Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ

Η ΦΙΛΟΣΟ9ΦΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ

ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

Από τον Αθλητισμό στις Παιδιές

Σχετικά με την Φιλοσοφία του Αθλητισμού έχουν γράψει αρκετοί μεγάλοι διανοητές (Nietszche , Scheler, Jaspers, Bloch, Heidegger, Sartre, Habermas Kagrera  κ. ο. κ ) Ολοι οι ανωτέρω έγραψαν  θετικά  για την Φιλοσοφία του Αθλητισμού , με μοναδική εξαίρεση τον Thl. Adorno ο οποίος θεωρεί τον Αθλητισμό ως μέσον εκμετάλλευσης, καταπίεσης, ανελευθερίας και αποσπάσεως των νέων από τα προβλήματα της εποχής τους.  Η μετάβαση από τον αθλητισμό στα σπόρ αποτελεί μιά άλλη μετάβαση που μοιάζει με την μετάβαση απο την ειρωνεία στο χιούμορ.

Γιατί  κάνω αθλητισμό ;

Κάνω αθλητισμό διότι :

 Πρώτον   έχω την βούληση, αλλά και την όρεξη και την ορμή να κάνω κάτι που θα με ωφελήσει, θα με τέρψει.

Δεύτερον,     με φέρει απο την αδράνεια στην ενέργεια  και στην πράξη και    με κάνει να διαφέρω απο τους άλλους που δεν μπορούν να το πραγματοποιήσουν.

Ετσι το φαινόμενον του αθλητισμού αφορά το δικαίωμα του ατόμου να μπορεί να κυριαρχεί ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα στον εαυτόν του  και στην ολότητα του.  Ενώ είναι κοινωνικό  και ομαδικό φαινόμενο, είναι τελικά προσωπική υπόθεση του καθενός να συμμετάσχει σ’ αυτό ή μη, χωρίς να καθίσταται αγέλη ή μάζα, με εξαίρεση φυσικά την εμπορευματοποίηση του επαγγελματικού ποδοσφαιρικού αθλήματος.

Κατηγορίες Αθλητισμού

Στις κατηγορίες του αθλητικού φαινομένου περιλαμβάνονται τα εξής:

1/ Η θεωρία και η πράξη,

2/ Το σώμα,

3/ Η κίνηση,

4/ Ο χώρος- χρόνος(πότε και που θα αθληθώ),

5/  Οι παιδιές(σπόρ),

6/  Οι ομαδικοί αγώνες,

7/  Η γυμναστική, η  φυσική αγωγή  και η άθληση,

8/ Οι κανόνες και τα όργανα  ,

9/ Ο συναγωνισμός,

10/ Η άσκηση,

11/ Το ήθος,

12/ Η αγαθοεργία μέσω του αθλητισμού και το  ολυμπιακό πνεύμα,

13/ Οι επιδόσεις,

14/ Το μέτρο ( παν μέτρον άριστον και όχι υπερβολές ),

15/ Η ψυχαγωγία και το  θέαμα,

16/ Η κριτική,

17/ Η κοινωνικο-πολιτική διάσταση,

18/ Η δικαιοσύνη(αθλητικοί δικαστές),

19 / Η προβολή του προσώπου (βεντετισμός -ινδάλματα),

20/ Οι διεθνείς σχέσεις και ο αθλητισμός

Προβλήματα

Όσο  μεγεθύνεται και εξαπλώνεται ο αθλητισμός σε παγκόσμιο επίπεδο δημιουργούνται και περισσότερα προβλήματα, όπως είναι τα κάτωθι:

1/εμπορευματοποίηση ,

2/ ιδεολογία,

3/πολιτικοκοινωνική αποδεικτική,

4/ προπαγάνδα,

5/ βία γηπέδων,

6/διαφήμιση-τηλεόραση-μέσα ενημέρωσης,

7/ καταναλωτισμός,

8/ ψευδο-αθλητισμός,

9/ επαγγελματισμός,

10/ λαϊκός αθλητισμός ,

11/ ολυμπισμός ,

12/ πολιτισμός του σώματος,

13 /πρωταθλητισμός κ λ π .

Ο Αθλητισμός στην διάθεση των πολυεθνικών ή της κοινωνίας ;

 Τα προβλήματα αυτά είναι εν πολλοίς δημιουργήματα της εποχής μας και χρειάζεται μιά συνεχής διαλεκτική σχέση πάνω σε κοινωνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση τους.  Η Τεχνική , η Τεχνολογία , η Βιομηχανία, η Οργανωτική, η Κυβερνητική, η Οικονομολογία και Νομοθεσία επηρεάζονται απο τις αθλητικές δραστηριότητες και καλούνται να δώσουν λύσεις σε δυσεπίλυτα προβλήματα. Και στον χώρο του αθλητισμού   οι διάφοροι παράγοντες του αθλητισμού μεταβάλλουν την ψυχή και το σώμα του αθλητού σε υλικό προς εκμετάλλευση των πολυεθνικών κολοσσών, μέσω των τεραστίων δυνατοτήτων που μας παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία.   Το πρόβλημα λοιπόν που ανακύπτει στην εποχή μας, είναι αν θα εκμεταλλευθούν τα σύγχρονα μέσα για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας στον αθλητισμό προς καθολική άθληση του πληθυσμού, ή θα τον θέσουμε στην διάθεση της αγοράς, σαν μέσον εκμετάλλευσης και πλουτισμού; Αν συμβεί το δεύτερο , όπως τείνουν τα πράγματα, θα πάψουμε να μιλάμε για αθλητισμό γιατί θα πρόκειται για μιά ανθρωπομηχανή τεραστίων διαστάσεων και θα την εντάξουμε σαν επιστήμη-τεχνολογία-οικονομία στο χώρο κάποιας τεχνο-οικονομικής σχολής και τους επι μέρους εφηρμοσμένους κλάδους της στις πολυεθνικές εταιρείες και στην Γουόλ Στρήτ.

Η Αισθητική και Ηθική του Αθλητισμού

Γι’ αυτό στην μέθοδο της Φιλοσοφίας του Αθλητισμού εντάσσουμε ήδη την Αισθητική και Ηθική, την Πολιτική Φιλοσοφία και την Φιλοσοφική Ανθρωπολογία. Με τον όρο Αισθητική του Αθλητισμού εννοούμε την θεωρία των αισθήσεων και την θεωρία του ωραίου, της ομορφιάς, των κινήσεως, του σώματος και της  αθλητικής δραστηριότητος. Το ίδιο ισχύει και με την Ηθική του Αθλητισμού, δεν εννοούμεν την ηθικολογία  ή κανονολογία , αλλά το αθλητικό ήθος του ανθρώπου που προάγει τις ανθρώπινες σχέσεις και τον πολιτισμό, δεδομένου ότι μέσα στο γήπεδο επικρατεί ο αυθορμητισμός και πέφτουν οι μάσκες, οπότε το άτομο δείχνει και μερικά απο τα πιό πρωτόγονα ένστικτα του . Επομένως στον αθλητισμό έχουμε σύζευξη θεωρίας και πράξης, μεθόδου και πραγματικότητος, λόγων και έργων.

Το Υποκείμενο-Αθλητής

Η αρχή, η πηγή , ο λόγος, ο νόμος , το νόημα του αθλητικού γεγονότος  και του αθλητικού φαινομένου είναι το Υποκείμενο, δηλαδή ο αθλητής, ο ίδιος ο άνθρωπος. Και δεν περιοριζόμαστε στους νέους-που είναι η πλειοψηφία των αθλητών - αλλά  επεκτεινόμαστε σε όλες  ηλικίες, διότι όλοι πρέπει να αθλούνται μέχρι βαθέος γήρατος. Διότι σήμερα με την αύξηση του ευδοκίμου  ορίου της  ζωής , την απόκτηση όλο και μεγαλύτερου διαθέσιμου χρόνου και την μηχανιστική και καταναλωτική ζωή που διάγει το άτομο,     επιβάλλεται  να  συμμετέχει στο διηνεκές-θα έλεγα εφ’ όρου ζωής - στο αθλητικό γεγονός, είτε σαν αθλητής, είτε σαν θεατής, ή και τα δύο. Στον αθλητισμό το Υποκείμενο συμμετέχει αυτοπροαιρέτως και αναπτύσσει ελευθέρως τις δυνατότητες του , χωρίς την βοήθεια κάποιου ισχυρού προστάτη , ή την μετάγγιση δυνάμεως  με  κάποιο θαύμα, κάποιας εσχατολογικής πηγής. Στο στίβο δεν περνούν τα θαύματα , ούτε οι προσευχές, παρά μόνον η αξία , χωρίς να παραγνωρίζεται η αξία του ηθικού και του φρονήματος του αγωνιζομένου.

Το ανθρώπινο σώμα

Το ανθρώπινο σώμα σύμφωνα με την Ελληνική  αντίληψη δεν ήτο ένα μεμονωμένο  αντικείμενο , αλλά συμμετείχε σε μιά τρισυπόστατη σύζευξη   Πνεύμα - Ψυχή - Σώμα και μέσα σ’ αυτό το τρίπτυχο οι Ελληνες επιδιώκουν την αρμονική   και ισόρροπη ανάπτυξη και των τριών διαστάσεων της ανθρωπίνης υπάρξεως .

Ο Χριστιανισμός απετέλεσε εμπόδιο στην ανάπτυξη του σώματος διότι θεώρησε ότι η ψυχή έχει προτεραιότητα έναντι του πνεύματος και του σώματος , για την σωτηρία του ανθρώπου.  Κι’ αυτό γιατί εθεώρησε την σάρκα αμαρτωλή. Αλλά εξ ίσου αμαρτωλό ήτο για τους χριστιανούς και το γυμνό,  γι’ αυτό  φρόντισαν να το σκεπάσουν με   τσαντόρ, μαντίλες και ράσσα. Αυτός ήτο και ο λόγος  κατέστρεψαν τους θησαυρούς με τις αναπαραστάσεις των Ελλήνων αθλητών, για να μην σκανδαλίζουν τους πιστούς. Η μανία των φανατικών χριστιανών εστράφη ακόμη και εναντίον των εικόνων της Παναγίας στο Άγιον Όρος ,  τις οποίες έχουν καταστρέψει δι’ αιχμηρού οργάνου για να μην τους σκανδαλίζει.   Μία τέτοια κοσμοθεωρία εχθρική προς το σώμα ήτο επόμενο να καταφέρει καίριο πλήγμα κατά του αθλητισμού, το  οποίον  κατά τον Μεσαίωνα  έθεσαν υπό απαγόρευση έτσι ώστε να  είναι  ανύπαρκτος. Η κατάργηση του έγινε με τα διαβόητα διατάγματα των Βυζαντινών αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου και Θεοδοσίου.  Η χαριστική όμως βολή δόθηκε με την κατάργηση των Ολυμπιακών αγώνων και την καταστροφή της Ολυμπίας.

Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι «πιθάρι»  παθών

Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι “πυθάρι” αναγκών, ορμών , παθών (ηδονής, καταναλωτικών απολαύσεων κλπ) και ενστίκτων ,  αλλά και η πηγή δημιουργικών δυνατοτήτων, μιά εκ των οποίων είναι και ο αθλητισμός.   Το σώμα δεν αρκεί για να παραχθεί το αθλητικό αποτέλεσμα. Διότι έτσι και τα ζώα θα έκαναν αθλητισμό. Πρέπει να  συμμετέχει απαραιτήτως και το πνεύμα και ή ψυχή.  Επομένως, ένα ακμαίο πνεύμα και μιά αγαθή ψυχή δεν είναι δυνατόν να μεταβάλλουν ένα ωραία σώμα βορά του σεξ στους αθλητικούς χώρους. Το “αθλητικό σώμα” αναδίδει κίνηση , υγεία , φρεσκάδα , αλκή και  σφρίγος , κι αυτό θα μπορούσαμε να το επεκτείνουμε ανεξάρτητα βιολογικής ηλικίας, διότι το σώμα ενός ηλικιωμένου ανθρώπου ο οποίος γυμνάζεται αναδίδει νεότητα και σφρίγος ανάλογο της ηλικίας του. Και με τον όρο “σώμα” δεν εννοούμε τις σάρκες του ανθρώπου, αλλά την ενότητα του Παραείναι του, σαν κοσμικού και ελευθέρου και δημιουργικού όντος. Για το αντικείμενο αυτό είναι πλουσιοτάτη η σχετική βιβλιογραφία  της Φιλοσοφίας και της Επιστήμης του Αθλητισμού .

Η Κίνηση 

Η Κίνηση είναι μιά απο τις σημαντικότερες έννοιες της Ελληνικής φιλοσοφίας. Η πρόταση “Τα Πάντα Ρει” του Ηρακλείτου δίνει όλο το νόημα της αιωνιότητας και απειρότητας της συμπαντικής κινήσεως  .  Με το θέμα της κινήσεως ασχολήθηκαν οι Έλληνες φιλόσοφοι Ηράκλειτος, Παρμενίδης, Ζήνων, Πλάτων, Αριστοτέλης, Φίλων, Πλωτίνος κ. α , τα βασικά δε σημεία της θεωρίας της κινήσεως είναι :

1/ τα πάντα κινούνται στον κόσμο και ουδέν ακίνητο.

2/ το κινούν   και το   κινητόν(όλα τα ουράνια σώματα και η Γη κινούνται και εμείς μαζί όλα κινούνται)

3/μορφές κινήσεως(γένεσις, αύξηση, φθορά, μεταβολή κλπ)

4/ ουσία της κινήσεως(ανθρωπολογική, κοσμολογική, οντολογική)

5/ το νόημα της κινήσεως(ζωή, θάνατος, φύση , δύναμη, ενέργεια, αλλαγή)

Στην σύγχρονη εποχή η κίνηση απετέλεσε αντικείμενο μελέτης των μαθηματικών και φυσικών επιστημών(Kepler, Newton, Descartes, Leibnitz, Galilei κ. α)  Κατά τον διαλεκτικό υλισμό κίνηση είναι ουσιώδες χαρακτηριστικό της ύλης και σημαίνει αλλαγή.  Αλλά και ο Αθλητισμός δεν είναι τίποτα άλλο από κίνηση(ατομική ή συλλογική),   πειθαρχημένη με κανόνες και με μέτρον .  Όμως η αθλητική κίνηση είναι παράλληλα και θέμα αισθητικής(μουσική, χορός, μιμική , ρυθμική κ. α). Είναι και θέμα της ιατρικής επιστήμης (κινησιοθεραπεία, πεζοπορία, ελαφρά αθλήματα για ορισμένες ασκήσεις, ασκήσεις ευκαμψίας, αθλητική ιατρική κ. α). Η κίνηση είναι επίσης μέτρον και ρυθμός  του βίου του ανθρώπου , διότι προέρχεται από το κοσμικό κέντρο της οντολογικής αρμονίας του ανθρώπου.   Διαφορετικές κινήσεις κάνει το κάθε ζώον και επομένως και ο άνθρωπος σαν έλλογο ον.  Οι αρχαίοι πρόγονοι μας μπορούσαν να διακρίνουν αν ένας άνθρωπος ήτο πολιτισμένος ή βάρβαρος από τον τρόπο κινήσεως του.  Ο αεράτος Ευρωπαίος άνθρωπος διακρίνεται από  τον  βαρύ και δυσκίνητο Αμερικανό.

Επομένως ο αθλητισμός δίνει   την ευκαιρία στον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει την ελευθερία των κινήσεων και να πραγματοποιήσει  αυτές τις κινήσεις  .

Παιχνίδι-Παιδιές με  κέντρο τον Ανθρωπο

Τις παιδιές συνέλαβε το  πρώτον  η προσωκρατική φιλοσοφία, όπως καταδεικνύεται απο το απόσπασμα του Ηρακλείτου “αιών παις εστί παίζων, πεσσεύων παιδός η βασιληίη” (ο αιών , ο λόγος , ο κόσμος είναι παιδί που παίζει , παίζει  τους πεσσούς . παιδιού είναι η κυβέρνηση του κόσμου). Ακόμη και ο Ζεύς έπαιζε όταν έφτιαξε τον κόσμο.  Το παιχνίδι πήρε αρνητική φόρτιση απο τους σοφιστές και θετική απο τους Σωκράτη και Πλάτωνα. Εξαιρετικά πλούσια είναι η βιβλιογραφία των αρχαίων Ελλήνων πάνω στο θέμα  παιδεία και σπουδή(Ξενοφ. Συμπ. 1, 1  και Πλάτωνος Πολιτεία 602β)  παιδιά “συν γέλωτι”(Ξενοφ. Κύρου Παιδεία 2, 3)  παιδιά και φλυαρία …γέλως…σκώμματα(Πλάτωνος Κρίτων 46 d) παίζω και χορεύω(Αριστοφ. Βάτραχοι 407) παίζω (μουσικό όργανο) και άδω(Πίνδαρος, 01, 24) παίζω ερωτικά(Ξενοφ. Συμπόσιο 9, 2) κ.ο.κ Υπάρχει μεγάλη πολυμορφία του παιχνιδιού, τύποι, μορφές, αμεσότητα, αυθορμητισμός , κανόνες, ομαδικότητα, ατομικότητα, μίμηση, δημιουργικότητα, ελαφρότητα, σοβαρότητα, επικοινωνία, δράση κλπ ενυπάρχουν όλα ή μερικά σε κάθε παιχνίδι. Σήμερα στην εποχή της Διαστημικής της Πληροφορικής και Επικοινωνίας το παιχνίδι εισέρχεται στο πεδίο των Κομπιούτερς και των Προσομοιωτών.  Ετσι ώστε να είναι σε θέση ο καθένας να δράσει είτε σαν αστροναύτης, είτε σαν πιλότος, είτε σαν μαχητής, είτε σαν ποδοσφαιριστής κ.ο.κ Με το παιχνίδι δείχνει ο άνθρωπος τις αληθινές του δυνατότητες σαν δημιουργός, ανανεωτής, ενεργός και επώνυμος ποιητής του κόσμου. Η διεισδυτικότητα του παιχνιδιού σε όλες τις χώρες , σ’ όλες τις ηλικίες είναι πράγματι εντυπωσιακή και δεν επηρεάζεται απο σύνορα, εθνικισμούς κι’ άλλους διαχωρισμούς. Πάντως ο μεγάλος φορμαλισμός στο παιχνίδι του αποστερεί την αληθοφάνεια και ελευθερία δράσεως του υποκειμένου. Επομένως, η αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία κατά τούτο εδικαίωσε την θεωρία του παιχνιδιού, κατά το ότι κατενόησε ότι το παιχνίδι αρχίζει και τελειώνει με τον ίδιο τον άνθρωπο. Αυτό είναι και παραμένει το κέντρο της φιλοσοφίας του αθλητισμού.

Ολυμπιακοί Αγώνες και Παιχνίδια

Για τους Έλληνες οι Ολυμπιακοί αγώνες δεν ήσαν καθόλου  παιχνίδι , αλλά μια στάση ζωής που ο άνθρωπος μαθαίνει να αγωνίζεται και να νικά για να επιβιώσει και ν’ ανελιχθεί σε υψηλότερες ψυχοπνευματικές σφαίρες. Οι ξένοι λόγω κακής μετάφρασης του όρου «Ολυμπιακοί Αγώνες»(Olympic Games) έδωσαν ένα διαφορετικό νόημα στους αγώνες και συν τω χρόνω έβαλαν στο πρόγραμμα και τα παιχνίδια(σπορ). Όμως και τα ζώα παίζουν αλλά ποτέ δεν διανοήθηκαν να κάνουν αγώνες. Ο αθλητισμός δεν είναι παιχνίδι. Δεν είναι κάποια ενστικτώδης λειτουργία-όπως την θεωρούν οι ξένοι- αλλά μια πολιτιστική και εσκεμμένη  εκδήλωση  αποκλειστικά ανθρώπινη. Ο «αγών» προέρχεται από το ρήμα «άγω» που σημαίνει οδηγώ.(Παιδαγωγός= αυτός που άγει τον παίδα) Αλλά και η λέξη «αθλητής» έχει σαν βάση την λέξη άθλος , που σημαίνει μόχθο, ανάγκη, αγώνα! Με τον αθλητισμό ο Ελλην επεδίωξε την επικράτηση , δηλαδή την κατάκτηση της Νίκης (πρωτιάς) μέσω της ευγενούς  αμίλλης, δια του αγώνος(«Αθλητισμός-Ενας Ερωτας αλλιώτικος» του Θέμου Γκουλιώνη, Εκδόσεις Γεωργιάδη)

Όταν  αγωνίζεται ο αθλητής ο αντίπαλος του δεν είναι άλλος απο το ίδιο του το σώμα, που φθάνει στα όρια, στα άκρα και στην αντοχή του που δεν πάει άλλο, για την κατάκτηση της Νίκης, της φτερωτής αυτής θεάς  που κάθεται στην ανοιχτή παλάμη του Διός. Αυτός είναι και ο συμβολισμός της Νίκης της Σαμοθράκης που βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου και θαυμάζεται για αυτό ακριβώς το πνεύμα της Νίκης, που επιτυγχάνεται με αξιοκρατία και  χωρίς υποκρισία, ειρωνεία και εξαπάτηση του αντιπάλου. Ο αθλητικός αγών δεν θεσπίσθηκε από κάποια υστεροβουλία, ούτε επιδίωξη προβολής ή την ενίσχυση της εξουσίας. Ηλθε μόνος του σαν έκφραση ενός ανωτέρου πολιτισμού, όπως γεννήθηκε η Αθηνά  από το κεφάλι του Διός.

Βέβαιοι οι Ελληνες επειδή γνώριζαν ότι το ανθρώπινο γένος δεν πρόκειται ποτέ ν’ απαλλαγεί από το ένστικτο αυτό της αυτοπροβολής και της Νίκης , βρήκαν τρόπο  να την υπηρετούν όχι μέσω των πολέμων , της αγριότητος και   της πανουργίας, αλλά μέσω της ευγενούς αμίλλης΄,  η οποία όχι μόνον δεν   θυσιάζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλλά την εξυψώνει στη σφαίρα του Διός. Δηλαδή μετέτρεψαν το ένστικτο σε ανώτερης μορφής λειτουργία και έβγαλαν τον αγώνα από το πολεμικό πεδίο(πολεμική σύγκρουση) και τον έφεραν με την μορφή του Αθλητισμού  στα ειρηνικά στάδια  κάτω από την σκέπη  των  θεών και την επίβλεψη της Πολιτείας.

Προσωπικές Εμπειρίες  τριών  Ηλικιωμένων

Εν προκειμένω  επιτρέψατε μου να σας μεταφέρω την προσωπική γνώμη του γράφοντος , ο οποίος καίτοι έχει στους ώμους του 73 Μαίους το 2002   ασκείται   ανελλιπώς με την πρωινή σουηδική γυμναστική,  με την απογευματινή πεζοπορία,  ( με ταχύ βηματισμό σε απόσταση  5-7 χλμ.  ημερησίως) και τα καλοκαίρια με θαλάσσια μπάνια . Αν δεν  κάνω αυτή την   άσκηση καθημερινώς έχω την αίσθηση ότι δεν έζησα, ότι κάτι μου έλειψε, ότι δεν βελτίωσα την επίδοση μου , ότι τέλος μειώθηκε η θέληση μου για την ζωή.  Παρόμοια είναι και η εμπειρία ενός σοφότατου ανθρώπου, και γνωστού Μεσσήνιου  διανοητή, συγγραφέως και ποιητή, του αείμνηστου  Παναγιώτη Κωνσταντινίδη, ο οποίος σε ηλικία 96 ετών μου έλεγε χαρακτηριστικά  ότι “ζω χάρη στις ασκήσεις γυμναστικής που εκτελώ το πρωί όταν σηκωθώ και στο βάδισμα  που κάνω καθημερινώς “ Και να σημειωθεί ότι είχε  κομμένα τα δάχτυλα(φάλαγγες) των ποδιών του, λόγω   αναπηρίας στην Μικρασιατική Καταστροφή , όταν  πιάστηκε αιχμάλωτος των Τούρκων.  Ο υπέργηρος αυτός αθλητής και παλιός κυνηγός , λίγο πριν πεθάνει μου είπε τα εξής,   που επιβεβαιώνει ότι η κίνηση είναι ζωή και η ακινησία θάνατος:

“ Εχω στερηθεί τα πάντα: την όραση , την ακοή, την όσφρηση, την γεύση, τώρα δεν μπορώ και να κινηθώ. Τι να την κάνω  τέτοια  ζωή; “  Και συνειδητά σταμάτησε να τρώγει, πίνοντας μόνον λίγο νερό, έως ότου πέθανε εντός δύο εβδομάδων ανώδυνα. Ουσιαστικά ανελήφθη στους ουρανούς, όπως συνέβαινε στην αρχαία Ελλάδα. Η τρίτη εμπειρία προέρχεται από τον ιατροφιλόσοφο αείμνηστο Σεραφείμ Ράντζος  ηλικίας 96 ετων , ο οποίος μου επανελάμβανε στερεότυπα «όσο περπατώ ελπίζω» και ο θάνατος τον βρήκε όταν έπεσε στο κρεβάτι στο νοσοκομειακό αυτοκίνητο, όταν πιά δεν μπορούσε να περπατήσει . Αλλά και  ο αθλητικός γιατρός  στο ΝΑΤΟ  συνιστούσε  ότι κάθε  στρατιωτικός για να διατηρεί την φόρμα του , την υγεία του και το αξιόμαχο πρέπει απαραιτήτως οι νεαροί να τρέχουν ημερησίως 3,2 χλμ (ελαφρό τρέξιμο=Jogging) και οι μεγάλοι να βαδίζουν την ίδια απόσταση σε έντονο βάδισμα. Αργότερα διάβασα στο περιοδικό TIME ότι  το πρόγραμμα ασκήσεων των  αστροναυτών για να θεωρηθούν ικανοί να ανθέξουν στις συνθήκες της πτήσεως περιεράμβανε    καθημερινώς   για τους νέους 3,2 χλμ τροχάδην(Jogging ) , ενώ ο γηραιός Glen αυτή την απόσταση την έκανε βάδην .

