπίτι της στην Αθήνα. Πρωτοστατεί με έργα για το ιερό του Ναού
μας. Η Πανελλήνιος Ομοσπονδία των Μικρασιατικών Σπουδών την ανακηρύσσει Άξια των Χαμένων Πατρίδων, μετά θάνατον και απονέμει σ’ αυτήν τα ιερά
διάσημά της.
-Ο τρίτος αδελφός του Ταγματάρχου, αείμνηστος Παρασκευάς,
σπουδαίος Μηχανικός και η αοίδιμος σύζυγός του Ελένη, τη δεκαετία του ’50,
αναλαμβάνουν τη φιλοξενία στο σπίτι τους 5-6 αγοριών φτωχών του χωριού.
Φροντίζει για τις σπουδές τους σε Τεχνικές Σχολές, όπου και διακρίνονται.
-Σήμερα
επίγονοι της ευπάτριδος αυτής οικογενείας, επιστήμονες κυρίως, κατακοσμούν και
λαμπρύνουν την Ελληνική και διεθνή κονίστρα.
-Όλοι,
στα επιστημονικά τους δοκίμια, αναφέρουν με περισσή υπερηφάνεια, ως τόπον
καταγωγής τους, το αγαπημένο τους Σιδηρόκαστρο.
-Όλοι οι
Κωνσταντινιδαίοι, οι μέχρι τώρα, μακαρία τη μνήμη κεκοιμημένοι, καθώς και οι
σύζυγοί και τα τέκνα αυτών, ετάφησαν στο αγαπημένο τους Σιδηρόκαστρο. -Τα οστά
αυτών, εγκαταβιούν ενθάδε επί του κοινού της όλης οικογενείας τάφου.
-Πολυσέβαστε, Πολέμαρχε Ταγματάρχα Χρήστο Κωνσταντινίδη.
-Από σήμερα, μείνε εδώ, ακίνητος και ασάλευτος βιγλάτορας της
Πατρώας γης. Θα σηματοδοτείς ανά τους αιώνας, την ανδρείαν, την γενναιότητα,
αλλά προπαντός θα καταδεικνύεις το χρέος προς την Πατρίδα και το Έθνος των
Ελλήνων.
-Γνωρίζουμε
όλοι, ότι την ιερή αυτή στιγμή η ψυχή Σου, ώδε, ως νεφέλη περιϊπταμένη,
χαίρεται Χαράν Μεγάλην.
Έστω η Μνήμη Σου Αιωνία !!