Αγών-Άθλος- Θεωρία και Πράξη

Η σημασία των λέξεων “αγών”(=συνάθροιση, συνέλευση, αγορά προς θεωρία άθλων ή αγώνων, αλλά και  τόπος όπου λαμβάνουν χώραν αγώνες, στάδιο, κονίστρα Πανελλήνια συνέλευση, άμιλλα, δυσκολία, κάθε μορφή αγώνα)  (Ομήρου “ Ιλιάς” Ψ258, 685, Ω1, Π239, “Οδύσσεια” Θ200, 260, Πίνδαρος Π, 01, 119, 10. 47, 202, Αισχύλος Αγ.845, Χο.584, “Λυσίας “ 108.25, “Ηρόδοτος”2. 91, 6. 1276, “Πλάτων”, Νόμοι 658 Α, “Αριστοτέλης” Πλ. 583, “Σοφοκλής”, Ηλ. 682 , Τρ.159,  κλπ)

Η λέξη άθλος(=παιδιά, πολεμικό παιχνίδι, άμιλλα περί βραβείου, δοκιμασία , μόχθος, κόπος,  κίνδυνος, πόνος,  κατόρθωμα, επίτευγμα, βραβείο, έπαθλον, νίκη)( Ομήρου “Οδύσσεια”Θ 160, Λ548,  Ω 89, “Ηρόδοτος” 1.126, “Σοφοκλής” , Ηλ. 49.682, “Αισχύλος” Πρ.702,752 “Σοφοκλής” Αντ. 856 , “Ξενοφάνης” 2.5, “Πίνδαρος”01)

Ο αγών κα ο άθλος είναι ουσιώδες χαρακτηριστικό του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού, τόσο ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για αγωνιστικό χαρακτήρα και αγωνιστικό λόγο του Ελληνος.  Ο Νίτσε , με βάση τον Ομηρο, διετύπωσε τη θεωρία ότι ο Αγών και η Αγωνιστικότητα είναι το νόημα του αρχαίου Ελληνικού  πολιτισμού. Το ίδιο έχουν γράψει και πολλοί άλλοι διανοητές. Η ιστορική επιβεβαίωση τούτου, είναι    η Γιγαντομαχία και Τιτανομαχία, όπου θεοί ημίθεοι και άνθρωποι αγωνίζονται. Αλλά και το φιλοσοφικό πνεύμα του Ηρακλείτου ομιλεί για τον  πάλη των αντιθέτων (Πόλεμος πατήρ πάντων) κ. α Κατά τον Πλάτωνα ο αγών περιλαμβάνει το λέγειν, ποιείν, ερωτάν, ευρίσκειν, τον πόλεμο και στην εξελιγμένη τους μορφή τον διάλογο, την δημοκρατία και τον αθλητισμό. Ο αγών και ο άθλος απαιτούν θάρρος, τόλμη, κρίση, ελευθερία, ειρωνία, δοκιμή, αυτάρκεια, άρνηση και θέση, κίνηση, φαντασία, τέχνη και άλλα χαρίσματα, προ παντός όμως απαιτεί θεωρία και πράξη.  Ακόμη δε και η ύπαρξη του τυχαίου παράγοντα στην νίκη σε ένα μικρό ποσοστό, επιβεβαιώνει την συμπαντική θεωρία του χάους. Κάθε αγών για τους Ελληνες είχε την μορφή παιχνιδιού, όπου ο αγωνιστής είναι στο μέσον της διαδικασίας , με όλες τις δυνάμεις του και όχι στα παρασκήνια, ούτε εξαρτώμενος απο υπερφυσικές δυνάμεις για να του  χαρίσουν την νίκη. Για τους Ελληνες τίποτα στον κόσμο δεν χαρίζεται. Τα πάντα κατακτώνται δια της συνεχούς πάλης και του αγώνος. Απο την άποψη αυτή οι Ολυμπιακοί αγώνες   αποτελούν τον αντιπροσωπευτικότερο Ελληνικό αγωνιστικό θεσμό που προυποθέτει όλες τις πιό πάνω ιδιότητες για τον αθλητή.

Οι Θηρευτές της Ελευθερίας 

 Όμως κάθε εποχή έχει τους δικούς της ήρωες, όπως  και η σύγχρονη εποχή ( εν έτει 2002) έχει τους δικούς της. Πρώτον, θα πρέπει να μνημονεύσουμε  τους σύγχρονους ήρωες , τους αεροπόρους μας , που καθημερινώς διακινδυνεύουν στους αιθέρες τη ζωή τους αγωνιζόμενοι υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος, για να κρατούν το Αιγαίο Ελληνικό από τον Τουρκο λαθροεισβολέα.. « Θηρευτές της Ελευθερίας» θα πρέπει να τους ονομάσουμε, διότι με τα υπερσύγχρονα υπερηχητικά αεροσκάφη  , οι χειριστές μας χρειάζονται εξαιρετικές ικανότητες και ηρωικό πνεύμα για να ίπτανται και να μάχονται με αυτά, όντες ετοιμοπόλεμοι όλο το χρόνο , ημέρα νύχτα, εν ειρήνη και εν πολέμω. 

Οι Θηρευτές του Χρόνου

 Επίσης ολίγοι ίσως γνωρίζουν τις ηρωικές πράξεις των τολμηρών παιδιών μας  που οδηγούν μοτοσυκλέτες μεγάλης ιπποδύναμης και κυβισμού(1000 cc) Και σαν να μην έφθανε αυτό  τρέχουν ιλιγγιωδώς σε πίστες και σε επικίνδυνα μέρη(όπως στις στροφές του Μπράλου, της Βάρκιζας,  της Ραπεντώσας   κ. α ) διακυβεύοντας τη ζωή τους κορώνα- γράμμα , χάριν της ταχύτητος και του αθλήματος. Κάποιος καθηγητής της Φυσικής »     και έμπειρος αναβάτης τους απεκάλεσε «Θηρευτές   του Χρόνου, διότι για αυτούς που ζουν εκείνες τις μοιραίες στιγμές στο μεταίχμιο  μεταξύ  ζωής  και  θανάτου, κάθε στιγμή του χρόνου είναι αιωνιότης.  Όταν μου έλεγε ο γιός μου αυτές τις εμπειρίες του ομολογώ ότι δεν τον πίστευα και τις θεωρούσα φανταστικές. Όταν συζήτησα όμως με τον  καθηγητή της Φυσικής   και μου ανέλυσε το θέμα διεξοδικά τότε εννόησα ότι αυτά τα παιδιά δεν είναι τρελλά , αλλά ήρωες. Στις στροφές του Μπράλου μου είπε ότι οι θηρευτές του χρόνου συναγωνιζόμενοι  με το Χάρο, ο τελευταίος πήρε στον Αδη  πρόσφατα  δύο παληκάρια και 10 τραυματίσθηκαν   σοβαρά , μπορούμε να πούμε ότι αυτά τα παιδιά είναι οι σύγχρονοι ήρωες , που κάνουν άθλημα το «ζειν επικινδύνως» Ηρωες σύγχρονοι όμως είναι και οι Ολυμπιονίκες και οι άριστοι ποδοσφαιριστές και αυτοί που αψηφούν τη ζωή τους για να σώσουν το συνάνθρωπο τους , αλλά και οι αστυνομικοί και οι πυροσβέστες που χάνουν τη ζωή τους εν τη εκτελέσει του καθήκοντος και οι στρατιωτικοί που ρίχνονται με αλεξίπτωτα , ή οι άνδρες  των ΟΥΚ κ.ο.κ

Επίδοση

Με τον όρο επίδοση εννοούμεν την απόδοση και αποτελεσματικότητα του αθλητή γενικά και είναι το κίνητρο μεγαλύτερης προσπάθειας για βελτίωση και εξέλιξη. Ομως το νόημα του αθλητισμού δεν είναι τα ρεκόρ στα πλαίσια μιάς καταναλωτικής ή κρατικό-μονοπωλιακής  κοινωνίας. Ο υπερτονισμό ς της επίδοσης αποτέλεσε κριτήριο σε βάρος του αθλητισμού ότι υποκρύπτει τάσεις ωφελιμισμού, διαφήμισης  και  εμπορευματοποίησης.  Η επίδοση αποτελεί κατηγορία του αθλητισμού σαν ανθρωπολογικού φαινομένου ελευθερίας και όχι αυτοσκοπό.

Ηθική του Αθλητισμού

Ο αθλητισμός δεν μπρεί να γίνει φορμαλιστικός και να υπακούει σε αυστηρή κανονολογία, όπως  και δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ηθική, θα λέγαμε χωρίς κανόνες του παιχνιδιού. Είναι απαράτητοι οι κανόνες , όπως εντιμότητα, ελευθερία, αυτοπειθαρχία, αγωνιστικότητα, δικαιοσύνη, ισοτιμία, καλοκαγαθία, δημοκρατία κλπ, αλλά αυτοί μόνον δεν μπορούν να αποτελέσουν την ηθική του παιχνιδιού. Ολόκληρο το αθλητικό φαινόμενο είναι προς την κατεύθυνση του καλού, του αγαθού, του αληθινού, του δίκαιου, του τέλειου, του ελεύθερου, αλλά δεν φθάνουν αυτά για να παραχθεί το αθλητικό αποτέλεσμα. Χρειάζεται η ορμή, η δύναμη, η ανάγκη, το συναίσθημα, η καταπίεση, η ιστορική συγκυρία κ.α. Στην ανάγκη μπορούμε να διακρίνουμε τον ωφελιμισμό, την προβολή, τον ευδαιμονισμό, την ιδεολογία κ.α που ενυπάρχουν στην ανθρώπινη φύση.

Η Αισθητική του Αθλητισμού

Ο αρχαίος Ελληνικός αθλητισμός σημαίνει μίμηση,  ρυθμό, εφευρετικότητα και κοσμική αρμονία. Πάνω σ’ αυτά βασίσθηκε η αρχαία Ελληνική τέχνη με το αποκορύφωμα της την Κλασσική τέχνη, έχει δε σχέση με το ωραίον και το καλό. Ομως η ενότητα  της Αισθητικής του Αθλητισμού αφορά την ενότητα του καλού, αγαθού, ωραίου,   δίκαιου, αληθινού, ελεύθερου εύψυχου, τα οποία όλα μαζί μας δίνουν την υψηλότερη αισθητική του αγώνα και του άθλου, μέσα στους οποίους ενυπάρχει απαραιτήτως η αρμονία, ομορφιά, πλαστικότητα, συμμετρία, ρυθμός και αλκή.

Η Κριτική

Η Φιλοσοφία του Αθλητισμού δεν έχει απολογητικό  ή θεραπευτικό χαρακτήρα, αλλά ζητητικό και ευρετικό, διαλεκτικό και κριτικό χαρακτήρα. Η κριτική σκέψη του αθλητικού φαινομένου είναι αυτοκριτική, διαλογική και απελευθερωτική, βελτιωτική και δημιουργική. Δυστυχώς σήμερα την έχουν περιαγάγει σε αρνητική, ανατρεπτική και συγκρουσιακή.

Οι αξιώσεις των αθλητικών οργανώσεων , οι τάσεις , η εμπορευματοποίηση , η διαφήμιση, η προπαγάνδα, ο επαγγελματισμός, ο γιγαντισμός, ο εθνικισμός , οι εξαρτήσεις, η βία, τα ΜΜΕ, το θέαμα,  η αθλητική πολιτική στην υπηρεσία του κόμματος είναι μερικά απο τα καθημερινά φαινόμενα που τον υποβαθμίζουν.

Οι Ελληνικοί Μύθοι

Οι Έλληνες εδίδασκον τους ανθρώπους δια των Μύθων, οι οποίοι ήσαν εύπεπτοι, κατανοητοί και ευχάριστοι στο κοινό. Όταν λόγου χάριν ομιλούν για την Τιτανομαχία  , ενώ παρουσιάζεται σαν αγών, στην πραγματικότητα μπορεί να είναι και η διαρκής πάλη των καινούργιων ιδεών με τις παλιές , ή και οι γεωλογικές αναταραχές και καταστροφές που συνέβησαν στην πανάρχαιη εποχή στον Ελληνικό χώρο. Τέτοιους μύθους μεταχειρίζοντο οι φιλόσοφοι, όπως ο Ορφεύς και οι Ποιητές, για να διδάξουν τις τελετές και τα μυστήρια, επειδή και το θείον δεν γίνεται αντιληπτόν δια των αισθήσεων. 

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες - Αναπαράσταση της Ζωής

Αρκετοί απο τους μύθους ήσαν αλληγορικοί, δηλαδή έκρυπτον παραβολικώς έννοιες  μυστικές, και εσήμαιναν με άλλο όνομα και σύμβολο άλλο πράγμα. Καθώς λέγει και ο Πλάτων ότι ο Πόρος και η Πενία εγέννησαν τον Ερωτα, δηλαδή τα πλούτη και η φτώχεια εγέννησαν τον πόθον προς τα εργόχειρα και τις τέχνες. Ετσι έβαλαν απέναντι στο Ον και το αντίθετο του .

 Λόγου χάριν απέναντι στον Ποσειδώνα τον Απόλλωνα, δηλαδή απέναντι στο όλο ύδωρ το μερικό πυρ.  Απέναντι  στην Αθηνά τον Αρην, δηλαδή την φρόνηση προς την αφροσύνη. Απέναντι στην Αρτεμι την Ηρα, δηλαδή τον περίγειον Αέρα  προς την Σελήνη. Απέναντι στην Λητώ τον Ερμήν, δηλαδή τον Λόγον προς την Λήθην. Απέναντι στον Ξάνθο έβαλαν τον Ηφαιστο, δηλαδή όλο το πυρ προς το μερικόν κ.ο.κ .

Ενώ λοιπόν όλα βρίσκονται σε  μιά αέναη  σύγκρουση με το αντίθετο τους, γιατί ο αθλητής να μην ευρεθεί σε συναγωνισμό με τον συναθλητή του ; Μήπως και στο Σύμπαν και στην ζωή δεν συμαίνει το ίδιο ; Αυτήν την διαδικασία που συμβαίνει στο Σύμπαν έρχεται με την σειρά του να ενσαρκώσει πάνω σε θεσμοθετημένους κανόνες-και όχι τυχαίως- ο αθλητής στα ατομικά αθλήματα, ή η ομάδα στα ομαδικά  τοιαύτα. 

Η Αξιοκρατία στους Ολυμπιακούς

Οι Ελληνες είχαν αντιληφθεί τον διαρκή αγώνα των πάντων στο Σύμπαν με το αντίθετο τους, και γι’ αυτό ο θείος Ηράκλειτος είπε το “Πατήρ Πάντων Πόλεμος”.   Ο ίδιος φιλόσοφος είχε ξεχωρίσει  την αξιοκρατεία λέγοντας ότι::” Για μένα ο ένας αξίζει για δέκα χιλιάδες”. Τούτο το πνεύμα της αξιοκρατείας είναι η θεωρητική βάση πάνω στην οποία βασίσθηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και το Ολυμπιακό Πνεύμα.

Ομως δεν υποτίμησαν ποτέ τον υστερήσαντα σε επιδόσεις αθλητή, γιατί γνώριζαν ότι το παν δεν είναι η νίκη , αλλά ο αγών για την νίκη. Κατενόουν ότι χωρίς και τον χαμένο δεν θα ήτο δυνατόν να διεξαχθεί το άθλημα, και επομένως ήτο κι’ αυτός απαραίτητος παράγων , όσο και ο νικητής, στην διεξαγωγή του παιγνίου. Αυτό εκφράζεται φιλοσοφικά με το σκοτεινό ρηθέν του Ηρακλείτου ότι : “Και το καλό και το κακό Ένα είναι “ Αυτό έχει εφαρμογή και τους Ολυμπιακούς αγώνες, ότι το αποτέλεσμα δεν μετράει και τόσο διότι και η χαμηλή επίδοση έχει τελικά  την ίδια ωφέλεια με την υψηλή και με τον πρωταθλητισμό.

Οι Κανόνες των Ολυμπιακών Αγώνων

Η παιδιά( παιχνίδι) είναι ένα απαραίτητο στοιχείο στην ζωή του ανθρώπου, αφού και ο Ζευς έπαιζε όταν έφτιαξε τον κόσμο.  Ομως όπως και στην Φύση το κάθε τι δεν μπορεί να ξεφύγει απο το Μέτρον , έτσι δεν μπορεί να γίνει αυθαίρετα και  χωρίς  κανόνες αθλητισμός .    Ο χρόνος εκάστου αγωνίσματος  και ο τόπος όπου αυτό θα εκτελεσθεί είναι απαραίτητοι παράγοντες για την διεξαγωγή των αγώνων. Μιά παρόμοια σκιαγραφία βλέπουμε και στην Δημοκρατία, η οποία είναι το πολίτευμα όπου ο καθένας δεν μπορεί να κάνει ότι του αρέσει, αλλά είναι ενταγμένος σε ένα πλαίσιο και διέπεται απο τον Νόμο και το Σύνταγμα.  Επομένως, όπως στην Φύση τα πάντα τα κυβερνά και κατευθύνει μιά ανώτερη λογική αλληλουχία, έτσι και στον αθλητισμό υπάρχουν απαράβατοι νόμοι και κανόνες στα αθλήματα, που δεν πρέπει να παραβιάζονται με καμιά δύναμη για να έχουν κύρος.   Στην περίπτωση του Αθλητισμού  η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή εκπροσωπεί την Ανωτάτη Αρχή, διότι αυτή ορίζει τους κανόνες των αθλητικών αγωνισμάτων, γεγονός που της προσδίδει τεράστιο κύρος, πέραν της ισοβίου θητείας των μελών της.

  Νικητής και   Νικημένος Ενα 

Η τάση που επικρατεί σήμερον να θέλουν να εξαπατήσουν και να νοθεύσουν την αρχή που εθέσπισε τους κανόνες  έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές που αναφέραμε προηγουμένως. Διότι τούτο σημαίνει ότι ο καθένας τείνει να φτιάξει τους δικούς του νόμους διότι δεν ανέχεται να έλθει δεύτερος, δηλαδή να μην είναι ο νικητής. Όμως προηγουμένως αναλύσαμε ότι και ο νικητής και ο νικημένος δεν διαφέρουν σε τίποτα, αν αγωνισθούν έντιμα με τους ίδιους όρους και κανόνες.  Επί πλέον οι νικητές έχουν την τάση να ανέβουν πιό ψηλά απο την φυσική τάξη , αφού με άνομα μέσα προσπαθούν να εξαπατήσουν εαυτούς και τους αντιπάλους ότι είναι οι νικητές. Γενικά θα λέγαμε ότι επικρατεί σήμερον στον αθλητικό στίβο η φιλαυτία και η κερδοσκοπία, παράγοντες που έχουν φέρει την κρίση στον αθλητισμό και ιδιαιτέρως στο ποδόσφαιρο , επειδή τα ποσά που εκεί διακυβεύονται είναι πολύ μεγάλα.  Οι άνθρωποι αυτοί -συχνά μεγαλόσχημοι και βαρύγδουποι- που έχουν βάλει τον αθλητισμό στην υπηρεσία  της κερδοσκοπίας και τον έχουν απογυμνώσει απο τις αξίες που προαναφέραμε, δεν διαφέρουν σε τίποτα απο τα βόδια που είναι ευτυχισμένα διότι τρώνε παχύ και άφθονο χόρτο σε ένα υγρό λιβάδι, ή με τα γουρούνια που ευφραίνονται να κολυμπούν στην λάσπη. Και το ωραίο είναι ότι συχνά κάνουν ότι θέλουν να  εξαγνισθούν απο  τις αμαρτίες που έχουν συσσωρεύσει στον αθλητισμό, και τρέχουν στα κανάλια και κάνουν λάβρες δηλώσεις, υβρίζονται, αγαπιούνται, συνωμοτούν, συμμαχούν, βγάζουν τα άπλυτα τους στην φόρα και αντί η κατάσταση να  βελτιωθεί διολισθαίνει προς το χειρότερον.  Είναι σαν εκείνον που, ενώ είναι λασπωμένος, θέλει με λάσπη να πλυθεί για να ξεπλύνει τις λάσπες του.

Ο Αθλητισμός απαιτεί Αλήθεια

Οπως στην ζωή έτσι και στον αθλητισμό η πραγματική σοφία είναι να αγαπάς την αλήθεια, και να μην την διαστρέφεις προς χάριν του κέρδους . Έτσι όμως αντί να διδάσκουν τον όχλο στην ευγενή άμιλλα και στην δικαιοσύνη, του εξάπτουν τα ανθρώπινα πάθη, τον φανατισμό  και την κατωτερότητα,  διότι θέλουν  να βγουν πρωταθλητές με οποιοδήποτε  αθέμιτο μέσον. Και ποιά είναι αυτά δεν χρειάζεται να τα αναφέρω τώρα, διότι είναι σε όλους γνωστά. Αρχίζουν απο την δωροδοκία, το ντοπάρισμα, την δημιουργία παρακράτους για την τρομοκράτηση των φιλάθλων και φθάνουν ως την χρησιμοποίηση της πολικής εξουσίας προς εξυπηρέτηση στο όνομα δήθεν της ομάδος, στην ουσία όμως  των σκοπών τους. Είναι επόμενον σε ένα τέτοιο έδαφος της κόπρου του Αυγεία να φυτρώνουν τα σαπρόφυτα και οι ταπεινές σκέψεις, τα πάθη, η βία ,το έγκλημα , η απληστία, ο φανατισμός, η ομαδική παραφροσύνη, τα οποία εκμεταλλεύονται οι ομαδάρχες για να επιβάλλουν τους όρους των στον Αθλητισμό, στην κοινωνία και στην Πολιτεία.

Φλογισμένες και Φανατισμένες Ψυχές

Και την κατώτερη αυτή ανθρώπινη ζύμη των φιλάθλων την πλάθουν όπως θέλουν επιτήδιοι και φαύλοι, για να μπορούν να ελέγχουν- όπως οι γκάνκστερ- το  παρασκήνιο επάνω στους άλλους ,  προς ικανοποίηση των  των άνομων  και απάνθρωπων  επιδιώξεων τους. Όταν η ψυχή φλογίζεται απο το πάθος τότε το άτομο γίνεται μάζα ευεπίφορη στα κελεύσματα των μεγαλο-παραγόντων του Αθλητισμού. Το άθλημα  ξεφεύγει απο την αποστολή του, που είναι η διάπλαση του σώματος και της ψυχής , ώστε μέσα απο την ψυχοσωματική αυτή  ανύψωση  να ωφεληθεί και το πνεύμα του ανθρώπου, σύμφωνα με το  “Νους Υγιής εν Πνεύματι Υγιή”.  Επομένως  μεταξύ των    σκοπών του Αθλητισμού, που  είναι πρωταρχικά η  Παιδιά(ευχαρίστηση) μας προσφέρει και την καλλιέργεια του σώματος και την ανύψωση  της ψυχής.

Το Ποδόσφαιρο Νοσεί

Οι παράγοντες του Ποδοσφαιρικού  Αθλητισμού σήμερον ηδονίζονται με το χρήμα και την προβολή που μεταφράζεται  και σε  πολιτική επιβολή.  Και ενώ   οι  μεγαλοπαράγοντες προσφέρουν για έναν ποδοσφαιριστή αστρονομικά ποσά,  είναι φειδωλέστατοι στο να προσφέρουν σε ένα ευγενή σκοπό ακόμη και  ελάχιστα ψιχία. Βέβαια αυτά τα πράγματα ούτε καν που τα σκέφτονται αυτοί οι άνθρωποι , αλλά κι’ αν τα εσκέπτοντο, δεν θα τα αντιλαμβάνοντο διαφορετικά,  διότι τους λείπει η Παιδεία και η Αρετή.

Σήμερα δυστυχώς τα πράγματα έχουν αντιστραφεί. Παλιά  αυτοί που σκοτώνονταν στην μάχη τους τιμούσαν θεοί και άνθρωποι. Σήμερον τιμούν άλλα ινδάλματα , όπως τους στάρ της σύγχρονης μουσικής και τους επαγγελματίες ποδοσφαιριστές και θησαυριστές,   μόλις δε και μετα βίας τιμούν   τους αθλητές του Κλασσικού αθλητισμού.

ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ

Η Ολυμπιακή Φλόγα

Η Ολυμπιακή φλόγα είναι εμπνευσμένη απο τις φιλοσοφικές θεωρίες των Ορφικών (το πρωτόγονο Αυγό με την άπειρη θερμοκρασία και πίεση) και του Ηρακλείτου το Πυρ. Κατά τον Ηράκλειτο τα τρία στοιχεία του Σύμπαντος είναι1/το Πυρ η αείζωη αυτή δύναμη, 2/η Αρχή και Αιτία και 3/ο Λόγος και Σκοπός του Σύμπαντος. Επομένως το Πυρ είναι ένα απο τα πρώτα  αρχέτυπα  του ανθρώπου, γι’αυτό το σύμβολο αυτό της Ολυμπιακής Φλόγας ζει και θα ζει στους αιώνες , διότι το Πυρ είναι η ίδια η ζωή. Οι πεθαμένοι είναι παγωμένοι, όπως και το διάστημα ,  εντός του οποίου δεν μπορεί να ευδοκιμήσει η ζωή χωρίς συνθήκες που να προσφέρουν την θερμότητα, τον αέρα και την πίεση. 

Το Ιερόν  Φως του Χριστιανισμού

Ο Χριστιανισμός ο οποίος δανείσθηκε απο τον Ελληνισμό όλα τα σύμβολα και την τελετουργία του πήρε και το  Φως και το πήγε στην Ιερουσαλήμ.   Όμως αυτό το “άγιον  φως”    εκπροσωπεί εντελώς αντίθετες ιδέες απο τις Ελληνικές. Πρόκειται για θεοκρατικές και δογματικές αντιλήψεις  που δεν έχουν καμιά σχέση με τις επιστημονικές και φιλοσοφικές θέσεις των αρχαίων Ελλήνων.  Αυτές οι θεοκρατικές και αντιεπιστημονικές αντιλήψεις των Χριστιανών είναι εκ διαμέτρου αντίθετες με την αρχαία Ελληνική Σκέψη και Σοφία. Η σχέση τους δηλαδή είναι όπως της φωτιάς με το νερό, που δεν μπορούν να συνυπάρχουν μαζί ταυτοχρόνως.  Οι θεοκρατικές ιδεοληψίες είναι δημιούργημα ενός κατώτερου κόσμου ποιμένων χωρίς βαθύτερη παιδεία και με ανεπτυγμένη την  λογική και συναισθηματική πλευρά του ανθρώπου.

Ο Ηράκλειτος είπε ότι η Αιτία  του κόσμου είναι το Πυρ(φωτιά) .   Η   αείζωη αυτή δύναμη είναι Αρχή  και Αιτία και Λόγος και Σκοπός του Σύμπαντος. Το Πυρ με την πύκωνση και την αραίωση του κάνει το αδιάκοπο Γίγνεσθαι μέσα σε μιά καταπληκτική ροή, σε μιά αέναη μεταβολή, σε κάτι που είναι αδιάκοπα καινούργιο , σε κάτι που αδιάκοπα ανανεώνεται και που αιώνια ήτο είναι και θα υπάρχει , χωρίς να το έχει φτιάξει κανείς, ούτε θεός ούτε άνθρωπος , αλλά μονάχο του, με τις ιδιότητες του και την ίδια του την δύναμη.

Ουδέν Κρυπτόν υπό τον Ηλιον

Εξ αυτού μπορούμε κάλλιστα ν’ αντιληφθούμε γιατί ανάβουν την Ολυμπιακή φλόγα απο τον Ήλιο αυτόματα χωρίς την παρέμβαση άλλων μέσων και χωρίς να καταφεύγουν σε θαύματα, όπως κάνει η Χριστιανική θρησκεία με το άγιο φως. Η φλόγα ανάβει μόνη της απο τις ακτίνες του Ηλίου στην Ολυμπία με την βοήθεια ενός κοίλου κατόπτρου. Περιττόν φυσικά να πούμε ότι η αφή του Χριστιανικού φωτός-  που έχει γίνει κατ’ απομίμηση της Ολυμπιακής φλογός- αλλά  με την επέμβαση θείων δυνάμεων , ούτε  λογική  και  φυσικά επιστημονική εξήγηση  έχει.  Γι’ αυτό στο ιερό του Ναού της Αναστάσεως στην Ιερουσαλήμ όπου λαμβάνει χώρα η αφή του “αγίου φωτός”, είναι μόνον ο πατριάρχης, ενώ αντιθέτως στην Ολυμπία η αφή γίνεται παρουσία πλήθους κόσμου, ο οποίος παρακολουθεί το φαινόμενο. Και υπάρχουν περιπτώσεις όπου η Ολυμπιακή φλόγα δεν άναψε διότι ο  ουρανός ήτο καλυμμένος με  νέφη. Στην περίπτωση όμως του “αγίου φωτός” ποτέ δεν είχαμε μιά αστοχία, διότι εδώ ισχύει η θαυματουργός επενέργεια του θεού μέσου του πατριάρχου και φυσικά κάποιου πυρείου ή αναπτήρος, κρυμμένου στις φαρδιές τσέπες του ράσου του ιεράρχου.

Οι Διαπλεκόμενοι Κρίκοι

Κατά τον φυσικό Δημόκριτο(420 π.χ) οι άτομες(που δεν τέμνονται) ουσίες , που είναι άπειρες, με την Ένωση τους κάνουν τα άπειρα πράγματα του κόσμου και με την διάλυση τους επιφέρουν την φθορά. Τα ίδια είχε διδάξει περίπου και ο Εμπεδοκλής (505-433 π.χ)  Γι’ αυτόν η Γένεση  είναι Ένωση και η φθορά είναι μεταβολή. Την μεταβολή την κάνουν τα ριζώματα , αναλλοίωτα και άφθαρτα μόρια, που ενώνονται με την φιλότητα και αποχωρίζονται με την αντίθεση (νείκος=φιλονεικία)  Αυτή είναι λοιπόν η έννοια των πέντε διαπλεκόμενων κύκλων, δηλαδή η ένωση των λαών ανεξαρτήτως χρώματος φυλής, εθνότητος κλπ. Αυτό είναι και το ιδανικό του Ολυμπισμού, να ενώσει και όχι να χωρίζει τον κόσμο μέσω του αθλητισμού,  σε ημέτερα παιδιά του δικού μας θεού και στους άλλους τους μη αρεστούς  . Τα διαφορετικά χρώματα   σημαίνουν το διαφορετικό χρώμα και την  διαφορετική κουλτούρα των πέντε ηπείρων  της Γης.

Η Ενωση των Λαών

Οι Έλληνες επειδή είχαν πρώτοι προχωρήσει στον πολιτισμό αντελήφθησαν την ωφελιμότητα της Ενώσεως των ανθρώπων και των λαών, και το έκαναν πράξη της ζωής τους με το δημοκρατικό πολίτευμα. Διότι η Ένωση σημαίνει Δικαιοσύνη, Αρμονία, και Συνεργασία και μέσω της συνεργασίας επέρχεται η Πρόοδος και η Ειρήνη. Το Δημοκρατικό πολίτευμα και οι δημοκρατικοί θεσμοί ενώνουν τις κοινωνίες μέσω του διαλόγου και της κοινωνικής συνοχής που επιτυγχάνουν. Αντίθετα, μέσω της Διχόνοιας επέρχεται η διάλυση και η καταστροφή των κοινωνιών.   Τα αυταρχικά καθεστώτα     της Ανατολής που αποβλέπουν   στην υποταγή της κοινωνίας στα κελεύσματα του δυνάστη, καλλιεργούν το δόγμα του “ Διαίρει και Βασίλευε” , το οποίο κάνει  αποτελεσματική   την διαίρεση και τον κατακερματισμό της κοινωνίας. 

 Ο Αθλητισμός είναι επίσης μιά έκφραση της Αλήθειας, διότι το αποτέλεσμα είναι καθαρό και απηλλαγμένο απο άλλα μέσα και παρεμβάσεις, εκτός απο την αξία του αθλητού .

Η Διαδοχή των Ολυμπιάδων

Η διαδοχή των Ολυμπιάδων ενέχει μέσα της κάποια  συμβολική  συνέχεια και αλληλουχία. Πριν τελειώσει η μιά Ολυμπιάδα  γεννιέται η επομένη, που θα λάβει χώρα μετά   τετραετίαν.  Η αλληλουχία αυτή δεν είναι τυχαία, αλλά εκφράζει την Ελληνική φιλοσοφία για το Ον και το μη Ον.  Ο Ηράκλειτος και άλλοι Έλληνες σοφοί πιστεύουν ότι το κάθε τι είναι γέννημα της αδιάκοπης μεταβολής. Ούτε αρχή έχει ούτε τέλος. Απο την πρώτης στιγμή που φαίνεται ότι έ΄χει μιά ορισμένη μορφή, απο την ίδια αυτή στιγμή  έχει μέσα του και το σπέρμα της αλλαγής, και αλλάζει χωρίς σταμάτημα, αδυσώπητα  και αμετάκλητα, σε κάτι άλλο που παίρνει σιγά - σιγά ή και γοργά την θέση του. Σε κάτι άλλο που είναι η συνέχεια του , που είναι η διαδοχή του. Αλλά και τούτο πάλι έχει μέσα του , ήδη απο την αρχή του το σπέρμα της αλλαγής και , δημιουργείται , μεταβάλλεται  σε άλλο , για να συνεχισθεί ξανά το ίδιο αιώνια. Στην αλλαγή της η πρωταρχική αυτή ουσία γεννά εκείνο που υπάρχει , δηλαδή το ΟΝ , και μαζί μ’αυτό την ίδια στιγμή γεννιέταικ’ εκείνο που σ’ αυτό θ’ αλλάξει  το ον, δηλαδή το αντίθετο , το ΜΗ-ΟΝ.

Ετσι κάθε Ολυμπιάδα που παρουσιάζεται έχει μαζί της την ζωή και τον θάνατο, και η επομένη το ίδιο, διότι θα γεννήσει την μεθεπομένη κ.ο.κ . Μέσα όμως στο νέο αρχίζει να παίρνει θέση το γηρασμένο  σαν συστατικό  του  και  μέσα στο γηρασμένο είναι το νέο που κι’ αυτό γηράσκει  σαν συνέχεια του νέου. Αυτή είναι η αλληλουχία των Ολυμπιάδων και αυτή είναι η διαδικασία κατά την οποία μιά μια έρχεται δίνει τους καρπούς της και πεθαίνει για να την διαδεχθεί η νέα κ.ο.κ Το ίδιο συμβαίνει και με τους αθλητές οι οποίοι κάποτε αποσύρονται αφού στεφανωθούν με τα Ολυμπιακά στεφάνια, για  ν’ έρθουν οι νεώτεροι . Επομένως θα ήτο ανοησία η Ελλάδα να μιμηθεί τους Ολυμπιακούς κάποιας άλλης πόλης.  Βεβαίως πρέπει να εκμεταλλευθεί απο την πείρα των προηγουμένων, αλλά ο νόμος της Αιώνιας Αλλαγής επιβάλλει την αποφυγή της αντιγραφής.

Η Εννοια του Χρόνου

Στην Δημιουργία δεν υπάρχει ούτε αταξία, ούτε χάος ούτε σύγχυση. Ολα γίνονται με Μέτρο.  Η ζωή κατά τον θείο Ηράκλειτο ανάβει και σβήνει με μέτρον. Το κάθε τι δεν μπορεί να ξεπεράσει το όριο του, την υπόσταση του και την κανονισμένη συμμετοχή του και την αιτία του στη γένεση και στην φθορά. Και το Μέτρον το δημιουργεί και το επιβάλλει ο αιώνιος  παγκόσμιος φυσικός Νόμος , η ΕΙΜΑΡΜΕΝΗ, συστατικό της πρωταρχικής ουσίας. Ο Χρόνος είναι κι’ αυτός συστατικό της πρωταρχικής ουσίας. Ο Χρόνος είναι αυτός που μετρά τις μεταβολές στο Σύμπαν. Οταν το Σύμπαν ήτο συμπυκνωμένο στο “Ορφικό ωόν” ούτε χρόνος υπήρχε διότι δεν υπήρχαν  μεταβολές . Τότε όλα γίνονταν την ίδια στιγμή(ταυτοχρόνως) γνωστά παντού. Επομένως ο παράγων Χρόνος εισήχθη απο τότε που συνέβη η Μεγάλη Εκρηξη και άρχισαν οι αλλαγές εν χρόνω και τόπω . Στους Ολυμπιακούς αγώνες είναι καθοριστικός και πιεστικός ο Χρόνος και θα ήτο αδιανόητον να μην έχει πρωταρχική θέση σ’ αυτούς όπου οι αλλαγές γίνονται τόσο γοργά.  Για τους αθλητές ισχύει το λεχθέν απο τον Ηράκλειτο “δις εις τον αυτόν ποταμόν ουκ αν εμβαίεις”  Διότι αν δεν μπορέσει ο αθλητής μέσα στις καθορισμένες χρονικά δοκιμασίες να επιτύχει το ποθητόν αποτέλεσμα και ν’ αποσπάσει την νίκην δεν του δίδεται άλλη ευκαιρία να το επαναλάβει.

Οι Ολυμπιακές Αξίες του Αθλητή

Για να δώσει ο αρχαίος αθλητής όρκο , έπρεπε προηγουμένως να κάνει   κάθαρση της ψυχής και του νού.  Η Κάθαρση επέρχεται μέσα απο την Αυτογνωσία  του ΕΓΩ , είτε αυτό είναι ατομικό, είτε αυτό είναι ομαδικό. Αυτό το ΕΓΩ αντιστοιχεί στο Συμπαντικό σύνολο , το οποίον σαν σύνολο έχει το Συμπαντικό ΕΓΩ, ενώ ταυτοχρόνως κάθε απειροελάχιστο μέρος του διαθέτει κι’ αυτό το δικό του ΕΓΩ. Μετά την κάθαρση και την πνευματική ανύψωση κατακτάται η Αλήθεια  και η Αρετή, απαραίτητα στοιχεία για τον αθλητή που ελάμβανε μέρος στους αγώνες και μάλιστα στους Ολυμπιακούς . Σε αντίθεση με τον όχλο που φυτρώνουν  μέσα του όλες οι ταπεινές σκέψεις με τις κακίες και την κατωτερότητα του , οι αθλητές που ελάμβανον μέρος στους αγώνες έπρεπε να είναι απηλλαγμένοι απο τα ανθρώπινα πάθη, την κυριαρχία της σάρκας και την απληστία για χρήμα ή και δόξα, πέραν της κανονισμένης. Γιατί αν ένας Ολυμπιονίκης δεν καθαρισθεί απο τα πιό πάνω πάθη τότε γίνεται επικίνδυνος στην κοινωνία-και ιδία στους νέους με το κακό παράδειγμα τους. Τέτοιοι επιτήδειοι και φαύλοι αθλητές θα μπορούσαν να απλώσουν την σκλαβιά και το σκοτάδι επάνω στους άλλους και να τους εκμεταλλευθούν με άνομες  και απάνθρωπες φιλοδοξίες. Όταν το σώμα πονάει φλογίζεται και η ψυχή . όπως ισχύει και το αντίστροφο, δηλαδή μιά τραυματισμένη ψυχή δεν επιτρέπει στο σώμα να αγωνισθεί αποτελεσματικά. Μιά ευκίνητη ψυχή κυβερνά καλύτερα το σώμα και κυριαρχεί πάνω του , όπως ο θείος Νόμος κυβερνά το Σύμπαν. Επομένως οι αθλητές πρέπει να εξαγνισθούν για ν’ ανέβουν ψηλά σε ανώτερες μορφές του Γίγνεσθαι. Κάθε όμως σκαλοπάτι το σμιλεύει ο ανθρώπινος πόνος και μόχθος, τον οποίον πρέπει να καταβάλλει κάθε αθλητής για να ανυψωθεί. Τα σιχαμερά είδωλα που προσπαθούν με το ντοπάρισμα ή άλλα άνομα μέσα   να επιπλεύσουν είναι σαν τα γουρούνια που κυλιούνται στην λάσπη για να βρουν την ηδονή.

Ο αθλητής την ώρα που πηγαίνει για την νίκη δεν πρέπει να έχει στην σκέψη του κανένα κίνητρο κέρδους παρά μόνον ν’ αγωνίζεται για την αλήθεια και την αρετή.  Λίγο πριν θα πρέπει να θέσει τον εαυτόν του σε εσωτερική σιγή αυτοσυγκεντρώσεως, μιά κατάσταση μή-κίνησης, που όμως βλέπει με τα μάτια του νου και της ψυχής του όλη την πορεία του αθλήματος του. Η επίγνωση είναι μιά απλότητα και αμεσότητα , και τότε ο νους άδειος απο ανόητες σκέψεις αφήνει χώρο στο Παρόν, στο αγώνισμα που θα κρίνει την νίκη. Πρόκειται για το “νυν” του Αριστοτέλη.  Ο δρόμος της επίγνωσης είναι μοναχικός και απαιτεί ανδρεία και αλήθεια τα οποία απελευθερώνουν το άτομ απο τα δεσμά του ΕΓΩ.

Ο Όρκος

Αποκαθαρμένοι  και εξαγνισμένοι οι αθλητές με οδηγό την αρετήν έφθαναν  στην τελειοποίηση.  Τα στάδια που περνούσαν για τον σκοπό αυτό ήσαν : α/ Φύση - Φυσική Ικανότητα, β/ Θεωρία - Μάθηση και γ/ Άσκηση . Οι Αρετές κατά τον Αριστοτέλη διακρίνονται σε σωματικές , διανοητικές και ηθικές.  Τελετές καθαρμού γινόνταν σε κρίσιμες στιγμές, όπως λ. χ σε καταστάσεις ασθενείας (προ του θανάτου) , ενοχής , προ της μάχης, προ των αγώνων,   ως  υλικό δε καθαρμού εχρησιμοποιείτο  το Ύδωρ. Κατά την τελετή καθαρμού στους αγώνες των Ισθμίων , οι αθλητές ωρκίζονταν μπαίνοντας μέσα στο νερό.

Κατά την Ελληνική Αρχαιολογία ο Ορκος ήτο “υιός της Εριδος” και ο παραβάτης του ετιμωρείτο απο την θεία Δίκη διότι αυτό εθεωρείτο Ύβρις. Το κείμενο του όρκου ήτο ύμνος αναγνωρίσεως του νικητή(ύμνος στο Σώμα) Οι αθλητές αγωνίζοντο γυμνοί στο σώμα διότι ήσαν ενδεδυμένοι με την αρετή στην ψυχή(ύμνος στην Ψυχή) και καταξιώνονταν οι σωφρονέστεροι(ύμνος στο Πνεύμα) Επομένως ταίριαζε απολύτως το απόφθεγμα “Νους υγιής εν σώματι ηγιή” Υπήρχε η εντύπωση ότι μόνον ο φόβος των θεών εγγυάται την τήρηση του όρκου. Σήμερα που απομυθοποιήθηκε ο Γιαχβέ ο όρκος έχασε την δεσμευτική ισχύ που είχε στο παρελθόν. Δεδομένου δε ότι ο όρκος  στην συνείδηση δεν απέκτησε την δύναμη που επιβάλλεται , διότι οι συνειδήσεις σήμερα δεν είναι ελεύθερες, ούτε αγνές και αγαθές , αλλά αντίθετα είναι δόλιες , κακές και υποδουλωμένες στην ύλη. Υπάρχει λοιπόν κενό και το κενό αυτό το  διαπιστώνουμε στους Ολυμπιακούς αγώνες όταν οι αθλητές συλλαμβάνονται επ’ αυτοφώρω να προσπαθούν με δόλια μέσα να αποσπάσουν την νίκη. Για να γίνει η δέουσα σωματική, ψυχική και νοητική προετοιμασία των αθλητών εκαλούντο δέκα μήνες προ των αγώνων στην Ολυμπία.  Τις μεσημβρινές ώρες οι αθλητές συνοδευόμενοι απο τους συγγενείς τους συμπολίτες και τους προπονητές τους μετέβαιναν μπρος στο άγαλμα του Οκίου Διός όπου έδιναν τον νενομισμένο όρκο. Αυτή ήτο μιά σιδηρά δέσμευση που ο αθλητής δεν διενοείτο να την παραβιάσει, διότι ήτο υπεύθυνος ενώπιον θεού και ανθρώπων. Ο όρκος των αθλητών δινόταν με παρατεταμένη την δεξιά χείρα με εκτεταμένους τους δακτύλους, σε ημιανάταση. Ο συμβολισμός ενέχει την μοναδικότητα του κάθε αθλητού βάσει των δακτυλικών αποτυπωμάτων του. Σήμερα η μοναδικότητα αυτή και ο λόγος της τιμής του αθλητού έχει αντικατασταθεί απο  τις διάφορες χημικές εξετάσεις για την ανίχνευση τυχόν απηγορευμένων ουσιών στο αίμα. Τελικά αυτή η “μέθεξη” έφερνε τον άνθρωπο πιό κοντά στην Αλήθεια , την Δικαιοσύνη, την Σοφία , την Αρμονία, στο Καλό κ’ Αγαθό, και στο Κάλλος και την Ελευθερία.

Η Αξιοκρατία

Οι Ολυμπιακοί αγώνες είναι το κατ’ εξοχήν βάθρο της  πιό ψυχρής και ακτήρμονας Αξιοκρατίας. Για μένα λέγει ο Ηράκλειτος ο Ενας αξίζει για δέκα χιλιάδες, φθάνει να είναι άριστος. Ο αθλητής ενώπιον των αγώνων ήτο αυτός και οι σωματικές, ηθικές και διανοητικές ικανότητες του και μόνον. Διότι οι αγώνες γίνονται δημοσία και όχι σε κλειστά και ανεξέλεγκτα μέρη όπου υπεισέρχεται η ανθρώπινη παρέμβαση. Ούτε  μπορεί να επηρεάσει η εύνοια κάποιου μονάρχου ή πλουσίου , όπως συχνά συμβαίνει με άλλες απονομές βραβείων κατά την παρούσα εποχή της αναξιοκρατίας. Σήμερα με την καθιέρωση αγώνων για άτομα με ειδικές ανάγκες (Παρα-Ολυμπιάδες) η αξιοκρατία έχει νοθευθεί διότι τα άτομα αυτά καίτοι είναι αξιέπαινα για την υπεράνθρωπη προσπάθεια και το  αγωνιστικό  τους πνεύμα για την νίκη, όμως το σώμα τους πονάει και μαζί τους και η ψυχή.  Άρα δεν πληρούν τους όρους των Ολυμπιακών προτύπων , δηλαδή της σωματικής , ψυχικής - ηθικής και νοητικής υγείας.  

Η Ευγένεια της Ψυχής των Νέων

Οι νέοι διαθέτουν υπέρμετρο ιδεαλισμό και η ψυχή τους είναι  πολύ ευαίσθητη. Αντίθετα, οι ηλικιωμένοι είναι προσκολλημένοι στην ύλη και στον υλικό ευδαιμονισμό.  Τούτο συμβαίνει διότι η ζωή τους προσγειώνει στην σκληρή πραγματικότητα και κάνουν  αρκετές ηθικές παραχωρήσεις προκειμένου να απολαύσουν τα υλικά αγαθά. Γι’ αυτό ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος έλεγε “Καλά θα ήτο όλοι οι Εφέσιοι που πέρασαν την εφηβική ηλικία να κρεμασθούν και ν’ αφήσουν στα ανήλικα την πόλη. Γιατί έδιωξαν τον Ερμόδωρο, τον πιό καλό ανάμεσα στους άνδρα, λέγοντας:  Κανένας απο μας να μην είναι ο πιό καλός, κι αν είναι κανείς , να πάει αλλού και σε άλλους” Επομένως δεν είναι τυχαίο ότι οι αγώνες γίνονται μόνον για τους νέους.

Η Σεμνότης και το Ηθος των Αθλητών

Η αλαζονεία, η οίηση, η προκλητικότης, τα βάρβαρα  ήθη και ο “βεντετισμός  δεν αρμόζουν στον αθλητή.  Ο Ηράκλειτος έλεγε ότι “ Η οίηση είναι εμπόδιο στην προκοπή” και ακόμη ότι  “ Οι τιμές κατασκλαβώνουν τους θεούς και ανθρώπους” Οι αθλητές που είναι ανερμάτιστοι μετά την πρώτη τους διάκριση γίνονται αλζώνες και οκνηροί και όπως λέγει ο λαός “  ιππεύουν την κάλαμον” . Τούτο όμως γίνεται εμπόδιο  της περαιτέρω προόδου και βελτιώσεως των, διότι σταματούν τις επίπονες προπονήσεις και την εξάσκηση και περνούν τον καιρό τους μεσα στην τρυφηλότητα και την γλυκιά ζωή , που είναι η καταστροφή των αθλητών. Επομένως ο πιό σύντομος δρόμος για να φθάσει κανείς την δόξα  είναι να γίνει καλός και να συνεχίσει τον αγώνα αυτόν χωρίς διακοπή. Οσοι επιζητούν τα εφήμερα και τα φθαρτά  μένουν μακριά απο την Αλήθεια και την Δικαιοσύνη, τρέχουν όμως πίσω  απο τον αχόρταγο πόθο και τις τιμές και τις δόξες, γιατί δεν έχουν μυαλό. Οι αθλητές - βεντέτες γρήγορα εξηφανίσθησαν απο τον στίβο.

 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΗΘΙΚΗΣ

Επιθυμία και Αναγνώριση

 Κάθε άτομο έχει μιά τάση επιθυμίας προς τον αθλητισμό , αλλά ταυτοχρόνως  τάση της αναγνώρισης και προβολής. Αυτή η επιθυμία για αναγνώριση στον Αθλητισμό όσο κι’ αν θεωρητικά πρέπει να είναι ουδέτερη και σε αθώα μορφή, στην πράξη ο ανταγωνισμός οξύνει τα πράγματα, δημιουργεί περίπλοκα προβλήματα  και απαιτεί διαρκή θεωρητική κριτική αυτοκυριαρχία. Οπου διαταράσσεται αυτή η σχέση Ε(πιθυμία)=Α(ναγνώριση) τότε έχουμε φαινόμενα συμμετρίας και έντασης. Με την μεσολάβηση μεταξύ των δύο της ηθικότητας, η ένταση μπορεί να χαλαρωθεί. Συχνά αυτή η επιθυμία για αναγνώριση στον αθλητισμό δεν αφορά μόνον άτομα, αλλά και ομάδες και  έθνη. Μολονότι κάθε αναμέρτηση αφήνει μόνον  μία δυνατότητα ΕΣΥ ή ΕΓΩ , δεν πρέπει να εκμηδενίζει και να υποβιβάζει τον αντίπαλο, διότι στο κάτω της γραφής είναι μία μόνον δοκιμασία στις τόσες που προηγήθηκαν και σ’ αυτές που θα ακολουθήσουν

Επιθετικότητα και Βία

Επιθετικότητα σημαίνει άρνηση και αντίθεση προσπάθεια επιβολής και επικράτησης, ρήξη και σύγκρουση, προσβολή, διάθεση για ηθελημένη και σχεδιασμένη υποταγή και καταστροφή του άλλου, του αντιπάλου, της εχθρικής παρατάξεως.  Η επιθετικότητα συνδέεται έτσι άμεσα με δύναμη , εξουσία, κυριαρχία, βία.  Η καλύτερη άμυνα στην επιθετικότητα είναι ο διάλογος και όπου δεν περνά αυτός τότε καταλήγει στην αντίπαλη βία, στην αντι-βία. Η πηγή της επιθετικότητος βρίσκεται στην περιοχή των ενστίκτων.  Αυτή σε ελεγχόμενη κατάσταση μπορεί να γίνει θετική κινητήρια δύναμη, ενώ αν ξεφύγει απο το μέτρον γίνεται καταστρεπτική .  Η Ηθική του Αθλητισμού μπορεί να βάλει φραγμό στην επιθετικότητα και να την μετατρέπει σε ευεργετική δύναμη . Η υπέρβαση της βίας στον αθλητισμό γίνεται με την τριαδική δομή, ήτοι με την παρέμβαση στην διαδική δομή”αντίπαλος-αντίπαλος” ενός τρίτου, δηλαδή του διαιτητού, αθλητικού δικαστή, της κοινής γνώμης κλπ Πάντως το πρόβλημα της βίας στις μέρες μας είναι ένα γενικότερο πρόβλημα και όχι μόνον του αθλητισμού , σχετίζεται δε με την  διεθνής εξουσία η οποία   αναπαράγει την επιθετικότητα στις κοινωνίες, στα άτομα και ίδίως στους νέους,   με κάθε μέσον προς εξυπηρέτηση των σκοπών της, της επιβολής  της παγκόσμιας εξουσίας της.

Διαφήμηση και Κατανάλωση

Η διαφήμιση του αθλητισμού είναι επιτρεπτή και ευνοϊκοί όταν πρόκειται για την προβολή και διάδοση του. Υπάρχει όμως και η διαφήμιση που εκείνη που ο αθλητισμός γίνεται εμπόρευμα της διαφήμισης , προς εξυπηρέτηση των νόμων της αγοράς. Αυτού του είδους η εμπορευματοποίηση(Marketing) του αθλητισμού στο βωμό της διαφήμισης είναι αρνητική και πρέπει ν’ αποφεύγεται.  Ο προσανατολισμός  του αθλητισμού προς το Marketing εμφανίζει τάσεις απολυταρχίας  και αποβλέπει στην χειραφέτηση του αθλητικού φαινομένου και των φιλάθλων προς εξυπηρέτηση των νόμων της αγοράς. Μέσω αυτής της διαδικασίας λαμβάνει χώρα η συναλλαγή, η αλλοτρίωση, η άρνηση της ατομικότητας και προσωπικότητας, η εξάλειψη της διάκρισης του ατόμου και της ομάδος, η αποξένωση των φιλάθλων απο τους αγώνες(το διώξιμο των φιλάθλων απο τα γήπεδα), η υποβάθμιση της σκέψης, το κενό στις διαπροσωπικές σκέψεις, ο δογματισμός , η εμφάνιση του αφέντη και του παρία, η προβολή των “ειδώλων” και  της “βεντέτας” στον αθλητισμό κ.α Αυτά τα αντι-αθλητικά φαινόμενα πρέπει να στιγματισθούν ώστε να εξυγιανθεί ο αθλητισμός απο την δαγκάνα του Marketing και της αγοράς.

Προπαγάνδα-Χειραγώγηση

Η προπαγάνδα η οποία χειρίζεται όλες τις μορφές του λόγου έχει προσλάβει στην εποχή μας γιγαντιαίες διαστάσεις.  Όπως συμβαίνει και με την διαφήμιση  δεν ήτο δυνατόν, η προπαγάνδα να αφήσει εκτός του πεδίου δράσεως της  τον αθλητισμό. Ο τεχνολογικός πολιτισμός μας έχει χαρίσει τα ισχυρότερα όπλα χειραφέτησης των κοινωνιών μέσω της προπαγάνδας , την οποίαν οι αδίστακτοι παγκόσμιοι εξουσιαστές και οι υποτακτικοί τους χειρίζονται χωρίς κανένα φραγμό και μέτρον.  Κατά τον πατέρα της προπαγάνδας Γκέμπελς “λέγε , λέγε κάτι θα μείνει” , ενώ ο Χίτλερ έλεγε ότι “το μεγάλο ψέμμα πιάνει καλύτερα απο το μικρό”. Οι σημερινοί προπαγανδιστές θεωρούνται βετεράνοι στο είδος τους σε παγκόσμιο επίπεδο, σε βαθμό μάλιστα να περνούν την εικονική πραγματικότητα σαν πραγματική εικονικότητα και τανάπαλιν και να εξαπατούν ξεδιάντροπα την κοινή γνώμη.  Κατόπιν τούτου πρέπει να γίνει απεγκλωβισμός του αθλητισμού απο την προπαγάνδα και τα κίνητρα της με την εισαγωγή της νέας ηθικής που δεν είναι  και τόσο νέα,  αφού εξεπήγασε απο την αρχαία  Ολυμπία.

Ανθρωπολογία και Αθλητισμός

Οι δύο τάσεις της Ανθρωπολογίας, ήτοι η Φυσιολογία και η Κοινωνική Ανθρωπολογία , επηρεάζουν τον αθλητισμό. Ο χώρος της Φυσικής ανθρωπολογίας επιδρά στον βιολογικό χώρο του αθλητισμού(υγεία, σώμα, όργανα, κλπ) ενώ, η κοινωνική ανθρωπολογία ενδιαφέρεται γιατους τρόπους της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η αποικιοκρατία εκμεταλλεύθηκε τον αθλητισμό για τους δικούς της σκοπούς ήτοι για την επιβολή του λεικού ανθρώπου πάνω στους εγχρώμους.  Στις δεκαετίες 1920-1940 ο Φασισμός και Ναζισμός  εβελτίωσαν  την φυλετική ανθρωπολογία με την εισαγωγή της αρειανής φυλής και την συνέδεσαν άρρηκτα με τον αθλητισμό για την αναπαραγωγή της ανωτέρας φυλής. Στην εποχή μας ενώ ανεπτύχθη τα μέγιστα η  Φυσιολογία, παράλληλα ανεπτύχθη και η  Κοινωνική Ανθρωπολογία για τους σκοπούς και προς την κατεύθυνση που ανεπτύχθησαν πιό πάνω. Η Φυσική Ανθρωπολογία μελέτησε το σώμα του αθλητή σε συνεργασία με άλλους επιστημονικούς κλάδους, γεγονός που είχε σαν αποτέλεσμα την βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων, αλλά ταυτοχρόνως με την ανακάλυψη των βελτιωτικών στοιχείων μπορεί ν’ ανιχνεύει και τις βλαβερές αναβολικές ουσίες, που λαμβάνουν οι αθλητές για να διακριθούν άπαξ, αδιαφορώντες για τα δυσμενή αποτελέσματα επί της υγείας των.  Η κατεύθυνση της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας βρίσκεται πάντα υπό την αίρεση της ιδεολογικής υποψίας και πρέπει να αναλύεται επιστημονικά , έτσι ώστε στο κέντρο να βρίσκεται πάντα ο διάλογος, η κριτική, η θεωρία και η φιλοσοφία.

Η Ελληνική Παράδοση

Η Ελλάδα διαθέτει  την  πλουσιότερη  αθλητική παράδοση στον κόσμο,   αφού πρώτη έθεσε τις βάσεις της αθλητικής ιδέας. Όμως η διακοπή της ιδέας αυτής λόγω της Χριστιανικής  καταστροφής του Ελληνικού πνεύματος και μαζί και του Αθλητισμού   μας αποξένωσαν επί πολλούς αιώνες απο τον Αθλητισμό, έως προσφάτως, χωρίς ποτέ να απαλλαγούμε απο το Ελληνοχριστιανικό μας σύμπλεγμα. Επομένως υπάρχει μιά καθυστέρηση στην  θεωρία  και στην πράξη στα Ελληνικά πανεπιστήμια και στην Ελληνική παιδεία, η οποία ποτέ δεν πίστεψε στην αθλητική ανάπτυξη των νέων. Τώρα οι καιροί έχουν ωριμάσει και πρέπει να δημιουργηθεί στην χώρα μας ένα μόνιμο παγκόσμιο αθλητικό κέντρο στα πλαίσια του σύγχρονου Ολυμπισμού.

Οι ελλείψεις μας δεν πρέπει να εισαχθούν απο το εξωτερικό , αλλά επιβάλλεται να αναπτύξουμε τις δικές μας αρχαίες και νεώτερες  διαχρονικές  αξίες, ιδέες, γνώσεις και εμπειρίες.  Αυτό όμως απαιτεί σοβαρή έρευνα στον τομέα του αθλητισμού σε πανεπιστημιακό επίπεδο, η οποία έρευνα   να περιλάβει και την επιστημονική έρευνα και διάλογο  πάνω στην αθλητική γεωγραφία και προσωπογραφία της ανθρωπότητος, σύμφωνα με τα πορίσματα της προοδευτικής ανθρωπολογίας και του ανθρωπισμού.  Με τον όρο προοδευτική Ανθρωπολογία  εννοούμεν  την επιστημονική διασύνδεση της Φυσικής και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας με την Φιλοσοφία και τις κοινωνικές επιστήμες, τις πανανθρώπινες και διαχρονικές αξίες της αρχαίας Ελλάδος, την θεώρηση του αθλητισμού  υπο το σημερινό πρίσμα της παγκοσμιοποίησης , αλλά και των ιδιαιτεροτήτων εκάστου λαού,  και των κοινών στόχων και  πεπρωμένων  της παγκοσμίου κοινωνίας. 

Η εγκαθίδρυση  της Νέας Τάξης δημιουργεί δυσοίωνες συνθήκες για  ένα  τέτοιο εγχείρημα, διότι τόσον η χώρα μας τελεί υπο ιδιότυπη κατοχή, αλλά και  ο κοσμος κυριαρχείται υπο αντιαθλητικών και αντι-ζωικών δυνάμεων. Επομένως  θα ενεργούσαμε σαν “ένας Έλλην μέσα στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία” .  Εξ άλλου η σημερινή Ανθρωπολογία είναι η “εκλεκτή κόρη” της νεοαποικιοκρατίας και του ιμπεριαλισμού”. Όμως αυτό δεν πρέπει να μας νεκρώνει κάθε αγωνιστικότητα σαν Έλληνες, να διαδώσουμε στην διψασμένη ανθρωπότητα των δύο τρίτων του πλανήτη τα νέα μηνύματα του ωραίου, ελεύθερου , δίκαιου, και πανανθρώπινου αθλητισμού.  

Τεχνοκρατία και Αθλητισμός

 Η Τεχνοκρατία είναι νοσηρό και επικίνδυνο ιδεολογικό και πολιτικοκοινωνικό φαινόμενο , είναι ιδεολογία στην διάθεση του άκρατου  νεοφιλελευθερισμού και του ιμπεριαλισμού. Ουσιαστικά  πρόκειται για την υποταγή της σύγχρονης Τεχνολογίας στο εξουσιαστικό σύστημα και της Πολιτικής στους τεχνοκράτες-γραφειοκράτες υποτακτικούς του συστήματος. Γι’ αυτούς η θέση της κυριαρχίας του ανθρώπου πάνω στην τεχνική αντικαθίσταται απο την κυριαρχία της τεχνικής πάνω στον άνθρωπο.  Επομένως ο Αθλητισμός μέσα στα πλοκάμια της Τεχνοκρατίας είναι ένα φαινόμενο που προσιδιάζει περισσότερο με αγέλη και ορδή ή καλύτερα με εκκολαπτήριο ενός σύγχρονου ορνιθοτροφείου, έτοιμου να οδηγηθεί προς σφαγήν.   Η Τεχνοκρατία αδυνατεί να διαγνώσει την διαφορά ανθρώπου απο μηχανή και τον Υπολογιστήν , ενώ ο Βιολογισμός αδυνατεί να διαγνώσει την διαφορά μεταξύ του ανθρώπου και των υπολοίπων εμβίων όντων. Ετσι η επιθετικότητα μπορεί να θεωρηθεί σαν κανόνας κάθε είδους συμπεριφοράς , διότι και ο άνθρωπος γι’ αυτούς δεν διαφέρει απο ζώον.   Επομένως ο παράγων Άνθρωπος πρέπει να είναι το Υποκείμενο του Αθλητισμού και το κέντρο και το μέτρον και η ουσία του.

Αρχαίες Αναφορές σε Αθλητικούς Αγώνες

Για περισσότερες πληροφορίες για τον αθλητισμό και τον πολιτισμό του σώματος στην αρχαία Ελλάδα όρα και τα κάτωθι:  ??????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????

  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1/Φιλοσοφία1,Θεωρία του Ελληνικού Αθλητισμού, σελίς 143-301, Γεώργιος Φαραντος,εκδόσεις Τέλεθριον

2/ Ομήρου “Ιλιάς” Ραψωδία Ψ, στίχοι 257-895, μετάφραση Ο Κομνηνού - Κακριδή, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, Εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

3/Ομήρου “Οδύσσεια”, Ραψωδία Θ, στίχοι 94-265, μετάφραση Κακριδή, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

4/ Πλάτων “Νόμοι” κεφάλαιο  Ζ, VII , 804C-806C, κεφάλαιον Η, VIII 832e-836e, κεφάλαιον ΙΒ, XII, 942a-945b, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

5/Αριστοτέλης “Πολιτικά” κεφάλαιο Θ, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

6/Ξενοφών “Απομνημονεύματα”, Ιιι4-Ιιι12  και “Συμπόσιον” ΙΙ 17-ΙΙ 23, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

7/Λυσίας, “Ολυμπικός”, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

8/Πίνδαρος, ΝΕΜΕΑ I-XI, ΙΣΘΜΙΑ I-VIII, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

9/Φιλόστρατος, “Γυμναστικός”, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

10/ Ξενοφάνης , απόσπασμα 2

11/ Ευριπίδης, απόσπασμα 284, Αυτόλυκος

12/ Βιτζέντζος Κορνάρος, “Ερωτόκριτος” , Β,105-120,  517-546,  1319-1348,  Δ, 1645-1898,

13/Δημοτικά Τραγούδια, “Ο Θάνατος του Διγενή “, “Κλέφτικα”

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ  ΘΕΩΡΗΣΗ

ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ

             

Η Ολυμπιακή Ιδέα

Η Ολυμπιακή ιδέα αποβλέπει στην συνολική καλλιέργεια της ανθρώπινης προσωπικότητος , με την επίτευξη της σύμμετρης ανάπτυξης της σωματικής αλκής, της ηθικής προαγωγής και της πολιτιστικής ακεραιότητος του ατόμου. Κατά του Ελληνες ο αληθινός προορισμός του ανθρώπου είναι η ολοκλήρωση του, η τελείωση, η ομοίωση προς τον θεό. Προϋπόθεση μιάς τέτοιας τελείωσης είναι η αρμονική ανάπτυξη του σώματος , της ψυχής και του πνεύματος, το Απολλώνειον Κάλλος. Αυτό το τρίπτυχο ιδανικού προτύπου ανθρώπου μπορεί να καλλιεργηθεί μόνον μέσα σε ένα κλίμα που συνδυάζει το καλό και το αγαθό, το όσιο και το δίκαιο, το αληθές και το ελεύθερο, το μέτρον και την αρμονία, ιδιότητες που συναρτώνται από από την φιλοσοφική καλλιέργεια, αλλά και από την αγωνιστικότητα και τη ρώμη.

      Αυτή η ανακάλυψη ανήκει καθ’ ολοκληρίαν στους Ελληνες και παρά την προσπάθεια των ξένων να αναβιώσουν τους αγώνες δεν μπόρεσαν ακόμη να επιτύχουν την πραγματοποίηση της Ολυμπιακής ιδέας. Οι Ελληνες πρώτοι αντελήφθησαν ότι η   πνευματική καλλιέργεια δεν αντιμάχεται την άσκηση του σώματος, αλλά αντίθετα αλληλοσυμπληρώνονται. Η Γυμναστική κα το Αθλημα δένονται με την μουσική παιδεία  και το χορό   και συμβάλουν στην ψυχοπνευματική   καλλιέργεια. του ατόμου.

[Περί των τεσσάρων Ηλικιών

Κατά την Νεανική Ηλικία  οι μεν νέοι γυμνάζονται, άλλοι μεν , να ιππεύσωσι, να μάχωνται, να τοξεύσωσι, να ακοντίζωσι, και άλλα τοιαύτα ηρωικά γυμνάσματα, διδασκόμενοι. Οι δε επιμελέστεροι αναγιγνώσκουσι , γράφουσι και αριθμούσι καθήμενοι περί την τράπεζαν, όπου είναι και εικόνα τινός των αθανάτων φιλοσόφων, του Σωκράτους, ή Πλάτωνος, ή άλλων τοιούτων. Αλλοι δε διδάσκονται και τέχνας και εργόχειρα…Αι δε παρθένοι κλώθουσι, ράπτουσιν, υφαίνουσιν. Αλλαι δε αναγινώσκουσι και γράφουσι, και άλλαι καλλωπίζονται σεμνώς. Αλλαι χορεύουσι ή άδουσι, και άλλαι προσφέρουσι θυσίαν εις τον Υμέναιον, ευχόμενοι έννομον και αίσιον γάμον. Ετσι διαπαιδαγωγούντο τα Ελληνόπουλα στην αρχαία εποχή]

Το Άρμα της Ζωής

Κατά τους Έλληνες η  ύπαρξη του ανθρώπου μοιάζει με άρμα  που σέρνουν δύο άλογα. Και στη μέση είναι ο ηνίοχος που τα οδηγεί.  Είναι ο αρματηλάτης σαν εκείνον που αγωνίζεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες και σαν τον άλλον που είχε χαλκουργήσει στους Δελφούς ο Πυθαγόρας από το Ρήγιο. Το ένα από τα άλογα είναι το κακό. Τώρα το λένε «Εγώ». Είναι το Επιθυμητικό, τα πάθη μας, η δύναμη που μας τραβά στην αδικία και στην άνομη ηδονή. Το άλλο άλογο είναι το καλό . Είναι το θυμοειδές, η βούληση μας, η δύναμη να αντισταθούμε  στον πειρασμό. Να νικήσουμε τα πάθη μα. Μας υποδεικνύει πάντα την επιλογή του ενάρετου και του δίκαιου Δρόμου.  Ο Ηνίοχος είναι το Λογιστικό, η Φρόνηση. Είναι η νόηση, η σύνεση και η φρονιμάδα μας που εμ το φως του Λόγου προσπαθεί  να συγκρατήσει τα πάθη μας . Μας υποδεικνύει πάντα την επιλογή του ενάρετου και του δίκαιου δρόμου. Τώρα το λένε «Υπερεγώ». Αυτό είναι το πραγματικό νόημα του αγώνα της ζωής. Συνεχώς να συγκρατούμε το κακό άλογο και να ελέγχουμε  το άρμα μας προς το καλό

Υπόβαθρο των Αγώνων  η Ελληνική Θρησκεία

 Η Ελληνική Θρησκεία των Ολυμπίων Θεών όχι μόνον δεν αντέκρουε τους γυμνικούς και μουσικούς αγώνες , αλλά υπήρξε το υπόβαθρο για την ανάπτυξη τους. Διότι οι Ολύμπιοι θεοί (έξη άνδρες και έξη γυναίκες) ήσαν ωραιότατοι στο κάλλος, στο πνεύμα και στην ψυχή και είχαν δύο φύσεις. Μια θεική και μια ανθρώπινη. Με την ανθρώπινη φύση τους  έγιναν οι πρώτοι Ολυμπιονίκες  Η ισότητα των   αρρένων και   θηλέων θεών , αντικατοπτρίζει την ισότητα των δύο φύλων. Ουσιαστικά όμως οι Ελληνες θεοί ήσαν  οι φορείς των ιδεών του ενός και του αυτού όντος (Ιδεοκρατία) Επομένως για τους Ελληνες οι αγώνες έχουν ιερό χαρακτήρα, γι’ αυτό και τελούνται πάντα μέσα στους πιο ιερούς χώρους(Ολύμπια, Πύθια, Νέμεα , Ισθμια) Ετσι το αγωνιστικό πνεύμα που κυριαρχεί στην Ελληνική ιστορία , κατακτούσε το πνευματικό και θρησκευτικό του βάθος που το ύψωνε σε σφαίρες πολύ υψηλότερες από την απλή παιδιά.

Η Μετουσίωση  της Επιθετικότητος

Οι Έλληνες δια της εξιδανικεύσεως των αγώνων ξεπέρασαν το ένστικτο της επιθετικότητος, ένστικτο που χρησιμοποιεί φυσιολογικά το άτομο για ν’ αμυνθεί . Ετσι εισήγαγον την έννοια της ευγενούς αθλητικής αμίλλης, η οποία μετατρέπει την επιθετικότητα σε ανώτερη πνευματική λειτουργία, όπως ακριβώς και η «Μήνις» του Αχιλλέως εναντίον του Αγαμέμνωνος στην Ιλιάδα, δεν εξελίχθηκε τελικά σε μάχη  και  συμφορά των συμμάχων, αλλά σε συνεργασία στο στρατόπεδο  των Ελλήνων . Η ειρηνική μετουσίωση της επιθετικότητος  είναι μια ακόμη τρανή απόδειξη της μακράς εξελικτικής πορείας των Ελλήνων προς τον πολιτισμό, που δεν έγινε ξαφνικά το 776 π. Χ ,αλλά σε μεγάλο βάθος χρόνου, προ 45.000 χρόνον Π. Ε

Φιλοσοφία του Αθλητισμού

Η Φιλοσοφία του Αθλητισμού είναι ένας νέος σχετικά όρος, που όμως ήτο γνωστός   απο την αρχαία Ελλάδα σαν βαθύτερο περιεχόμενο, ήτοι σαν θεωρία και πράξη μαζί. Σήμερα βέβαια εξετάζεται ως ιδιαίτερο  γνωστικό περιεχόμενο  λόγω της μεγάλης  αναπτύξεως του αθλητισμού ως ξεχωριστής επιστήμης. Θέμα της Φιλοσοφίας του Αθλητισμού , ήτοι της θεωρίας του αθλητισμού, είναι το αθλητικό φαινόμενο το οποίον εξετάζεται  σαν ανθρωπολογικό, κοινωνικό, ιστορικό φαινόμενο, κάτω απο τους κοινωνικοπολιτικούς όρους της εποχής μας. Θεμέλιο   της φιλοσοφίας, της ιστορίας , της μορφολογίας και  της παραδόσεως του Αθλητισμού αποτελεί  ο αρχαίος Ελληνικός Αθλητισμός, ο οποίος έβαλε τις βάσεις της σύγχρονης αντιλήψεως περί του Αθλητισμού. Με μιά πρόταση “Νους υγιής εν σώματι υγιή” οι Έλληνες  έβαλαν τις βάσεις στο λαμπρό αυτό οικοδόμημα του ανθρωπίνου Παρείναι, και συνέδεσαν το πνεύμα, την ψυχή και το σώμα σε ένα ενιαίο σύνολο.

Ο Αθλητισμός και πάλι στη Ζωή μας

Ο Αθλητισμός  άρχισε να απασχολεί τις κοινωνίες σοβαρά απο την δεκαετία του 1920 και συνδέθηκε με τον Εθνικοσοσιαλισμό  της Δυτικής Ευρώπης ,που αναζητούσε τρόπους να καλλιεργήσει για τους δικούς της σκοπούς το σώμα και την ψυχή των νέων, αλλά και με τον Μαρξισμό, ο οποίος δεν έχασε κι’ αυτός την ευκαιρία στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Σοβιετικής Ενωσης, να συνδέσει  στα σχολεία την ιδεολογία του με τον αθλητισμό .  Η Ανατολική Ευρώπη είχε την τάση να εντάσσει το κεφάλαιο Αθλητισμός στον σοσιαλιστικό πολιτισμό και στην υπεροχή και βελτίωση της σοσιαλιστικής κοινωνίας . Μετά τον Β! Π. Π το αθλητικό κίνημα ξαπλώθηκε και στην δημοκρατική Ευρώπη, μέσα απο τα φοιτητικά κινήματα της δεκαετίας του 60’  στα δυτικά πανεπιστήμια . Το κίνημα τούτο έθετε υπο αμφισβήτηση τον εγκλωβισμό του αθλητισμού στις σιαγώνες των πολυεθνικών, της ιδεολογίας του κατεστημένου και στην εξάπλωση της καταναλωτικής κοινωνίας, και οι οπαδοί του έδειχναν ένα νέο προσανατολισμό πιό ανθρωποκεντρικό για τον αθλητισμό και στον ελεύθερο χρόνο του ατόμου που επιμήκυνε  η εισβολή της τεχνολογίας  .  Ιδιαιτέρως το τελευταίο έχει σχέση με την απελευθέρωση του ατόμου απο την εξαντλητική απασχόληση που στο παρελθόν έφθανε μέχρι δουλείας. Αυτή η δυσβάστακτη τάση για εργασία της προτεσταντικής Δύσεως σε βάρος της αναπαύσεως και της ψυχαγωγίας-μέσα στην οποία εντάσσονται και οι παιδειές και ο αθλητισμός- και μάλιστα σε μιά εποχή όπου οι κοινωνίες μαστίζονται απο υψηλά  επίπεδα ανεργίας θεωρείται απαράδεκτη για τις σύγχρονες κοινωνίες.  Εδώ ν’ αναφέρουμε τις θεωρητικές εργασίες των  δεκετιών του 60’ -  70’  των H. Lenk ,  S. Moser,    H. Plessner,  και Ch. Krockow.(“Φιλοσοφία 1 - Θεωρία του Ελληνικού Αθλητισμού, σελίς 15, Γεώργιος Φαράντος, εκδόσεις Τελέθριον, 1992) Η Αμερικανική αναζήτηση πάνω στην Φιλοσοφία του Αθλητισμού στρέφεται γύρω απο τα προβλήματα της αθλητικής παιδείας  και της φυσικής αγωγής.

Από τον Αθλητισμό στις Παιδιές

Σχετικά με την Φιλοσοφία του Αθλητισμού έχουν γράψει αρκετοί μεγάλοι διανοητές (Nietszche , Scheler, Jaspers, Bloch, Heidegger, Sartre, Habermas Kagrera  κ. ο. κ ) Ολοι οι ανωτέρω έγραψαν  θετικά  για την Φιλοσοφία του Αθλητισμού , με μοναδική εξαίρεση τον Thl. Adorno ο οποίος θεωρεί τον Αθλητισμό ως μέσον εκμετάλλευσης, καταπίεσης, ανελευθερίας και αποσπάσεως των νέων από τα προβλήματα της εποχής τους.  Η μετάβαση από τον αθλητισμό στα σπόρ αποτελεί μιά άλλη μετάβαση που μοιάζει με την μετάβαση απο την ειρωνεία στο χιούμορ.

Γιατί  κάνω αθλητισμό ;

Κάνω αθλητισμό διότι :

 Πρώτον   έχω την βούληση, αλλά και την όρεξη και την ορμή να κάνω κάτι που θα με ωφελήσει, θα με τέρψει.

Δεύτερον,     με φέρει απο την αδράνεια στην ενέργεια  και στην πράξη και    με κάνει να διαφέρω απο τους άλλους που δεν μπορούν να το πραγματοποιήσουν.

Ετσι το φαινόμενον του αθλητισμού αφορά το δικαίωμα του ατόμου να μπορεί να κυριαρχεί ελεύθερα και ανεξάρτητα μέσα στον εαυτόν του  και στην ολότητα του.  Ενώ είναι κοινωνικό  και ομαδικό φαινόμενο, είναι τελικά προσωπική υπόθεση του καθενός να συμμετάσχει σ’ αυτό ή μη, χωρίς να καθίσταται αγέλη ή μάζα, με εξαίρεση φυσικά την εμπορευματοποίηση του επαγγελματικού ποδοσφαιρικού αθλήματος.

Κατηγορίες Αθλητισμού

Στις κατηγορίες του αθλητικού φαινομένου περιλαμβάνονται τα εξής:

1/ Η θεωρία και η πράξη,

2/ Το σώμα,

3/ Η κίνηση,

4/ Ο χώρος- χρόνος(πότε και που θα αθληθώ),

5/  Οι παιδιές(σπόρ),

6/  Οι ομαδικοί αγώνες,

7/  Η γυμναστική, η  φυσική αγωγή  και η άθληση,

8/ Οι κανόνες και τα όργανα  ,

9/ Ο συναγωνισμός,

10/ Η άσκηση,

11/ Το ήθος,

12/ Η αγαθοεργία μέσω του αθλητισμού και το  ολυμπιακό πνεύμα,

13/ Οι επιδόσεις,

14/ Το μέτρο ( παν μέτρον άριστον και όχι υπερβολές ),

15/ Η ψυχαγωγία και το  θέαμα,

16/ Η κριτική,

17/ Η κοινωνικο-πολιτική διάσταση,

18/ Η δικαιοσύνη(αθλητικοί δικαστές),

19 / Η προβολή του προσώπου (βεντετισμός -ινδάλματα),

20/ Οι διεθνείς σχέσεις και ο αθλητισμός

Προβλήματα

Όσο  μεγεθύνεται και εξαπλώνεται ο αθλητισμός σε παγκόσμιο επίπεδο δημιουργούνται και περισσότερα προβλήματα, όπως είναι τα κάτωθι:

1/εμπορευματοποίηση ,

2/ ιδεολογία,

3/πολιτικοκοινωνική αποδεικτική,

4/ προπαγάνδα,

5/ βία γηπέδων,

6/διαφήμιση-τηλεόραση-μέσα ενημέρωσης,

7/ καταναλωτισμός,

8/ ψευδο-αθλητισμός,

9/ επαγγελματισμός,

10/ λαϊκός αθλητισμός ,

11/ ολυμπισμός ,

12/ πολιτισμός του σώματος,

13 /πρωταθλητισμός κ λ π .

Ο Αθλητισμός στην διάθεση των πολυεθνικών ή της κοινωνίας ;

 Τα προβλήματα αυτά είναι εν πολλοίς δημιουργήματα της εποχής μας και χρειάζεται μιά συνεχής διαλεκτική σχέση πάνω σε κοινωνικό επίπεδο για την αντιμετώπιση τους.  Η Τεχνική , η Τεχνολογία , η Βιομηχανία, η Οργανωτική, η Κυβερνητική, η Οικονομολογία και Νομοθεσία επηρεάζονται απο τις αθλητικές δραστηριότητες και καλούνται να δώσουν λύσεις σε δυσεπίλυτα προβλήματα. Και στον χώρο του αθλητισμού   οι διάφοροι παράγοντες του αθλητισμού μεταβάλλουν την ψυχή και το σώμα του αθλητού σε υλικό προς εκμετάλλευση των πολυεθνικών κολοσσών, μέσω των τεραστίων δυνατοτήτων που μας παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία.   Το πρόβλημα λοιπόν που ανακύπτει στην εποχή μας, είναι αν θα εκμεταλλευθούν τα σύγχρονα μέσα για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας στον αθλητισμό προς καθολική άθληση του πληθυσμού, ή θα τον θέσουμε στην διάθεση της αγοράς, σαν μέσον εκμετάλλευσης και πλουτισμού; Αν συμβεί το δεύτερο , όπως τείνουν τα πράγματα, θα πάψουμε να μιλάμε για αθλητισμό γιατί θα πρόκειται για μιά ανθρωπομηχανή τεραστίων διαστάσεων και θα την εντάξουμε σαν επιστήμη-τεχνολογία-οικονομία στο χώρο κάποιας τεχνο-οικονομικής σχολής και τους επι μέρους εφηρμοσμένους κλάδους της στις πολυεθνικές εταιρείες και στην Γουόλ Στρήτ.

Η Αισθητική και Ηθική του Αθλητισμού

Γι’ αυτό στην μέθοδο της Φιλοσοφίας του Αθλητισμού εντάσσουμε ήδη την Αισθητική και Ηθική, την Πολιτική Φιλοσοφία και την Φιλοσοφική Ανθρωπολογία. Με τον όρο Αισθητική του Αθλητισμού εννοούμε την θεωρία των αισθήσεων και την θεωρία του ωραίου, της ομορφιάς, των κινήσεως, του σώματος και της  αθλητικής δραστηριότητος. Το ίδιο ισχύει και με την Ηθική του Αθλητισμού, δεν εννοούμεν την ηθικολογία  ή κανονολογία , αλλά το αθλητικό ήθος του ανθρώπου που προάγει τις ανθρώπινες σχέσεις και τον πολιτισμό, δεδομένου ότι μέσα στο γήπεδο επικρατεί ο αυθορμητισμός και πέφτουν οι μάσκες, οπότε το άτομο δείχνει και μερικά απο τα πιό πρωτόγονα ένστικτα του . Επομένως στον αθλητισμό έχουμε σύζευξη θεωρίας και πράξης, μεθόδου και πραγματικότητος, λόγων και έργων.

Το Υποκείμενο-Αθλητής

Η αρχή, η πηγή , ο λόγος, ο νόμος , το νόημα του αθλητικού γεγονότος  και του αθλητικού φαινομένου είναι το Υποκείμενο, δηλαδή ο αθλητής, ο ίδιος ο άνθρωπος. Και δεν περιοριζόμαστε στους νέους-που είναι η πλειοψηφία των αθλητών - αλλά  επεκτεινόμαστε σε όλες  ηλικίες, διότι όλοι πρέπει να αθλούνται μέχρι βαθέος γήρατος. Διότι σήμερα με την αύξηση του ευδοκίμου  ορίου της  ζωής , την απόκτηση όλο και μεγαλύτερου διαθέσιμου χρόνου και την μηχανιστική και καταναλωτική ζωή που διάγει το άτομο,     επιβάλλεται  να  συμμετέχει στο διηνεκές-θα έλεγα εφ’ όρου ζωής - στο αθλητικό γεγονός, είτε σαν αθλητής, είτε σαν θεατής, ή και τα δύο. Στον αθλητισμό το Υποκείμενο συμμετέχει αυτοπροαιρέτως και αναπτύσσει ελευθέρως τις δυνατότητες του , χωρίς την βοήθεια κάποιου ισχυρού προστάτη , ή την μετάγγιση δυνάμεως  με  κάποιο θαύμα, κάποιας εσχατολογικής πηγής. Στο στίβο δεν περνούν τα θαύματα , ούτε οι προσευχές, παρά μόνον η αξία , χωρίς να παραγνωρίζεται η αξία του ηθικού και του φρονήματος του αγωνιζομένου.

Το ανθρώπινο σώμα

Το ανθρώπινο σώμα σύμφωνα με την Ελληνική  αντίληψη δεν ήτο ένα μεμονωμένο  αντικείμενο , αλλά συμμετείχε σε μιά τρισυπόστατη σύζευξη   Πνεύμα - Ψυχή - Σώμα και μέσα σ’ αυτό το τρίπτυχο οι Ελληνες επιδιώκουν την αρμονική   και ισόρροπη ανάπτυξη και των τριών διαστάσεων της ανθρωπίνης υπάρξεως .

Ο Χριστιανισμός απετέλεσε εμπόδιο στην ανάπτυξη του σώματος διότι θεώρησε ότι η ψυχή έχει προτεραιότητα έναντι του πνεύματος και του σώματος , για την σωτηρία του ανθρώπου.  Κι’ αυτό γιατί εθεώρησε την σάρκα αμαρτωλή. Αλλά εξ ίσου αμαρτωλό ήτο για τους χριστιανούς και το γυμνό,  γι’ αυτό  φρόντισαν να το σκεπάσουν με   τσαντόρ, μαντίλες και ράσσα. Αυτός ήτο και ο λόγος  κατέστρεψαν τους θησαυρούς με τις αναπαραστάσεις των Ελλήνων αθλητών, για να μην σκανδαλίζουν τους πιστούς. Η μανία των φανατικών χριστιανών εστράφη ακόμη και εναντίον των εικόνων της Παναγίας στο Άγιον Όρος ,  τις οποίες έχουν καταστρέψει δι’ αιχμηρού οργάνου για να μην τους σκανδαλίζει.   Μία τέτοια κοσμοθεωρία εχθρική προς το σώμα ήτο επόμενο να καταφέρει καίριο πλήγμα κατά του αθλητισμού, το  οποίον  κατά τον Μεσαίωνα  έθεσαν υπό απαγόρευση έτσι ώστε να  είναι  ανύπαρκτος. Η κατάργηση του έγινε με τα διαβόητα διατάγματα των Βυζαντινών αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου και Θεοδοσίου.  Η χαριστική όμως βολή δόθηκε με την κατάργηση των Ολυμπιακών αγώνων και την καταστροφή της Ολυμπίας.

Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι «πιθάρι»  παθών

Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι “πυθάρι” αναγκών, ορμών , παθών (ηδονής, καταναλωτικών απολαύσεων κλπ) και ενστίκτων ,  αλλά και η πηγή δημιουργικών δυνατοτήτων, μιά εκ των οποίων είναι και ο αθλητισμός.   Το σώμα δεν αρκεί για να παραχθεί το αθλητικό αποτέλεσμα. Διότι έτσι και τα ζώα θα έκαναν αθλητισμό. Πρέπει να  συμμετέχει απαραιτήτως και το πνεύμα και ή ψυχή.  Επομένως, ένα ακμαίο πνεύμα και μιά αγαθή ψυχή δεν είναι δυνατόν να μεταβάλλουν ένα ωραία σώμα βορά του σεξ στους αθλητικούς χώρους. Το “αθλητικό σώμα” αναδίδει κίνηση , υγεία , φρεσκάδα , αλκή και  σφρίγος , κι αυτό θα μπορούσαμε να το επεκτείνουμε ανεξάρτητα βιολογικής ηλικίας, διότι το σώμα ενός ηλικιωμένου ανθρώπου ο οποίος γυμνάζεται αναδίδει νεότητα και σφρίγος ανάλογο της ηλικίας του. Και με τον όρο “σώμα” δεν εννοούμε τις σάρκες του ανθρώπου, αλλά την ενότητα του Παραείναι του, σαν κοσμικού και ελευθέρου και δημιουργικού όντος. Για το αντικείμενο αυτό είναι πλουσιοτάτη η σχετική βιβλιογραφία  της Φιλοσοφίας και της Επιστήμης του Αθλητισμού .

Η Κίνηση 

Η Κίνηση είναι μιά απο τις σημαντικότερες έννοιες της Ελληνικής φιλοσοφίας. Η πρόταση “Τα Πάντα Ρει” του Ηρακλείτου δίνει όλο το νόημα της αιωνιότητας και απειρότητας της συμπαντικής κινήσεως  .  Με το θέμα της κινήσεως ασχολήθηκαν οι Έλληνες φιλόσοφοι Ηράκλειτος, Παρμενίδης, Ζήνων, Πλάτων, Αριστοτέλης, Φίλων, Πλωτίνος κ. α , τα βασικά δε σημεία της θεωρίας της κινήσεως είναι :

1/ τα πάντα κινούνται στον κόσμο και ουδέν ακίνητο.

2/ το κινούν   και το   κινητόν(όλα τα ουράνια σώματα και η Γη κινούνται και εμείς μαζί όλα κινούνται)

3/μορφές κινήσεως(γένεσις, αύξηση, φθορά, μεταβολή κλπ)

4/ ουσία της κινήσεως(ανθρωπολογική, κοσμολογική, οντολογική)

5/ το νόημα της κινήσεως(ζωή, θάνατος, φύση , δύναμη, ενέργεια, αλλαγή)

Στην σύγχρονη εποχή η κίνηση απετέλεσε αντικείμενο μελέτης των μαθηματικών και φυσικών επιστημών(Kepler, Newton, Descartes, Leibnitz, Galilei κ. α)  Κατά τον διαλεκτικό υλισμό κίνηση είναι ουσιώδες χαρακτηριστικό της ύλης και σημαίνει αλλαγή.  Αλλά και ο Αθλητισμός δεν είναι τίποτα άλλο από κίνηση(ατομική ή συλλογική),   πειθαρχημένη με κανόνες και με μέτρον .  Όμως η αθλητική κίνηση είναι παράλληλα και θέμα αισθητικής(μουσική, χορός, μιμική , ρυθμική κ. α). Είναι και θέμα της ιατρικής επιστήμης (κινησιοθεραπεία, πεζοπορία, ελαφρά αθλήματα για ορισμένες ασκήσεις, ασκήσεις ευκαμψίας, αθλητική ιατρική κ. α). Η κίνηση είναι επίσης μέτρον και ρυθμός  του βίου του ανθρώπου , διότι προέρχεται από το κοσμικό κέντρο της οντολογικής αρμονίας του ανθρώπου.   Διαφορετικές κινήσεις κάνει το κάθε ζώον και επομένως και ο άνθρωπος σαν έλλογο ον.  Οι αρχαίοι πρόγονοι μας μπορούσαν να διακρίνουν αν ένας άνθρωπος ήτο πολιτισμένος ή βάρβαρος από τον τρόπο κινήσεως του.  Ο αεράτος Ευρωπαίος άνθρωπος διακρίνεται από  τον  βαρύ και δυσκίνητο Αμερικανό.

Επομένως ο αθλητισμός δίνει   την ευκαιρία στον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει την ελευθερία των κινήσεων και να πραγματοποιήσει  αυτές τις κινήσεις  .

Παιχνίδι-Παιδιές με  κέντρο τον Ανθρωπο

Τις παιδιές συνέλαβε το  πρώτον  η προσωκρατική φιλοσοφία, όπως καταδεικνύεται απο το απόσπασμα του Ηρακλείτου “αιών παις εστί παίζων, πεσσεύων παιδός η βασιληίη” (ο αιών , ο λόγος , ο κόσμος είναι παιδί που παίζει , παίζει  τους πεσσούς . παιδιού είναι η κυβέρνηση του κόσμου). Ακόμη και ο Ζεύς έπαιζε όταν έφτιαξε τον κόσμο.  Το παιχνίδι πήρε αρνητική φόρτιση απο τους σοφιστές και θετική απο τους Σωκράτη και Πλάτωνα. Εξαιρετικά πλούσια είναι η βιβλιογραφία των αρχαίων Ελλήνων πάνω στο θέμα  παιδεία και σπουδή(Ξενοφ. Συμπ. 1, 1  και Πλάτωνος Πολιτεία 602β)  παιδιά “συν γέλωτι”(Ξενοφ. Κύρου Παιδεία 2, 3)  παιδιά και φλυαρία …γέλως…σκώμματα(Πλάτωνος Κρίτων 46 d) παίζω και χορεύω(Αριστοφ. Βάτραχοι 407) παίζω (μουσικό όργανο) και άδω(Πίνδαρος, 01, 24) παίζω ερωτικά(Ξενοφ. Συμπόσιο 9, 2) κ.ο.κ Υπάρχει μεγάλη πολυμορφία του παιχνιδιού, τύποι, μορφές, αμεσότητα, αυθορμητισμός , κανόνες, ομαδικότητα, ατομικότητα, μίμηση, δημιουργικότητα, ελαφρότητα, σοβαρότητα, επικοινωνία, δράση κλπ ενυπάρχουν όλα ή μερικά σε κάθε παιχνίδι. Σήμερα στην εποχή της Διαστημικής της Πληροφορικής και Επικοινωνίας το παιχνίδι εισέρχεται στο πεδίο των Κομπιούτερς και των Προσομοιωτών.  Ετσι ώστε να είναι σε θέση ο καθένας να δράσει είτε σαν αστροναύτης, είτε σαν πιλότος, είτε σαν μαχητής, είτε σαν ποδοσφαιριστής κ.ο.κ Με το παιχνίδι δείχνει ο άνθρωπος τις αληθινές του δυνατότητες σαν δημιουργός, ανανεωτής, ενεργός και επώνυμος ποιητής του κόσμου. Η διεισδυτικότητα του παιχνιδιού σε όλες τις χώρες , σ’ όλες τις ηλικίες είναι πράγματι εντυπωσιακή και δεν επηρεάζεται απο σύνορα, εθνικισμούς κι’ άλλους διαχωρισμούς. Πάντως ο μεγάλος φορμαλισμός στο παιχνίδι του αποστερεί την αληθοφάνεια και ελευθερία δράσεως του υποκειμένου. Επομένως, η αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία κατά τούτο εδικαίωσε την θεωρία του παιχνιδιού, κατά το ότι κατενόησε ότι το παιχνίδι αρχίζει και τελειώνει με τον ίδιο τον άνθρωπο. Αυτό είναι και παραμένει το κέντρο της φιλοσοφίας του αθλητισμού.

Ολυμπιακοί Αγώνες και Παιχνίδια

Για τους Έλληνες οι Ολυμπιακοί αγώνες δεν ήσαν καθόλου  παιχνίδι , αλλά μια στάση ζωής που ο άνθρωπος μαθαίνει να αγωνίζεται και να νικά για να επιβιώσει και ν’ ανελιχθεί σε υψηλότερες ψυχοπνευματικές σφαίρες. Οι ξένοι λόγω κακής μετάφρασης του όρου «Ολυμπιακοί Αγώνες»(Olympic Games) έδωσαν ένα διαφορετικό νόημα στους αγώνες και συν τω χρόνω έβαλαν στο πρόγραμμα και τα παιχνίδια(σπορ). Όμως και τα ζώα παίζουν αλλά ποτέ δεν διανοήθηκαν να κάνουν αγώνες. Ο αθλητισμός δεν είναι παιχνίδι. Δεν είναι κάποια ενστικτώδης λειτουργία-όπως την θεωρούν οι ξένοι- αλλά μια πολιτιστική και εσκεμμένη  εκδήλωση  αποκλειστικά ανθρώπινη. Ο «αγών» προέρχεται από το ρήμα «άγω» που σημαίνει οδηγώ.(Παιδαγωγός= αυτός που άγει τον παίδα) Αλλά και η λέξη «αθλητής» έχει σαν βάση την λέξη άθλος , που σημαίνει μόχθο, ανάγκη, αγώνα! Με τον αθλητισμό ο Ελλην επεδίωξε την επικράτηση , δηλαδή την κατάκτηση της Νίκης (πρωτιάς) μέσω της ευγενούς  αμίλλης, δια του αγώνος(«Αθλητισμός-Ενας Ερωτας αλλιώτικος» του Θέμου Γκουλιώνη, Εκδόσεις Γεωργιάδη)

Όταν  αγωνίζεται ο αθλητής ο αντίπαλος του δεν είναι άλλος απο το ίδιο του το σώμα, που φθάνει στα όρια, στα άκρα και στην αντοχή του που δεν πάει άλλο, για την κατάκτηση της Νίκης, της φτερωτής αυτής θεάς  που κάθεται στην ανοιχτή παλάμη του Διός. Αυτός είναι και ο συμβολισμός της Νίκης της Σαμοθράκης που βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου και θαυμάζεται για αυτό ακριβώς το πνεύμα της Νίκης, που επιτυγχάνεται με αξιοκρατία και  χωρίς υποκρισία, ειρωνεία και εξαπάτηση του αντιπάλου. Ο αθλητικός αγών δεν θεσπίσθηκε από κάποια υστεροβουλία, ούτε επιδίωξη προβολής ή την ενίσχυση της εξουσίας. Ηλθε μόνος του σαν έκφραση ενός ανωτέρου πολιτισμού, όπως γεννήθηκε η Αθηνά  από το κεφάλι του Διός.

Βέβαιοι οι Ελληνες επειδή γνώριζαν ότι το ανθρώπινο γένος δεν πρόκειται ποτέ ν’ απαλλαγεί από το ένστικτο αυτό της αυτοπροβολής και της Νίκης , βρήκαν τρόπο  να την υπηρετούν όχι μέσω των πολέμων , της αγριότητος και   της πανουργίας, αλλά μέσω της ευγενούς αμίλλης΄,  η οποία όχι μόνον δεν   θυσιάζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλλά την εξυψώνει στη σφαίρα του Διός. Δηλαδή μετέτρεψαν το ένστικτο σε ανώτερης μορφής λειτουργία και έβγαλαν τον αγώνα από το πολεμικό πεδίο(πολεμική σύγκρουση) και τον έφεραν με την μορφή του Αθλητισμού  στα ειρηνικά στάδια  κάτω από την σκέπη  των  θεών και την επίβλεψη της Πολιτείας.

Προσωπικές Εμπειρίες  τριών  Ηλικιωμένων

Εν προκειμένω  επιτρέψατε μου να σας μεταφέρω την προσωπική γνώμη του γράφοντος , ο οποίος καίτοι έχει στους ώμους του 73 Μαίους το 2002   ασκείται   ανελλιπώς με την πρωινή σουηδική γυμναστική,  με την απογευματινή πεζοπορία,  ( με ταχύ βηματισμό σε απόσταση  5-7 χλμ.  ημερησίως) και τα καλοκαίρια με θαλάσσια μπάνια . Αν δεν  κάνω αυτή την   άσκηση καθημερινώς έχω την αίσθηση ότι δεν έζησα, ότι κάτι μου έλειψε, ότι δεν βελτίωσα την επίδοση μου , ότι τέλος μειώθηκε η θέληση μου για την ζωή.  Παρόμοια είναι και η εμπειρία ενός σοφότατου ανθρώπου, και γνωστού Μεσσήνιου  διανοητή, συγγραφέως και ποιητή, του αείμνηστου  Παναγιώτη Κωνσταντινίδη, ο οποίος σε ηλικία 96 ετών μου έλεγε χαρακτηριστικά  ότι “ζω χάρη στις ασκήσεις γυμναστικής που εκτελώ το πρωί όταν σηκωθώ και στο βάδισμα  που κάνω καθημερινώς “ Και να σημειωθεί ότι είχε  κομμένα τα δάχτυλα(φάλαγγες) των ποδιών του, λόγω   αναπηρίας στην Μικρασιατική Καταστροφή , όταν  πιάστηκε αιχμάλωτος των Τούρκων.  Ο υπέργηρος αυτός αθλητής και παλιός κυνηγός , λίγο πριν πεθάνει μου είπε τα εξής,   που επιβεβαιώνει ότι η κίνηση είναι ζωή και η ακινησία θάνατος:

“ Εχω στερηθεί τα πάντα: την όραση , την ακοή, την όσφρηση, την γεύση, τώρα δεν μπορώ και να κινηθώ. Τι να την κάνω  τέτοια  ζωή; “  Και συνειδητά σταμάτησε να τρώγει, πίνοντας μόνον λίγο νερό, έως ότου πέθανε εντός δύο εβδομάδων ανώδυνα. Ουσιαστικά ανελήφθη στους ουρανούς, όπως συνέβαινε στην αρχαία Ελλάδα. Η τρίτη εμπειρία προέρχεται από τον ιατροφιλόσοφο αείμνηστο Σεραφείμ Ράντζος  ηλικίας 96 ετων , ο οποίος μου επανελάμβανε στερεότυπα «όσο περπατώ ελπίζω» και ο θάνατος τον βρήκε όταν έπεσε στο κρεβάτι στο νοσοκομειακό αυτοκίνητο, όταν πιά δεν μπορούσε να περπατήσει . Αλλά και  ο αθλητικός γιατρός  στο ΝΑΤΟ  συνιστούσε  ότι κάθε  στρατιωτικός για να διατηρεί την φόρμα του , την υγεία του και το αξιόμαχο πρέπει απαραιτήτως οι νεαροί να τρέχουν ημερησίως 3,2 χλμ (ελαφρό τρέξιμο=Jogging) και οι μεγάλοι να βαδίζουν την ίδια απόσταση σε έντονο βάδισμα. Αργότερα διάβασα στο περιοδικό TIME ότι  το πρόγραμμα ασκήσεων των  αστροναυτών για να θεωρηθούν ικανοί να ανθέξουν στις συνθήκες της πτήσεως περιεράμβανε    καθημερινώς   για τους νέους 3,2 χλμ τροχάδην(Jogging ) , ενώ ο γηραιός Glen αυτή την απόσταση την έκανε βάδην .

Αγών-Άθλος- Θεωρία και Πράξη

Η σημασία των λέξεων “αγών”(=συνάθροιση, συνέλευση, αγορά προς θεωρία άθλων ή αγώνων, αλλά και  τόπος όπου λαμβάνουν χώραν αγώνες, στάδιο, κονίστρα Πανελλήνια συνέλευση, άμιλλα, δυσκολία, κάθε μορφή αγώνα)  (Ομήρου “ Ιλιάς” Ψ258, 685, Ω1, Π239, “Οδύσσεια” Θ200, 260, Πίνδαρος Π, 01, 119, 10. 47, 202, Αισχύλος Αγ.845, Χο.584, “Λυσίας “ 108.25, “Ηρόδοτος”2. 91, 6. 1276, “Πλάτων”, Νόμοι 658 Α, “Αριστοτέλης” Πλ. 583, “Σοφοκλής”, Ηλ. 682 , Τρ.159,  κλπ)

Η λέξη άθλος(=παιδιά, πολεμικό παιχνίδι, άμιλλα περί βραβείου, δοκιμασία , μόχθος, κόπος,  κίνδυνος, πόνος,  κατόρθωμα, επίτευγμα, βραβείο, έπαθλον, νίκη)( Ομήρου “Οδύσσεια”Θ 160, Λ548,  Ω 89, “Ηρόδοτος” 1.126, “Σοφοκλής” , Ηλ. 49.682, “Αισχύλος” Πρ.702,752 “Σοφοκλής” Αντ. 856 , “Ξενοφάνης” 2.5, “Πίνδαρος”01)

Ο αγών κα ο άθλος είναι ουσιώδες χαρακτηριστικό του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού, τόσο ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για αγωνιστικό χαρακτήρα και αγωνιστικό λόγο του Ελληνος.  Ο Νίτσε , με βάση τον Ομηρο, διετύπωσε τη θεωρία ότι ο Αγών και η Αγωνιστικότητα είναι το νόημα του αρχαίου Ελληνικού  πολιτισμού. Το ίδιο έχουν γράψει και πολλοί άλλοι διανοητές. Η ιστορική επιβεβαίωση τούτου, είναι    η Γιγαντομαχία και Τιτανομαχία, όπου θεοί ημίθεοι και άνθρωποι αγωνίζονται. Αλλά και το φιλοσοφικό πνεύμα του Ηρακλείτου ομιλεί για τον  πάλη των αντιθέτων (Πόλεμος πατήρ πάντων) κ. α Κατά τον Πλάτωνα ο αγών περιλαμβάνει το λέγειν, ποιείν, ερωτάν, ευρίσκειν, τον πόλεμο και στην εξελιγμένη τους μορφή τον διάλογο, την δημοκρατία και τον αθλητισμό. Ο αγών και ο άθλος απαιτούν θάρρος, τόλμη, κρίση, ελευθερία, ειρωνία, δοκιμή, αυτάρκεια, άρνηση και θέση, κίνηση, φαντασία, τέχνη και άλλα χαρίσματα, προ παντός όμως απαιτεί θεωρία και πράξη.  Ακόμη δε και η ύπαρξη του τυχαίου παράγοντα στην νίκη σε ένα μικρό ποσοστό, επιβεβαιώνει την συμπαντική θεωρία του χάους. Κάθε αγών για τους Ελληνες είχε την μορφή παιχνιδιού, όπου ο αγωνιστής είναι στο μέσον της διαδικασίας , με όλες τις δυνάμεις του και όχι στα παρασκήνια, ούτε εξαρτώμενος απο υπερφυσικές δυνάμεις για να του  χαρίσουν την νίκη. Για τους Ελληνες τίποτα στον κόσμο δεν χαρίζεται. Τα πάντα κατακτώνται δια της συνεχούς πάλης και του αγώνος. Απο την άποψη αυτή οι Ολυμπιακοί αγώνες   αποτελούν τον αντιπροσωπευτικότερο Ελληνικό αγωνιστικό θεσμό που προυποθέτει όλες τις πιό πάνω ιδιότητες για τον αθλητή.

Οι Θηρευτές της Ελευθερίας 

 Όμως κάθε εποχή έχει τους δικούς της ήρωες, όπως  και η σύγχρονη εποχή ( εν έτει 2002) έχει τους δικούς της. Πρώτον, θα πρέπει να μνημονεύσουμε  τους σύγχρονους ήρωες , τους αεροπόρους μας , που καθημερινώς διακινδυνεύουν στους αιθέρες τη ζωή τους αγωνιζόμενοι υπέρ της ελευθερίας της πατρίδος, για να κρατούν το Αιγαίο Ελληνικό από τον Τουρκο λαθροεισβολέα.. « Θηρευτές της Ελευθερίας» θα πρέπει να τους ονομάσουμε, διότι με τα υπερσύγχρονα υπερηχητικά αεροσκάφη  , οι χειριστές μας χρειάζονται εξαιρετικές ικανότητες και ηρωικό πνεύμα για να ίπτανται και να μάχονται με αυτά, όντες ετοιμοπόλεμοι όλο το χρόνο , ημέρα νύχτα, εν ειρήνη και εν πολέμω. 

Οι Θηρευτές του Χρόνου

 Επίσης ολίγοι ίσως γνωρίζουν τις ηρωικές πράξεις των τολμηρών παιδιών μας  που οδηγούν μοτοσυκλέτες μεγάλης ιπποδύναμης και κυβισμού(1000 cc) Και σαν να μην έφθανε αυτό  τρέχουν ιλιγγιωδώς σε πίστες και σε επικίνδυνα μέρη(όπως στις στροφές του Μπράλου, της Βάρκιζας,  της Ραπεντώσας   κ. α ) διακυβεύοντας τη ζωή τους κορώνα- γράμμα , χάριν της ταχύτητος και του αθλήματος. Κάποιος καθηγητής της Φυσικής »     και έμπειρος αναβάτης τους απεκάλεσε «Θηρευτές   του Χρόνου, διότι για αυτούς που ζουν εκείνες τις μοιραίες στιγμές στο μεταίχμιο  μεταξύ  ζωής  και  θανάτου, κάθε στιγμή του χρόνου είναι αιωνιότης.  Όταν μου έλεγε ο γιός μου αυτές τις εμπειρίες του ομολογώ ότι δεν τον πίστευα και τις θεωρούσα φανταστικές. Όταν συζήτησα όμως με τον  καθηγητή της Φυσικής   και μου ανέλυσε το θέμα διεξοδικά τότε εννόησα ότι αυτά τα παιδιά δεν είναι τρελλά , αλλά ήρωες. Στις στροφές του Μπράλου μου είπε ότι οι θηρευτές του χρόνου συναγωνιζόμενοι  με το Χάρο, ο τελευταίος πήρε στον Αδη  πρόσφατα  δύο παληκάρια και 10 τραυματίσθηκαν   σοβαρά , μπορούμε να πούμε ότι αυτά τα παιδιά είναι οι σύγχρονοι ήρωες , που κάνουν άθλημα το «ζειν επικινδύνως» Ηρωες σύγχρονοι όμως είναι και οι Ολυμπιονίκες και οι άριστοι ποδοσφαιριστές και αυτοί που αψηφούν τη ζωή τους για να σώσουν το συνάνθρωπο τους , αλλά και οι αστυνομικοί και οι πυροσβέστες που χάνουν τη ζωή τους εν τη εκτελέσει του καθήκοντος και οι στρατιωτικοί που ρίχνονται με αλεξίπτωτα , ή οι άνδρες  των ΟΥΚ κ.ο.κ

Επίδοση

Με τον όρο επίδοση εννοούμεν την απόδοση και αποτελεσματικότητα του αθλητή γενικά και είναι το κίνητρο μεγαλύτερης προσπάθειας για βελτίωση και εξέλιξη. Ομως το νόημα του αθλητισμού δεν είναι τα ρεκόρ στα πλαίσια μιάς καταναλωτικής ή κρατικό-μονοπωλιακής  κοινωνίας. Ο υπερτονισμό ς της επίδοσης αποτέλεσε κριτήριο σε βάρος του αθλητισμού ότι υποκρύπτει τάσεις ωφελιμισμού, διαφήμισης  και  εμπορευματοποίησης.  Η επίδοση αποτελεί κατηγορία του αθλητισμού σαν ανθρωπολογικού φαινομένου ελευθερίας και όχι αυτοσκοπό.

Ηθική του Αθλητισμού

Ο αθλητισμός δεν μπρεί να γίνει φορμαλιστικός και να υπακούει σε αυστηρή κανονολογία, όπως  και δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς ηθική, θα λέγαμε χωρίς κανόνες του παιχνιδιού. Είναι απαράτητοι οι κανόνες , όπως εντιμότητα, ελευθερία, αυτοπειθαρχία, αγωνιστικότητα, δικαιοσύνη, ισοτιμία, καλοκαγαθία, δημοκρατία κλπ, αλλά αυτοί μόνον δεν μπορούν να αποτελέσουν την ηθική του παιχνιδιού. Ολόκληρο το αθλητικό φαινόμενο είναι προς την κατεύθυνση του καλού, του αγαθού, του αληθινού, του δίκαιου, του τέλειου, του ελεύθερου, αλλά δεν φθάνουν αυτά για να παραχθεί το αθλητικό αποτέλεσμα. Χρειάζεται η ορμή, η δύναμη, η ανάγκη, το συναίσθημα, η καταπίεση, η ιστορική συγκυρία κ.α. Στην ανάγκη μπορούμε να διακρίνουμε τον ωφελιμισμό, την προβολή, τον ευδαιμονισμό, την ιδεολογία κ.α που ενυπάρχουν στην ανθρώπινη φύση.

Η Αισθητική του Αθλητισμού

Ο αρχαίος Ελληνικός αθλητισμός σημαίνει μίμηση,  ρυθμό, εφευρετικότητα και κοσμική αρμονία. Πάνω σ’ αυτά βασίσθηκε η αρχαία Ελληνική τέχνη με το αποκορύφωμα της την Κλασσική τέχνη, έχει δε σχέση με το ωραίον και το καλό. Ομως η ενότητα  της Αισθητικής του Αθλητισμού αφορά την ενότητα του καλού, αγαθού, ωραίου,   δίκαιου, αληθινού, ελεύθερου εύψυχου, τα οποία όλα μαζί μας δίνουν την υψηλότερη αισθητική του αγώνα και του άθλου, μέσα στους οποίους ενυπάρχει απαραιτήτως η αρμονία, ομορφιά, πλαστικότητα, συμμετρία, ρυθμός και αλκή.

Η Κριτική

Η Φιλοσοφία του Αθλητισμού δεν έχει απολογητικό  ή θεραπευτικό χαρακτήρα, αλλά ζητητικό και ευρετικό, διαλεκτικό και κριτικό χαρακτήρα. Η κριτική σκέψη του αθλητικού φαινομένου είναι αυτοκριτική, διαλογική και απελευθερωτική, βελτιωτική και δημιουργική. Δυστυχώς σήμερα την έχουν περιαγάγει σε αρνητική, ανατρεπτική και συγκρουσιακή.

Οι αξιώσεις των αθλητικών οργανώσεων , οι τάσεις , η εμπορευματοποίηση , η διαφήμιση, η προπαγάνδα, ο επαγγελματισμός, ο γιγαντισμός, ο εθνικισμός , οι εξαρτήσεις, η βία, τα ΜΜΕ, το θέαμα,  η αθλητική πολιτική στην υπηρεσία του κόμματος είναι μερικά απο τα καθημερινά φαινόμενα που τον υποβαθμίζουν.

Οι Ελληνικοί Μύθοι

Οι Έλληνες εδίδασκον τους ανθρώπους δια των Μύθων, οι οποίοι ήσαν εύπεπτοι, κατανοητοί και ευχάριστοι στο κοινό. Όταν λόγου χάριν ομιλούν για την Τιτανομαχία  , ενώ παρουσιάζεται σαν αγών, στην πραγματικότητα μπορεί να είναι και η διαρκής πάλη των καινούργιων ιδεών με τις παλιές , ή και οι γεωλογικές αναταραχές και καταστροφές που συνέβησαν στην πανάρχαιη εποχή στον Ελληνικό χώρο. Τέτοιους μύθους μεταχειρίζοντο οι φιλόσοφοι, όπως ο Ορφεύς και οι Ποιητές, για να διδάξουν τις τελετές και τα μυστήρια, επειδή και το θείον δεν γίνεται αντιληπτόν δια των αισθήσεων. 

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες - Αναπαράσταση της Ζωής

Αρκετοί απο τους μύθους ήσαν αλληγορικοί, δηλαδή έκρυπτον παραβολικώς έννοιες  μυστικές, και εσήμαιναν με άλλο όνομα και σύμβολο άλλο πράγμα. Καθώς λέγει και ο Πλάτων ότι ο Πόρος και η Πενία εγέννησαν τον Ερωτα, δηλαδή τα πλούτη και η φτώχεια εγέννησαν τον πόθον προς τα εργόχειρα και τις τέχνες. Ετσι έβαλαν απέναντι στο Ον και το αντίθετο του .

 Λόγου χάριν απέναντι στον Ποσειδώνα τον Απόλλωνα, δηλαδή απέναντι στο όλο ύδωρ το μερικό πυρ.  Απέναντι  στην Αθηνά τον Αρην, δηλαδή την φρόνηση προς την αφροσύνη. Απέναντι στην Αρτεμι την Ηρα, δηλαδή τον περίγειον Αέρα  προς την Σελήνη. Απέναντι στην Λητώ τον Ερμήν, δηλαδή τον Λόγον προς την Λήθην. Απέναντι στον Ξάνθο έβαλαν τον Ηφαιστο, δηλαδή όλο το πυρ προς το μερικόν κ.ο.κ .

Ενώ λοιπόν όλα βρίσκονται σε  μιά αέναη  σύγκρουση με το αντίθετο τους, γιατί ο αθλητής να μην ευρεθεί σε συναγωνισμό με τον συναθλητή του ; Μήπως και στο Σύμπαν και στην ζωή δεν συμαίνει το ίδιο ; Αυτήν την διαδικασία που συμβαίνει στο Σύμπαν έρχεται με την σειρά του να ενσαρκώσει πάνω σε θεσμοθετημένους κανόνες-και όχι τυχαίως- ο αθλητής στα ατομικά αθλήματα, ή η ομάδα στα ομαδικά  τοιαύτα. 

Η Αξιοκρατία στους Ολυμπιακούς

Οι Ελληνες είχαν αντιληφθεί τον διαρκή αγώνα των πάντων στο Σύμπαν με το αντίθετο τους, και γι’ αυτό ο θείος Ηράκλειτος είπε το “Πατήρ Πάντων Πόλεμος”.   Ο ίδιος φιλόσοφος είχε ξεχωρίσει  την αξιοκρατεία λέγοντας ότι::” Για μένα ο ένας αξίζει για δέκα χιλιάδες”. Τούτο το πνεύμα της αξιοκρατείας είναι η θεωρητική βάση πάνω στην οποία βασίσθηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες και το Ολυμπιακό Πνεύμα.

Ομως δεν υποτίμησαν ποτέ τον υστερήσαντα σε επιδόσεις αθλητή, γιατί γνώριζαν ότι το παν δεν είναι η νίκη , αλλά ο αγών για την νίκη. Κατενόουν ότι χωρίς και τον χαμένο δεν θα ήτο δυνατόν να διεξαχθεί το άθλημα, και επομένως ήτο κι’ αυτός απαραίτητος παράγων , όσο και ο νικητής, στην διεξαγωγή του παιγνίου. Αυτό εκφράζεται φιλοσοφικά με το σκοτεινό ρηθέν του Ηρακλείτου ότι : “Και το καλό και το κακό Ένα είναι “ Αυτό έχει εφαρμογή και τους Ολυμπιακούς αγώνες, ότι το αποτέλεσμα δεν μετράει και τόσο διότι και η χαμηλή επίδοση έχει τελικά  την ίδια ωφέλεια με την υψηλή και με τον πρωταθλητισμό.

Οι Κανόνες των Ολυμπιακών Αγώνων

Η παιδιά( παιχνίδι) είναι ένα απαραίτητο στοιχείο στην ζωή του ανθρώπου, αφού και ο Ζευς έπαιζε όταν έφτιαξε τον κόσμο.  Ομως όπως και στην Φύση το κάθε τι δεν μπορεί να ξεφύγει απο το Μέτρον , έτσι δεν μπορεί να γίνει αυθαίρετα και  χωρίς  κανόνες αθλητισμός .    Ο χρόνος εκάστου αγωνίσματος  και ο τόπος όπου αυτό θα εκτελεσθεί είναι απαραίτητοι παράγοντες για την διεξαγωγή των αγώνων. Μιά παρόμοια σκιαγραφία βλέπουμε και στην Δημοκρατία, η οποία είναι το πολίτευμα όπου ο καθένας δεν μπορεί να κάνει ότι του αρέσει, αλλά είναι ενταγμένος σε ένα πλαίσιο και διέπεται απο τον Νόμο και το Σύνταγμα.  Επομένως, όπως στην Φύση τα πάντα τα κυβερνά και κατευθύνει μιά ανώτερη λογική αλληλουχία, έτσι και στον αθλητισμό υπάρχουν απαράβατοι νόμοι και κανόνες στα αθλήματα, που δεν πρέπει να παραβιάζονται με καμιά δύναμη για να έχουν κύρος.   Στην περίπτωση του Αθλητισμού  η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή εκπροσωπεί την Ανωτάτη Αρχή, διότι αυτή ορίζει τους κανόνες των αθλητικών αγωνισμάτων, γεγονός που της προσδίδει τεράστιο κύρος, πέραν της ισοβίου θητείας των μελών της.

  Νικητής και   Νικημένος Ενα 

Η τάση που επικρατεί σήμερον να θέλουν να εξαπατήσουν και να νοθεύσουν την αρχή που εθέσπισε τους κανόνες  έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές που αναφέραμε προηγουμένως. Διότι τούτο σημαίνει ότι ο καθένας τείνει να φτιάξει τους δικούς του νόμους διότι δεν ανέχεται να έλθει δεύτερος, δηλαδή να μην είναι ο νικητής. Όμως προηγουμένως αναλύσαμε ότι και ο νικητής και ο νικημένος δεν διαφέρουν σε τίποτα, αν αγωνισθούν έντιμα με τους ίδιους όρους και κανόνες.  Επί πλέον οι νικητές έχουν την τάση να ανέβουν πιό ψηλά απο την φυσική τάξη , αφού με άνομα μέσα προσπαθούν να εξαπατήσουν εαυτούς και τους αντιπάλους ότι είναι οι νικητές. Γενικά θα λέγαμε ότι επικρατεί σήμερον στον αθλητικό στίβο η φιλαυτία και η κερδοσκοπία, παράγοντες που έχουν φέρει την κρίση στον αθλητισμό και ιδιαιτέρως στο ποδόσφαιρο , επειδή τα ποσά που εκεί διακυβεύονται είναι πολύ μεγάλα.  Οι άνθρωποι αυτοί -συχνά μεγαλόσχημοι και βαρύγδουποι- που έχουν βάλει τον αθλητισμό στην υπηρεσία  της κερδοσκοπίας και τον έχουν απογυμνώσει απο τις αξίες που προαναφέραμε, δεν διαφέρουν σε τίποτα απο τα βόδια που είναι ευτυχισμένα διότι τρώνε παχύ και άφθονο χόρτο σε ένα υγρό λιβάδι, ή με τα γουρούνια που ευφραίνονται να κολυμπούν στην λάσπη. Και το ωραίο είναι ότι συχνά κάνουν ότι θέλουν να  εξαγνισθούν απο  τις αμαρτίες που έχουν συσσωρεύσει στον αθλητισμό, και τρέχουν στα κανάλια και κάνουν λάβρες δηλώσεις, υβρίζονται, αγαπιούνται, συνωμοτούν, συμμαχούν, βγάζουν τα άπλυτα τους στην φόρα και αντί η κατάσταση να  βελτιωθεί διολισθαίνει προς το χειρότερον.  Είναι σαν εκείνον που, ενώ είναι λασπωμένος, θέλει με λάσπη να πλυθεί για να ξεπλύνει τις λάσπες του.

Ο Αθλητισμός απαιτεί Αλήθεια

Οπως στην ζωή έτσι και στον αθλητισμό η πραγματική σοφία είναι να αγαπάς την αλήθεια, και να μην την διαστρέφεις προς χάριν του κέρδους . Έτσι όμως αντί να διδάσκουν τον όχλο στην ευγενή άμιλλα και στην δικαιοσύνη, του εξάπτουν τα ανθρώπινα πάθη, τον φανατισμό  και την κατωτερότητα,  διότι θέλουν  να βγουν πρωταθλητές με οποιοδήποτε  αθέμιτο μέσον. Και ποιά είναι αυτά δεν χρειάζεται να τα αναφέρω τώρα, διότι είναι σε όλους γνωστά. Αρχίζουν απο την δωροδοκία, το ντοπάρισμα, την δημιουργία παρακράτους για την τρομοκράτηση των φιλάθλων και φθάνουν ως την χρησιμοποίηση της πολικής εξουσίας προς εξυπηρέτηση στο όνομα δήθεν της ομάδος, στην ουσία όμως  των σκοπών τους. Είναι επόμενον σε ένα τέτοιο έδαφος της κόπρου του Αυγεία να φυτρώνουν τα σαπρόφυτα και οι ταπεινές σκέψεις, τα πάθη, η βία ,το έγκλημα , η απληστία, ο φανατισμός, η ομαδική παραφροσύνη, τα οποία εκμεταλλεύονται οι ομαδάρχες για να επιβάλλουν τους όρους των στον Αθλητισμό, στην κοινωνία και στην Πολιτεία.

Φλογισμένες και Φανατισμένες Ψυχές

Και την κατώτερη αυτή ανθρώπινη ζύμη των φιλάθλων την πλάθουν όπως θέλουν επιτήδιοι και φαύλοι, για να μπορούν να ελέγχουν- όπως οι γκάνκστερ- το  παρασκήνιο επάνω στους άλλους ,  προς ικανοποίηση των  των άνομων  και απάνθρωπων  επιδιώξεων τους. Όταν η ψυχή φλογίζεται απο το πάθος τότε το άτομο γίνεται μάζα ευεπίφορη στα κελεύσματα των μεγαλο-παραγόντων του Αθλητισμού. Το άθλημα  ξεφεύγει απο την αποστολή του, που είναι η διάπλαση του σώματος και της ψυχής , ώστε μέσα απο την ψυχοσωματική αυτή  ανύψωση  να ωφεληθεί και το πνεύμα του ανθρώπου, σύμφωνα με το  “Νους Υγιής εν Πνεύματι Υγιή”.  Επομένως  μεταξύ των    σκοπών του Αθλητισμού, που  είναι πρωταρχικά η  Παιδιά(ευχαρίστηση) μας προσφέρει και την καλλιέργεια του σώματος και την ανύψωση  της ψυχής.

Το Ποδόσφαιρο Νοσεί

Οι παράγοντες του Ποδοσφαιρικού  Αθλητισμού σήμερον ηδονίζονται με το χρήμα και την προβολή που μεταφράζεται  και σε  πολιτική επιβολή.  Και ενώ   οι  μεγαλοπαράγοντες προσφέρουν για έναν ποδοσφαιριστή αστρονομικά ποσά,  είναι φειδωλέστατοι στο να προσφέρουν σε ένα ευγενή σκοπό ακόμη και  ελάχιστα ψιχία. Βέβαια αυτά τα πράγματα ούτε καν που τα σκέφτονται αυτοί οι άνθρωποι , αλλά κι’ αν τα εσκέπτοντο, δεν θα τα αντιλαμβάνοντο διαφορετικά,  διότι τους λείπει η Παιδεία και η Αρετή.

Σήμερα δυστυχώς τα πράγματα έχουν αντιστραφεί. Παλιά  αυτοί που σκοτώνονταν στην μάχη τους τιμούσαν θεοί και άνθρωποι. Σήμερον τιμούν άλλα ινδάλματα , όπως τους στάρ της σύγχρονης μουσικής και τους επαγγελματίες ποδοσφαιριστές και θησαυριστές,   μόλις δε και μετα βίας τιμούν   τους αθλητές του Κλασσικού αθλητισμού.

ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΣΥΜΒΟΛΑ

Η Ολυμπιακή Φλόγα

Η Ολυμπιακή φλόγα είναι εμπνευσμένη απο τις φιλοσοφικές θεωρίες των Ορφικών (το πρωτόγονο Αυγό με την άπειρη θερμοκρασία και πίεση) και του Ηρακλείτου το Πυρ. Κατά τον Ηράκλειτο τα τρία στοιχεία του Σύμπαντος είναι1/το Πυρ η αείζωη αυτή δύναμη, 2/η Αρχή και Αιτία και 3/ο Λόγος και Σκοπός του Σύμπαντος. Επομένως το Πυρ είναι ένα απο τα πρώτα  αρχέτυπα  του ανθρώπου, γι’αυτό το σύμβολο αυτό της Ολυμπιακής Φλόγας ζει και θα ζει στους αιώνες , διότι το Πυρ είναι η ίδια η ζωή. Οι πεθαμένοι είναι παγωμένοι, όπως και το διάστημα ,  εντός του οποίου δεν μπορεί να ευδοκιμήσει η ζωή χωρίς συνθήκες που να προσφέρουν την θερμότητα, τον αέρα και την πίεση. 

Το Ιερόν  Φως του Χριστιανισμού

Ο Χριστιανισμός ο οποίος δανείσθηκε απο τον Ελληνισμό όλα τα σύμβολα και την τελετουργία του πήρε και το  Φως και το πήγε στην Ιερουσαλήμ.   Όμως αυτό το “άγιον  φως”    εκπροσωπεί εντελώς αντίθετες ιδέες απο τις Ελληνικές. Πρόκειται για θεοκρατικές και δογματικές αντιλήψεις  που δεν έχουν καμιά σχέση με τις επιστημονικές και φιλοσοφικές θέσεις των αρχαίων Ελλήνων.  Αυτές οι θεοκρατικές και αντιεπιστημονικές αντιλήψεις των Χριστιανών είναι εκ διαμέτρου αντίθετες με την αρχαία Ελληνική Σκέψη και Σοφία. Η σχέση τους δηλαδή είναι όπως της φωτιάς με το νερό, που δεν μπορούν να συνυπάρχουν μαζί ταυτοχρόνως.  Οι θεοκρατικές ιδεοληψίες είναι δημιούργημα ενός κατώτερου κόσμου ποιμένων χωρίς βαθύτερη παιδεία και με ανεπτυγμένη την  λογική και συναισθηματική πλευρά του ανθρώπου.

Ο Ηράκλειτος είπε ότι η Αιτία  του κόσμου είναι το Πυρ(φωτιά) .   Η   αείζωη αυτή δύναμη είναι Αρχή  και Αιτία και Λόγος και Σκοπός του Σύμπαντος. Το Πυρ με την πύκωνση και την αραίωση του κάνει το αδιάκοπο Γίγνεσθαι μέσα σε μιά καταπληκτική ροή, σε μιά αέναη μεταβολή, σε κάτι που είναι αδιάκοπα καινούργιο , σε κάτι που αδιάκοπα ανανεώνεται και που αιώνια ήτο είναι και θα υπάρχει , χωρίς να το έχει φτιάξει κανείς, ούτε θεός ούτε άνθρωπος , αλλά μονάχο του, με τις ιδιότητες του και την ίδια του την δύναμη.

Ουδέν Κρυπτόν υπό τον Ηλιον

Εξ αυτού μπορούμε κάλλιστα ν’ αντιληφθούμε γιατί ανάβουν την Ολυμπιακή φλόγα απο τον Ήλιο αυτόματα χωρίς την παρέμβαση άλλων μέσων και χωρίς να καταφεύγουν σε θαύματα, όπως κάνει η Χριστιανική θρησκεία με το άγιο φως. Η φλόγα ανάβει μόνη της απο τις ακτίνες του Ηλίου στην Ολυμπία με την βοήθεια ενός κοίλου κατόπτρου. Περιττόν φυσικά να πούμε ότι η αφή του Χριστιανικού φωτός-  που έχει γίνει κατ’ απομίμηση της Ολυμπιακής φλογός- αλλά  με την επέμβαση θείων δυνάμεων , ούτε  λογική  και  φυσικά επιστημονική εξήγηση  έχει.  Γι’ αυτό στο ιερό του Ναού της Αναστάσεως στην Ιερουσαλήμ όπου λαμβάνει χώρα η αφή του “αγίου φωτός”, είναι μόνον ο πατριάρχης, ενώ αντιθέτως στην Ολυμπία η αφή γίνεται παρουσία πλήθους κόσμου, ο οποίος παρακολουθεί το φαινόμενο. Και υπάρχουν περιπτώσεις όπου η Ολυμπιακή φλόγα δεν άναψε διότι ο  ουρανός ήτο καλυμμένος με  νέφη. Στην περίπτωση όμως του “αγίου φωτός” ποτέ δεν είχαμε μιά αστοχία, διότι εδώ ισχύει η θαυματουργός επενέργεια του θεού μέσου του πατριάρχου και φυσικά κάποιου πυρείου ή αναπτήρος, κρυμμένου στις φαρδιές τσέπες του ράσου του ιεράρχου.

Οι Διαπλεκόμενοι Κρίκοι

Κατά τον φυσικό Δημόκριτο(420 π.χ) οι άτομες(που δεν τέμνονται) ουσίες , που είναι άπειρες, με την Ένωση τους κάνουν τα άπειρα πράγματα του κόσμου και με την διάλυση τους επιφέρουν την φθορά. Τα ίδια είχε διδάξει περίπου και ο Εμπεδοκλής (505-433 π.χ)  Γι’ αυτόν η Γένεση  είναι Ένωση και η φθορά είναι μεταβολή. Την μεταβολή την κάνουν τα ριζώματα , αναλλοίωτα και άφθαρτα μόρια, που ενώνονται με την φιλότητα και αποχωρίζονται με την αντίθεση (νείκος=φιλονεικία)  Αυτή είναι λοιπόν η έννοια των πέντε διαπλεκόμενων κύκλων, δηλαδή η ένωση των λαών ανεξαρτήτως χρώματος φυλής, εθνότητος κλπ. Αυτό είναι και το ιδανικό του Ολυμπισμού, να ενώσει και όχι να χωρίζει τον κόσμο μέσω του αθλητισμού,  σε ημέτερα παιδιά του δικού μας θεού και στους άλλους τους μη αρεστούς  . Τα διαφορετικά χρώματα   σημαίνουν το διαφορετικό χρώμα και την  διαφορετική κουλτούρα των πέντε ηπείρων  της Γης.

Η Ενωση των Λαών

Οι Έλληνες επειδή είχαν πρώτοι προχωρήσει στον πολιτισμό αντελήφθησαν την ωφελιμότητα της Ενώσεως των ανθρώπων και των λαών, και το έκαναν πράξη της ζωής τους με το δημοκρατικό πολίτευμα. Διότι η Ένωση σημαίνει Δικαιοσύνη, Αρμονία, και Συνεργασία και μέσω της συνεργασίας επέρχεται η Πρόοδος και η Ειρήνη. Το Δημοκρατικό πολίτευμα και οι δημοκρατικοί θεσμοί ενώνουν τις κοινωνίες μέσω του διαλόγου και της κοινωνικής συνοχής που επιτυγχάνουν. Αντίθετα, μέσω της Διχόνοιας επέρχεται η διάλυση και η καταστροφή των κοινωνιών.   Τα αυταρχικά καθεστώτα     της Ανατολής που αποβλέπουν   στην υποταγή της κοινωνίας στα κελεύσματα του δυνάστη, καλλιεργούν το δόγμα του “ Διαίρει και Βασίλευε” , το οποίο κάνει  αποτελεσματική   την διαίρεση και τον κατακερματισμό της κοινωνίας. 

 Ο Αθλητισμός είναι επίσης μιά έκφραση της Αλήθειας, διότι το αποτέλεσμα είναι καθαρό και απηλλαγμένο απο άλλα μέσα και παρεμβάσεις, εκτός απο την αξία του αθλητού .

Η Διαδοχή των Ολυμπιάδων

Η διαδοχή των Ολυμπιάδων ενέχει μέσα της κάποια  συμβολική  συνέχεια και αλληλουχία. Πριν τελειώσει η μιά Ολυμπιάδα  γεννιέται η επομένη, που θα λάβει χώρα μετά   τετραετίαν.  Η αλληλουχία αυτή δεν είναι τυχαία, αλλά εκφράζει την Ελληνική φιλοσοφία για το Ον και το μη Ον.  Ο Ηράκλειτος και άλλοι Έλληνες σοφοί πιστεύουν ότι το κάθε τι είναι γέννημα της αδιάκοπης μεταβολής. Ούτε αρχή έχει ούτε τέλος. Απο την πρώτης στιγμή που φαίνεται ότι έ΄χει μιά ορισμένη μορφή, απο την ίδια αυτή στιγμή  έχει μέσα του και το σπέρμα της αλλαγής, και αλλάζει χωρίς σταμάτημα, αδυσώπητα  και αμετάκλητα, σε κάτι άλλο που παίρνει σιγά - σιγά ή και γοργά την θέση του. Σε κάτι άλλο που είναι η συνέχεια του , που είναι η διαδοχή του. Αλλά και τούτο πάλι έχει μέσα του , ήδη απο την αρχή του το σπέρμα της αλλαγής και , δημιουργείται , μεταβάλλεται  σε άλλο , για να συνεχισθεί ξανά το ίδιο αιώνια. Στην αλλαγή της η πρωταρχική αυτή ουσία γεννά εκείνο που υπάρχει , δηλαδή το ΟΝ , και μαζί μ’αυτό την ίδια στιγμή γεννιέταικ’ εκείνο που σ’ αυτό θ’ αλλάξει  το ον, δηλαδή το αντίθετο , το ΜΗ-ΟΝ.

Ετσι κάθε Ολυμπιάδα που παρουσιάζεται έχει μαζί της την ζωή και τον θάνατο, και η επομένη το ίδιο, διότι θα γεννήσει την μεθεπομένη κ.ο.κ . Μέσα όμως στο νέο αρχίζει να παίρνει θέση το γηρασμένο  σαν συστατικό  του  και  μέσα στο γηρασμένο είναι το νέο που κι’ αυτό γηράσκει  σαν συνέχεια του νέου. Αυτή είναι η αλληλουχία των Ολυμπιάδων και αυτή είναι η διαδικασία κατά την οποία μιά μια έρχεται δίνει τους καρπούς της και πεθαίνει για να την διαδεχθεί η νέα κ.ο.κ Το ίδιο συμβαίνει και με τους αθλητές οι οποίοι κάποτε αποσύρονται αφού στεφανωθούν με τα Ολυμπιακά στεφάνια, για  ν’ έρθουν οι νεώτεροι . Επομένως θα ήτο ανοησία η Ελλάδα να μιμηθεί τους Ολυμπιακούς κάποιας άλλης πόλης.  Βεβαίως πρέπει να εκμεταλλευθεί απο την πείρα των προηγουμένων, αλλά ο νόμος της Αιώνιας Αλλαγής επιβάλλει την αποφυγή της αντιγραφής.

Η Εννοια του Χρόνου

Στην Δημιουργία δεν υπάρχει ούτε αταξία, ούτε χάος ούτε σύγχυση. Ολα γίνονται με Μέτρο.  Η ζωή κατά τον θείο Ηράκλειτο ανάβει και σβήνει με μέτρον. Το κάθε τι δεν μπορεί να ξεπεράσει το όριο του, την υπόσταση του και την κανονισμένη συμμετοχή του και την αιτία του στη γένεση και στην φθορά. Και το Μέτρον το δημιουργεί και το επιβάλλει ο αιώνιος  παγκόσμιος φυσικός Νόμος , η ΕΙΜΑΡΜΕΝΗ, συστατικό της πρωταρχικής ουσίας. Ο Χρόνος είναι κι’ αυτός συστατικό της πρωταρχικής ουσίας. Ο Χρόνος είναι αυτός που μετρά τις μεταβολές στο Σύμπαν. Οταν το Σύμπαν ήτο συμπυκνωμένο στο “Ορφικό ωόν” ούτε χρόνος υπήρχε διότι δεν υπήρχαν  μεταβολές . Τότε όλα γίνονταν την ίδια στιγμή(ταυτοχρόνως) γνωστά παντού. Επομένως ο παράγων Χρόνος εισήχθη απο τότε που συνέβη η Μεγάλη Εκρηξη και άρχισαν οι αλλαγές εν χρόνω και τόπω . Στους Ολυμπιακούς αγώνες είναι καθοριστικός και πιεστικός ο Χρόνος και θα ήτο αδιανόητον να μην έχει πρωταρχική θέση σ’ αυτούς όπου οι αλλαγές γίνονται τόσο γοργά.  Για τους αθλητές ισχύει το λεχθέν απο τον Ηράκλειτο “δις εις τον αυτόν ποταμόν ουκ αν εμβαίεις”  Διότι αν δεν μπορέσει ο αθλητής μέσα στις καθορισμένες χρονικά δοκιμασίες να επιτύχει το ποθητόν αποτέλεσμα και ν’ αποσπάσει την νίκην δεν του δίδεται άλλη ευκαιρία να το επαναλάβει.

Οι Ολυμπιακές Αξίες του Αθλητή

Για να δώσει ο αρχαίος αθλητής όρκο , έπρεπε προηγουμένως να κάνει   κάθαρση της ψυχής και του νού.  Η Κάθαρση επέρχεται μέσα απο την Αυτογνωσία  του ΕΓΩ , είτε αυτό είναι ατομικό, είτε αυτό είναι ομαδικό. Αυτό το ΕΓΩ αντιστοιχεί στο Συμπαντικό σύνολο , το οποίον σαν σύνολο έχει το Συμπαντικό ΕΓΩ, ενώ ταυτοχρόνως κάθε απειροελάχιστο μέρος του διαθέτει κι’ αυτό το δικό του ΕΓΩ. Μετά την κάθαρση και την πνευματική ανύψωση κατακτάται η Αλήθεια  και η Αρετή, απαραίτητα στοιχεία για τον αθλητή που ελάμβανε μέρος στους αγώνες και μάλιστα στους Ολυμπιακούς . Σε αντίθεση με τον όχλο που φυτρώνουν  μέσα του όλες οι ταπεινές σκέψεις με τις κακίες και την κατωτερότητα του , οι αθλητές που ελάμβανον μέρος στους αγώνες έπρεπε να είναι απηλλαγμένοι απο τα ανθρώπινα πάθη, την κυριαρχία της σάρκας και την απληστία για χρήμα ή και δόξα, πέραν της κανονισμένης. Γιατί αν ένας Ολυμπιονίκης δεν καθαρισθεί απο τα πιό πάνω πάθη τότε γίνεται επικίνδυνος στην κοινωνία-και ιδία στους νέους με το κακό παράδειγμα τους. Τέτοιοι επιτήδειοι και φαύλοι αθλητές θα μπορούσαν να απλώσουν την σκλαβιά και το σκοτάδι επάνω στους άλλους και να τους εκμεταλλευθούν με άνομες  και απάνθρωπες φιλοδοξίες. Όταν το σώμα πονάει φλογίζεται και η ψυχή . όπως ισχύει και το αντίστροφο, δηλαδή μιά τραυματισμένη ψυχή δεν επιτρέπει στο σώμα να αγωνισθεί αποτελεσματικά. Μιά ευκίνητη ψυχή κυβερνά καλύτερα το σώμα και κυριαρχεί πάνω του , όπως ο θείος Νόμος κυβερνά το Σύμπαν. Επομένως οι αθλητές πρέπει να εξαγνισθούν για ν’ ανέβουν ψηλά σε ανώτερες μορφές του Γίγνεσθαι. Κάθε όμως σκαλοπάτι το σμιλεύει ο ανθρώπινος πόνος και μόχθος, τον οποίον πρέπει να καταβάλλει κάθε αθλητής για να ανυψωθεί. Τα σιχαμερά είδωλα που προσπαθούν με το ντοπάρισμα ή άλλα άνομα μέσα   να επιπλεύσουν είναι σαν τα γουρούνια που κυλιούνται στην λάσπη για να βρουν την ηδονή.

Ο αθλητής την ώρα που πηγαίνει για την νίκη δεν πρέπει να έχει στην σκέψη του κανένα κίνητρο κέρδους παρά μόνον ν’ αγωνίζεται για την αλήθεια και την αρετή.  Λίγο πριν θα πρέπει να θέσει τον εαυτόν του σε εσωτερική σιγή αυτοσυγκεντρώσεως, μιά κατάσταση μή-κίνησης, που όμως βλέπει με τα μάτια του νου και της ψυχής του όλη την πορεία του αθλήματος του. Η επίγνωση είναι μιά απλότητα και αμεσότητα , και τότε ο νους άδειος απο ανόητες σκέψεις αφήνει χώρο στο Παρόν, στο αγώνισμα που θα κρίνει την νίκη. Πρόκειται για το “νυν” του Αριστοτέλη.  Ο δρόμος της επίγνωσης είναι μοναχικός και απαιτεί ανδρεία και αλήθεια τα οποία απελευθερώνουν το άτομ απο τα δεσμά του ΕΓΩ.

Ο Όρκος

Αποκαθαρμένοι  και εξαγνισμένοι οι αθλητές με οδηγό την αρετήν έφθαναν  στην τελειοποίηση.  Τα στάδια που περνούσαν για τον σκοπό αυτό ήσαν : α/ Φύση - Φυσική Ικανότητα, β/ Θεωρία - Μάθηση και γ/ Άσκηση . Οι Αρετές κατά τον Αριστοτέλη διακρίνονται σε σωματικές , διανοητικές και ηθικές.  Τελετές καθαρμού γινόνταν σε κρίσιμες στιγμές, όπως λ. χ σε καταστάσεις ασθενείας (προ του θανάτου) , ενοχής , προ της μάχης, προ των αγώνων,   ως  υλικό δε καθαρμού εχρησιμοποιείτο  το Ύδωρ. Κατά την τελετή καθαρμού στους αγώνες των Ισθμίων , οι αθλητές ωρκίζονταν μπαίνοντας μέσα στο νερό.

Κατά την Ελληνική Αρχαιολογία ο Ορκος ήτο “υιός της Εριδος” και ο παραβάτης του ετιμωρείτο απο την θεία Δίκη διότι αυτό εθεωρείτο Ύβρις. Το κείμενο του όρκου ήτο ύμνος αναγνωρίσεως του νικητή(ύμνος στο Σώμα) Οι αθλητές αγωνίζοντο γυμνοί στο σώμα διότι ήσαν ενδεδυμένοι με την αρετή στην ψυχή(ύμνος στην Ψυχή) και καταξιώνονταν οι σωφρονέστεροι(ύμνος στο Πνεύμα) Επομένως ταίριαζε απολύτως το απόφθεγμα “Νους υγιής εν σώματι ηγιή” Υπήρχε η εντύπωση ότι μόνον ο φόβος των θεών εγγυάται την τήρηση του όρκου. Σήμερα που απομυθοποιήθηκε ο Γιαχβέ ο όρκος έχασε την δεσμευτική ισχύ που είχε στο παρελθόν. Δεδομένου δε ότι ο όρκος  στην συνείδηση δεν απέκτησε την δύναμη που επιβάλλεται , διότι οι συνειδήσεις σήμερα δεν είναι ελεύθερες, ούτε αγνές και αγαθές , αλλά αντίθετα είναι δόλιες , κακές και υποδουλωμένες στην ύλη. Υπάρχει λοιπόν κενό και το κενό αυτό το  διαπιστώνουμε στους Ολυμπιακούς αγώνες όταν οι αθλητές συλλαμβάνονται επ’ αυτοφώρω να προσπαθούν με δόλια μέσα να αποσπάσουν την νίκη. Για να γίνει η δέουσα σωματική, ψυχική και νοητική προετοιμασία των αθλητών εκαλούντο δέκα μήνες προ των αγώνων στην Ολυμπία.  Τις μεσημβρινές ώρες οι αθλητές συνοδευόμενοι απο τους συγγενείς τους συμπολίτες και τους προπονητές τους μετέβαιναν μπρος στο άγαλμα του Οκίου Διός όπου έδιναν τον νενομισμένο όρκο. Αυτή ήτο μιά σιδηρά δέσμευση που ο αθλητής δεν διενοείτο να την παραβιάσει, διότι ήτο υπεύθυνος ενώπιον θεού και ανθρώπων. Ο όρκος των αθλητών δινόταν με παρατεταμένη την δεξιά χείρα με εκτεταμένους τους δακτύλους, σε ημιανάταση. Ο συμβολισμός ενέχει την μοναδικότητα του κάθε αθλητού βάσει των δακτυλικών αποτυπωμάτων του. Σήμερα η μοναδικότητα αυτή και ο λόγος της τιμής του αθλητού έχει αντικατασταθεί απο  τις διάφορες χημικές εξετάσεις για την ανίχνευση τυχόν απηγορευμένων ουσιών στο αίμα. Τελικά αυτή η “μέθεξη” έφερνε τον άνθρωπο πιό κοντά στην Αλήθεια , την Δικαιοσύνη, την Σοφία , την Αρμονία, στο Καλό κ’ Αγαθό, και στο Κάλλος και την Ελευθερία.

Η Αξιοκρατία

Οι Ολυμπιακοί αγώνες είναι το κατ’ εξοχήν βάθρο της  πιό ψυχρής και ακτήρμονας Αξιοκρατίας. Για μένα λέγει ο Ηράκλειτος ο Ενας αξίζει για δέκα χιλιάδες, φθάνει να είναι άριστος. Ο αθλητής ενώπιον των αγώνων ήτο αυτός και οι σωματικές, ηθικές και διανοητικές ικανότητες του και μόνον. Διότι οι αγώνες γίνονται δημοσία και όχι σε κλειστά και ανεξέλεγκτα μέρη όπου υπεισέρχεται η ανθρώπινη παρέμβαση. Ούτε  μπορεί να επηρεάσει η εύνοια κάποιου μονάρχου ή πλουσίου , όπως συχνά συμβαίνει με άλλες απονομές βραβείων κατά την παρούσα εποχή της αναξιοκρατίας. Σήμερα με την καθιέρωση αγώνων για άτομα με ειδικές ανάγκες (Παρα-Ολυμπιάδες) η αξιοκρατία έχει νοθευθεί διότι τα άτομα αυτά καίτοι είναι αξιέπαινα για την υπεράνθρωπη προσπάθεια και το  αγωνιστικό  τους πνεύμα για την νίκη, όμως το σώμα τους πονάει και μαζί τους και η ψυχή.  Άρα δεν πληρούν τους όρους των Ολυμπιακών προτύπων , δηλαδή της σωματικής , ψυχικής - ηθικής και νοητικής υγείας.   

Η Ευγένεια της Ψυχής των Νέων

Οι νέοι διαθέτουν υπέρμετρο ιδεαλισμό και η ψυχή τους είναι  πολύ ευαίσθητη. Αντίθετα, οι ηλικιωμένοι είναι προσκολλημένοι στην ύλη και στον υλικό ευδαιμονισμό.  Τούτο συμβαίνει διότι η ζωή τους προσγειώνει στην σκληρή πραγματικότητα και κάνουν  αρκετές ηθικές παραχωρήσεις προκειμένου να απολαύσουν τα υλικά αγαθά. Γι’ αυτό ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος έλεγε “Καλά θα ήτο όλοι οι Εφέσιοι που πέρασαν την εφηβική ηλικία να κρεμασθούν και ν’ αφήσουν στα ανήλικα την πόλη. Γιατί έδιωξαν τον Ερμόδωρο, τον πιό καλό ανάμεσα στους άνδρα, λέγοντας:  Κανένας απο μας να μην είναι ο πιό καλός, κι αν είναι κανείς , να πάει αλλού και σε άλλους” Επομένως δεν είναι τυχαίο ότι οι αγώνες γίνονται μόνον για τους νέους.

Η Σεμνότης και το Ηθος των Αθλητών

Η αλαζονεία, η οίηση, η προκλητικότης, τα βάρβαρα  ήθη και ο “βεντετισμός  δεν αρμόζουν στον αθλητή.  Ο Ηράκλειτος έλεγε ότι “ Η οίηση είναι εμπόδιο στην προκοπή” και ακόμη ότι  “ Οι τιμές κατασκλαβώνουν τους θεούς και ανθρώπους” Οι αθλητές που είναι ανερμάτιστοι μετά την πρώτη τους διάκριση γίνονται αλζώνες και οκνηροί και όπως λέγει ο λαός “  ιππεύουν την κάλαμον” . Τούτο όμως γίνεται εμπόδιο  της περαιτέρω προόδου και βελτιώσεως των, διότι σταματούν τις επίπονες προπονήσεις και την εξάσκηση και περνούν τον καιρό τους μεσα στην τρυφηλότητα και την γλυκιά ζωή , που είναι η καταστροφή των αθλητών. Επομένως ο πιό σύντομος δρόμος για να φθάσει κανείς την δόξα  είναι να γίνει καλός και να συνεχίσει τον αγώνα αυτόν χωρίς διακοπή. Οσοι επιζητούν τα εφήμερα και τα φθαρτά  μένουν μακριά απο την Αλήθεια και την Δικαιοσύνη, τρέχουν όμως πίσω  απο τον αχόρταγο πόθο και τις τιμές και τις δόξες, γιατί δεν έχουν μυαλό. Οι αθλητές - βεντέτες γρήγορα εξηφανίσθησαν απο τον στίβο.

 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΗΘΙΚΗΣ

Επιθυμία και Αναγνώριση

 Κάθε άτομο έχει μιά τάση επιθυμίας προς τον αθλητισμό , αλλά ταυτοχρόνως  τάση της αναγνώρισης και προβολής. Αυτή η επιθυμία για αναγνώριση στον Αθλητισμό όσο κι’ αν θεωρητικά πρέπει να είναι ουδέτερη και σε αθώα μορφή, στην πράξη ο ανταγωνισμός οξύνει τα πράγματα, δημιουργεί περίπλοκα προβλήματα  και απαιτεί διαρκή θεωρητική κριτική αυτοκυριαρχία. Οπου διαταράσσεται αυτή η σχέση Ε(πιθυμία)=Α(ναγνώριση) τότε έχουμε φαινόμενα συμμετρίας και έντασης. Με την μεσολάβηση μεταξύ των δύο της ηθικότητας, η ένταση μπορεί να χαλαρωθεί. Συχνά αυτή η επιθυμία για αναγνώριση στον αθλητισμό δεν αφορά μόνον άτομα, αλλά και ομάδες και  έθνη. Μολονότι κάθε αναμέρτηση αφήνει μόνον  μία δυνατότητα ΕΣΥ ή ΕΓΩ , δεν πρέπει να εκμηδενίζει και να υποβιβάζει τον αντίπαλο, διότι στο κάτω της γραφής είναι μία μόνον δοκιμασία στις τόσες που προηγήθηκαν και σ’ αυτές που θα ακολουθήσουν

Επιθετικότητα και Βία

Επιθετικότητα σημαίνει άρνηση και αντίθεση προσπάθεια επιβολής και επικράτησης, ρήξη και σύγκρουση, προσβολή, διάθεση για ηθελημένη και σχεδιασμένη υποταγή και καταστροφή του άλλου, του αντιπάλου, της εχθρικής παρατάξεως.  Η επιθετικότητα συνδέεται έτσι άμεσα με δύναμη , εξουσία, κυριαρχία, βία.  Η καλύτερη άμυνα στην επιθετικότητα είναι ο διάλογος και όπου δεν περνά αυτός τότε καταλήγει στην αντίπαλη βία, στην αντι-βία. Η πηγή της επιθετικότητος βρίσκεται στην περιοχή των ενστίκτων.  Αυτή σε ελεγχόμενη κατάσταση μπορεί να γίνει θετική κινητήρια δύναμη, ενώ αν ξεφύγει απο το μέτρον γίνεται καταστρεπτική .  Η Ηθική του Αθλητισμού μπορεί να βάλει φραγμό στην επιθετικότητα και να την μετατρέπει σε ευεργετική δύναμη . Η υπέρβαση της βίας στον αθλητισμό γίνεται με την τριαδική δομή, ήτοι με την παρέμβαση στην διαδική δομή”αντίπαλος-αντίπαλος” ενός τρίτου, δηλαδή του διαιτητού, αθλητικού δικαστή, της κοινής γνώμης κλπ Πάντως το πρόβλημα της βίας στις μέρες μας είναι ένα γενικότερο πρόβλημα και όχι μόνον του αθλητισμού , σχετίζεται δε με την  διεθνής εξουσία η οποία   αναπαράγει την επιθετικότητα στις κοινωνίες, στα άτομα και ίδίως στους νέους,   με κάθε μέσον προς εξυπηρέτηση των σκοπών της, της επιβολής  της παγκόσμιας εξουσίας της.

Διαφήμηση και Κατανάλωση

Η διαφήμιση του αθλητισμού είναι επιτρεπτή και ευνοϊκοί όταν πρόκειται για την προβολή και διάδοση του. Υπάρχει όμως και η διαφήμιση που εκείνη που ο αθλητισμός γίνεται εμπόρευμα της διαφήμισης , προς εξυπηρέτηση των νόμων της αγοράς. Αυτού του είδους η εμπορευματοποίηση(Marketing) του αθλητισμού στο βωμό της διαφήμισης είναι αρνητική και πρέπει ν’ αποφεύγεται.  Ο προσανατολισμός  του αθλητισμού προς το Marketing εμφανίζει τάσεις απολυταρχίας  και αποβλέπει στην χειραφέτηση του αθλητικού φαινομένου και των φιλάθλων προς εξυπηρέτηση των νόμων της αγοράς. Μέσω αυτής της διαδικασίας λαμβάνει χώρα η συναλλαγή, η αλλοτρίωση, η άρνηση της ατομικότητας και προσωπικότητας, η εξάλειψη της διάκρισης του ατόμου και της ομάδος, η αποξένωση των φιλάθλων απο τους αγώνες(το διώξιμο των φιλάθλων απο τα γήπεδα), η υποβάθμιση της σκέψης, το κενό στις διαπροσωπικές σκέψεις, ο δογματισμός , η εμφάνιση του αφέντη και του παρία, η προβολή των “ειδώλων” και  της “βεντέτας” στον αθλητισμό κ.α Αυτά τα αντι-αθλητικά φαινόμενα πρέπει να στιγματισθούν ώστε να εξυγιανθεί ο αθλητισμός απο την δαγκάνα του Marketing και της αγοράς.

Προπαγάνδα-Χειραγώγηση

Η προπαγάνδα η οποία χειρίζεται όλες τις μορφές του λόγου έχει προσλάβει στην εποχή μας γιγαντιαίες διαστάσεις.  Όπως συμβαίνει και με την διαφήμιση  δεν ήτο δυνατόν, η προπαγάνδα να αφήσει εκτός του πεδίου δράσεως της  τον αθλητισμό. Ο τεχνολογικός πολιτισμός μας έχει χαρίσει τα ισχυρότερα όπλα χειραφέτησης των κοινωνιών μέσω της προπαγάνδας , την οποίαν οι αδίστακτοι παγκόσμιοι εξουσιαστές και οι υποτακτικοί τους χειρίζονται χωρίς κανένα φραγμό και μέτρον.  Κατά τον πατέρα της προπαγάνδας Γκέμπελς “λέγε , λέγε κάτι θα μείνει” , ενώ ο Χίτλερ έλεγε ότι “το μεγάλο ψέμμα πιάνει καλύτερα απο το μικρό”. Οι σημερινοί προπαγανδιστές θεωρούνται βετεράνοι στο είδος τους σε παγκόσμιο επίπεδο, σε βαθμό μάλιστα να περνούν την εικονική πραγματικότητα σαν πραγματική εικονικότητα και τανάπαλιν και να εξαπατούν ξεδιάντροπα την κοινή γνώμη.  Κατόπιν τούτου πρέπει να γίνει απεγκλωβισμός του αθλητισμού απο την προπαγάνδα και τα κίνητρα της με την εισαγωγή της νέας ηθικής που δεν είναι  και τόσο νέα,  αφού εξεπήγασε απο την αρχαία  Ολυμπία.

Ανθρωπολογία και Αθλητισμός

Οι δύο τάσεις της Ανθρωπολογίας, ήτοι η Φυσιολογία και η Κοινωνική Ανθρωπολογία , επηρεάζουν τον αθλητισμό. Ο χώρος της Φυσικής ανθρωπολογίας επιδρά στον βιολογικό χώρο του αθλητισμού(υγεία, σώμα, όργανα, κλπ) ενώ, η κοινωνική ανθρωπολογία ενδιαφέρεται γιατους τρόπους της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Η αποικιοκρατία εκμεταλλεύθηκε τον αθλητισμό για τους δικούς της σκοπούς ήτοι για την επιβολή του λεικού ανθρώπου πάνω στους εγχρώμους.  Στις δεκαετίες 1920-1940 ο Φασισμός και Ναζισμός  εβελτίωσαν  την φυλετική ανθρωπολογία με την εισαγωγή της αρειανής φυλής και την συνέδεσαν άρρηκτα με τον αθλητισμό για την αναπαραγωγή της ανωτέρας φυλής. Στην εποχή μας ενώ ανεπτύχθη τα μέγιστα η  Φυσιολογία, παράλληλα ανεπτύχθη και η  Κοινωνική Ανθρωπολογία για τους σκοπούς και προς την κατεύθυνση που ανεπτύχθησαν πιό πάνω. Η Φυσική Ανθρωπολογία μελέτησε το σώμα του αθλητή σε συνεργασία με άλλους επιστημονικούς κλάδους, γεγονός που είχε σαν αποτέλεσμα την βελτίωση των αθλητικών επιδόσεων, αλλά ταυτοχρόνως με την ανακάλυψη των βελτιωτικών στοιχείων μπορεί ν’ ανιχνεύει και τις βλαβερές αναβολικές ουσίες, που λαμβάνουν οι αθλητές για να διακριθούν άπαξ, αδιαφορώντες για τα δυσμενή αποτελέσματα επί της υγείας των.  Η κατεύθυνση της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας βρίσκεται πάντα υπό την αίρεση της ιδεολογικής υποψίας και πρέπει να αναλύεται επιστημονικά , έτσι ώστε στο κέντρο να βρίσκεται πάντα ο διάλογος, η κριτική, η θεωρία και η φιλοσοφία.

Η Ελληνική Παράδοση

Η Ελλάδα διαθέτει  την  πλουσιότερη  αθλητική παράδοση στον κόσμο,   αφού πρώτη έθεσε τις βάσεις της αθλητικής ιδέας. Όμως η διακοπή της ιδέας αυτής λόγω της Χριστιανικής  καταστροφής του Ελληνικού πνεύματος και μαζί και του Αθλητισμού   μας αποξένωσαν επί πολλούς αιώνες απο τον Αθλητισμό, έως προσφάτως, χωρίς ποτέ να απαλλαγούμε απο το Ελληνοχριστιανικό μας σύμπλεγμα. Επομένως υπάρχει μιά καθυστέρηση στην  θεωρία  και στην πράξη στα Ελληνικά πανεπιστήμια και στην Ελληνική παιδεία, η οποία ποτέ δεν πίστεψε στην αθλητική ανάπτυξη των νέων. Τώρα οι καιροί έχουν ωριμάσει και πρέπει να δημιουργηθεί στην χώρα μας ένα μόνιμο παγκόσμιο αθλητικό κέντρο στα πλαίσια του σύγχρονου Ολυμπισμού.

Οι ελλείψεις μας δεν πρέπει να εισαχθούν απο το εξωτερικό , αλλά επιβάλλεται να αναπτύξουμε τις δικές μας αρχαίες και νεώτερες  διαχρονικές  αξίες, ιδέες, γνώσεις και εμπειρίες.  Αυτό όμως απαιτεί σοβαρή έρευνα στον τομέα του αθλητισμού σε πανεπιστημιακό επίπεδο, η οποία έρευνα   να περιλάβει και την επιστημονική έρευνα και διάλογο  πάνω στην αθλητική γεωγραφία και προσωπογραφία της ανθρωπότητος, σύμφωνα με τα πορίσματα της προοδευτικής ανθρωπολογίας και του ανθρωπισμού.  Με τον όρο προοδευτική Ανθρωπολογία  εννοούμεν  την επιστημονική διασύνδεση της Φυσικής και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας με την Φιλοσοφία και τις κοινωνικές επιστήμες, τις πανανθρώπινες και διαχρονικές αξίες της αρχαίας Ελλάδος, την θεώρηση του αθλητισμού  υπο το σημερινό πρίσμα της παγκοσμιοποίησης , αλλά και των ιδιαιτεροτήτων εκάστου λαού,  και των κοινών στόχων και  πεπρωμένων  της παγκοσμίου κοινωνίας. 

Η εγκαθίδρυση  της Νέας Τάξης δημιουργεί δυσοίωνες συνθήκες για  ένα  τέτοιο εγχείρημα, διότι τόσον η χώρα μας τελεί υπο ιδιότυπη κατοχή, αλλά και  ο κοσμος κυριαρχείται υπο αντιαθλητικών και αντι-ζωικών δυνάμεων. Επομένως  θα ενεργούσαμε σαν “ένας Έλλην μέσα στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία” .  Εξ άλλου η σημερινή Ανθρωπολογία είναι η “εκλεκτή κόρη” της νεοαποικιοκρατίας και του ιμπεριαλισμού”. Όμως αυτό δεν πρέπει να μας νεκρώνει κάθε αγωνιστικότητα σαν Έλληνες, να διαδώσουμε στην διψασμένη ανθρωπότητα των δύο τρίτων του πλανήτη τα νέα μηνύματα του ωραίου, ελεύθερου , δίκαιου, και πανανθρώπινου αθλητισμού.  

Τεχνοκρατία και Αθλητισμός

 Η Τεχνοκρατία είναι νοσηρό και επικίνδυνο ιδεολογικό και πολιτικοκοινωνικό φαινόμενο , είναι ιδεολογία στην διάθεση του άκρατου  νεοφιλελευθερισμού και του ιμπεριαλισμού. Ουσιαστικά  πρόκειται για την υποταγή της σύγχρονης Τεχνολογίας στο εξουσιαστικό σύστημα και της Πολιτικής στους τεχνοκράτες-γραφειοκράτες υποτακτικούς του συστήματος. Γι’ αυτούς η θέση της κυριαρχίας του ανθρώπου πάνω στην τεχνική αντικαθίσταται απο την κυριαρχία της τεχνικής πάνω στον άνθρωπο.  Επομένως ο Αθλητισμός μέσα στα πλοκάμια της Τεχνοκρατίας είναι ένα φαινόμενο που προσιδιάζει περισσότερο με αγέλη και ορδή ή καλύτερα με εκκολαπτήριο ενός σύγχρονου ορνιθοτροφείου, έτοιμου να οδηγηθεί προς σφαγήν.   Η Τεχνοκρατία αδυνατεί να διαγνώσει την διαφορά ανθρώπου απο μηχανή και τον Υπολογιστήν , ενώ ο Βιολογισμός αδυνατεί να διαγνώσει την διαφορά μεταξύ του ανθρώπου και των υπολοίπων εμβίων όντων. Ετσι η επιθετικότητα μπορεί να θεωρηθεί σαν κανόνας κάθε είδους συμπεριφοράς , διότι και ο άνθρωπος γι’ αυτούς δεν διαφέρει απο ζώον.   Επομένως ο παράγων Άνθρωπος πρέπει να είναι το Υποκείμενο του Αθλητισμού και το κέντρο και το μέτρον και η ουσία του.

Αρχαίες Αναφορές σε Αθλητικούς Αγώνες

Για περισσότερες πληροφορίες για τον αθλητισμό και τον πολιτισμό του σώματος στην αρχαία Ελλάδα όρα και τα κάτωθι:  ??????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????

  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1/Φιλοσοφία1,Θεωρία του Ελληνικού Αθλητισμού, σελίς 143-301, Γεώργιος Φαραντος,εκδόσεις Τέλεθριον

2/ Ομήρου “Ιλιάς” Ραψωδία Ψ, στίχοι 257-895, μετάφραση Ο Κομνηνού - Κακριδή, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, Εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

3/Ομήρου “Οδύσσεια”, Ραψωδία Θ, στίχοι 94-265, μετάφραση Κακριδή, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

4/ Πλάτων “Νόμοι” κεφάλαιο  Ζ, VII , 804C-806C, κεφάλαιον Η, VIII 832e-836e, κεφάλαιον ΙΒ, XII, 942a-945b, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

5/Αριστοτέλης “Πολιτικά” κεφάλαιο Θ, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

6/Ξενοφών “Απομνημονεύματα”, Ιιι4-Ιιι12  και “Συμπόσιον” ΙΙ 17-ΙΙ 23, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

7/Λυσίας, “Ολυμπικός”, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

8/Πίνδαρος, ΝΕΜΕΑ I-XI, ΙΣΘΜΙΑ I-VIII, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

9/Φιλόστρατος, “Γυμναστικός”, Βιβλιοθήκη Αρχαίων Συγγραφέων, εκδόσεις Ι. Ζαχαρόπουλος

10/ Ξενοφάνης , απόσπασμα 2

11/ Ευριπίδης, απόσπασμα 284, Αυτόλυκος

12/ Βιτζέντζος Κορνάρος, “Ερωτόκριτος” , Β,105-120,  517-546,  1319-1348,  Δ, 1645-1898,

13/Δημοτικά Τραγούδια, “Ο Θάνατος του Διγενή “, “Κλέφτικα”